Hoog boven de zoutpannen schittert Erice, een van de mooiste dorpjes van heel Sicilië. Tijdens ons bezoek aan dit middeleeuwse dorp lieten we ons leiden door de zoete geur die zich meteen bij aankomst in onze neuzen nestelde. Geen verkeerde keuze, want die geur leidde ons naar de pasticceria van Maria Grammatico, die hier op eenzame hoogte de allerlekkerste koekjes maakt die we ooit proefden. Nog voor we de winkel zelf betreden, worden we een kleine nis in gelokt. Hier staan drie enorme kasten vol met lekkernijen: bergen bocconcini (ronde amandelkoekjes), schalen vol sospiri (citroen/amandelkoekjes), kleurrijke pistache-, chocolade- en sinaasappelballetjes …

Zo ver je kunt kijken, zie je ondiepe bassins vol met water, met aan de rand witte bergen die prachtig afsteken tegen de blauwe lucht. Het kan niet missen: je staat aan de zoutkust van Sicilië, grofweg tussen Marsala en Trapani. Hier vind je eindeloze vlaktes met zoutpannen, waarin het heldere zeewater wordt omgetoverd tot bergjes van het ‘witte goud’. Zout was in Italië lange tijd een zeer kostbaar materiaal. Er werd zelfs belasting op geheven, net als op tabak, waardoor het alleen in de tabbacheria’s verkocht mocht worden. Kijk maar eens goed naar de kenmerkende blauwe borden met een …

Dankzij Mario en Marian van Tururi Tours vonden we de mooiste plek om te genieten van de bijzondere zoutkust in het westen van Sicilië: Relais Antiche Saline. Dit resort ligt midden in de zoutpannen, pal naast het Museo del Sale, met de kenmerkende roodgedakte molen, waar we vanmiddag meer over zullen vertellen. Die ligging is geen toeval, want de eigenaar van het resort behoort tot de familie Culcasi, die ook wel la famiglia del sale, de familie van het zout, wordt genoemd. Al vier generaties lang verzamelen de leden van deze familie ’s zomers het zout uit de zoutpannen. Salvatore …

Terwijl Saskia en Merle over Sicilië trekken en Willemijn de geheimen van de risotto ontdekt in Piemonte, ging Sophie op onderzoek uit in Toscane. Ze ontdekte een wel heel bijzondere plek, Locanda Le Isole, die ze vandaag met ons deelt. ‘De ruige streek Mugello, in het noordoosten van Toscane, staat onder andere bekend om de talloze koeien die een groot deel van Italië van melk voorzien. De grasrijke omgeving, de weidse weiden en het heuvelachtige landschap zijn de ideale bodem voor de mucche die sinds jaar en dag ‘de witte motor’ produceren. De glooiende heuvels waar Toscane voornamelijk bekend om …

De zuidwestkust van Sardinië heet niet voor niets Costa Verde. De aardbeienbomen, jeneverstruiken en mastiekbomen groeien van de bergen tot aan de zee en geven de kustlijn een groene tint. Zevenenveertig kilometer lang reden Nina en Andrea in hun rode camper langs donkere kliffen, ongerepte baaien en zandvlaktes. Grote kans dat je ergens in the middle of nowhere een verroest wagonnetje tegenkomt. Dit gebied was namelijk een van de grootste lood- en zinkmijnen van Europa. Al sinds de Romeinen was Sardinië een gewilde locatie, juist vanwege de waardevolle grondstoffen, en vanaf 1850 groeide de Sardijnse mijnproductie enorm snel. Vandaar dat …

Na de overweldigende pracht en praal van Palermo (met bijbehorende chaos en drukte) is het heerlijk bijkomen op camping El Bahira, vlak bij San Vito lo Capo, waar we op uitnodiging van Eurocamp mogen kamperen. Woensdagmiddag laat kwamen we aan in dit paradijsje, na een busreis over kronkelende bergwegen met aan weerszijden groene velden vol gele bloemen, wijngaarden en hoog oprijzende bergen. Nadat de buschauffeur ons langs de kant van de weg had laten uitstappen (iets wat hier heel normaal is; alle oude mannetjes worden bijna voor de deur van hun huis afgezet), kregen we van de campingkok een lift …

