Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
De opvallende klokkentoren van de San Giovanni Evangelista, meteen achter de kathedraal van Parma, is al van veraf te zien. Met vijfenzeventig meter is het de hoogste toren van Parma!
In deze kerk bewonder je net als in de Duomo een koepelschildering van Correggio. Prachtig om te zien, maar het naastgelegen klooster herbergt een grotere schat: de rijk versierde kloosterbibliotheek van de Benedictijner monniken.
Ora et labora
Meteen als je het klooster binnenstapt, zie je de Benedictijnse regel ora et labora, bid en werk. Een van de vrijwilligers die in het klooster aanwezig is, vertelt ons dat abt Giovanni in 980 de leiding over dit toen gloednieuwe klooster toegewezen kreeg van bisschop Sigifredo II.
Sinds die tijd wordt het klooster bewoond en beheerd door Benedictijner monniken. De bibliotheek werd pas later gebouwd; in de zestiende eeuw. Er worden ongeveer twintigduizend boeken en documenten bewaard, waaronder een aantal prachtige exemplaren met de fijnste miniaturen.
Een bibliotheek vol fresco’s
Na een grote brand die in 1447 een flink deel van het klooster verwoestte, werd in 1523 een stijlvolle bibliotheek gebouwd, een van de weinige officiële instanties waar monniken kunnen studeren, met als specialisatie logica en natuurlijke filosofie.
Vanwege deze nieuwe pedagogische functie gaf de toenmalige abt, Stefano Cattaneo da Novara, in 1574 de opdracht de bibliotheek te voorzien van afbeeldingen die de monniken zouden kunnen inspireren.
Deze abt hield er een nauwe correspondentie met de familie Farnese op na. Hij hield hen trouw op de hoogte van de vorderingen van de schilderingen, die deels ook een eerbetoon waren aan de stad Parma, het hertogdom Parma en Piacenza en de familie Farnese.
Bij het betreden van de bibliotheek blijf je net als wij van verbazing even stilstaan. De bibliotheek is namelijk volledig voorzien van kleurrijke fresco’s. Zowel op de wanden als op het plafond schitteren de afbeeldingen je tegemoet, van landkaarten tot veldslagen, van lieflijke engeltjes tot landschappen.
Grottesche en gerechtigheid
De grottesche op het plafond zijn allemaal van de hand van Giovanni Antonio Paganino en Ercole Pio, twee schilders uit Bologna. Ze kregen gezelschap van een palet aan fresco’s, die allemaal verwijzen naar het thema gerechtigheid.
Zoals op een van de wanden te zien is, zetten ze de laatste penseelstreken in 1575 op de wand (Annodomini 1575 Parmae).
Je ziet Bijbelse verhalen, reproducties van geografische kaarten, stambomen en veldslagen. De vrijwillige gidsen wijzen je graag op een aantal opvallende details op een aantal van deze fresco’s en op de verschillende talen die je terug kunt vinden: Latijn, Italisch, Syrisch, Hebreeuws en Arabisch.
Alessandro Farnese als held in Lepanto
Aan de linkerwand prijkt een kaart van het hertogdom Parma en Piacenza onder de familie Farnese. Het zuiden ligt tegen het plafond, waardoor het in eerste instantie even moeilijk is om je te oriënteren en de belangrijke plaatsen op de kaart terug te vinden.
Een van de belangrijkste fresco’s prijkt aan de overkant. Je bekijkt hier de Slag bij Lepanto, met in het centrum van de compositie het leger van de Farneses, onder aanvoering van Alessandro Farnese, de dappere zoon van hertog Ottavio Farnese.
Deze zeeslag tussen het islamitische Ottomaanse rijk en de katholieke Heilige Liga vond plaats op oktober 1571. Alessandro Farnese zou een beslissende rol hebben gespeeld bij de overwinning van de Heilige Liga, een wapenfeit waarvoor hij in Parma uiteraard groots onthaald werd.
Correggio in de kapittelzaal
Wandel na je bezoek aan de bibliotheek ook nog even door de drie chiostri, kloostertuinen. Als je net als wij geluk hebt, laat een van de vrijwilligers je nog de Sala Capitolare zien, de kapittelzaal, met onder andere twee fresco’s van Correggio en prachtig gedecoreerde koorbanken.
Werp zeker ook een blik in de naastgelegen sacristie, een van de mooiste van heel Italië. De schilderingen werden in 1508 gemaakt door Cesare Cesariano uit Milaan, die met name bekend is omdat hij de tekst van Vitruvius omzette naar de volkstaal.
Hij schilderde eveneens verschillende grottesche, maar ook een aantal kardinale deugden en scènes uit het Oude Testament.
In 1992 kreeg de sacristie ook een hedendaags kunstwerk. De Roemeense kunstenaars Varvara en Aldin Rashid maakten een icoon van de kruisiging, die eerder tentoongesteld werd in de Basilica di Santa Maria in Montesanto in Rome.
Praktische informatie
Je vindt het Monastero di San Giovanni Evangelista aan het Piazzale San Giovanni 1, meteen achter de kathedraal van Parma.
Het klooster en de bibliotheek zijn op maandag, dinsdag, woensdag, vrijdag en zaterdag geopend van 9.00 tot 12.00 uur. De toegang is gratis (maar een offerta voor de bibliotheek wordt op prijs gesteld).
