Van Rome naar Brindisi – volg de Via Appia

Zin in een unieke route dwars door het zuiden van Italië, waarbij je in de voetsporen van de oude Romeinen treedt? Volg dan de Via Appia, de weg die soldaten, handelaren en reizigers in de oudheid namen om vanuit de hoofdstad van het Romeinse rijk naar het zuiden van de laars te trekken.

Vanuit Rome rijd je door het Zuid-Italiaanse landschap naar Brindisi, waar het eindpunt van de Via Appia gemarkeerd wordt door een oude Romeinse zuil die na al die tijd nog altijd fier overeind staat.

Sunny Cars stippelde deze onvergetelijke route over de Via Appia uit, waarbij het advies is om de eerste kilometers van de Via Appia, in Rome, te voet te verkennen. Dan ontdek je het best wat een bijzonder knappe wegenbouwers de Romeinen waren. Hun met zware stenen geplaveide wegen en sterke bruggen weten nog altijd de tijd te trotseren.

Na Rome volg je de Via Appia per (huur)auto. Helaas is de oude weg ten oosten van Benevento deels vrijwel onvindbaar geworden. Daarom stelt Sunny Cars voor dit deel van de route een andere weg voor, die de Via Appia zo goed mogelijk volgt.

De route brengt je onder andere naar Formia (waar je het graf van Cicero vindt) en naar de Sassi, de grotwoningen, van Matera. Het eindpunt is Brindisi, een levendige havenstad die nog wel eens over het hoofd wordt gezien, maar die veel moois te bieden heeft.

Een stukje geschiedenis – de eerste reizigers over ‘de weg van Appius’

De oude Via Appia was een enorm lange weg, die begon in Rome en daarna honderden kilometers zuidwaarts voerde. Via Appia betekent letterlijk ‘de weg van Appius’. Met deze Appius wordt verwezen naar de rijke politicus Appius Claudius Caecus (‘de blinde’). Hij liet de weg in 312 voor Christus aanleggen, omdat er een goede route richting het zuiden nodig was, waarover het Romeinse leger zich makkelijk en snel (althans voor die tijd) kon verplaatsen.

Samen met de Via Salaria, de Via Flaminia en de Via Latina behoorde de Via Appia tot de grote uitvalswegen van het oude Rome. Oorspronkelijk liep de weg tot aan Capua, maar later werd hij verlengd naar Benevento, vervolgens naar Venosa, naar Taranto en ten slotte tot in Brindisi, waar hij zijn uiteindelijke eindpunt vond.

Hoewel de weg in eerste instantie door de Romeinse troepen werd gebruikt, volgden ook vele niet-soldaten in hun kielzog. Bodes, handelaren, diplomaten, ambtenaren, gegoede burgers, slaven en talloze anderen reisden over de Via Appia. De weg, die de bijnaam regina viarium, koningin der wegen kreeg, werd een van de belangrijkste van heel Zuid-Italië. Lees meer over de Via Appia…

Onderweg van Rome naar Brindisi

Er zijn nog heel wat authentieke stukken van de oude weg te vinden, in alle vier de regio’s die je als reiziger doorkruist: Lazio, met zijn prachtige maar onbekende kustlijn, het welvarende Campanië, het ongenaakbare Basilicata en het olijfboomrijke Puglia.

Onderweg zijn de pleisterplaatsen van toen uitgegroeid tot belangrijke steden en knooppunten, met juweeltjes als Benevento (met de boog van Trajanus), Sperlonga en Melfi. Verder staan er langs de weg beroemde villa’s zoals die van Tiberius bij Sperlonga (met prachtige beelden die de avonturen van Odysseus tot leven wekken) en vele grafmonumenten (zoals het graf van Cicero).

Het is ook fascinerend te bedenken wie er voor jou al over de Via Appia hebben gereisd, van Romeinen als Horatius en bijna alle keizers tot Paulus, die in elk geval de laatste honderdtwintig kilometer naar Rome liep. Maar denk bijvoorbeeld ook aan het Amerikaanse leger dat over de Via Appia de Eeuwige Stad binnen trok.

Spartacus – duizenden gekruisigde slaven

En dan alles wat er langs de weg is gebeurd… De meest gruwelijke gebeurtenis was wel de onderdrukte slavenopstand van Spartacus: als afschrikwekkend voorbeeld werden duizenden slaven langs de Via Appia gekruisigd.

In Stanley Kubricks film Spartacus volg je de slavenopstand onder leiding van Spartacus. In de slotfase van de film worden zo’n zesduizend slaven gevangen genomen en stuk voor stuk aan het kruis genageld. De houten kruizen werden in duizelingwekkende aantallen opgesteld langs de Via Appia. Iedere slaaf die Rome naderde of verliet, was hiermee gewaarschuwd…

Matera – stad van de Sassi

Een onvermijdelijke stop op de route is Matera, de stad die in 2019 de Europese Stad van de Cultuur was. Matera is beroemd om de zogenaamde Sassi, grotwoningen. Het verhaal gaat dat de rotsen op de plek waar nu Matera ligt al vanaf de achtste eeuw dienst deden als schuilplaatsen voor kloosterlingen die gevlucht waren uit het Byzantijnse Rijk. Langzamerhand hakten zij meer en meer ‘woningen’ in de grotten uit en ontstonden er zelfs kloosters in de rotsen.

In de Sassi woonden hele gezinnen, samen met hun kippen, een ezel en andere dieren, op betrekkelijk kleine oppervlaktes. Veel mannen in Matera waren schaapherders die een groot deel van het jaar in de bergen rond Matera verbleven en dan ook daar in de rotsen overnachtten. Af en toe kwamen er enkelen naar beneden, om de door hen vervaardigde kaasjes naar huis te brengen.

We delen de beste tips voor een bezoek aan Matera, van de mooiste uitkijkpunten tot culinaire adresjes.

Brindisi – het eindpunt van de Via Appia

De Romeinse zuil die ooit het einde van de beroemde Via Appia markeerde, staat nog altijd fier overeind, vlak bij de haven van Brindisi.

Bij dit eindpunt stonden ooit twee zuilen, die beide bewaard zijn gebleven. De ene prijkt nog altijd hier in Brindisi, aan de Via Colonne, de andere is verhuisd en staat nu nog iets zuidelijker, op het Piazza Sant’Oronzo in Lecce.

Brindisi was in de Romeinse tijd, toen het Brundisium heette, dé havenplaats van het zuidoosten van Italië. Veel handelaars en reizigers kwamen over zee in Brindisi aan, om van daaruit over land verder te reizen. Natuurlijk werkte dat ook andersom: Brindisi was ook de stad waar veel Romeinen over land aankwamen, om vervolgens over zee de wijde wereld te bevaren.

Nu wordt de stad nog wel eens overgeslagen tijdens een bezoek aan Puglia, maar Brindisi heeft veel moois te bieden. Daarover vertellen we je in deze blog meer.

Wil je deze route over de Via Appia helemaal volgen, neem dan ongeveer een week de tijd. Zo kun je ook genieten van alle pareltjes die je onderweg tegenkomt.

Leestips over de Via Appia

Wil je meteen je koffers pakken voor een reis over de Via Appia? Lees dan ook:
*Via Appia – Met Horatius langs de koningin der wegen
*Op een Vespa over de Via Appia
*Wandel mee langs de Aureliaanse Muur

dit artikel is geschreven i.s.m. Sunny Cars