Ciao tutti! We zijn gisteren veilig geland op Siciliaanse bodem, vergezeld door de geur van de zee en een kleurrijk schouwspel van een ondergaande zon die in tientallen zoutpannen werd weerspiegeld. Meteen op weg naar ons hotel maakten we kennis met een van de symbolen van het eiland: de trinacria, een mysterieus mythologisch symbool dat onder andere op de vlag van Sicilië wappert. De trinacria bestaat uit een driebenig monster, de zogenaamde gorgo. Het hoofd van het monster wordt gesierd door twee vleugels en omringd door slangen. Eromheen zwermen drie gebogen benen, net als de wieken van een molen. Deze drie …

Een van de best bewaarde geheimen van Sardinië is de aanwezigheid van enkele prachtige Pisaanse kerken. Verspreid over het eiland, vaak in the middle of nowhere, springen ze ineens te voorschijn. De karakteristieke zwart/witte stenen en de elegante vorm doen je even twijfelen of je niet per ongeluk in Pisa bent beland. Maar het ruige Sardijnse landschap haalt je terug naar de realiteit: dit zijn Pisaanse kerken op Sardinië. Rond 1100 was Pisa, naast Genua, namelijk een van de sterkste zeemachten van Europa. De Pisanen veroverden ook Sardinië en brachten hun architectonische stijl en techniek naar het eiland. Basilica di …

Welkom in Montisi, een middeleeuws dorpje dat zo uit een sprookjesboek is geplukt. Hier heeft de tijd echt stilgestaan – met als resultaat een sprookjesachtig dorp met tal van bijzondere ontdekkingen. Fragolina, een klein zwart hondje, komt even neuzen als wij om klokslag drie uur op een lege maag het eerste glaasje prosecco achterover slaan. Antonella, kaasconnaisseur en tevens gids in Siena, vertelt dat dit schattige beestje aan de andere kant van het dorp woont en elke ochtend een rondje maakt om de mensen bij het postkantoor te begroeten. Nu is het postkantoor slechts op woensdag en zaterdagochtend open en …

Sophie vertelde haar Italiaanse schoonfamilie een paar weken geleden dat ze met Italy Traveller op blog tour naar Borgo Lucignanello* in de buurt van Siena zou gaan. Verbaasd antwoordden ze: ‘Waarheen? Lucignanello?’ Daar hadden ze nog nooit van gehoord. ‘Wel van Lucignano, maar dat ligt in de provincie Arezzo en niet bij Siena.’ Sophie dacht bij zichzelf: ‘Als de Italianen het niet eens kennen, moet het echt een plek in the middle of nowhere zijn. Prima, want een weekendje helemaal weg van alles kan ik wel gebruiken.’ Deze bijzondere borgo (dorpje) is naast een beetje verlaten ook vooral erg klein. …

Italië is een schitterend mozaïek, een lappendeken van allerlei verschillende stukjes land met elk een eigen verhaal, eigen recepten, een eigen ‘taal’. Een van die vrijwel onontdekte stukjes is de regio Liguria, in het noordwesten, langs de Ligurische Zee. Een regio die bekend staat om haar grillige landschap, haar ietwat gesloten bevolking en haar kruidige keuken. Met haar ‘hooghartige’ hoofdstad Genua, die met haar imago van smeltkroes van zeevaarders en ontdekkingsreizigers menig hart heeft gestolen. Waar nog regelmatig mensen aan wal gaan met hoop op een betere toekomst. Miriam Bunnik neemt je in dit nieuwe boek mee door Liguria en …

Isaac is Brabander van geboorte maar voelt zich inmiddels ook een echte Romein. Hij deelt zijn ervaringen, zowel de leuke als de minder leuke, elke twee weken met ons. Vandaag vertelt hij over de keerzijde van al dat lekkere eten. ‘Hier op Ciao tutti gaat het heel vaak over al het lekkere eten in Italië. Ik heb ook een zwak voor eten en heb hier ook regelmatig over geschreven. Maar al dat lekkere eten heeft ook een keerzijde. Ik woon nu bijna zeven jaar in Italië en vorige maand, toen ik op de weegschaal stond, woog ik 99 kilo. Nu …

