Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

Secret Siena – 10 ‘geheime’ plekken in de straatjes rondom het Piazza del Campo

Als je Siena bezoekt, kun je niet om het schitterende, schelpvormige Piazza del Campo heen. Ook de Duomo, met de unieke mozaïekvloer, de onvoltooide façade en de Libreria Piccolomini, is een bezoek meer dan waard.

Dit Toscaanse stadje heeft echter nog veel meer moois te bieden. We tippen in dit artikel dan ook tien ‘geheime’ plekken in Siena.

Uiteraard zijn deze plekken niet zó geheim dat je ze tijdens een wandeling door de stad niet kunt vinden. Je moet er alleen een beetje meer moeite voor doen, soms door van de gebaande paden af te wijken, soms door op een drukke plek nét even (ergens) anders te kijken…

Zelf ontdekten we de meeste ‘geheimen’ door gewoon zonder plan door de stad te dwalen, maar ook dankzij de wandelingen met Serena, een van Siena’s aardigste gidsen, die ons altijd weer nieuwe dingen weet te vertellen.

Processed with Moldiv

Fontebranda – een van de grootste waterbassins van Siena

Als eerste bezoeken we Fontebranda, een van de grootste waterbassins van de stad. Aangezien Siena, anders dan andere grote steden als Rome, Florence, Milaan en Turijn, niet in de nabijheid van een rivier is gebouwd, heeft de stad altijd moeten zorgen voor een goede watertoevoer.

Fontebranda-Siena

Het water werd opgevangen in grote bekkens, fonti genaamd, die meestal bestonden uit drie bassins. Eén bassin diende om het verse water in op te vangen, zodat het water gebruikt kon worden om te drinken en te koken.

Het tweede bassin, met het overtollige water uit het eerste bassin, diende voor het drinkwater van alle dieren. In het derde bassin deed men de was. Het water dat dan nog over was, werd gebruikt voor de omliggende (moes)tuinen.

De bekendste fonte van Siena is de Fonte Gaia op het Piazza del Campo, maar net voor de stadsmuren vind je de mooiste, de oudste, de grootste en de belangrijkste fonte: Fontebranda. De Fontebranda werd in 1193 gebouwd.

Het waterbassin maakt deel uit van de Contrada dell’Oca, de wijk van de gans, die hier ook de nieuwe contradaioli, de in de wijk geboren baby’s, doopt.

Catherina-Oca-Siena

Er zijn nog veel meer waterbekkens te ontdekken in Siena, zoals de Fonte di Follonica, de Fonte di Pantaneto, de Fonte del Casato (ook wel Fonte Serena genoemd) en de Fonte delle Monache. In deze blog lees je er meer over.

Eeuwig achter het raam

De Contrada del Bruco, de wijk van de rups, herbergt een ander geheim. Op de hoek van de Via de’ Rossi en de Via degli Orti, tegenover de fontein met de rups, kijkt een jonge vrouw voorzichtig van achter het gordijn naar buiten, met ontbloot bovenlijf.

Het is het werk van de Sienese kunstenaar Pier Luigi Olla, die de vrouw laat kijken naar een granaatappel waaruit een rups komt gekropen. Het werk was dan ook een opdracht van de Contrada del Bruco, die hun totemdier graag op een unieke manier vereeuwigd zag.

Siena-Bruco-vrouw-raam (1) Siena-Bruco-vrouw-raam (2)

Beeldige beestenboel

Siena is niet alleen de stad van de paarden, er zijn ook tal van andere dieren te vinden. Wie goed kijkt, ziet op tal van plaatsen – net als in Rome – de wolvin die Romulus en Remus zoogt opduiken. In deze blog vertellen we je waarom je in Siena de wolvin met Romulus en Remus ziet.

Bovendien heeft elke contrada een eigen dier. We kwamen de gans en de rups al tegen, maar als je goed zoekt, vind je ook een uiltje, een stekelvarken, een olifant en een adelaar.

