Bari – stad van orecchiette, street food, met inktvis smijtende vissers & Sinterklaas

Benvenuti a Bari, welkom in Bari, de hoofdstad van de regio Puglia, in het zuiden van Italië. Bari is een heerlijke havenstad. Niet alleen vanwege de eeuwenoude tradities, de prachtige plekken en het verrukkelijke eten, maar ook dankzij de vriendelijke locals.

Na Napels is Bari de grootste stad van Zuid-Italië, maar het oude centrum is heel compact en dus prima te voet te verkennen. We delen een aantal tips om te doen, te zien en te proeven in Bari, met als startpunt de lekkerste straat van de stad.

Via delle Orecchiette – ‘straat van de oortjespasta’

Tijdens je verkenningstocht in Bari Vecchia, het oudste gedeelte van Bari, mag je de zogenaamde ‘Via delle Orecchiette’ niet missen.

Deze straat dankt zijn naam aan de vrouwen die er ’s ochtends in hoog tempo de lekkerste orecchiette (pasta in de vorm van oortjes) maken. Hun vaardige handen toveren het pastadeeg om tot kleine oortjes. Soms wordt ook de grotere versie, orecchioni, gevouwen. Ondertussen worden de laatste roddels uit de buurt doorgenomen.

Later op de dag ligt de verse pasta te drogen in een soort grote sjoelbakken langs de huizen. Dat levert niet alleen een uniek straatbeeld op, maar ook veel trotse blikken als je stil blijft staan om de orecchiette te bewonderen en foto’s te maken.

Nunzia (die je op de foto’s hierboven en -onder ziet) en de andere pastadames maken graag een praatje. Je kunt een portie pasta kopen om later op de dag het resultaat van die vliegensvlugge en eeuwenoude handenarbeid te kunnen proeven.

Ook een kijkje nemen? Je vindt de Via delle Orecchiette aan de straatjes Arco Alto en Arco Basso, vlak bij het Castello Svevo, het kasteel van Bari.

Ricci di mare en rauwe inktvis

In de haven van Bari Vecchia dobberen kleine vissersbootjes, die dag in dag uit de zee opgaan voor onder meer verse baby-inktvis, mosselen of ricci di mare, zee-egels. Als de boten eenmaal op hun plek liggen, wordt er een kleine vismarkt opgezet aan de Molo San Nicola.

De lokale lekkernij die je zou moeten proeven, is een bordje rauwe octopus. Dat vraagt wel om een sterke maag, want de pas gevangen kleine inktvissen worden ter plekke doodgeslagen. De gespierde armen van de vissers slaan er net zo lang mee tegen de kade, tot ze klaar zijn om ter plekke gesneden en opgegeten te worden. Voor de vissers, die al generaties lang zo te werk gaan, dagelijkse kost, maar wij houden het liever bij een bordje verse zee-egels.

met dank aan Michele Ursi & Sabino Parente voor een aantal foto’s

Vers gebakken focaccia uit Bari

Liever geen vers gevangen vis op je bord? Ga dan op zoek naar de focaccia barese. Er is een heus genootschap voor deze lokale focacciasoort, het Consorzio Focaccia Barese, dat het recept met onder andere aardappel, tomaat, olijven en oregano streng bewaakt en er ook op toeziet dat de ronde bakvorm nooit wordt gewassen maar slechts met keukenpapier wordt schoongeveegd.

Na een flink focacciarondje in Bari kunnen we verklappen dat je de lekkerste focaccia barese haalt bij Elisa Mucalia, in haar zaakje La Pupetta (Via Benedetto Cairoli 25), bij Panificio Santa Rita (Strada dei Dottula 8) of bij Panificio Fiore (Strada Palazzo di Città 38).

Ooit was dit een Byzantijnse kerk, hetgeen zowel binnen als buiten nog te zien is. Tegenwoordig komt er op elk uur van de dag dampende focaccia uit de oven.

foto: Sabino Parente

Sgagliozze – gefrituurde polenta van Maria

Een andere lokale lekkernij die je moet proeven, zijn de sgagliozze, gefrituurde stukjes polenta. De állerlekkerste maakt Maria (Strada delle Crociate 13), maar ook bij Cibò (Piazza Mercantile 29) en Antico Chiosco Da U’Russ (Corso Antonio De Tullio 1) maken ze sgagliozze en ander street food om van te watertanden. Ideaal voor de lekkere trek tussendoor!

San Nicola – de goedheiligman van Bari

De belangrijkste kerk van Bari is gewijd aan San Nicola, Sint Nicolaas, die in de crypte van de kerk begraven ligt sinds hij uit zijn graf in Myra (in het huidige Turkije) werd geroofd. Volgens de inwoners van Bari had San Nicola tijdens een reis door Italië namelijk de wens geuit om in Bari begraven te worden.

De Venetianen beweerden overigens precies hetzelfde. Toen Myra door de Saracenen werd veroverd, was de maat vol voor de Zuid-Italianen. De botten van Sinterklaas moesten zo snel mogelijk uit het door islamieten bezette gebied verdwijnen. Een vloot uit Bari wist Myra als eerste te bereiken en op 9 mei van het jaar 1087, bijna achthonderd jaar na de dood van San Nicola, voeren ze, met de relieken van de goedheiligman, de haven van Bari weer binnen.

Voor deze relieken werd een compleet nieuwe kerk gebouwd, de Basilica di San Nicola. Er moest groots worden uitgepakt, want San Nicola werd meteen ook de patroonheilige van de havenstad.

Vanuit de kerk daal je af in de crypte met daarin het graf van San Nicola, met daarachter een afbeelding van San Nicola tussen Maria, het kindje Jezus en gelovigen die geld brengen. Het graf is in de loop der eeuwen uitgegroeid tot een belangrijk pelgrimsoord, vooral voor orthodoxe christenen uit Oost-Europa.

Meer weten over San Nicola? In het Museo Nicolaiano ontdek je alle verhalen over deze bijzondere heilige. Je komt hem ook elders in Bari overal tegen: op altaartjes, heiligenprentjes en gevelstenen.

San Sabino als eerste beschermheilige

Voordat San Nicola de beschermheilige van Bari werd, was die eer overigens weggelegd voor San Sabino. Op de gevel van de gelijknamige kerk staan zowel San Sabino als San Nicola afgebeeld. Zou het toeval zijn dat ze elkaar niet aankijken?

Het feest van de heilige Nicolaas

Sinterklaas wordt in Bari op 8 mei gevierd. Het beeld van de man die dan van de kerk naar de haven wordt gedragen, lijkt echter in niets op de Nederlandse Goedheiligman.

Geen lange witte baard, maar een korte grijze; geen mijter, maar een aureool. En geen blanke huid, nee, deze Sint Nicolaas heeft duidelijk een getinte huidskleur. Geen dansende pieten, maar een gevolg van hooggeplaatste inwoners van Bari en het belangrijkste: Sinterklaas stapt niet op een schimmel of aan boord van een stoomboot, maar trotseert in een vissersbootje het water van Bari.

Kunst kijken in Bari

In het hart van Bari Vecchia vind je moderne kunst bij Museo Nuova Era (Strada dei Gesuiti), een kunstgalerie met wisselende exposities, van fotografie tot video-installaties, van schilderijen tot beelden.

Langs de oude stadsmuren loopt de Lungomare Imperatore Augusto, een heerlijke plek om uit te waaien en de zeelucht diep op te snuiven. De boulevard loopt over in de Lungomare Araldo di Crollalanza en de Lungomare Nazario Sauro, met het Palazzo della Provincia.

Hierin huist de Pinacoteca Provinciale Corrado Giaquinto, met een grote collectie schilderijen. Andere palazzi die de moeite van een bezoek waard zijn, zijn Palazzo dell’Acquedotto Pugliese, Palazzo Fizzarotti, Palazzo Mincuzzi en Palazzo Atti.

Bari Vecchia versus Bari Nuova

Het contrast tussen Bari Vecchia en Bari Nuova, het oude en het nieuwe gedeelte van Bari, is groot. Met name in de wijk Murattiano, het commerciële hart van de stad, lijken de smalle straatjes van Bari Vecchia mijlenver weg. Hier vind je brede, rechte straten vol met de grote winkelmerken.

Shoppen kan vooral goed op en rond de Corso Vittorio Emanuele II, maar de mooiste winkels van de stad liggen aan de Via Sparano.

Street food tussen het shoppen door

Trek tussen het shoppen door? Bij La Voglia Matta (Corso Vittorio Emanuele II 40-42) kun je terecht voor een panzerotto of focaccia. Ook een aanrader is het populaire Mastro Ciccio. Hier bereiden ze niet alleen klassieke focaccia’s maar ook verfijnde opties zoals panini met octopus. Loop zeker even binnen om de passie, authenticiteit en culinaire fantasie van de maestro en zijn personeel te ervaren.

Mastro Ciccio groeide op met een mamma en nonna die met veel liefde en zorg zelf brood bakten. Deze passie nam hij over en vol enthousiasme ontwikkelde hij zijn eigen bak- en kookskills. Nog steeds weet hij zijn gasten dagelijks te verbazen met de unieke combinaties die hij in het (afhaal)restaurant aanbiedt.

