Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

10x doen & proeven in Parma – van de mooiste bezienswaardigheden tot heerlijke restaurants

Wie Parma zegt, denkt meteen aan zijdezachte Prosciutto di Parma of een stuk Parmezaanse kaas. De stad staat inderdaad bekend om deze delicatessen, maar je doet Parma te kort als je niet verder kijkt en proeft.

Naast haar culinaire erfenis mag Parma namelijk trots zijn op een fascinerende geschiedenis, die de stad heeft gemaakt tot een bruisende, sfeervolle en soms zelfs sprookjesachtige plek. Met name onder het bewind van de Farneses groeide Parma uit tot een statige stad, met mooie huizen en monumenten, kunstenaars van niveau en schitterende muziek.

Gelukkig is een groot deel van de sfeer – en van de culturele erfenis – bewaard gebleven, zodat je je op sommige hoekjes een paar eeuwen terug in de tijd waant. Op de foto hieronder zie je bijvoorbeeld de campanile, de klokkentoren, van de Duomo, en de schitterende doopkapel, Parma’s grote trots.

Saskia geeft je graag een voorproefje van wat er allemaal te zien, te doen en te proeven is in Parma, met dank aan twee lokale gidsen:cul Alice van Explora Emilia en Patrizia van B&B Al Battistero d’Oro, waar we logeerden.

Drink een caffè bij Giacomo

We beginnen met een espresso bij Bar Giacomo, waar de 88-jarige Giacomo (ook wel bekend als Jack) achter de bar staat. Met een chique strikje zet hij een perfect kopje koffie voor ons, terwijl zijn net iets jongere vrouw de bestellingen voor verderop in de straat rondbrengt in kopjes met een mooi warmhouddekseltje. Grandissimo!

Bewonder het plafond van Parma’s doopkapel

Het is een indrukwekkend bouwwerk, met zijn kasteelachtige voorkomen, het Battistero van Parma, dat al sinds 1307 de stad siert. Wie de buitenzijde ziet, dicht het gebouw eerder een andere functie toe dan doopkapel. Je hoeft geen kind te zijn om te kunnen dromen over kamers vol prinsen en prinsessen, of over Rapunzel die haar lange blonde vlechten langs de galerijen naar beneden laat hangen.

Van buiten is het al een prachtig geheel, maar van binnen is de doopkapel nóg mooier, met een schitterend beschilderde koepel met eronder ook de maanden van het jaar, de vier seizoenen en de sterrenbeelden.

Het is allemaal het werk van Benedetto Antelami. Hij werkte alles tot in detail uit, zodat je een hele tijd met opgeheven hoofd kunt turen naar al het moois boven je hoofd. Alleen al met het bestuderen van alle maanden van het jaar ben je wel even zoet.

Antelami symboliseerde elke maand met een vroeger belangrijke taak die in die maand werd uitgevoerd. Zo herken je september aan het plukken van de druiven, december aan het hout hakken, januari aan het slachten van het varken en juni aan het binnenhalen van het koren. Onder de maanden wordt ook steeds het bijbehorend sterrenbeeld weergegeven.

Loop zeker een rondje om de doopkapel. De verschillende deuren hebben allemaal een andere decoratie en rondom zie je in een bijna ononderbroken kring antropomorfe figuren, van prachtig uitgewerkte waterdieren (mét golfjes) tot een bijna buitenaards wezen.

Ook zie je er de ‘knieafdruk van de duivel’. De duivel zou woest zijn geweest en wilde de doopkapel van zijn plek stoten.

Let ook op het prachtige lichtspel dat zich – zeker aan het einde van de middag – boven je hoofd afspeelt. Zie je de schaduw van de torentjes van de doopkapel op de klokkentoren van de kathedraal?

Parma kende tot 1606 overigens nog een sprookjesachtige toren, met vele verschillende lagen die ontsproten leken te zijn aan de fantasie van een dromerig kunstenaar, die bij elke laag weer wat andere tierelantijntjes uit zijn mouw schudde.

Toch is de toren echt gebouwd. Met zijn ruim honderddertig meter hoogte stond hij symbool voor de stad Parma. Dat moet een indrukwekkend gezicht zijn geweest!

Wellicht dat de enorme hoogte toch te optimistisch was berekend door de kunstenaar die de toren ontwierp, want in 1606 stortte de toren in elkaar.

Tuur naar Correggio’s koepel in de Duomo van Parma

Hoewel de buitenkant van de kathedraal van Parma er ietwat eenvoudig uitziet, wacht je binnen een waar spektakel van renaissance kunst en romaanse architectuur. Je weet bijna niet waar je moet kijken, zo’n groot gedeelte van de kerk is bedekt met kleurrijke fresco’s.