Speur ook naar een panter, een neushoorn, een schildpad, een slak, een giraf, een draak en een dolfijn. In onze City Walk in Siena delen we een route langs alle dieren in de stad.

Drinking fountain with a figure of a boy on the cochlea

Sowieso zie je deze dieren terug op de vlag van elke wijk, maar duidelijker zijn de fonteinen van de verschillende wijken, waarop de genoemde dieren de hoofdrol spelen. Zoek echter ook naar details op bijvoorbeeld brievenbussen, ijzerwerken, straataltaartjes en aardewerken bordjes op straat die aangeven in welke contrada je je bevindt.

In Siena zie je, net als Florence, veel ijzeren paardjes aan de palazzi. Deze paardjes dienden vroeger als ‘stalling’ voor echte paarden. De teugels werden hieraan vastgeknoopt zodat de paarden niet weg konden terwijl hun berijder het palazzo betrad voor zaken.

Ook leuk is een speurtocht rondom de Duomo, niet naar het aantal heiligen maar naar het aantal verschillende dieren dat je ziet. Wie ontdekt als eerste de leeuw of het paard?

Duomo-Siena-dieren Duomo-Siena-dieren-2

De oudste puzzel ter wereld

Op de zijmuur van de Duomo bevindt zich een van de oudste puzzels ter wereld, een magisch vierkant:

Siena-Sator-Arepo

Hier zijn de woorden uitgehakt in de muur van de kerk, maar het origineel werd in Pompeï aangetroffen op een graffito, een muurschrift. De woorden SATOR AREPO TENET OPERA ROTAS.

Dat betekent zoveel als de zaaier op het veld houdt door zijn arbeid de wielen gaande. Of te wel: wie zaait, zal oogsten – maar dan vervat in een schitterend palindroom. Lees de hierboven genoemde uitdrukking maar eens van achteren naar voren!

Fortezza Medicea

Voor een uniek uitzicht over Siena breng je een bezoek aan het Fortezza Medicea, aan de rand van de stad. Het fort is gebouwd in opdracht van Cosimo I de’ Medici, vandaar de volledige naam, maar wordt door de locals inmiddels simpelweg aangeduid als het Fortezza.

De inwoners van Siena komen hier zelf graag voor een wandeling, zeker als de avond valt. Je hebt een prachtig uitzicht over de stad, met onder andere de campanile (klokkentoren) van de Duomo die hemelwaarts reikt.

Het Fortezza behoort sinds 1730 tot de wijk Istrice. Het is dus, anders dan het Piazza del Campo, waar twee keer per jaar de Palio wordt gehouden, geen neutraal gebied. Toch werd er op 17 augustus 1874 door negen contrade een Palio gereden, en wel de zogenaamde Palio alla Romana, die niet officieel werd erkend als Palio. De winnaar was Oca, maar de gans werd niet officieel gelauwerd.

Wijnliefhebbers mogen een bezoek aan het Fortezza sowieso niet overslaan. In het fort is namelijk de Enoteca Italiana gevestigd, met meer dan 1600 wijnen uit heel Italië. Daar ben je wel een paar uurtjes zoet mee…

toosten

Een kerk & een terugketsende kogel

Het wapen van De’ Medici dat ooit het Fortezza tooide, is sinds de Franse invasie in 1799 te zien in de Santa Maria di Provenzano, na de Duomo de bekendste kerk van Siena. De kerk ligt echter wat afgelegen en is maar af en toe open, vandaar dat veel mensen de wandeling ernaartoe niet wagen. Als de deuren open zijn, is het echter meer dan de moeite waard.

De kerk is overigens rondom 2 juli vaak open. Na de Palio van 2 juli trekt heel Siena namelijk naar deze kerk. Op 16 augustus kiest men de Duomo, maar het ererondje gaat in juli naar de Santa Maria di Provenzano.

