Reizen door Italië

Wanneer je op weg gaat naar San Gimignano, luister dan onderweg naar dit lied van Frank Boeijen, die de torens van dit stadje zo prachtig bezong. In het Nederlands, maar aangezien de sfeer zo heerlijk zwoel Italiaans is, mag dat de pret niet drukken. ‘En ik hoorde vogels zingen vogels zingen een onbekend lied een opgewekt lied. En in de verte gloren de torens gloren de torens van San Gimignano. Door de bomen achter de kerk tussen de doden. Kijk naar de hemel tel de sterren kijk naar de hemel zo ver weg onbereikbaar ver weg. Door de bomen achter de …

Een kus uit Perugia staat inmiddels wereldwijd symbool voor de liefde. Dit jaar worden er precies negentig jaar kussen van chocolade uitgewisseld op Valentijnsdag, verjaardagen, huwelijken, jubilea, vader- en moederdag – of gewoon tussendoor, om te zeggen dat je van iemand houdt. Wie vakantie viert in Italië, komt de in zilverfolie verpakte kusjes overal tegen. De populaire chocolaatjes uit Perugia, bestaande uit een hele hazelnoot omringd met melkchocolade en stukjes noot, vormen wellicht een van de bekendste Italiaanse producten in binnen- en buitenland, omgeven door een zweem van romantiek die door het moederbedrijf graag in stand wordt gehouden. foto: Massimo …

Vandaag gaan we vanuit Rome op weg naar Orvieto (in Umbrië), maar niet voordat we een tussenstop maken bij het dorpje Montefiascone, in het noorden van de regio Lazio. Hier zou men namelijk een van de lekkerste wijnen van heel Italië schenken, dus die willen we wel eens proeven! Het verhaal gaat dat een Duitse bisschop die onze route omgekeerd aflegde (hij was op weg naar Rome) de wijn in Montefiascone zo lekker vond, dat hij er nooit meer wegging en zich er letterlijk dood dronk. Zo ver laten wij het niet komen, maar nieuwsgierig naar de wijn en het verhaal …

Sinds ik een zomer in Florence woonde, gebruik ik nooit meer een plattegrond als ik door de stad wandel. Niet alleen omdat ik overal de weg weet (of denk te weten), maar vooral ook omdat ik anders continu word aangeklampt door andere bezoekers van de stad. Ik weet niet wat het is, maar het lijkt alsof op mijn voorhoofd groot ‘Vraag mij maar de weg’ staat geschreven. Zo was ik zelf in 2003 nauwelijks een half uur in de stad, op weg van het station naar mijn tijdelijke thuis, toen een Duits echtpaar mij (in het Duits) de weg naar …

Gisteren maakte ik jullie al warm voor het verslag van mijn bijzondere bezoek aan het Palazzo Vecchio in Florence, waar ik de burgemeester mocht interviewen. Hoe vaak maak je nu mee dat je aan het bureau van een burgemeester mag aanschuiven? En dat wordt nog bijzonderder als je weet dat dat bureau in een met prachtige fresco’s versierde werkkamer staat, waar ooit Lorenzo de’ Medici nog heeft rondgewandeld… Maar laat ik bij het begin beginnen. Ik moest me op maandag om vijf uur ’s middags melden in het Palazzo Vecchio. Aangezien ik – heel Nederlands – stipt op tijd was …

Volgens de legende werd Rome op 21 april 753 voor Christus gesticht door de tweelingbroers Romulus en Remus. Dat betekent dat de Eeuwige Stad vandaag maar liefst 2765 jaar oud wordt. Om dat te vieren, vinden er verschillende festivals, concerten en andere speciale evenementen plaats in de stad. Bovendien wordt de Romeinse hemel vanavond opgesierd met vuurwerk, dat wordt afgestoken aan de oevers van de Tiber. Op Ciao tutti vieren we Romes verjaardag met een prachtig gedicht over alles wat je op een dag als vandaag in Rome zou moeten kunnen doen: ‘En, langs het atrium der Vestalinnen en op de Via Appia …

