Reizen door Italië

‘De grootste kunstenaar kan niets verzinnen dat niet vooraf al in de steen bestaat, maar als zijn hand niet met zijn geest meegaat zal hij het nooit van ’t ruwe marmer winnen.’ Aldus Michelangelo, die inderdaad met zijn beitel de meest natuurlijke vormen uit een blok marmer tevoorschijn kon toveren. Hij liet zich zelfs niet uit het veld slaan door de bijnaam van het blok marmer waaruit hij zijn David moest zien te scheppen. Hoewel het blok door veel van zijn collega-beeldhouwers en andere betrokkenen spottend il rotto (het beschadigde) werd aangeduid – aangezien het blok marmer een aantal barsten …

Tegenover de Duomo vind je de bronzen deuren van het Baptisterium, de doopkapel van Florence. Het verhaal wil dat de bijnaam van de deuren – ‘de poort naar het paradijs’ – te danken is aan Michelangelo, die de deuren zo mooi vond dat hij ze ‘waardig achtte het paradijs af te sluiten’. Helaas kun je het Baptisterium niet door deze deuren betreden, maar alleen al door ze te bekijken straalt iets van de hemelse grandeur op je af… De deuren bevatten tien bronzen panelen, van links naar rechts en van boven naar beneden: 1 – het scheppingsverhaal, de zondeval en …

Florence, Firenze, de hoofdstad van Toscane, de bakermat van de renaissance… Elk jaar trekken honderdduizenden toeristen van over de hele wereld naar deze stad om de Duomo van Brunelleschi te bewonderen, over de Ponte Vecchio te lopen en de meesterwerken van Leonardo da Vinci, Sandro Botticelli en Michelangelo op foto of film vast te leggen. Als inleiding op een warme meimaand over Florence en Florentijnse zaken vandaag een fragment uit Klein reismozaïek. Italiaanse impressies van Hella Haasse, dat ze in 1953 tijdens een bezoek aan Italië optekende: ‘Op weg naar Fiesole verdwalen wij in het heuvelland buiten Florence. Een smal pad, …

De lekkerste adresjes voor een heerlijke tijd in Napels! 1 Gran Caffè Gambrinus Via Chiaia 1 (op de hoek van Piazza Trieste e Trento), Napels Dit klassieke café stamt uit 1860 en vormt al tientallen jaren een gewilde ontmoetingsplaats voor schrijvers en andere artistiekelingen. Tussen de goudomlijste spiegels, roodfluwelen stoelen en camerieri in wit kostuum waan je je even in het literair Napels van een eeuw geleden. 2 Caffè del Professore Piazza Trieste e Trento 46, Napels Een eenvoudiger, maar minstens zo lekker kopje koffie drink je aan de overkant van het Piazza Trieste e Trento, bij Caffè del Professore. …

Pizza is de culinaire trots van Napels. Hoewel de oorsprong van de pizza niet met harde feiten valt te bewijzen, gaan de Napolitanen er prat op dat de pizza in Napels is uitgevonden. Het feit dat de Etrusken al platte broden aten die zij picea noemden en dat we dankzij het Griekse pitta en in het Turkse pide vermoeden dat de pizza de Italiaanse versie van de zeer oude, mediterrane traditie van platte broden betreft, doet niets af aan de Napolitaanse trots. Zoals Mimmo, de eigenaar van de bed & breakfast waar ik verbleef stellig herhaalde: ‘Noi Napoletani abbiamo inventato …

Bologna wordt ook wel la dotta, de geleerde, genoemd omdat de stad de oudste universiteit ter wereld herbergt. Al in 425 na Christus werd er in Bologna een opleiding voor rechtenstudenten gesticht, maar de universiteit als officiële instelling dateert uit 1088. Op munten uit die tijd staat te lezen hoe trots de stad op haar universiteit was: de teksten Bononia docet (Bologna onderwijst) en Legem nutrix (de voedster van de wetten) spreken voor zich. Bekende Italianen als Galileo Galilei, Dante Alighieri en Petrarca, maar ook onze ‘eigen’ Erasmus studeerden aan deze gerenommeerde universiteit. Umberto Eco, misschien wel de bekendste Italiaanse …

Bologna dankt de bijnaam la rossa aan de politieke kleur van de stad. In de jaren zeventig van de vorige eeuw was Bologna de enige stad in heel Italië met een communistisch bestuur. Dat leverde – met name buiten de stadsgrenzen – veel commotie op. Uit angst voor het communisme werden er in die tijd in heel Italië aanslagen gepleegd door extreem-rechtse groeperingen. De bedoeling van deze aanslagen was tweeledig: hoewel het erop moest lijken dat de terreur uit linkse hoek kwam, zodat de bevolking afstand zou nemen van de communistische idealen en de staat weer zou omarmen, wilden de groeperingen …

‘Tortellini worden sterker met Bologna vereenzelvigd dan met welke andere Italiaanse plaats ook,’ aldus John Dickie in Delizia! – De geschiedenis van de Italianen en hun keuken. ‘Ze werden in de achttiende eeuw zelfs een symbool voor de stad. Tortellini alla bolognese zijn een subtiele, smeuïge delicatesse. Wie ze wel eens geproefd heeft als ze op de juiste manier worden opgediend, in kapoenenbouillon, zal het daarmee eens zijn. Maar de bereiding ervan is enorm arbeidsintensief, zelfs in verhouding tot het overheerlijks dat dit oplevert. Men moet het deeg van deze doorschijnende verse pasta op kunstige wijze mengen, laten rusten en uitrollen. …

Nu de hevige winterkou zich hier in Nederland sterker dan ooit doet voelen, groeit mijn verlangen naar Italië met de dag. Gelukkig zit ik over twee weken in het vliegtuig naar Rome om de sneeuw even van me af te schudden en me te warmen aan de Italiaanse passie en levenslust. Wanneer mijn drukke werkzaamheden het toelaten mijmer ik boven een kopje (automaat)cappuccino al over de allereerste versgezette cappuccino waarvan ik in Rome slokje voor slokje zal genieten. Het is altijd weer spannend waar ik dat eerste kopje zal bestellen… Bij het bekende – maar inmiddels eigenlijk te toeristische – …