De reden waarom men de kerk besloot te bouwen, is bijzonder. Op de hoek van de straat die naar de kerk leidt, hing namelijk in de zestiende eeuw een aardewerken Madonna.

Deze Madonna redde het leven van een aantal inwoners van Siena. Zij werden namelijk onder vuur genomen door een Spaanse soldaat, maar de kogel ketste af op de Madonna, terug naar de schutter, in plaats van midden in een groep vrouwen en kinderen.

Voor dit wonder werd de kerk gesticht, waarbij de Madonna uiteraard een ereplaats kreeg, in de apsis achter het altaar. Op de hoek van de straat hangt een kopie, want de bescherming mag natuurlijk niet verdwijnen…

Madonna-Provenzano-Siena

Indrukwekkende palazzi

Siena’s beroemdste palazzo is het Palazzo Pubblico aan het Piazza del Campo, met daarin een museum met werkelijk adembenemende schilderijen. Wie goed om zich heen kijkt, ziet dat Siena echter veel meer palazzi herbergt. De meeste hebben nog kantelen, hoge, smalle ramen en andere kenmerken van onneembare vestingen.

Wandel bijvoorbeeld naar het Palazzo Salimbeni, waarin nu de bank Monte dei Paschi gevestigd is. Dit palazzo wordt door de locals niet voor niets castello genoemd. Wandel maar eens naar de achterkant, dan zie je pas hoe bijzonder dit kasteel/palazzo is gebouwd!

Op het even verderop gelegen Palazzo Tolomei hangt een fragment uit Dantes Divina Commedia. Het is een klein stukje van het verhaal van Pia de’ Tolomei, een van de belangrijkste vrouwen die voorkomt in het meesterwerk van Dante.

Legendarisch zijn haar woorden ‘Siena mi fe’, disfecemi Maremma’ – ‘Siena heeft me gemaakt, de Maremma heeft me het leven gekost.’

plaquette-Tolomei-Siena

Achter het Palazzo Tolomei beland je in de Contrada Priori di Civetta, de wijk van de uil, die haar hoofdkwartier in Castellare heeft, een middeleeuwse verzameling huizen rondom een binnenplaats. Als je meer wil weten over deze wijk, dan is de documentaire The Last Victory een aanrader.

Naast de uil staat Cecco Angiolieri, een belangrijke lokale dichter, in het middelpunt van de aandacht. Hij was verliefd op zijn wijk, en zijn wijk is nog altijd verliefd op zijn woorden. Ze weerklinken geregeld vanaf de binnenplaats van deze bijzondere, verborgen wijk.

De geheime kamers van Siena

Er is in elk geval nog één geheim dat we ook zelf nog moeten ontdekken. In het Palazzo Pubblico zijn er namelijk zes stanze segrete, geheime kamers, die het grootste gedeelte van het jaar gesloten blijven voor het publiek. Zo af en toe gaan ze een paar dagen open voor een rondleiding langs de schatten die ze verbergen, met meesterwerken van lokale kunstenaars Lippo Memmi en Sodoma.

We mochten tot nu toe alleen even door een kier van de deur van een van de zes kamers spieken. We stonden een paar seconden oog in oog met een fresco van Sano di Pietro, dat een schaalmodel van de stad toont, in handen van een heilige. De rest wacht nog op ontdekking…

Palazzo-Pubblico-Siena

Castelvecchio – het oudste deel van Siena

Het allereerste stukje Siena bevond zich op de plek waar nu Castelvecchio ligt, een van de grotere stadswijken die over de grenzen van de contrade heen lopen. Het is de oudste en hoogstgelegen wijk van de stad. Hier hielden de zonen van Remus, Senio en Ascanio, volgens de overlevering halt na hun vlucht uit Rome, waarna ze Castelsenio stichtten – het begin van het huidige Siena.