Als opmaat naar de verjaardag van Rome morgen een prachtig gedicht over de Eeuwige Stad, waarvan ik – net als Bertus Aafjes en met ons vast vele anderen – sinds de eerste kennismaking ben bezeten. ‘Maar op een dag vol gouden lover en lente, en verguld azuur trek ik de laatste bergrug over en leef mijn schoonste levensuur. Want onder een cipres gezeten zie ik met stille ogen aan: de stad, waarvan ik ben bezeten sinds ik vernam van haar bestaan. De lang ontwende tranen wellen plotseling warm en één voor één: koepels drijven als waterbellen, teruggedrongen, erdoorheen. En tempels, kerken en …

Op Goede Vrijdag wordt in Rome onder leiding van de paus de Via Crucis (Kruisweg) gelopen, een plechtige processie die van het Colosseum naar de Palatijn voert. De paus draagt tijdens de tocht een groot houten kruis. Op elke statie, veertien in totaal, houdt de stoet stil voor een gebed. Bij de laatste statie houdt de paus een toespraak waarin hij refereert aan allerlei belangrijke gebeurtenissen in het afgelopen jaar. De processie is een indrukwekkend gebeuren. Achter de paus sluiten ook veel Romeinen zich bij de processie aan. Ze dragen allemaal een lichtje, en sommigen zelfs een kruis. De Via …

Om nog even in de sprookjesachtige sfeer van het Quartiere Coppedè te kunnen blijven, laat ik jullie vandaag meegenieten van de bijzondere bed&breakfast die hier in Rome even mijn thuis is: B&B Villa Paganini. Maar eerst zal ik jullie vertellen hoe ik hier verzeild raakte… Ik schreef in oktober 2010 al eens over Villa Torlonia, een van de mooiste parken in Rome, ook en vooral door de aanwezigheid van La Casina delle Civette (Het Uilenhuisje), waar ik echt verliefd op werd. Aangezien dit huisje natuurlijk niet te koop komt te staan, neusde ik alvast een beetje rond in de buurt. …

Vanochtend werd ik niet meer wakker van het gekabbel van Venetiaans water, maar van het Romeinse verkeer. Na een week of twee zonder toeterende auto’s, Vespa’s en de sirenes van ambulances en la polizia, is het toch altijd weer even wennen continu omringd te zijn door lawaai. Ook de klanken van het Venetiaanse dialect sterven langzaam uit in mijn hoofd, om plaats te maken voor de o zo bekende Romeinse uitdrukkingen. Toch zit Venetië nog wel een beetje in mijn hoofd. Terwijl ik langzaam door de Romeinse straten en steegjes wandel, probeer ik de heimwee naar de stilte, naar de …

Precies een week geleden moest ik afscheid nemen van het Venetiaanse carnaval. De maskers zijn afgezet, de confetti weggespoeld, de kater verdronken. De Venetianen hebben hun stad stilletjes teruggewonnen op de feestvierende massa. Na dagen vol drukte klotst het water rustiger, tevredener bijna, tegen de kades. Vandaag moet ik afscheid nemen van de stad zelf, en dat valt me een stuk zwaarder dan het afscheid van het carnaval. Van maskers, drukke straten, aangeboden drankjes en meegenieten van de effecten van drinkgelagen krijg je gauw genoeg, terwijl de stad zelf nooit verveelt. Ik pak mijn koffer in en bekijk nog een …

We gebruiken het dagelijks zonder erbij na te denken, het @-teken op onze computer, oftewel het apenstaartje. Dat in Italië trouwens geen apenstaartje heet, maar chiocciola – slakkenhuisje. Sinds we e-mail hebben geïntegreerd in ons dagelijks bestaan, word je tientallen, zo niet honderden keren per dag geconfronteerd met dit teken, zeker op een werkdag. En sinds de introductie van twitter zien we het apenstaartje nog vaker voorbijkomen. Nu vragen jullie je waarschijnlijk af waarom ik het over apenstaartjes heb op een blog over Italië. Welnu, het @-teken zou al in het zestiende-eeuwse Venetië gebruikt zijn. In documenten van Venetiaanse kooplieden …