Het beroemdste fresco is te vinden in de koepel. Het is van de hand van Antonio Correggio, die Maria ten Hemelopneming heeft geschilderd. Zijn Assunzione della Vergine laat je ademloos omhoog kijken, naar het licht, naar Maria, naar de wervelende massa engelen en cherubijnen…

In deze blog doen we het verhaal achter dit unieke koepelfresco uit de doeken. Wil je in Parma nog meer van Correggio zien, dan bewonder je ook de Camera di San Paolo, in het San Paolo-klooster, en de San Giovanni Evangelista, meteen achter de kathedraal.

Proef de panini van Pepèn

Trek gekregen van al dat moois? Ga dan naar Pepèn (Borgo Sant’Ambrogio 2), waar al sinds 1953 de allerlekkerste panini worden gemaakt. Ik kan hun carciofa (met ricotta, spinazie, artisjok en Parmezaanse kaas) nooit weerstaan, maar proef zeker ook de lokale specialiteit: een tartina (stukje brood) met paardentartaar en pittige pesto.

Al sinds de opening staat hier elke middag een lange rij locals. Een betere garantie voor goed eten kun je je niet wensen, al betekent dit wel dat je soms geduld moet hebben voor je je honger kunt stillen. Slow street food dus, maar absoluut de moeite van het wachten waard!

Is de rij bij Pepèn echt te lang? Haal dan een broodje bij Bread (Via Nazario Sauro 18).

Vergaap je aan kunst in het Palazzo della Pilotta

In het Palazzo della Pilotta, dat zijn naam dankt aan het feit dat men vroeger op de binnenplaats het balspel pelote speelde, vind je onder andere de Pinacoteca Nazionale.

In dit schilderijenmuseum sta je oog in oog met meesterwerken van onder anderen Correggio, Fra Angelico, Van Dyck en Canaletto. Prachtig is de door Canova in marmer vereeuwigde Marie Louise, de tweede vrouw van Napoleon.

Maar echt verliefd werden we op Parmigianino’s Schiava turca:

Parmigianino, hetgeen zoveel betekent als ‘de kleine Parmezaan’, is een beroemde kunstenaar wiens leven onlosmakelijk is verbonden met Parma. Hij werd op 11 januari 1503 geboren als Girolamo Francesco Maria Mazzola. Zijn bijnaam kreeg hij pas toen hij bij Correggio in de leer ging en over een uitzonderlijk schildertalent bleek te beschikken.

Helaas weten we niet heel veel over deze getalenteerde Parmezaan. Met zijn ingewikkelde poses en bijna onnatuurlijke draaiingen was hij een van de belangrijkste schilders van het maniërisme.

Nog een extra tip: neem ook een kijkje in de Biblioteca Palatina, vol met oude boeken en naslagwerken!

Laat je betoveren door het Teatro Farnese

Dankzij de kleurrijke kunst en vrolijk gekleurde gevels lijkt Parma op elke straathoek wel op een theater. Je vindt er ook twee prachtige theaters die op zichzelf al een kunstwerk zijn.

Het oudste theater in de stad is het Teatro Farnese in het Palazzo della Pilotta. Het theater werd voltooid in 1618, nét op tijd voor het bezoek van de Toscaanse groothertog Cosimo de’ Medici aan Parma.

Ranuccio Farnese, die het op dat moment in Parma voor het zeggen had, wilde graag indruk maken op Cosimo, aangezien hij zijn zoon Edoardo voor wilde stellen als huwelijkskandidaat voor Cosimo’s dochter Margherita. Dat deed hij onder andere door een nieuw theater te laten bouwen, dat helemaal van hout was en bovendien als eerste theater ter wereld de mogelijkheid bood om van decor te wisselen.

Het theater moest binnen een jaar worden gerealiseerd. Een recordtijd in die tijd, maar het lukte. Helaas tevergeefs, want Cosimo de’ Medici moest zijn bezoek aan Parma vanwege ziekte afzeggen. Gelukkig kon Farnese er alsnog voor zorgen dat zijn zoon kon trouwen met Margherita. Ter ere van het huwelijk vond er een heuse zeeslag plaats in het theater, dat werd gevuld met duizenden liters water (dat daarna ook weer moeiteloos werd weggepompt).

Het is overigens nog maar af en toe in gebruik als theater, helaas, en dan nog mag je niet op de bijzondere houten tribunes zitten. Na fikse beschadigingen die zijn veroorzaakt door bombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog is alles wel zo veel mogelijk in oude glorie hersteld, maar sommige schade is desondanks te groot om het theater net als vroeger te gebruiken.