De Grieken wisten het al, toen ze de naam voor dit plaatsje verzonnen. Ze noemden dit havenstadje kalé pólis, mooie stad. De Italianen verbasterden de naam tot Gallipoli, maar de schoonheid van het stadje bleef behouden. Ook nu nog word je betoverd door de aanblik van de stad die de zee lijkt te kussen. Vooral in het haventje is de sfeer bijzonder, met gekleurde vissersbootjes. Een warm welkom krijgen we van twee oude vissers, die op een bankje genieten van de zon en aan iedereen die het maar wil horen vertellen dat ze al dik 85 zijn. ‘Maar we gaan …

Na terugkomst van een tour door Italië schuift de wijzer van de weegschaal elke keer onverbiddelijk een beetje verder door. De oorzaak is niet moeilijk te vinden: de continue stroom lekkernijen die ons worden voorgeschoteld, van ’s ochtends vroeg tot ver na middernacht. Zo ook in Lecce. Na een ontbijt bestaande uit een stuk(je) chocoladetaart en twee sterke espresso’s staan we om tien uur in de bakkerij van Luca Capilungo. Luca zelf is er al sinds vier uur die ochtend, druk bezig met het bereiden van zijn specialiteit: pasticciotti. De pasticciotti zijn in Lecce en omstreken sowieso al beroemd (je bent …

Na het kleurrijke bezoek aan Fellini’s Rimini ontdekken we vandaag Ferrara – en wel op de fiets! Ferrara wordt niet voor niets aangeduid als fietsstad. In geen enkele Italiaanse stad zie je zoveel mensen fietsen als hier. Na Amsterdam telt Ferrara zelfs de meeste fietsen per hoofd van de bevolking! Klim dus op de trappers om de stad verder te verkennen. Het historische centrum is bijna helemaal autovrij en – niet onbelangrijk – heel vlak. Loop voor je op de pedalen stapt voor een rondje door de stad naar het Piazza Travaglio (dat op maandag- en vrijdagochtend vol marktkraampjes staat) …

Tijdens onze vijfdaagse blog tour door Toscane hebben we maar liefst 27 glazen wijn geproefd. Dat blijft bij de meeste wijnen weliswaar bij een paar slokjes, maar toch doen we vandaag even rustig aan. In plaats van een fles wijn open te trekken, blikken we samen met jullie terug op een van de wijnhuizen die we bezochten: Castello di Brolio. Hier werd in 1872 het enige echte recept voor Chianti Classico opgetekend, door niemand minder dan baron Bettino Ricasoli. Na meer dan dertig jaar van onderzoek stelde hij de ideale samenstelling van druiven vast voor de wijnen uit dit gebied. …

We waren al een paar keer eerder in San Gimignano, het ‘Manhattan van de middeleeuwen’, maar nog nooit logeerden we er ook. Een bijzondere ervaring, want als de busladingen toeristen door de poorten van de stad zijn verdwenen, keert de rust weer en krijgt San Gimignano een heel andere aanblik, zoals het er honderden jaren geleden moet hebben uitgezien. Je dwaalt door verlaten straatjes, in de schaduw van de veertien torens. Deze torens deden in de eerste plaats dienst als versterkte woningen voor de gegoede families van de stad, maar ze waren ook bedoeld als statussymbool. Hoe hoger de toren, …

Sommige dagen hebben een gouden randje. Afgelopen donderdag was zo’n dag, dankzij een wel heel bijzondere ervaring die we mochten beleven: een ballonvaart over Toscane, onder leiding van Pascal Goldschmidt van Tuscany Ballooning! Vorig jaar februari maakten we een bucket list met 15 bijzondere dingen die we graag nog eens zouden meemaken. Op nummer 5 prijkt de ballonvaart, die wij nu kunnen afstrepen maar die jullie absoluut op je wensenlijst moeten zetten! Waarom? Het was zo’n onbeschrijflijke ervaring, dat we er eigenlijk nog steeds van onder de indruk zijn. Daarom vandaag een bijzondere fotoreportage van een van de hoogtepunten van …

Heerlijk, lente! Niets mooier dan heerlijk geurende bloesem, kleurrijke voorjaarsbloemen en de warmte van de zon op je huid. Ciao tutti tipt 10 plekken waar je Italië prachtig zult zien bloeien! We beginnen onze bloesemtocht in het noorden van Italië. Om precies te zijn in Lana, in Trentino-Alto Adige. Hier wordt van eind maart tot half april het Festa della Fioritura gevierd, het Bloesemfeest, met tal van proeverijen (met onder andere honing en fruit), concerten en een braderie. Ook in Trentino-Alto Adige vind je de tuinen waar de Oostenrijkse keizerin Sissi graag wandelde. De tuinen horen bij Castel Trauttmansdorff in Merano en …

Ter ere van het kookboek De easy Vegeterranean van de bestsellerauteurs Alberto Mussachio en Malu Simões, dat in april gaat verschijnen, mochten we laatst met de auteurs achter het fornuis kruipen in de kookschool van Oldenhof in Hilversum. Alberto en Malu runnen samen vegetarisch restaurant Montali in Tavernelle di Panicale, op de grens van Toscane en Umbrië. Terwijl alle mede-journalisten en -bloggers binnendruppelen, neemt Alberto ons virtueel al even mee naar deze paradijselijke plek. Op zijn iPad laat hij ons foto’s zien van Montali, zoals het restaurant annex hotel (er zijn negen gastenkamers) heet: Alberto’s ogen twinkelen als hij vertelt over …

Tijdens ons verblijf in Manfredonia werden we niet alleen getrakteerd op een kleurrijk carnavalsfeest, maar ook op een bijzondere tour door de Gargano. ‘s Ochtends vroeg kwam er een reeks oude auto’s voorrijden, van een Fiat 850 tot een Jaguar en een felrode Alfa. In deze macchine storiche zouden we het beste van de Gargano te zien krijgen, zo verzekerde de chauffeur ons, terwijl hij trots de deur van zijn Fiat 850 – die we uit de reeks oldtimers hadden gekozen – openhield. Siete pronti? Andiamo! Een engel op een bergtop Daar gingen we, op weg naar Monte Sant’Angelo. Over …

Tussen Peschici en Vieste, langs de kust van de Gargano (in het noorden van Puglia), vind je tal van trabocchi, of trabucchi, houten vissershutjes op palen van waaruit de vissers makkelijk hun netten uit kunnen gooien en weer binnen kunnen halen. De naam is afgeleid van het Latijnse Trabs-Trabis, dat hout betekent. Trabucchi zijn inderdaad helemaal gemaakt van hout en ook de palen waarmee ze met de rotsen zijn verbonden, zijn van hout. De ‘antennes’ waarmee wordt gevist, reiken soms wel tot vijftig meter ver in zee! Er wordt het hele jaar door gevist, met uiteraard in elk jaargetijde een …

Vandaag maken we een bijzondere reis in het gezelschap van Sandro Veronesi, een van de bekendste schrijvers uit Italië. Hij neemt ons mee op grote én kleine reizen, in het net verschenen boek Grote reizen, kleine reizen. Als Sandro Veronesi eindelijk tussen de ruïnes van Machu Picchu staat, een ervaring waar hij jarenlang naar heeft uitgekeken, komt de ‘blasfemische gedachte’ bij hem op dat in dezelfde periode dat hier gebouwd werd (rond 1450) in Italië de Renaissance op haar hoogtepunt was. De koepel van de Santa Maria del Fiore in Florence was al vijftien jaar af, stelt hij niet zonder …

Ontdek het Museo Minerario di Abbadia San Salvatore, een mijnmuseum in het zuiden van Toscane. Een bezoek aan dit mijnmuseum is een ervaring die ons lang bij zou blijven. Niet vanwege het verhaal achter de bouw van de mijn, of vanwege het bijna magische proces waar een roodachtige steen genaamd vermiljoen omgetoverd wordt in vloeibaar kwikzilver, maar vanwege Paolo, een ex-mijnwerker die 36 jaar van zijn leven in die, zoals hij het noemde, ‘zwarte gevangenis’ heeft doorgebracht. Toen hij zijn verhaal begon was hij bijna niet bij te houden, zo snel praatte hij. Over dat de Duitsers in 1897 hadden ontdekt …