Een bezoek aan Venetië staat garant voor nieuwe mysteries, nieuwe ontdekkingen, nieuwe avonturen. Je slaat een hoek om en ineens ontdek je een prachtig kerkje, een wonderlijk verhaal, een bijzonder monument. Zelfs op het reusachtige, drukke San Marcoplein stuit ik nog regelmatig op een mysterieus detail of een bijzonder verhaal. Gelukkig zijn er ook mysteries die al voor ons zijn ontdekt en onthuld. Zo vond ik een voor mij nog onbekend Venetiaans mysterie op de website www.merodeinvenetie.nl, die de voetstappen die de dichter Willem de Mérode in Venetië zette probeert vast te leggen. De website is een initiatief van Helma …

Toen ik vorige week de burgemeester van Florence interviewde, was ik niet de enige die vragen stelde. Ook Matteo Renzi, zoals de burgemeester heet, was nieuwsgierig naar wat mij in zijn werkkamer in Palazzo Vecchio bracht. Ik vertelde hem over mijn passie voor Italië in alle mogelijke facetten, die onder andere tot uiting komt in een dagelijks blog, hier op Ciao tutti. Nu is deze burgemeester, zeker voor Italiaanse begrippen, heel jong (net voor ik kwam vierde hij zijn 37ste verjaardag). Bovendien is hij dol op moderne media (hij heeft een Facebook-pagina en een Twitter-account die hij beide goed bijhoudt), dus …

Zeven jaar geleden bracht een grondige zoektocht het atelier van Da Vinci aan het licht. Het bleek zich midden in Florence te bevinden, direct naast het klooster van de Santissima Annunziata. Ook hier ging veel giswerk aan vooraf en ging niet alles van een leien dakje… Het idee om onderzoek te doen kwam van kunsthistoricus Alessandro del Meglio, die aan het hoofd stond van het cartografisch archief van het instituut dat naast het voormalige klooster van de Santissima Annunziata was gevestigd. Hij wilde in kaart brengen in hoeverre de ruimtes van zijn kantoor vroeger gebruikt werden en welke functie ze …

In december vorig jaar berichtte de Volkskrant dat ‘historici van over de hele wereld een petitie hebben getekend waarmee ze willen voorkomen dat er verder wordt gezocht naar wat omschreven wordt als het beste werk van Leonardo Da Vinci ooit. Om erachter te komen of dat werk bestaat – en in welke staat het verkeert – moet namelijk geboord worden in een eveneens beroemd fresco dat in 1563 over de vermeende Da Vinci heen werd geschilderd.’ Nog steeds laaien de emoties hoog op als er over de vermeende Da Vinci wordt gesproken. Sommige onderzoekers willen het verloren werk dolgraag vinden en …

Florence kent naast de kale façade van de San Lorenzo, die ik jullie gisteren liet zien, nóg een kerk met een kale voorgevel. Daarvoor moeten we wel naar de wijk Oltrarno, aan de overkant van de Arno. Daar vind je het gezellige Piazza di Santo Spirito, een plein dat wordt gedomineerd door de gele voorgevel van de Santo Spirito. Hoewel de kale voorgevel wellicht anders doet vermoeden, is deze kerk een van de mooiste van Florence. Michelangelo kwam er graag en Bernini zou zelfs ooit hebben gezegd dat hij deze kerk het mooiste godshuis ter wereld vond. De kerk is …

Florence kent prachtige kerken. De bekendste is natuurlijk de Duomo, de dom met de enorme koepel, die iedere bezoeker (tevergeefs) in zijn geheel op de foto probeert te krijgen. De façade van de dom is uitgevoerd in marmer in de kleuren wit (uit Carrara), roze (uit de Maremma) en groen (uit Prato). Er zijn zoveel schitterende details te zien dat je bijna niet weet waar je moet kijken. Net als bij de koepel had het nogal wat voeten in de aarde voordat deze voorgevel stond. Het eerste ontwerp voor de gevel werd gemaakt door Arnolfo di Cambio, maar toen het …

De paardenrace van Siena is dan misschien de beroemdste, de palio van Buti is de eerste van het jaar! Op de eerste zondag na het feest van Sant’Antonio Abate, waar ik jullie gisteren over vertelde, is de strijd tussen de verschillende contrade, wijken, op zijn hoogtepunt. Dit jaar is dat op 22 januari, dus de voorbereidingen zijn al in volle gang! Afgelopen zondag was de grote loting en dat ging gepaard met een hoop emoties. Uiteraard met een glimlach van oor tot oor en gejuich van de inwoners van de contrada als de wijk het geluk heeft als eerste uit …

Gisteren schreven we over de experimenten die Galileo Galilei zou hebben uitgevoerd in de kathedraal van Pisa, naast de bekende Scheve Toren. Volgens sommigen zou hij ook vanaf de toren zelf proeven hebben gedaan, maar daar is geen onomstotelijk bewijs voor te vinden. Dat neemt niet weg dat Galileo de toren een warm hart toedroeg. Hoewel de Toren van Pisa misschien wel het meest gefotografeerde monument van Toscane is, is er over de geschiedenis van de toren niet zo veel bekend. Michiel van Straten, ontdekkingsschrijver, ging op onderzoek uit en neemt ons mee naar de bijzondere wortels van la torre …

De Galleria degli Uffizi in Florence herbergt een prachtige Annunciatie van Simone Martini, die oorspronkelijk in de Duomo van Siena te zien was. Hoewel we niet veel weten over het leven van Martini, is wel met zekerheid vast te stellen dat hij in 1284 in Siena werd geboren. Voor zover bekend is, schilderde hij tussen zijn twintigste en vijfentwintigste een aantal Madonna’s, waarbij hij zich vooral laat inspireren door stadsgenoot Duccio di Buoninsegna. Opvallend is het gebruik van bladgoud, hetgeen veel navolging zal vinden door schilders uit Siena en omgeving. We zullen straks zien dat hij dit bladgoud ook volop …

Da Vinci’s Annunciatie is waarschijnlijk het eerste werk dat de kunstenaar zelfstandig maakte. Hij werkte eraan van 1472 tot 1475, en hoewel het hier en daar van imperfectie getuigt, laten de engel en Maria al zien waartoe Leonardo in staat is: over de kleinste details is nagedacht en de schilder probeerde steeds iets nieuws uit, iets anders, iets revolutionairs. Zo laat hij Maria hier met driekwart profiel zien, een nieuwe ontwikkeling in de renaissancekunst. Tot dan toe keek Maria je meestal recht aan. Ook de vleugels van de engel zijn spectaculair. Het verhaal gaat dat Leonardo de vleugels heeft gekopieerd …

De komende week zien jullie op Ciao tutti verschillende Annunciaties voorbij komen. Letterlijk betekent annunciatie verkondiging of aankondiging. Bij de katholieken verwijst dit woord naar de aankondiging van de geboorte van Jezus aan Maria. Het feest vindt dan ook niet in december plaats, maar negen maanden eerder, op 25 maart om precies te zijn. Omdat de schilderingen nu in aanloop naar Kerstmis volop bezocht worden in de Italiaanse steden, en ze qua sfeer zo mooi passen bij deze periode van bezinning en verwachtingsvol aftellen, zet ik de komende dagen de mooiste annunciaties op een rijtje. Allemaal geven ze een voorstelling van …

Het indrukwekkende Palazzo Pamphilj aan het uiteinde van Piazza Navona, dat ooit toebehoorde aan paus Innocentius X, heeft even zijn deuren geopend. Tot en met 16 december 2011 kun je er elke woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag terecht voor een expositie met werk van Vik Muniz. De werken hangen in de Galleria Cortona, de enorme zaal die bekend staat om zijn prachtige plafondschildering, gemaakt door Pietro da Cortona. Van het plafond kun je normaal gesproken slechts een glimp opvangen, als het buiten donker is en het licht in de zaal aan is. Een veelbelovende glimp weliswaar, maar de deur naar meer …