Slenter door de smalle straatjes, waar de was boven je hoofd wappert en het ene authentieke straatbeeld na het andere voor je ogen verschijnt. Met een beetje geluk hoor je een moka op het vuur pruttelen of ruik je de verse tomatensaus die voor de lunch wordt bereid.

Het grootste gedeelte van Castelvecchio ligt in de Contrada della Tartuca, de wijk van de schildpad. De inwoners zijn trots op hun dier, ook al lijkt de schildpad dan misschien niet handig gekozen voor een strijd die met name om snelheid gaat.

De grootste vijand, Chiocciola – slak, is gelukkig eveneens erg langzaam, waardoor een bitterder strijd losbarst dan tegen de ‘snellere’ dieren, met wisselend resultaat. In 1686 maken beide contrade het zo bont dat ze allebei van deelname worden uitgesloten. Gelukkig zijn de gemoederen nu ietwat bedaard, alhoewel de slak en de schildpad elkaar nog altijd graag uitdagen.

Siena-Castelvecchio-2 Siena-fontein-Tartuca-contrada-schildpad-Palio

Groen Siena

Na al dat slenteren door de stad is een pauze in het groen wel erg fijn. Onze favoriete groene plek is de Orto dei Pecci, een stukje platteland op een steenworp afstand van het Piazza del Campo. Wandel langs de moestuin die hier in de middeleeuwen al lag of schuif aan aan een van de tafels van het restaurant dat in de tuin is gevestigd.

Orto-Pecci

Ook de Orto Botanico van Siena leent zich uitstekend voor een groene wandeling. Op ongeveer 25.000 vierkante meter kun je je hart ophalen aan bijzondere planten- en bloemensoorten. De tuin maakt deel uit van de Universiteit van Siena en is doordeweeks elke ochtend te bezoeken. In de botanische tuin vind je ook een van de middeleeuwse fonti, de Fonte al Pino.

Orto-Botanico

Nog meer moois in Siena

Nog meer moois ontdekken in Siena? Sla dan ook het complex van Santa Maria della Scala niet over. Dit was een van de oudste ziekenhuizen van Europa dat nu dienst doet als museum, met schitterende fresco’s en kunstwerken.

Het Archivio di Stato, het staatsarchief, dat is gevestigd in het Palazzo Piccolomini, is helaas niet altijd toegankelijk voor toeristen, maar wanneer je een paar dagen voor je bezoek per mail of telefoon informeert of je langs kunt komen, ben je meestal van harte welkom.

Het is de moeite in elk geval meer dan waard, want in dit archief bevindt zich een van de mooiste bezittingen van Siena: de Tavolette di Biccherna. In deze blog ontdek je wat dit zijn en waarom ze zo bijzonder zijn.

Check voor al culinaire tips in Siena ook deze blog. Ultieme favoriet is Salefino Vino & Cucina, iets buiten het centrum maar echt de moeite van een kleine wandeling waard.

Logeren in het paradijs

Overnachten doen we het liefst bij B&B Paradiso Numero 4, aan de Via del Paradiso, vanwege de gastvrijheid van Paola, de met zorg ingerichte kamers en het overheerlijke en overvloedige ontbijt. Ook het Chiostro del Carmine is een aanrader; dit hotel is gevestigd in een voormalig klooster.

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

4 reacties

  1. Bedankt voor de leuke tips !

    Wij vertrekken volgende week naar Italië.

    Kan je ongeveer nog zeggen waar ergens het beeld staat van de baby en de slak?

    Alvast bedankt !

    Groetjes

  2. Dat kan ik zelfs precies 😉 Aan de Via San Marco 33 vind je de Fontana della Contrada della Chiocciola, de fontein van de wijk van de slak.
    Geniet van Siena!

  3. Dag Saskia,

    Waar plaats je de auto best voor de wandeling in Sienna?
    Alvast bedankt
    Mvg
    Steven

  4. Ciao Steven,

    dat kan op verschillende plekken, zie dit artikel > https://ciaotutti.nl/parkeren-in-toscane/

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *