Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
In onze Italië Agenda van maart vind je een overzicht van een aantal interessante evenementen, festivals en tentoonstellingen, zowel in Italië als in Nederland en België. De evenementen en festivals staan op chronologische volgorde, daarna volgen de tentoonstellingen in Italië en daarna alle Italiaanse tips in eigen land.
Tip: met behulp van de toetsencombinatie CTRL+F kun je zoeken op regio of stad, zodat je snel kunt zien wat er op jouw vakantiebestemming te zien en te doen is!
ITALIË
EVENEMENTEN & FESTIVALS
Festa della Donna
8 maart, heel Italië
Op 8 maart vieren we Internationale Vrouwendag, een dag die in Nederland vaak vrij ongemerkt voorbij gaat maar die in Italië de prachtige naam Festa della Donna (Feest van de Vrouw) heeft gekregen.
Italiaanse vrouwen krijgen die dag een bosje mimosa. Deze gele bloemen zijn hiermee tot symbool van de onderlinge solidariteit van vrouwen verworden. De bloemen van de mimosa staan ook symbool voor de vrouw zelf: ze zijn zeer kwetsbaar, maar toch bloeien ze na een koude winter als eerste weer op.
Overigens krijgen vrouwen de takjes mimosa niet alleen van hun partners of vriendjes. Ze geven deze vrolijke gele bloemetjes ook aan al hun vriendinnen, buurvrouwen en zelfs collega’s.
Iden van maart – de moord op Julius Caesar
15 maart, Rome
15 maart van het jaar 44 voor Christus was voor Gaius Julius Caesar bepaald geen feestdag. Hij werd op die dag, op de idus van maart, vermoord. Zijn vermeende laatste woorden, gericht aan zijn moordenaar, zijn wereldberoemd geworden. ‘Et tu, Brute?’ zou hij hebben gezegd. ‘Ook jij, Brutus?’
Hoe afschuwelijk deze dag lang geleden ook was, vandaag de dag is 15 maart in Rome aanleiding voor een keur aan evenementen die Julius Caesar in herinnering brengen. Er zijn bijvoorbeeld toneelvoorstellingen en speciale rondleidingen op het Forum Romanum en er wordt een bijzonder eerbetoon gebracht aan het beeld van Caesar aan de Via dei Fori Imperiali.
Het volkslied verjaart
17 maart, heel Italië
Op 17 maart 1861 werd het koninkrijk Italië uitgeroepen met Vittorio Emanuele II als eerste koning van Italië. Turijn werd de hoofdstad van het verenigde Italië. Alhoewel, verenigd… Italië is eigenlijk nog steeds meer een samenvoeging van twintig verschillende regio’s dan een echte eenheid…
Wie op 17 maart de eenheid wil vieren, zingt Il Canto degli Italiani, oftewel ‘het lied van de Italianen’. Dit is de officiële naam van het Italiaanse volkslied. De Italianen zelf noemen hun volkslied ook wel Inno di Mameli, omdat het werd geschreven door Goffredo Mameli. Via deze link vind je het volsklied, mét vertaling en uitleg.
Antiche Camelie della Lucchesia
Sant’Andrea di Compito (Lucca)
Elk voorjaar geniet je tijdens de Mostra delle Antiche Camelie in Sant’Andrea di Compito (Lucca) van kleurrijke camelia’s. Lees ook onze blog over dit Toscaanse cameliafestijn.
Zeppole voor San Giuseppe (Vaderdag)
19 maart, heel Italië
Op 19 maart wordt in Italië het feest van San Giuseppe (de heilige Jozef) gevierd. Als beschermheilige van families, armen en verwaarloosden is San Giuseppe een van de meest geliefde heiligen in Italië. In de meeste Italiaanse families vind je dan ook minstens één jongen of man die de naam Giuseppe draagt of een variant die daarvan is afgeleid, zoals Peppino, Pino of Beppe.
De naamdag van San Giuseppe wordt overal in Italië uitgebreid gevierd. In Bologna staan de bakkers al voor dag en dauw op om ravioli di San Giuseppe te maken: zoete, gefrituurde gebakjes die zijn gevuld met jam of met amandelspijs.
Op Sicilië worden sfingi di San Giuseppe bereid: schelpen van bladerdeeg met een vulling van ricotta en sinaasappel- of citroenschilletjes. In andere delen van Italië worden vandaag de traditionele zeppole di San Giuseppe (soesjes van Sint-Jozef) verorberd.
Op de feestdag van San Giuseppe, die immers de vader van Jezus was, wordt in Italië ook Vaderdag gevierd. Tot enkele jaren geleden was dit een nationale feestdag, maar de Italiaanse babbo moet de festiviteiten nu uitstellen tot na zijn werkdag. Alleen meubelmakers en timmerlieden houden de officiële feestdag van hun patroonheilige nog in ere. Zij kunnen zich al vroeg te goed doen aan de heerlijke zeppole en de onverdeelde aandacht van vrouw en kinderen.
