Reizen door Italië

De obelisk die midden op het Sint-Pietersplein staat, heeft misschien wel de meest bewogen geschiedenis van alle Egyptische obelisken die vandaag de dag nog in Rome te zien zijn. Het is ook de enige obelisk die al die tijd overeind is blijven staan. De obelisk stond oorspronkelijk in Heliopolis, in Egypte, waar hij was gebouwd als eerbetoon aan de zon. In 37 na Christus liet keizer Caligula de obelisk naar Rome halen. Hij liet daartoe een speciaal schip bouwen, zodat de obelisk in zijn geheel kon worden vervoerd. Het schijnt dat deze obelisk de enige is die in zijn geheel …

Naast de Egyptische obelisken staat er in Rome ook een aantal obelisken van eigen makelij. Sommige dateren nog uit de tijd van de Romeinse keizers, andere zijn van recenter datum. De eerste Romeinse obelisk die we vandaag bezoeken staat precies in het midden van de Fontana dei Quattro Fiumi op Piazza Navona. Oorspronkelijk stond deze obelisk in de Tempel van Isis, en later kreeg hij ook nog een plekje in het Circus van Maxentius langs de Via Appia. Bovenop deze obelisk, die ook wel bekend staat als de Obelisco Agonale, zit een duif die een olijftak vasthoudt en die symbool …

De Piramide van Caius Cestius is niet het enige aandenken aan Egypte dat in Rome is terug te vinden. Iedereen die ooit voet op Romeinse bodem heeft gezet, weet dat er opmerkelijk veel obelisken te vinden zijn. Sterker nog: Rome is de stad met de meeste obelisken ter wereld. De oudste obelisken werden door de Romeinse keizers uit Egypte gehaald. Daarvan staan er acht nog steeds fier overeind. De hoogste obelisk van de stad (en tevens de hoogste obelisk ter wereld!) staat op het plein voor de Sint Jan in Lateranen. Hij is gemaakt van rood graniet en komt oorspronkelijk …

Saskia: ‘Gisteren wilde ik eigenlijk de grote expositie over Nero in het Colosseum bezoeken met een vriendin die even een paar dagen in Rome was. Bij het zien van de lange rijen voor de ingang zakte de moed ons echter in de schoenen. Niet vanwege de wachttijd, die is prima te omzeilen als je een kaartje koopt bij de ingang van de Palatijn, aan de overkant van het Colosseum (het kaartje is namelijk geldig voor het Colosseum, het Forum Romanum en de Palatijn), maar vanwege het enorme aantal Italiaanse scholieren. De onderwijzers in Italië nemen zo’n schoolreis vaak zeer serieus …

Het is druk op Termini, het grote station van Rome; iedereen probeert zich geïrriteerd een weg te banen door mensen, koffers en kinderen. Het was misschien ook niet zo’n goed idee om vanuit Napels naar Rome te treinen tijdens het drukste weekend van het jaar. De Eeuwige Stad stroomt vol; er zijn al tienduizenden toeristen in de stad zijn om een glimp op te vangen van de zaligverklaring van paus Johannes Paulus – of gewoon omdat het meivakantie is en Rome een ideale bestemming is voor een stedentrip in het voorjaar. Ik zucht en probeer me niet te ergeren aan …

In het zuiden van Italië bevindt zich het grootste museum ter wereld, althans volgens de Franse archeoloog Salomon Reinach. Toen een paar vissers in 1928 in de zee bij Marathon in plaats van vissen originele Griekse beelden opvisten, schreef hij: ‘Het rijkste museum van oudheden in de hele wereld ligt op een voor ons ontoegankelijke plek; op de bodem van de Middellandse Zee.’ Ook voor de kust van Calabrië zijn belangrijke ontdekkingen gedaan. Zo zijn er vlak bij het plaatsje Riace twee bronzen mannen uit zee opgehaald. In zijn boek De Middellandse Zee – Een persoonlijke geschiedenis vertelt Fik Meijer …