Zo bedacht hij bijvoorbeeld de Panino U Pulp: een broodje met malse octopus, laurier, tomaat, knoflook, burrata, gele datterino-tomaatjes, sjalotten, tuinbonen, olijfolie en peper. Of wat denk je van de U Czzal (een broodje met een hele bol buffelmozzarella, groenten, olijven en taralli) of de U Gardidde (kiprolletjes met provola, Parmezaanse kaas, paprika en aardappel)? Ook de andere opties op de kaart zijn niet saai. De panzerotti komen bijvoorbeeld in varianten met ragù of cime di rape.

Neem het lekkers mee de stad in, geniet ervan aan de boulevard of strijk neer op het kleine terras. Wil je wat langer blijven zitten? Ga dan voor een tagliere met diverse Pugliese producten en aanschouw de voorbijkomende locals en toeristen vanaf de eerste rij.

Naar het theater in Bari

Een avondje uit in Bari? Kijk of er een voorstelling is in Teatro Petruzzelli (Corso Cavour), het op drie na grootste theater van Italië. Het is nog echt zo’n klassiek theater met veel rood pluche en schitterende loges. Het werd ingewijd in 1903 en heeft beroemdheden als Luciano Pavarotti, Frank Sinatra en Ray Charles mogen verwelkomen.

Nog elk seizoen zindert het theater van dans, opera en muziek. Het is echter niet het oudste theater van de stad; die eer is weggelegd voor Teatro Piccinni, dat is vernoemd naar de Barese componist Niccolò Piccinni.

Bijzonder fotogeniek is ook het Teatro Margherita, dat tijdens een grote restauratie is omgetoverd tot een museum voor moderne kunst, waar regelmatig grote tentoonstellingen neerstrijken.

Teatro Comunale Niccolò Van Westerhout

In Mola di Bari, een plaatsje net ten zuiden van de stad, vind je overigens een theater met een zeer on-Italiaanse naam: het Teatro Comunale Niccolò Van Westerhout.

De Vlaamse familie Van Westerhout was in de achttiende eeuw naar Puglia getrokken, waar de kleine Niccolò werd geboren. Hij kreeg al op jonge leeftijd pianoles van zijn vader en bleek over een uitstekend gehoor te beschikken. Hij vertrok naar Napels om aan het conservatorium te studeren, waarna een indrukwekkende carrière volgde, voor hij op eenenveertigjarige leeftijd stierf. Zijn geboorteplaats Mola di Bari vergat hem nooit en eerde de componist met een mooi theater.

Een gratis stadswandeling met gids in Bari

Wil je de stad verkennen maar weet je niet waar je moet beginnen? Dan is dit een leuke tip (en ook nog helemaal gratis): een Free Walking Tour Bari (natuurlijk mag je achteraf wel fooi geven, maar de rondleiding zelf is gratis).

Het concept van de Free Walking Tour is aantrekkelijk. De charmante en humoristische Anna en Giuseppe, de initiatiefnemers en gidsen, laten je de oude stad zien en vertellen over de historie van Bari. Onderweg laten ze je een aantal lokale gebruiken zien en leren ze je zelfs een beetje lokaal dialect. Door hun verhalen gaat de stad echt leven. Een absolute aanrader als je naar Bari komt!

Wil je ook met Anna en Giuseppe op pad? Neem dan voorafgaand aan je bezoek contact met hen op (via 0039-3512058468 of via info@freewalkingtourbari.it) om te horen welke tours er gepland staan.

Fietsen in Bari met Baja Bikes

Wil je Bari per fiets verkennen? Tijdens de fietstour in Bari met Baja Bikes weet je zeker dat je geen bezienswaardigheden mist.

De fietstour voert ook langs de Basilica di San Nicola, het Piazza Mercantile en het robuuste kasteel van Bari. Ook fiets je door de moderne wijk, langs de vismarkt, met volop vers gevangen vis, en de boulevard aan zee.

Liever zelf op pad? Je kunt in Bari ook fietsen huren via Baja Bikes. Ideaal om de omgeving, met pareltjes als Giovinazzo, Bitonto en Molfetta te verkennen!

Buonissima Bari – de lekkerste adresjes van de stad

Het lekkerste ijs van Bari proef je bij Gelateria Gentile (Piazza Federico II di Svevia 33), vlak bij het kasteel. Hier maken ze alleen ijs van de beste ingrediënten: pistachenootjes van Bronte, IGP-hazelnoten uit Piemonte, biologische citroenen, de lekkerste chocolade…

IJsliefhebbers kunnen hun hart ook ophalen aan het brede scala aan smaken bij Pasticceria – Gelateria Martinucci (Piazza Mercantile 80), waar ze ook heerlijke gebakjes maken.

Voor een cappuccino of caffè met iets zoets of een cocktail met lekkere hapjes ga je naar La Biglietteria (Largo Adua 3). Andere tips voor goede koffie zijn Bacio di Latte (Via Sparano), Avamposto (Via Raffaele de Cesare 8) en Veronero (Via Niccolò Piccinni 81).

Bij Ciclatera sotto il Mare (Via Venezia 16) geniet je van een drankje met uitzicht op de haven. Net buiten het centrum van Bari vind je Eataly (Lungomare Starita 4). Hier kun je niet alleen terecht voor de lekkerste delicatessen maar ook voor een aperitivo.

foto’s: La Biglietteria

Voor de grotere trek schuif je aan bij Antica Osteria delle Travi (Largo Chiurlia 12), naar eigen zeggen de oudste trattoria van Bari, uit 1813. Een menukaart is er niet, maar de ober vertelt je in geuren en kleuren wat je er kunt eten. Tijdens ons bezoek maakten de dames in de keuken pasta met artisjokken, pecorino en mosselen.

Samen met een snufje van de gedroogde pepertjes een voltreffer na een ochtend slenteren door de straatjes van Bari Vecchia. Als toetje was er sporcamuss, wat letterlijk ‘smerige snuit’ betekent. Dat zegt niets over de kwaliteit van het toetje, maar wel over hoe je eruitziet als je deze tompouce-achtige lekkernij naar binnen hebt gewerkt.

Andere aanraders met veel traditionele gerechten op het menu zijn Ristorante Biancofiore (Corso Vittorio Emanuele 13), La Locanda di Federico (Piazza Mercantile 63), Terranima (Via Nicolò Putignani 213), Terrazza Murat (Via Francesco Lombardi 13), Le Arpie (Vico Arco del Carmine 2), Il Sale (Via Marchese di Montrone 50) en Ai 2 Ghiottoni (Via Putignani 11/B).

Aan tafel met Sophia Loren

Bij het Green Park, het sport- en vrijetijdscentrum van Bari, vind je een stukje Napels. Hier schittert Sophia Loren – Original Italian Food. Het is een restaurant, koffiebar, patisserie en cocktail- en wijnbar in één. Je kunt hier de hele dag door neerstrijken voor een hapje en/of een drankje. De focus ligt op een traditioneel maar verfijnd Italiaans menu met veel Napolitaanse invloeden.

Het restaurant is onderdeel van de Sophia Loren-keten, die restaurants wil openen binnen en buiten de Italiaanse grenzen. Het boegbeeld is de beroemde Napolitaanse actrice, op het menu is de hoofdrol weggelegd voor Napolitaanse pizza’s en pasta’s.

Je kunt hier aan de bar genieten van een cappuccino met cornetto of van een espresso met een taartje, aanschuiven voor een pasta of pizza of genieten van een cocktail – allemaal onder toeziend oog van Sophia Loren.

Naast Loren schitteren er nog meer beroemde namen in het restaurant. De pizza’s worden namelijk gebakken naar recept van Francesco Martucci van I Masanielli in Caserta, die in 2020 werd uitgeroepen tot de beste pizzabakker ter wereld.

Buonanotte Bari! – fijne bed & breakfasts in de stad

Hieronder vind je een aantal van onze favoriete overnachtingslocaties in het centrum van Bari:

*B&B Al Pescatore
*Casa Odegitria
*Grande Albergo delle Nazioni (mét zwembad op het dak)
*B&B Murex
*La Tradizione
*Le Nicchie
*Mammadada
*Palazzo Calò
*Palace Hotel
*Terrazza Vallisa

Wil je vlak bij het vliegveld van Bari slapen, dan is B&B Le Tre Sorelle een aanrader. Je kunt dan de volgende ochtend makkelijk naar het centrum van de stad of je huurauto ophalen om meer van Puglia te ontdekken.

Nog meer tips voor Bari en Puglia

Nog meer tips voor Bari – en de rest van Puglia – vind je ook in de gratis te downloaden Ciao tutti app (zowel voor Android als voor iOS), waarin we ook elke week nieuwe tips delen.

We hebben ook al onze praktische tips voor je vakantie naar Puglia voor je op een rijtje gezet, van alle vluchten naar Bari en Brindisi tot mooie accommodaties voor een onvergetelijke vakantie.

Onmisbaar als voorbereiding en/of voor onderweg: Mijn Puglia, een persoonlijke reisgids met veel fijne tips, unieke adresjes en bijzondere bezienswaardigheden. Ga samen met Saskia op ontdekking in Puglia en je zult de prachtige regio voor altijd in je hart sluiten! Bestel Mijn Puglia via deze link, met persoonlijke boodschap van Saskia.

Ook maakten we een paar handige online overzichtslijstjes:

*ontdek de mooiste plekken van Puglia
*10x proeven van Puglia
*de lekkerste Slow Food-adresjes in Puglia
*ontdek de mooiste stranden van Puglia
*slapen in een trullo in Puglia
*de mooiste masseria’s in Puglia