Palio dei Somari
ezelrace in Torrita di Siena (Toscane)
Net buiten Siena, in het dorpje Torrita di Siena, wordt op de eerste zondag na 19 maart een bijzondere palio gereden: de Palio dei Somari. Jozef, die als timmerman niet de beschikking had over een paard, vervoerde zijn planken, kastjes en stoelen vaak op een ezel – en ook nu nog zijn het ezels die het tijdens deze bijzondere race tegen elkaar opnemen.
Nou ja, race: een ezel doet nu eenmaal wat hij zelf wil, dus sta niet gek te kijken als er ineens eentje stokstijf stil blijft staan of weer terug naar de start rent…
foto: Stefano Mazzola
Nieuwjaar in Florence (Toscane)
25 maart
In Florence luidt men twee keer het nieuwe jaar in. Naast de officiële Nieuwjaarsdag, op 1 januari, vieren de Florentijnen ook op 25 maart het nieuwe jaar – precies negen maanden voor de geboorte van Jezus. Vanaf de middeleeuwen tot het jaar 1750 werd 25 maart door de katholieke kerk nog groots gevierd en in Florence zelfs gezien als begin van het kalenderjaar. In 1582 werd echter de Gregoriaanse kalender ingesteld, waarmee het begin van het jaar naar 1 januari verschoof.
Toch blijft men in Florence ook op 25 maart Nieuwjaar vieren, ondanks het feit dat in 1749 werd vastgesteld dat 1 januari de enige echte Nieuwjaarsdag mocht zijn. Er zijn veel festiviteiten ter gelegenheid van het nieuwe jaar, waaronder een prachtige historische stoet die naar de SS Annunziata trekt, waar witte lelies worden neergezet bij het schilderij van de Annunciatie. Lees meer over Nieuwjaar in Florence…
Giornate FAI di Primavera
heel Italië
Ontdek in het voorjaar de meest bijzondere palazzi, kerken, kastelen, parken en schatten van Italië. Veel monumenten en gebouwen die normaal gesproken gesloten zijn voor het publiek openen tijdens de Giornate FAI di Primavera hun deuren.
Via deze link vind je meer informatie plus alle ruim zevenhonderdvijftig locaties in heel Italië waar je dit jaar een kijkje kunt nemen.
De Goede Week
in aanloop naar Pasen
Een indrukwekkend schouwspel: op Witte Donderdag, stipt om acht uur ’s avonds, worden honderd kruisbeelden door de straten van Noicattaro (Puglia) gedragen. De mannen die de kruisbeelden torsen, hebben geen schoenen aan en dragen zwarte habijten met kap. Hun gezichten zijn niet zichtbaar door de schaduw die de monnikskappen creëren. Boven op elke kap rust een doornenkroon, als symbool voor het lijden van Jezus.
Tijdens de Goede Week, de week voor Pasen, worden er in heel Italië veel processies gehouden, zowel op Palmzondag als op Goede Vrijdag. Grote beelden van Maria, Jezus en andere hoofdrolspelers bij de lijdensweg van Jezus worden op de vrijdag voor Pasen op de schouders van de inwoners door steden en dorpen gedragen, begeleid door kaarslicht, gezangen en de geur van wierook.
Vooral in de zuidelijke regio’s zijn deze processies ware spektakelstukken. De mooiste processies zijn die van Matera (Basilicata), Taranto (Puglia), Enna (Sicilië), met zo’n tweeduizend monniken, en Chieti (Abruzzen), de oudste kruiswegprocessie van Italië. Indrukwekkend is ook de Processione dei Misteri Trapani (Sicilië), die maar liefst een etmaal duurt. In deze blog lees je daar meer over.
De paus loopt de Via Crucis in Rome, van het Colosseum tot op de Palatijn. Bij elke statie, veertien in totaal, houdt hij stil voor een gebed. Bij de laatste statie houdt de paus een toespraak waarin hij refereert aan allerlei belangrijke gebeurtenissen in het afgelopen jaar.
Een dolce duif voor Pasen
Pasen is een van de belangrijkste feestdagen in Italië. Op Eerste Paasdag gaat men naar de kerk en wordt er met de hele familie uitgebreid gegeten. De paus spreekt op het Sint-Pietersplein in Rome het traditionele Urbi et Orbi uit, ‘voor de stad (Rome) en de wereld’.
Met Pasen eet men in Italië een colomba pasquale, een paasduif. Dit is geen echte duif, maar een soort zoet brood, net als de panettone tijdens de kersttijd. De colomba wordt volgens een eeuwenoude traditie gebakken in de vorm van een duif, het symbool van de vrede. Daarna wordt de duif bestrooid met kristalsuiker en amandelen.
Scoppio del Carro
Paaszondag 31 maart 2024, Florence (Toscane)
Met Pasen is het oppassen geblazen in Florence! Op Eerste Paasdag wordt voor de Duomo namelijk een versierde ossenkar tot ontploffing gebracht. De traditie van de Scoppio del Carro dateert uit de tijd van de kruistochten, toen men dit gebruik introduceerde om de wederopstanding van Jezus te vieren.
Hoewel het in Florence inmiddels op een heel wat modernere manier gebeurt, is het nog steeds een meer dan indrukwekkend schouwspel. Lees ons artikel over de Scoppio del Carro…
Vlaggen in de lucht!
Paaszondag 31 maart 2024, Carovigno (Puglia)
In het dorpje Carovigno vindt op Paaszondag de zogenaamde nzegna plaats, een unieke vorm van vaandelzwaaien waar veel tradities bij komen kijken. De naam nzegna verwijst naar de kleurrijk geblokte vlag, die door talrijke vaandelzwaaiers de lucht in wordt gezwierd en elegant wordt opgevangen. Een schitterend schouwspel, dat meteen na de paasmis op Eerste Paaszondag is te aanschouwen. Het zou al dateren van 1100 na Christus, toen de Noormannen hier in Puglia voet aan wal hadden gezet.
De Carovignesi zijn dol op hun traditie en houden het dan ook niet bij een enkele demonstratie vaandelzwaaien. Ook op Tweede Paasdag nemen de vaandelzwaaiers deel aan een processie waarin Maria door het dorp wordt gedragen. Vaak wordt er in de dagen na Pasen ’s middags nog een demonstratie gegeven.
foto: Nzegna.it
ITALIË
TENTOONSTELLINGEN
Pesaro – Culturele Hoofdstad van Italië in 2024
In 2024 mag Pesaro (Le Marche) zich Culturele Hoofdstad van Italië noemen. Via deze link nemen we je alvast mee naar Pesaro, meer tips volgen in 2024!
FLORENCE
Alfons Mucha – La seduzione dell’Art Nouveau
tot 7 april 2024, Museo degli Innocenti
In het Museo degli Innocenti in Florence bewonder je een expositie over Alfons Mucha, met de titel La seduzione dell’Art Nouveau (de verleiding van de art nouveau). Het is de eerste keer dat Florence een expositie aan deze kleurrijke kunstenaar wijdt en er wordt meteen groots uitgepakt, met meer dan tweehonderd kunstwerken.
TOSCANE
Le avanguardie – met veel meesterwerken uit het Philadelphia Museum of Art
tot 7 april 2024, Palazzo Blu (Pisa)
ROME
Escher
tot 1 april 2024, Palazzo Bonaparte
Honderd jaar na zijn eerste bezoek aan Rome, in 1923, keert Maurits Cornelis Escher terug in de Eeuwige Stad, tijdens een expositie in het Palazzo Bonaparte.
Helmut Newton – Legacy
tot 3 maart 2024, Museo dell’Ara Pacis
Het museum bij de Ara Pacis biedt vanaf dit najaar een paar maanden ruimte aan een breed retrospectief gewijd aan de beroemde fotograaf Helmut Newton (1920-2004). Meer details vind je via deze link.
Gratis naar de Vaticaanse Musea
Elke laatste zondag van de maand kun je gratis naar de Vaticaanse Musea & Sixtijnse Kapel, om te genieten van alle schatten die in het museum verzameld zijn, van de Laocoöngroep tot de schitterende schilderingen van Michelangelo. Ga wel op tijd, want het is op deze dag nog drukker dan anders.
NEDERLAND
The Amsterdam Coffee Festival
Amsterdam
Ben je dol op koffie? Dan mag je The Amsterdam Coffee Festival niet missen! Gedurende een heel weekend geniet je van speciale proeverijen, maak je kennis met de nieuwste merken en koffiegerelateerde trends en volg je ambachtelijke workshops en demonstraties van ‘s werelds beste barista’s.
Julius Caesar – Ik kwam, ik zag en ging ten onder
t/m 20 mei 2024, H’ART Museum Amsterdam
In H’ART Museum Amsterdam (de voormalige Hermitage) maak je kennis met Gaius Julius Caesar (100 tot 44 voor Christus).
Julius Caesar – Ik kwam, ik zag en ging ten onder is de allereerste solotentoonstelling over Caesar die in Nederland wordt georganiseerd, met dank aan een nauwe samenwerking met het Museo Archeologico Nazionale in Florence, het Museo Nazionale Romano in Rome en verschillende musea in Nederland en Duitsland.
In deze blog lees je meer over de veelzijdige tentoonstelling gewijd aan deze legendarische Romeinse veldheer.
Romeinen achter de duinen
tot 31 maart 2024, Museon, Den Haag
In het Museon is een tentoonstelling te zien over de Romeinen in het Nederlandse kustgebied en over de Cananefaten, de oorspronkelijke bewoners.
Met enkele unieke vondsten uit de omgeving van Den Haag als uitgangspunt wordt een indruk gegeven van het leven van de Romeinen. Thema’s als het leger, mode en make-up, de Romeinse kookkunst en bebouwing komen aan bod.
BELGIË
De oudheid in kleur
tot 2 juni 2024, Gallo-Romeins Museum, Tongeren
We hebben er in vele musea in Italië oog in oog mee gestaan: de witte, marmeren beelden uit de tijd van Grieken en Romeinen. Maar wist je dat deze beelden in de oudheid van top tot teen in felle kleuren beschilderd waren?
Hoe dat eruit heeft gezien, kun je nu zelf ervaren tijdens de expositie De oudheid in kleur, die te zien is in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren.
