Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Bologna wordt ook wel la dotta, de geleerde, genoemd omdat de stad de oudste universiteit ter wereld herbergt. Al in 425 na Christus werd er in Bologna een opleiding voor rechtenstudenten gesticht, maar de universiteit als officiële instelling dateert uit 1088. Op munten uit die tijd staat te lezen hoe trots de stad op haar universiteit was: de teksten Bononia docet (Bologna onderwijst) en Legem nutrix (de voedster van de wetten) spreken voor zich.
Bekende Italianen als Galileo Galilei, Dante Alighieri en Petrarca, maar ook onze ‘eigen’ Erasmus studeerden aan deze gerenommeerde universiteit. Umberto Eco, misschien wel de bekendste Italiaanse schrijver van deze tijd, is als hoogleraar semiotiek aan de Faculteit der Letteren verbonden. Al die grote namen doen vermoeden, of geven in ieder geval de hoop, dat je na een bezoek aan de universiteit van Bologna als buitengewoon intelligent persoon de deur uit zal wandelen. Misschien zal ik na een uurtje te hebben doorgebracht in een van de collegezalen dan toch nog een bekend schrijver worden…
Stuiptrekkende kikkerpoten
Een andere grote naam die verbonden is aan de universiteit van Bologna is Luigi Galvani. Galvani werd geboren in la dotta, maar werd niet van jongs af aan gegrepen door de wetenschap. In eerste instantie wilde hij graag theologie gaan studeren en droomde hij ervan in het klooster te treden. Zijn vader was het hier echter niet mee eens en raadde de jonge Luigi aan geneeskunde en literatuur te gaan studeren, in die tijd de doorsnee vakken voor een academische vorming. Galvani gehoorzaamde en werd op 26-jarige leeftijd benoemd tot hoogleraar in zowel de anatomie als de gynaecologie. Zijn onderzoek naar de structuur van de organen van verschillende dieren leverde voor die tijd schrikbarende ontdekkingen op. Zo ontdekte Galvani in 1780 dat een geprepareerde kikkerpoot onder invloed van elektrische vonken kan samentrekken. Een paar jaar later wist hij proefondervindelijk vast te stellen dat kikkerpoten ook samentrekken als ze met twee verschillende soorten metaal in contact komen.
Alessandro Volta borduurde voort op dit experiment van Galvani en stelde in 1800 het eerste galvanisch element samen. Galvani zelf verloor zijn leerstoel (na maar liefst 33 jaar) in 1797, tijdens het bewind van Napoleon, omdat hij weigerde de eed van trouw aan de Cisalpijnse Republiek af te leggen. Hij werd verbannen van de universiteit, waardoor hij ook zijn recht op inkomen en ouderdomspensioen verspeelde. Hij stierf een jaar later, op de leeftijd van 61 jaar.
Als groot aanhanger van zijn oom zou Giovanni Aldini ervoor zorgen dat Galvani’s werk wereldwijd bekend werd, onder andere door publiekelijk dierlijke en menselijke lichaamsdelen te elektrificeren (het laten bewegen van afgehakte lichaamsdelen door middel van elektrische stromen uit batterijen). Bononia docet…
De verklaring van Bologna
Een zeer belangrijk document dat niet alleen de universiteit van Bologna maar ook de meeste andere universiteiten in Europa aangaat, is de verklaring van Bologna (1999). Een groot aantal Europese ministers van Onderwijs tekende de verklaring om het hoger onderwijs in de betreffende Europese landen op dezelfde wijze te kunnen organiseren. Het feit dat op de Nederlandse universiteiten het Bachelor/Master-stelsel is ingevoerd, is bijvoorbeeld het gevolg van deze verklaring. Het grote voordeel van deze verklaring is dat je als Nederlandse student gemakkelijker in de voetsporen van Dante, Petrarca, Galvani of Eco kunt treden door een semester aan de universiteit van Bologna te studeren…