Het is een van de bekendste plekken van Verona: het huis van Julia, of Giulietta, aan de Via Cappello. Al op de toegangspoort springen vele internationale liefdesverklaringen in het oog; sommige slordig geschreven met een dikke, zwarte stift, andere in een sierlijk handschrift of in kunstige graffitiletters. Wanneer je eenmaal op de binnenplaats bent aanbeland, kom je nog meer van deze liefdesverklaringen tegen. De muren van Julia’s huis zijn op sommige plekken bijna niet meer te zien: ze worden helemaal bedekt door liefdesverklaringen in het Italiaans, Engels, Chinees, Frans, Japans, Spaans en Nederlands. Veel briefjes (waarvan een groot aantal roze …

Na het Colosseum in Rome en het Anfiteatro Campano bij Capua (in de buurt van Napels) is de Arena van Verona, aan het Piazza Bra, het grootste nog bewaard gebleven amfitheater in Italië. Anders dan de twee grootste theaters wordt de Arena, die in de eerste eeuw na Christus werd gebouwd, nog steeds actief gebruikt, en wel voor het operafestival dat elk jaar in de zomer wordt gehouden. Het is echt een ongekend spectaculaire belevenis om in de door de zon verwarmde Arena naar de prachtigste opera’s te kijken! In de tijd van de Romeinen konden er wel dertigduizend mensen …

In het Florentijnse modedistrict, in en rondom de Via de’ Tornabuoni, bevindt zich het Museo Salvatore Ferragamo. Dit bijzondere museum, dat gevestigd is in het dertiende-eeuwse Palazzo Spini-Feroni, geeft door middel van meer dan tienduizend schoenen een beeld van de carrière van de bekende Florentijnse ontwerper en van zijn unieke collectie. Een must voor alle vrouwen (en mannen) die de verleiding voor een nieuw paar schoenen maar moeilijk kunnen weerstaan! Salvatore Ferragamo werd in 1898 geboren in Bonito, een klein plaatsje op zo’n honderd kilometer van Napels. Als elfde van in totaal veertien kinderen was hij al op jonge leeftijd …

Een van de indrukwekkende palazzi aan de Via de’ Tornabuoni is het huidige Palazzo Tornabuoni, dat vroeger ook wel bekend stond als Palazzo Corsi Salviati. Hoewel het palazzo natuurlijk veel minder bekend is dan bijvoorbeeld de Duomo en het Palazzo Vecchio, is het zeker een ontdekkingstocht waard. Het palazzo omvat namelijk een aantal geheimen die zelfs voor veel Florentijnen onbekend zijn, dus neem wel een goede gids of onderstaand artikel mee tijdens je bezoek! Zoals de titel van vandaag al zegt, bevat het palazzo de appartementen van de zogenaamde ‘bliksempaus’, beter bekend als Leo XI, kent het een verschuivende loggia …

Welkom op La Vialla! Vanaf vandaag breng ik een kleine week door op dit landbouwbedrijf in Toscane, dat wordt gerund door de warme en enthousiaste Italiaanse familie Lo Franco, drie generaties vol culinair talent. Aangezien ik ongeveer elke week een doos vol heerlijkheden van La Vialla bestel, besloot ik ook maar eens een kijkje te gaan nemen op het landgoed waar al deze heerlijkheden worden verbouwd, gebakken of geperst. Uiteraard niet zonder ook jullie een kijkje in de keuken te gunnen! Maar eerst een beetje geschiedenis. Piero en Giuliana, de oudste generatie op La Vialla, vertellen: ‘In februari 1978 kochten …

Na het heilige wonder van gisteren (ja, het bloed vloeide, dus de Napolitanen konden hun geluk niet op) vandaag een culinair wonder, dat anders dan de Napolitanen je graag doen geloven niet in Napels is bedacht maar in Polen. Cake overgoten met sterke drank Het schijnt dat de hoogbejaarde koning Stanislas Leszczynski wanhopig was omdat hij niet sterk genoeg meer was om een stuk van zijn lievelingsgebak, de tulbandcake, af te snoepen. In plaats van zich hierbij neer te leggen, liet hij een van zijn onderdanen wat sterke drank over de cake heen gieten, zodat de cake zachter werd en …

Vandaag vieren de Italianen het feest van de Immacolata Concezione – de onbevlekte ontvangenis van Maria. De hele dag staat in het teken van Maria, waardoor het feest in de volksmond ook wel Festa della Madonna wordt genoemd. Het feest wordt gevierd sinds 1854, toen op 8 december de pauselijke bul Ineffabilis Deus werd afgekondigd door Paus Pius IX. Onder de katholieken zorgde dit voor een grote nieuwe golf van Mariaverering. Hoewel deze dag in veel landen nu niet of nauwelijks meer gevierd wordt, is 8 december in Italië nog steeds een belangrijke feestdag. Veel mensen zijn vrij en er …

Helaas voor mijn broers krijgen ze als kerstcadeau geen stropdas met goud en zeekoraal, hoeveel geluk zo’n das ook mag brengen. Gelukkig zijn er in Napels ook genoeg andere mooie dassen te vinden, vaak nog met de hand gemaakt. Op het Piazza Vittoria bijvoorbeeld zit de wereldberoemde stropdassenmaker Maurizio Marinella, in een  piepklein winkeltje waar je gemakkelijk aan voorbij zou lopen. Hier verkopen ze stropdassen in alle soorten en kleuren, en voor wie dat nog niet genoeg is kunnen dassen zelfs op maat worden gemaakt. Toen ik voor mijn broers een das kwam uitzoeken, was de eigenaar helaas niet aanwezig, …

Degenen die mij ook via Twitter volgen hebben het vast al wel gelezen: ik werd vorige week, voor mijn vertrek naar Rome, bij de gate opgewacht door @KLMsurprise. Voor mijn vertrek had ik van een vriendin gehoord dat KLM een originele marketingactie had bedacht voor alle twitterende reizigers. Als je met KLM naar waar dan ook ter wereld vliegt, en je dit via Twitter kenbaar maakt, maak je kans op een originele verrassing. Dat liet ik me natuurlijk geen twee keer vertellen, en dus tikte ik dinsdagochtend, voor een lange dag vol vergaderingen, snel het volgende berichtje: @KLMsurprise Lees net …

Links vooraan in de Kerk van de Friezen bevindt zich een bijzondere ruimte: een kleine kapel met een kruisbeeld, een Mariabeeld en een 33 treden tellende trap, die vrij steil naar beneden loopt. Het is echter niet de bedoeling dat je de trap afloopt; het is namelijk een devotietrap, een zogenaamde Heilige Trap. Jarenlang was deze trap buiten gebruik en was de ruimte met het kruisbeeld een donkere opslagplaats. In het Heilige Jaar 2000 werd de trap op initiatief van de beheerders van de Kerk van de Friezen gerestaureerd, als  Nederlandse bijdrage aan het Jubileumjaar. De Scala Sancta, zoals buiten …

Twee weken geleden schreef ik over de Romeinen in de Lage Landen – vandaag draaien we de rollen om en staat een stukje Nederland in Rome centraal op Ciao tutti. Een stukje Nederland, denk je nu wellicht, in de titel staat toch duidelijk een verwijzing naar de Friezen? De Nederlandse kerk in Rome heeft inderdaad een naam die enige uitleg verdient. In Rome is het als in Nederland tijdens de Elfstedentocht: alle Nederlanders zijn Friezen. De oude naam voor de mensen die uit de Lage Landen naar Rome kwamen, is nooit aangepast. Het feit dat medelanders al eeuwenlang naar Rome …

Vandaag een lofzang op Rome, aan de hand van een prachtig boek dat we vorige week ontdekten: Laus Romae, oftewel Lofzang op Rome, is een bundel van zestien artikelen die betrekking hebben op belangrijke momenten uit de cultuurgeschiedenis van Rome, van 1200 voor Christus tot en met het gedicht van Lucebert over Rome uit 1957. Het boek is samengesteld naar aanleiding van het tienjarig jubileum van de nascholingscursus die door uitgeverij Eisma Edumedia werd georganiseerd voor docenten Klassieke Talen als voorbereiding op de Rome-reis. De redactie van het boek is verzorgd door Charles Hupperts en Elly Jans. In Laus Romae …

Tijdens een van onze wandelingen door Rome, stuitten we op het prachtige aanplakbiljet van de Sint Juliaan der Vlamingen, oftewel de San Giuliano dei Fiamminghi, de Koninklijke Belgische kerk in Rome. De kerk zou ten tijde van de Kruistochten zijn gesticht als pelgrimshospitaal voor de inwoners van het graafschap Vlaanderen. Veel weten we niet over deze eerste bestaansperiode, maar zeker is wel dat graaf Robrecht II van Vlaanderen het hospitaal in 1094 vaste inkomsten verschafte. De kerk kent dus een lange geschiedenis en herbergt prachtige kunstwerken van Vlaamse makelij. De Bentvueghels, een vereniging van kunstenaars uit Nederland en Vlaanderen, kwam …

Zoals jullie op Ciao tutti kunnen zien en lezen, telt Rome veel wonderlijke plekken, waar niets is zoals het op het eerste gezicht lijkt. Uiteraard zijn er nog veel meer van deze verhalen: achter elk gebouw, achter elke steen gaat wel een geheim schuil. Telkens wanneer je de stad bezoekt, ontvouwen zich een paar geheimen, ontdek je nieuwe verhalen, doorkijkjes, eigenaardigheden. Hoe vaker je in Rome komt, des te makkelijker weet je je blik los te maken van de gebaande paden, van de grote monumenten die tijdens een eerste bezoek je blik gevangen houden. Je leert de achterafstraatjes kennen, de …

Afgelopen dagen heb je hier op Ciao tutti regelmatig de namen van Francesco Borromini en Gian Lorenzo Bernini voorbij zien komen. Beide kunstenaars hebben een stempel op de Romeinse kunst en architectuur gedrukt, waarbij we hebben gezien dat ze de Eeuwige Stad niet alleen hebben voorzien van veel mooie bouwwerken maar ook van opvallende grapjes, trucjes en gezichtsbedrog. Beide heren konden echter niet samen door één deur. Ze keken met afgunst naar elkaars werk en gunden elkaar het licht in de ogen niet. Kreeg Borromini een opdracht toegewezen, dan deed Bernini zijn uiterste best om een ander groot project naar …

Rome telt onnoemelijk veel kerken, van de enorme Sint-Pieter, de Santa Maria Maggiore en de Sint Jan in Lateranen tot kleine kerkjes waar een willekeurige voorbijganger wellicht niet vaak oog voor heeft maar die door de Romeinen zelf druk bezocht worden. Een van de mooiste kleine kerkjes is de San Carlo alle Quattro Fontane, die door de Romeinen ook wel liefkozend San Carlino wordt genoemd. Dit verkleinwoord is voor dit kerkje meer dan terecht gekozen; het meesterwerkje van de hand van Francesco Borromini is namelijk precies zo groot als één pijler in de Sint-Pieter. Technisch zit het ontwerp nogal complex …

Dit zou een ellenlang stuk kunnen worden, met zo’n titel. Want wat is in Rome nu niet magisch? Op elke straathoek zie of hoor je wel iets wonderlijks, elk gebouw en elk plein heeft zijn eigen unieke geschiedenis, elke ochtend in de stad begint als een nieuw avontuur, elk steegje kan naar een verrassing leiden… Andrea Vreede, die al sinds 1993 in Rome woont, kent natuurlijk als geen ander de magische plekken van de stad, waar de herinnering aan Caesar en Caravaggio, aan Borromini en Giordano Bruno nog tastbaar is. In De magie van Rome neemt ze je mee op een …

Saskia: ‘Al dwalend door Rome vind ik niets heerlijker dan mijn gedachten te laten meanderen en te dromen over een langdurig verblijf in deze stad. Ik laat mijn blik over de gevels dwalen. Welke huizen, appartementen en kamertjes zouden zich daarachter bevinden? Hoe groot zouden de keukens zijn, en wat zou er allemaal voor lekkers in worden klaargemaakt? Zeker op zo’n mooie nazomerdag als vandaag, als de zon de stad een bijzondere gloed geeft en de bomen een ongekende kleurenpracht laten zien, is het goed dromen in Rome. De grootste groepen toeristen zijn terug naar huis en weer aan het …