Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

De rijstvelden van Piemonte – toeren door de risottostreek rondom Vercelli, Novara en Biella

De regio Piemonte is vooral bekend vanwege de rode wijnen Barolo en Barbaresco, hazelnoten en chocola, maar er is op culinair gebied nog meer te ontdekken. Zo vind je in het noordoosten van Piemonte, in de provincies Vercelli, Biella en Novara, bijvoorbeeld meer dan honderdtwintigduizend hectare aan rijstvelden.

Als je deze groene rijstvelden vol met water ziet, waan je je eerder in China dan in Italië. Toch is rijst ook voor de Italiaanse keuken een belangrijke pijler, in het noorden tenminste, waar men graag een heerlijke risotto eet.

De rijstvelden bieden een bijzondere aanblik: zo ver je kunt kijken worden rijstplantjes geteeld, ondergedompeld in water. Niet zo gek dus dat de locals het ook wel il paesaggio delle acque, het landschap van het water, noemen.

Maar il riso nasce nell’acqua e muore nel vino, zoals ze in Piemonte zeggen: rijst wordt geboren in water en sterft in de wijn, want voor het bereiden van een goede risotto is een flinke scheut wijn geen overbodige luxe.

Even terug in de tijd

Wist je dat Italië de grootste rijstproducent van Europa is? Binnen Italië is Piemonte veruit de grootste rijstregio. Met name rondom de stad Vercelli, in de gelijknamige provincie, die daarom ook wel ‘de hoofdstad van de rijst’ wordt genoemd, maar ook in de provincies Novara en Biella wordt op grote schaal rijst verbouwd.

Dit geeft de bewoners van deze streek al decennia lang de mogelijkheid om de minder vruchtbare en vochtige grond in dit gebied toch te gebruiken. Het waren de Benedictijner monniken die voor het eerst dankbaar gebruik maakten van al het water in dit gebied.

Met als basis de irrigatiesystemen die al door de Etrusken en Romeinen waren aangelegd, ontwikkelden ze nieuwe agrarische technieken om zo optimaal gebruik te kunnen maken van dit weinig vruchtbare land.

Aan het einde van de vijftiende eeuw nam het verbouwen van rijst door de monniken echt serieuze vormen aan. Het landschap rondom Vercelli, Novara en Biella veranderde meer en meer door de aanleg van steeds nieuwe rijstvelden.

De rijstvelden werden bekend dankzij actrice Silvana Mangano, die in de film Riso Amaro (Bittere Rijst, 1948) het keiharde werk en leven van de landarbeiders op de naoorlogse risaie (rijstvelden) laat zien. Het voor die tijd opvallende en iconisch geworden beeld van La Mangano in korte strakke broek en gescheurde panty, met haar voeten in de ondergelopen rijstvelden, werd hét symbool voor de risottostreek.

Vercelli en de Strada del Riso Vercellese

We beginnen onze risottoreis in de provincie Vercelli, waar je de Strada del Riso Vercellese vindt. Deze route voert je langs de belangrijkste rijstproducenten in dit gebied, door een schitterend landschap met uitgestrekte rijstvelden.

Op de website van de Strada del Riso Vercellese vind je een plattegrond met alle culinaire adresjes en accommodaties langs de route; wij tippen er hier al een paar.

Een van de allerbeste adressen is Tenuta Colombara, waar de familie Rondolino al generaties lang de rijstsoort carnaroli verbouwt. Het was Piero Rondolino die hier de Acquerello Carnaroli ontwikkelde, een speciale soort risottorijst waar bekende chefs als Gennaro Contaldo bij zweren.

foto’s: Tenuta Colombara

Het geheim is dat deze rijst na het oogsten minimaal een jaar wordt gedroogd in gekoelde opslagplaatsen, waardoor de korrels makkelijker vocht en dus ook smaak opnemen. Zo krijg je de perfecte risotto, die balla in bocca, danst in je mond, zoals de Italianen zeggen.

Langs de Strada del Riso Vercellese vind je ook prachtige landelijke logeeradressen. Een fijn adres is Borgo di Ramezzana, waar je na een dagje toeren heerlijk kunt bijkomen aan het zwembad. Deze voormalige grangia (graanopslag) van het nabijgelegen abdij van Lucedio is omgetoverd tot een waar vakantieparadijsje. Een betere uitvalsbasis voor een ontdekkingstocht door de Italiaanse rijstvelden is er niet.

Dit hotel helpt je overigens ook graag met het organiseren van een begeleide fietstocht door de rijstvelden. De fietstour naar de voormalige abdij van Lucedio is een unieke ervaring die je eigenlijk niet mag missen…

Vercelli – hoofdstad van de risotto

De volgende stop is Vercelli zelf, dat een klein maar charmant historisch centrum heeft. Het Piazza Cavour is het centrale plein, dat boven op het voormalige Romeinse forum is aangelegd. Karakteristiek voor dit plein is de middeleeuwse Torre dell’Angelo.

Loop ook even naar de dertiende-eeuwse Basilica di Sant’Andrea, een van de belangrijkste monumenten van de stad. Zowel van buiten als van binnen kleurrijk en indrukwekkend. Vergeet vooral niet ook even de kloostergang in te lopen.

Zin in iets lekkers? Neem dan een kijkje binnen bij Pasticceria Follis: een meer dan honderd jaar oude banketbakker/chocolatier, waar je in elk geval de specialiteit van het huis, bicciolani, moet proeven – koekjes waarvan het recept waarschijnlijk nog uit de renaissance stamt.

Ook leuk is Birrificio Artigianale Sant’Andrea. Deze kleine lokale bierbrouwer ligt een beetje verscholen aan de Via Cima Dodici 22, een wat ongezellig industrieterrein waar je alleen met de auto kunt komen. Het bier gemaakt van rijst is een kleine omweg echter zeker waard!

Panissa naar Piemontees recept

Er zijn ontelbaar veel manieren om een heerlijke risotto te bereiden, maar alleen in en om Vercelli geniet je van la Panissa Vercellese, met risotto, bonen die gekweekt zijn rondom de plaatsjes Saluggia of Villata, uien, Barbera-wijn, spek en salam d’la duja, een typische salami uit de provincies Vercelli en Novara.

Er zijn allerlei variaties op dit gerecht (in de provincie Novara heet het Paniscia Novarese, met als extra ingrediënten wortel en savooiekool).

Riso di Baraggia DOP

We vervolgen onze reis naar Baraggia, de streek tussen Vercelli en Biella. Het hele gebied beslaat zo’n vijfenveertigduizend hectare, waarvan de helft is gereserveerd voor rijstvelden. Daar werd rond 1950 een begin mee gemaakt, toen president Luigi Einaudi besloot om dit gebied, dat op dat moment nog één groot moeras was, droog te leggen.

Op de drooggelegde grond werden rijstvelden aangelegd, die door aangelegde sluizen, dammen en kanalen op het gewenste moment onder water gezet konden worden.

De rijst die hier wordt verbouwd, profiteert van twee grote voordelen, die de kwaliteit enorm ten goede komen. Allereerst zit het water, dat afkomstig is van de Monte Rosa, vol mineralen. Ten tweede is de grond ook nog eens kalkrijk, hetgeen zorgt voor zo’n uitzonderlijk goede smaak van de rijst. Met dank aan deze twee kenmerken kreeg de Riso di Baraggia in 2007 het DOP- kwaliteitslabel.

Een mooi familiebedrijf waar de Riso di Baraggia wordt gemaakt, is Riso Guerrini in Salussola. Je kunt deze rijstboerderij bezoeken om te zien hoe de rijst wordt gemaakt. Als je tijd hebt, is de drie uur durende tour het leukst, waarbij je ook echt de rijstvelden in gaat om te zien hoe de rijst groeit en het watersysteem in zijn werk gaat.

Sla zeker een paar pakken risotto in voor thuis, want dit bijzondere product zul je in eigen land niet zo maar tegenkomen. In oktober vindt het oogstfestival plaats, waarbij er niet alleen allerlei activiteiten worden georganiseerd, maar er uiteraard ook lekker gegeten en gedronken wordt.

De rijstvelden van Novara

Ook in de provincie Novara wordt het landschap gedomineerd door uitgestrekte rijstvelden en staat de traditie van het verbouwen van rijst hoog in het vaandel. Een mooi bedrijf dat zich al meer dan honderd jaar bezighoudt met het verbouwen van rijst en waar de passie voor rijst van vader op zoon al generaties lang wordt doorgegeven is Riso Rizzotti. Niet voor niets noemen ze hun rijst re dei cereali, koning der granen.

Ook bij Riso Rizzotti kun je een rondleiding volgen, waarbij je een kijkje in de rijstvelden neemt en ziet hoe de rijst wordt verwerkt. Je kunt de producten van Riso Rizzotti ter plekke kopen, maar je kunt de heerlijke risotto ook proeven bij Agriturismo Vignarello in Tornaco. Beroemd is hun risotto met mirtilli (blauwe bessen) en spek, een verrassende maar verrukkelijke combinatie.

Elk jaar in september vindt Exporice plaats, waar niet alleen lokale rijstproducenten hun producten uitstallen, maar waar ook kookworkshops worden gehouden en er uiteraard geproefd kan worden.

Sla ook Novara zelf niet over, met pareltjes als de Basilica di San Gaudenzio:

Buonissimo finale in Biella

Een bezoek aan de stad Biella mag natuurlijk niet ontbreken. Tijdens onze tour ontdekten we vooral de culinaire geheimen van de stad. Zo kregen we een kijkje in de keuken van Caffè del Teatro, waar de banketbakkers ons lieten zien hoe ze hun befaamde canestrelli (chocoladewafeltjes) maken.

Een culinair paradijs is de kaaskelder van Caseificio Botalla, waar we in geuren en kleuren ingewijd werden in de wereld van de formaggi tipici van Biella.

Proeven kan aan de lange tafels van Birrificio Menabrea aan de overkant van de straat. Het meest bijzondere stukje kaas? De sbirro, kaas op basis van bier, het resultaat van de vriendschap tussen de kaasmaker en de bierbrouwer.

Even bijkomen van al deze buonissimi lekkernijen? Rijd dan nog even naar het Lago di Viverone, het op twee na grootste meer van Piemonte. Het ligt er pittoresk bij, tegen de achtergrond van de Alpen.

Het Lago di Viverone is vrij klein, maar mede daardoor juist zo charmant. Je kunt aan boord van een boot stappen om, onder het genot van een heerlijke aperitivo, te genieten van al het moois dat het meer te bieden heeft.

Zin gekregen in een heerlijke risotto? Het geheim van een goede risotto is eenvoudig: un buon brodo, e tanta pazienza, oftewel: een goede bouillon, en heel veel geduld. Check al onze tips voor een goede risotto via deze link en verheug je op een bord comfort food!

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *