Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
In onze Italië Agenda van december vind je een overzicht van een aantal interessante evenementen, festivals en tentoonstellingen, zowel in Italië als in Nederland en België. De evenementen en festivals staan op chronologische volgorde, daarna volgen de tentoonstellingen in Italië en daarna alle Italiaanse tips in eigen land.
Tip: met behulp van de toetsencombinatie CTRL+F kun je zoeken op regio of stad, zodat je snel kunt zien wat er op jouw vakantiebestemming te zien en te doen is!
ITALIË
EVENEMENTEN & FESTIVALS
Mercato nel Campo
eerste weekend van december, Siena (Toscane)
Het is misschien wel onze favoriete kerstmarkt, de sfeervolle Mercato nel Campo die, zoals de naam al zegt, wordt gehouden op het Piazza del Campo in Siena. Voor even krijgt dit plein weer de functie die het ooit, tijdens de middeleeuwen, al had.
Ongeveer honderdveertig kraampjes vullen het schitterende piazza, neergezet zoals de veertiende-eeuwse gemeentelijke richtlijnen dat voorschreven. In dit artikel lees je meer over de Mercato nel Campo in Siena.
Luci d’Artista
hele maand december, Turijn (Piemonte)
In aanloop naar de feestdagen worden de straten en pleinen van Turijn gekleurd door tal van kunstige lichtinstallaties. Tijdens Luci d’Artista, zoals dit feestelijke evenement heet, schittert een aantal mooie klassiekers maar er zijn ook weer een paar nieuwe lichtkunstwerken te zien.
Luci d’Artista
hele maand december, Salerno (Campanië)
Ook in het Zuid-Italiaanse Salerno schitteren duizenden lichtjes die de stad gezamenlijk een betoverende aanblik geven. Tot half januari bieden de straten van Salerno dankzij Luci d’Artista een uniek schouwspel, met onder andere een spectaculair zonnestelsel, schitterende engelen, vallende sterren, artistieke acrobaten, een enorme kerstboom, pinguïns en rendieren, Babbo Natale in zijn slee…
In dit artikel vind je nog veel meer decembertips voor de regio Campanië.
foto: Massimo Pica
Taste the Music, Hear the Wine
3 december 2022, Spoleto (Umbrië)
Houd je van mooie muziek, bijzondere wijnen, cultuur en de schoonheid van Italië, dan mag je Taste the Music, Hear the Wine niet missen. Dit prachtige evenement is het werk van wijnmaker en componist Dimitri Dimadis.
Dimitri emigreerde drieëntwintig jaar geleden van Nederland naar Italië, waar hij in Umbrië de Italiaanse cultuur tot zich nam. Dit resulteerde in het schrijven van de opera DiVino Amore en het produceren van prachtige wijnen vanuit zijn wijnhuis Poggio Dimadis.
Op 3 december is er een prachtig concert in het Teatro Caio Melisso in Spoleto, met muziek uit de opera, gevolgd door een wijnproeverij en een viergangendiner met de mooiste wijnen.
Voor informatie over het evenement en reserveringen kun je contact opnemen met de hoofdcoördinator van de organisatie, Ioana Salling Saldana. Dit kan via ioana@soulhouseschool.com of via Whatsapp (0046-730487345).
Sinterklaas
5 december, Murano en Bari
Sinterklaas is de patroonheilige van onder meer de glasblazers. Op het Venetiaanse eiland Murano wordt zijn naamdag dan ook groots gevierd. Let wel: de Venetianen spellen zijn naam als San Nicolò in plaats van als het Italiaanse San Nicola.
Ook in Bari (Puglia) viert men Sinterklaas. Op 9 mei 1087 meerde er een schip aan in de Zuid-Italiaanse havenstad Bari. Het schip had een kostbare schat aan boord: de stoffelijke resten van de heilige Nicolaas, die bijna achthonderd jaar eerder was overleden.
Speciaal voor het graf van de heilige werd er een nieuwe kerk gebouwd, met een crypte voor Sinterklaas’ laatste rustplaats. De crypte van de kerk was zo’n twee jaar later af, maar pas in 1197 werd de Basilica di San Nicola in Bari ingewijd en in gebruik genomen. Sindsdien wordt het graf van de enige echte Sinterklaas jaarlijks bezocht door duizenden pelgrims, vooral begin december.
foto: Sabino Parente
Kijk uit voor de Krampus!
5 december, Friuli-Venezia Giulia
Wanneer de zon achter de toppen van de heuvels verdwijnt en de duisternis langzaam over de vallei valt, kruipen de zogenaamde Krampussen uit de bosjes tevoorschijn, op zoek naar hun gids: Sint Nicolaas. Vooral in de regio Friuli-Venezia Giulia zullen deze Krampussen je de stuipen op het lijf jagen.
Ze komen op 5 december tevoorschijn uit hun mysterieuze schuilplaatsen. Ze hebben wel wat weg van de oude bosgoden: het zijn afschrikwekkende monsters met maskers met enorme monden, hoorns en dikke vachten. Ook hebben ze flinke klauwen.
De naam Krampus slaat namelijk terug op de klauwen van een duivel, waarmee stoute kinderen worden opgepakt om meegenomen te worden naar de hel. Hun lelijke uiterlijk heeft echter meer dan alleen de functie kinderen een beetje bang te maken en in de dagen voor het grote feest in bedwang te houden.
Krampussen moesten kwade geesten verjagen die in de winterse bossen rondwaarden. Daarom hebben ze vaak ook belletjes en kettingen bij zich; het geluid hiervan zou de ongewenste geesten moeten afschrikken.
Fiera degli Oh bej! Oh bej!
5 t/m 8 december, Milaan (Lombardije)
De Fiera degli Oh bej! Oh bej!, die ook wel bekend staat als de Fiera di Sant’Ambrogio, is het startschot van de kerstsfeer in Milaan. De festiviteiten vinden plaats ter ere van de naamdag van de patroonheilige Sint Ambrosius.
Op en rondom zijn feestdag vindt er een meerdaagse markt plaats op het plein bij het Castello Sforzesco, met kraampjes vol kleurrijke kunstwerkjes en lokale delicatessen. Via deze link lees je meer over deze feestelijke markt.
La Scala – start van het theaterseizoen
7 december, Milaan (Lombardije)
De feestdag van Sant’Ambrogio is tevens de opening van het theaterseizoen in theater La Scala. Op 7 december gaan de deuren van het theater open en komen Verdi, Puccini en andere grote operasterren weer tot leven.
Festa della Madonna
8 december, heel Italië
Op 8 december vieren de Italianen het feest van de Immacolata Concezione – de onbevlekte ontvangenis van Maria. De hele dag staat in het teken van Maria, waardoor het feest in de volksmond ook wel Festa della Madonna wordt genoemd. Het feest wordt gevierd sinds 1854, toen op 8 december door paus Pius IX de pauselijke bul Ineffabilis Deus werd afgekondigd. Onder de katholieken zorgde dit voor een grote nieuwe golf van Mariaverering.
Hoewel deze dag in veel landen nu niet of nauwelijks meer gevierd wordt, is 8 december in Italië nog steeds een belangrijke feestdag. Veel mensen zijn vrij en er worden duizenden kaarsjes gebrand bij beelden van Maria, zowel thuis als in de kerk. Iedere stad geeft een eigen invulling aan de festiviteiten rondom Maria.
In Rome leggen brandweermannen een bloemenkrans bij het beeld van Maria boven op de zuil op het Piazza di Spagna. In Napels worden alle kleine straataltaartjes helemaal opgepoetst. Er worden bloemen gebracht, kaarsjes aangestoken en foto’s en briefjes achtergelaten, met grote en kleine wensen die Maria wellicht zou kunnen vervullen.
Stromend bloed van San Gennaro
16 december, Napels (Campanië)
San Gennaro, de heilige Januarius, is de patroonheilige van de stad Napels. Drie dagen per jaar, op de eerste zondag in mei, op 19 september en op 16 december, staat de hele stad op zijn kop. Op die dagen wordt namelijk bepaald of men goede of kwade tijden tegemoet gaat.
Het lot van de stad ligt in handen van deze San Gennaro. Als zijn bloed gaat stromen en voor de ogen van duizenden gelovige Napolitanen vloeibaar wordt, slaakt iedereen een diepe zucht van opluchting. De stad heeft tijden van voorspoed voor de boeg!
foto: Anna Serrato
Kleurrijke kerstmarkten in Italië
In de meeste Italiaanse steden en dorpen wordt er in de dagen of weken voor Kerstmis een kerstmarkt gehouden. Er zijn vaak talloze kraampjes met lekker eten en drinken, om cadeau te doen of om ter plekke van te genieten, kerstversieringen, kerstcadeautjes en panettones. Een aantal tips:
de kerstmarkt van Bolzano
de mooiste kerstmarkten in Noord-Italië
10 sfeervolle kleine kerstmarkten in Noord-Italië
de mooiste kerstmarkten in Midden- en Zuid-Italië
Lees ook:
kerstshoppen in betoverend Turijn
kerstvoorpret in Milaan
Florence in kerstsfeer
kerstsfeer in Rome
Kerstmis in Napels
Kerststallen kijken
Dankzij de heilige Franciscus van Assisi tuigen we niet alleen elk jaar een kerstboom op, maar reserveren we onder of bij de boom ook een plekje voor Maria, Jozef en de kribbe. Tijdens de kerstnacht van het jaar 1223 vierde de heilige Franciscus voor het eerst een mis bij een stal met levende figuren – de kerststal was geboren.
Naast Maria en Jozef gaan ook de os en de ezel, de herders en hun schapen, de engelen en later de drie koningen deel uit maken van il presepio of il presepe, de kerststal.
In aanloop naar Kerstmis bouwt men overal in Italië aan de meest bijzondere kerststallen. We tippen de mooiste presepi die je minstens één keer in je leven gezien moet hebben, zoals de kerststal van de netturbini, straatvegers, in Rome, een enorme kerststal in de kerk van SS Cosma e Damiano, vlak bij het Forum Romanum, eveneens in Rome, de drukbevolkte kerststallen van Napels, de kerststal in de Grotte di Stiffe (Abruzzo), een kerststal van zand in Jesolo (Veneto) en de kerststal van licht in Manarola (Cinque Terre).
Dol op kerststallen? Mis dan de jaarlijkse expositie 100 presepi in Rome niet! Ook de moeite waard: de Mostra d’Arte Presepiale in Salerno (Campanië) en ‘1000 Presepi per Palazzuolo’ in Palazzuolo sul Senio (Toscane).
Levende kerststallen
Vlak voor kerst zijn er in veel Italiaanse dorpjes, zeker in het zuiden, ook presepi viventi te zien, levende kerststallen. Vaak krijgen alle dorpsbewoners een rol toebedeeld, van herder tot engel, van Maria tot kerstkindje.
De Sassi (grotwoningen) van Matera bieden elk jaar onderdak aan de heilige familie. Het altijd al bijzondere stadje in Basilicata afficheert zichzelf in december als ‘het Galilea van tweeduizend jaar geleden) en het is inderdaad net of je terug in de tijd reist, met de kribbe als stralend eindpunt.
De grootste kerstboom ter wereld
Gubbio (Umbrië)
In Gubbio staat de grootste kerstboom ter wereld. Van de voet tot aan de ster bovenaan meet deze boom, die zich nestelt tegen de Monte Ingino, maar liefst zo’n zevenhonderd meter! Het optuigen van de kerstboom is een hele klus; het vergt ongeveer 1900 uren om de kabels (bijna acht kilometer) op hun plek te krijgen en ervoor te zorgen dat alle lichtjes (ruim zevenhonderd in totaal) branden.
ITALIË
TENTOONSTELLINGEN
Bergamo en Brescia – Culturele Hoofdsteden van Italië in 2023
In 2023 mogen de steden Bergamo en Brescia zich beide Culturele Hoofdstad van Italië noemen. Ter ere daarvan worden er veel speciale evenementen en exposities georganiseerd. Het volledige programma vind je via deze link op de website Bergamo Brescia 2023. Ook via Facebook en Instagram blijf je op de hoogte van alle nieuws en evenementen.