Geniet van bijzondere uitvoeringen in het Teatro Regio

Wel nog echt als theater in bedrijf is het Teatro Regio, dat werd gebouwd in opdracht van Marie Louise. Zij weigerde om met Napoleon mee naar Elba te gaan en reisde in plaats daarvan in 1817 naar Parma.

In die tijd kende de stad echter nog niet zo veel grandeur als nu. Marie Louise verveelde zich dan ook en vatte daarom het plan op een theater te laten bouwen, zodat ze ’s avonds uit kon gaan. In 1821 ging de bouw van start. Acht jaar later, in 1829, werd het theater feestelijk geopend, met een uitvoering van Bellini’s Zaira.

Een van de trouwe bezoekers van het theater was Giuseppe Verdi. Ter ere van hem wordt er nog elk jaar in oktober een groots theaterfestival gehouden in het Teatro Regio, het Festival Verdi.

Maar ook buiten dit festival is een bezoek aan dit theater meer dan de moeite waard, met dank aan het overweldigende interieur:

Een mooi aandenken aan Marie Louise wordt bewaard in het Museo Glauco Lombardi, in het Palazzo di Riserva. Het koffertje met inktpot, pennen en briefpapier zou bijna zo weer door haar ter hand kunnen worden genomen. In het deksel bewaarde ze de brieven die ze zelf kreeg. Ook haar diepste gedachten zijn nog in het museum te vinden, in haar reisdagboek, en op de piano staat een werk van Verdi, opgedragen aan Marie Louise.

Bekijk nog meer koepelkunst

In de Santa Maria della Steccata denk je in eerste instantie misschien net als in de Duomo op een Correggio te zijn gestuit. De figuren die in deze koepel hemelwaarts reiken, zijn echter geschilderd door Bernardino Gatti. Zoals je op onderstaande foto kunt zien, heeft het werk veel gemeen met dat van Correggio, maar mist het soms de fijne uitwerking en levensechtheid van details die Correggio zo perfect wist weer te geven.

De Santa Maria della Steccata is ook de laatste rustplaats van de adellijke familie Farnese, die tot 1731 het hertogdom leidde. Carlos Hugo Bourbon de Parma, voormalig echtgenoot van prinses Irene, ligt er eveneens begraven.

Schuif aan bij Angiol d’Or

Een gouden restauranttip van Patrizia: Angiol d’Or, bijna direct naast de kathedraal. We worden verwend met torta fritta (gefrituurde deegflapjes), met voor erbij een mooie selectie vleeswaren. Erbij drinken we een glas Poem, heerlijke Malvasia gemaakt door Monte delle Vigne.

Vervolgens geniet Patrizia van tortelli, terwijl Saskia kiest voor de Carbonara all’Angiol d’Oro, een soort doe het zelf carbonara met een prachtige hele eierdooier die je zelf nog door de spaghetti moet mengen. Als toetje kiezen we voor kleine maar fijne kunstwerkjes van frisse mousse en vers fruit – alsof het gouden engeltje waarnaar het restaurant is vernoemd op je tong piest…

Slapen bij B&B Al Battistero d’Oro

Na een dag vol indrukken in het prachtige Parma wacht bij B&B Al Battistero d’Oro een stijlvol ingerichte kamer, met een bed dat er zo aantrekkelijk uitziet dat we meteen een enkele reis naar dromenland boeken. Morgen meer over Patrizia’s unieke bed & breakfast!

Nog meer moois & lekkers in Parma

Nog meer moois & lekkers in Parma ontdek je tijdens onze City Walk, een unieke route langs de allermooiste plekken in deze charmante stad!

Download de City Walk in Parma

De Ciao tutti City Walks zijn digitale uitgaven. Na bestelling ontvang je zowel op de website als in je e-mail de link om de City Walk te downloaden in pdf-formaat. Je kunt de wandeling vervolgens opslaan en op meerdere apparaten (smartphone, laptop, computer en/of tablet) van alle moois genieten. In de City Walk vind je een link naar de route in Google Maps.

Ciao tutti City Walks in heel Italië

Zin in nog meer stadswandelingen? Check dan onze complete collectie City Walks en wandel met ons mee door onder andere Turijn, Verona, Bologna, Venetië, Florence, Rome en Napels.

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Een reactie

  1. Gisteren met een vriendin in Parma geweest. Helaas regende het de hele dag, maar toch aan de hand van jouw aantekeningen de kathedraal bezocht en bewonderd en natuurlijk heel uitgebreid geluncht bij Angiol d’or . Geweldig wat een lunch. We gaan zeker een keer terug met hopelijk mooier weer. Volgende keer Milaan, ga nu vast jouw aantekeningen bekijken voor de voorpret. En niet te vergeten Puglia en Lecce in september.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *