Volg de route van de Mille Miglia – de eerste etappe van Brescia naar Cervia

De Mille Miglia start dit jaar op donderdag 22 oktober. Vanuit Brescia rijden de oldtimers richting Cervia. Op vrijdag 23 oktober vertrekken de vintage auto’s al vroeg voor de rit naar Rome.

De dag erna, zaterdag 24 oktober, is het prachtige Piazza Duomo in Parma de eindbestemming. De laatste etappe van de Mille Miglia vindt plaats op zondag 25 oktober, van Parma terug naar Brescia, voor het laatste deel van de duizend mijlen.

Als je de tijd hebt, kun je het wat rustiger aan doen dan de Mille Miglia-deelnemers, want onderweg is er genoeg moois te zien. We zetten in vier blogs een groot aantal mooie plekken op en dicht bij de route van elke etappe voor je op een rijtje, zodat je tijdens je vakantie op je gemak in het spoor van de Mille Miglia-rijders kunt treden.

ETAPPE 1 – BRESCIA – CERVIA

Vandaag beginnen we met de eerste etappe, die van Brescia naar Cervia voert. Bij de eerste pleisterplaatsen is de Vlaamse An onze gids. An woont in Solferino, waar ze B&B Carpe Diem runt en vanwaar ze altijd op zoek is naar de beste tips voor de mooiste plekken aan het Gardameer.

Brescia

Neem voor je vertrekt de tijd om Brescia te verkennen. Breng bijvoorbeeld een bezoek aan de Tempio Capitolino, aan het Museo di Santa Giulia en aan het Teatro Romano en neem een kijkje in de Duomo Vecchio. Geniet van een Pirlo, de lokale aperitivo, op het Piazza della Loggia, schuif voor de lunch aan bij Osteria al Bianchi en klim daarna naar het castello van Brescia.

Bezoek buiten de stad zeker ook het Museo Mille Miglia, waarin de geschiedenis van deze bijzondere race tot leven komt.

Lonato del Garda

Na vertrek uit Brescia zet je koers naar Lonato del Garda. Al van ver zie je de belangrijkste bezienswaardigheden van dit dorpje: de imposante Rocca Visconteo Veneta, de grote koepel van de Basilica di San Giovanni Battista en de gekanteelde Torre Civica.

De Rocca Visconteo Veneta werd eerst bewoond door de Visconti-familie uit Milaan en later door Venetiaanse magistraten, die er allemaal hun sporen achterlieten. Het is een van de belangrijkste burchten in Lombardije en sinds 1912 een nationaal monument.

Dat Lonato del Garda lange tijd gedomineerd werd door Venetië is nog altijd te zien. Het stadje is rijk aan monumenten en historische bezienswaardigheden uit deze periode. Zo word je bij binnenkomst in de burcht begroet door de typisch Venetiaanse leeuw.

Vanaf de burcht geniet je van een adembenemend uitzicht. Aan de ene kant kijk je uit op de zuidelijke baai van het Gardameer, van la Rocca di Manerba tot het schiereiland Sirmione. Aan de andere kant prijken de Basilica en de Torre Civica.

Het vroegere kapiteinshuis van de burcht, La Casa del Capitano, is nu een museum, met een van de grootste verzamelingen opgezette vogels van Italië. Tijdens Lonato in Festival, in de zomer, komt de burcht opnieuw tot leven met vuurspuwers, acrobaten, dansers en internationale straatartiesten.

Vlak bij de burcht vind je La Casa Museo di Ugo Da Como. Senator Ugo Da Como kocht dit huis (dat in de middeleeuwen het huis van de burgemeester was) en woonde hier tot 1944. Hij maakte er een museum van, met twintig kamers waar je zo’n drieduizend voorwerpen vindt: archeologische vondsten, schilderijen, beelden…

Het hoogtepunt van de rondleiding door het huis is de bibliotheek, waar maar liefst 52.000 boeken staan, en waar je ook het kleinste boek ter wereld vindt.

Verderop in het centrum staat de Torre Civica, ooit een gevangenis voor mannen. Als je wil genieten van een prachtig uitzicht, kun je de toren beklimmen. Binnen vind je drie klokken gewijd aan de heiligen van Lonato en een origineel achttiende-eeuws uurwerk waarvan je het mechanisme kunt bewonderen.

Bezoek ook de Basilica di San Giovanni Battista, die in 1980 door paus Johannes Paulus II tot Basilica Minore werd verheven. De barokke kerk met een aanzienlijke koepel en een marmeren voorgevel werd drie keer opnieuw gebouwd. Binnen is de basiliek versierd met fresco’s, stucwerk en altaarstukken van Venetiaanse kunstenaars.

Desenzano del Garda

Onze favoriete plek in Desenzano is de Porto Vecchio. Dit ‘oude haventje’ werd gebouwd in de tijd dat Venetië het voor het zeggen had in dit gebied. Veel van de panden rond de haven hebben duidelijk Venetiaanse trekjes. Het is dan ook overduidelijk het meest fotogenieke plekje van Desenzano del Garda. Het haventje is echt het middelpunt van dit gezellige stadje, omringd door restaurants en barretjes.

Via de haven lopen we naar het kasteel. Het is een flinke klim, maar je inspanning wordt beloond. Via de voormalige ophaalbrug kom je in het kasteel met zijn vier torens. Op de bovenste verdieping van de woontoren ligt het zogenaamde ‘observatorium’, de plek vanwaar je door een van de acht grote vensters 360 graden zicht hebt op het Gardameer.

Dat Desenzano del Garda een lange geschiedenis heeft, is goed te zien bij de opgraving van de Villa Romana. Aan het einde van de eerste eeuw is men hier gestart met de bouw van een grote villa. De resten die nu zichtbaar zijn, stammen uit de eerste helft van de vierde eeuw na Christus.

Tijdens grondboringen voor nieuwe woningen in 1927 werd de villa ontdekt. Men stuitte tijdens het boren op de mozaïekvloer, waarna werd besloten om het gebied te onteigenen en de villa op te graven. In de vierde eeuw lag de villa direct aan het meer maar nu ligt het een kleine honderd meter van het meer landinwaarts. Van de villa zijn met name de mozaïekvloeren in goede staat en van uitzonderlijke kwaliteit. Ze zijn echt adembenemend mooi.

Sirmione

De volgende stop is Sirmione, dat ook wel ‘de parel van het Gardameer’ wordt genoemd. Wij bezoeken het niet per auto, maar per boot, vanuit Desenzano del Garda. Over het Gardameer varen we naar het schiereiland waar Sirmione op ligt.

Vanaf de boot zijn direct de contouren van het meest herkenbare gebouw van het stadje te zien, de Rocca Scaligera. Bij aankomst in de haven heb je een schitterende blik op het kasteel.

Maar Sirmione biedt meer, zoals de Grotte di Catullo, thermen waar je heerlijk kunt badderen en de villa van Maria Callas. In deze blog lees je er alles over!

Valeggio sul Mincio

Via Pozzolengo en Moscatello gaat de route naar het Parco Giardino Sigurtà: maar liefst 600.000 vierkante meter aan groen. Fiets of wandel door het groen, verdwaal in het labyrint dat in het park te vinden is, snuif de geur van de duizenden rozen op, droom weg in de schaduw van de vierhonderd jaar oude eik, voer de ezels en de hertjes.

Sla ook het Cimitero dei Cani niet over, het kleine hondenkerkhof. Giuseppe Carlo Sigurtà besloot na de dood van zijn eerste hond, een Belgische herder, niet alleen om zijn trouwe viervoeter in de tuin te begraven, maar om meteen een heel kerkhof te maken.

Hij liet een grote vijver aanleggen, Il Laghetto delle Piccole Ninfee genaamd, die soms vol witte waterlelies zit. Aan de vijver zit een mooi beeld van de herder, die naar de villa van de familie Sigurtà kijkt. Eromheen rusten onder andere Dooky en Smile, namen die de vrolijke hondjes bijna tot leven wekken.

De oldtimers tuffen vervolgens door Valeggio sul Mincio, waar je een culinaire tussenstop kunt maken bij Il Re del Tortellino, ‘de koning van de tortellino’. Bezoek als je de tijd hebt zeker ook Borghetto sul Mincio, een van de mooiste dorpjes van Italië.

Wil je langer van dit bijzondere dorpje genieten? Dan kun je blijven logeren bij La Finestra sul Fiume of bij Maison Resola, om ’s avonds laat, als de meeste bezoekers weg zijn, te genieten van de magische sfeer van het dorpje aan het water.

Mantova

Via Roverbella voert de Mille Miglia-route ons naar Mantova (of Mantua), een kleine, aantrekkelijke stad vol schitterende kunstwerken. In het noorden stroomt de rivier de Mincio, die zelfs zo breed is dat er drie meertjes zijn ontstaan, het Lago Superiore, het Lago di Mezzo en het Lago Inferiore.

Bij het binnenrijden van Mantova heb je al meteen op de Ponte di San Giorgio een prachtig zicht op de skyline, een magisch profiel van de monumenten die de stad rijk is.

Mantova was eeuwenlang het thuis van de familie Gonzaga, die het in Mantova en omstreken voor het zeggen had. I Signori di Mantova, de Heren van Mantova, zo werden zij genoemd. Er zijn nog veel van hun voetsporen terug te vinden, aangezien zij de stad vanaf 1328 verfraaiden met kunstwerken en monumenten van de beste schilders en kunstenaars uit die tijd. Dankzij deze Gonzaga’s werd Mantova een van de belangrijkste steden in Noord-Italië.

Bezoek onder meer het Palazzo Ducale (met de beroemde Camera degli Sposi) en het prachtige Teatro Bibiena. Geniet van een lunch aan het Piazza delle Erbe, bewonder de mooiste kerken van Mantova en laat je overdonderen door de fresco’s in het Palazzo Te, met de indrukwekkende Sala dei Giganti.

Liever even de natuur in? Ga dan naar het Parco del Mincio, een schitterend natuurgebied dicht bij Mantova, dat je te voet, per fiets of per boot kunt verkennen.

Sabbioneta

Niet op de route van de Mille Miglia, maar absoluut een omweg waard als je in Mantova bent: Sabbioneta, de ideale stad in de ogen van Vespasiano Gonzaga. Dit perfect bewaard gebleven pareltje werd in de tweede helft van de zestiende eeuw gebouwd en trakteert je vandaag de dag nog altijd op perfect ontworpen gebouwen.

Maak na je bezoek aan Sabbioneta een culinaire pitstop bij Corte Bondeno, even buiten Sabbioneta. Bij deze oude cascina, boerenhoeve, die in de achttiende eeuw werd gebouwd, schuif je aan voor allerlei heerlijks uit de keuken van Lombardije.

Ferrara

Langs de Mincio en de Po (bijna parallel aan de grens tussen Lombardije en Veneto) naar Ferrara. Hier moet je je auto aan de kant zetten, want Ferrara is dé fietsstad van Italië!

In geen enkele Italiaanse stad zie je zoveel mensen fietsen als hier. Na Amsterdam telt Ferrara zelfs de meeste fietsen per hoofd van de bevolking! Klim dus op de trappers om de stad verder te verkennen. Het historische centrum is bijna helemaal autovrij en – niet onbelangrijk – heel vlak.

Ferrara staat bekend om de coppia: een wit broodje met een knoop in het midden en vier uitstekende hoorntjes. Het lijkt wel wat op een krab, maar volgens de barista moeten die hoorntjes de benen van een man en een vrouw voorstellen die in de knoop zijn geraakt, vandaar ook de naam coppia.

Nog meer trek? In het voormalige getto zijn genoeg kleine trattorie te vinden voor een stevige lunch. In de keuken van Il Cucco bereiden Michele en Maurizio traditionele pastagerechten uit Ferrara, zoals cappellacci alla zucca of tagliatelle al ragù. In de zomer kun je plaatsnemen onder een romantisch prieel.

In Ferrara houdt men ook graag vast aan de favoriete gerechten van de familie D’Este, zoals de salamina da sugo, een worst van varkensvlees met wijn en specerijen die een jaar moet rijpen en wel acht uur moet worden gekookt. Lucrezia Borgia schijnt er verzot op te zijn geweest.

De worst wordt vaak koud geserveerd, met wat meloen, maar ook warm is het een verrukkelijke delicatesse. De lekkerste salamina da sugo eet je volgens de inwoners van Ferrara bij Hostaria Savonarola, op het gelijknamige piazza.

Op de pedalen langs de Po

Wil je iets anders dan hobbelige steegjes onder je wielen voorbij zien komen, fiets dan over de negen kilometer lange stadsmuur met bastions, die dateert uit de vijftiende eeuw.

Mocht dat na een tijdje te saai worden, dan kun je het langste fietspad van Italië bedwingen: de Destra Po. Over een lengte van 125 kilometer rijd je langs de rechteroever van de Po, van Stellata di Bondeno tot Gorino Ferrarese, langs rivieren en andere wateren, over dijken en dwars door het platteland. Het landschap is hier zo vlak en waterrijk dat je je bijna in Nederland waant…

Comacchio

Ook de Mille Miglia rijdt een stukje door de Podelta, naar Comacchio. Dit stadje is gebouwd op dertien eilanden die door bruggen met elkaar verbonden zijn. In deze blog lees je alles over de bijzondere delicatesse die hier te vinden is.

Het gebied rondom Comacchio, de Podelta, staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco. In dit bijzondere natuurgebied vind je tal van flora en fauna, langs de kanaaltjes, meren, riviertjes en de kust. Je kunt hier prima fietsen, maar ook te voet of in een bootje het gebied verkennen.

In en om de Valli di Comacchio (de visbassins van Comacchio) leven circa driehonderd vogelsoorten, met onder andere steltkluten, oosterse grote zilverreigers, purperreigers, ijsvogeltjes, wilde eenden, aalscholvers en zelfs flamingo’s.

Ravenna

Langs het Lido degli Estensi voert de Mille Miglia naar Ravenna, stad van de mozaïeken. Je bewondert er de wereldberoemde vroegchristelijke en Byzantijnse mozaïeken, die op de Werelderfgoedlijst van Unesco prijken.

De bloeiperiode van de mozaïeken begon in de vijfde eeuw, toen Ravenna de hoofdstad van het West-Romeinse rijk werd, en zou twee eeuwen aanhouden. In deze blog lees je er meer over (en bewonder je al een voorproefje van het mozaïekspektakel).

In Ravenna vind je ook het graf van Dante. Deze grote dichter werd verbannen uit Florence, maar de Toscaanse hoofdstad zou hem nu maar wát graag een laatste rustplaats geven.

Cervia

Ooit lag Cervia te midden van de zoutpannen. Nog altijd is de zoutwinning een belangrijke inkomstenbron voor dit stukje van de Adriatische kust. Je kunt er nog altijd het Museo del Sale bezoeken, waar je alles over de zoute rijkdom van Cervia leert.

foto’s: Michele Vacchiano

Neem na deze lange reis ook even de tijd voor een middagje aan het strand van Milano Marittima, waar je bij Casa delle Farfalle ook de mooiste vlinders kunt spotten.

Geniet van een ontspannen aperitivo aan het strand, zodat je de dag erna fris op pad kunt voor de tweede etappe van de Mille Miglia!