Nostalgia – een film over vriendschap en vetes in Napels

Vanaf 9 februari draait de Italiaanse film Nostalgia in de bioscoop. De verfilming van het gelijknamige boek van Ermanno Rea was in handen van regisseur Mario Martone.

De drie hoofdrollen in deze film – de Italiaanse Oscarinzending – zijn voor de Romeinse acteur Pierfrancesco Favino (die je wellicht kent van Romanzo Criminale, Suburra en Il traditore) als Felice Lasco, de Napolitaanse acteur Francesco di Leva als Don Luigi en de Pugliese acteur Tommaso Ragno (die je wellicht ook hebt gezien in Lazzaro Felice) als Oreste Spasiano.

Maar ook Napels heeft een prachtige rol. De sfeer van de stad wordt perfect weergegeven, van de rauwe kant tot de gastvrijheid en de (mede)menselijkheid van de buren, van de inzet van de priester en de jongeren voor wie hij een mentor is tot de schoonheid van de vervallen en verweerde palazzi.

Herinneringen aan een jeugd in Napels

Felice Lasco keert na ruim veertig jaar van zijn woonplaats Caïro terug naar Rione Sanità in Napels, waar hij geboren en getogen is. Hij zorgt voor zijn moeder, tot ze overlijdt.

Felice herontdekt de stad, met al haar eigen regels en gewoontes, waar zoveel jeugdherinneringen liggen die hem nog steeds achtervolgen. Ondanks dat Don Luigi, de priester van de Santa Maria della Sanità, hem op het hart drukt zijn verleden te laten rusten, wil Felice zijn jeugdvriend Oreste Spasiano opzoeken, die inmiddels aan het hoofd blijkt te staan van de ergste clan in Rione Sanità.

Bekijk de trailer van Nostalgia

 

De locaties van Nostalgia in Napels

Zoals we hierboven al schreven, keert Felice terug naar Rione Sanità, een van de kleurrijkste wijken van Napels. Deze authentieke volkswijk ligt ten noorden van het Museo Archeologico di Napoli (MANN). Een jaar of tien geleden kon je hier als toerist beter niet komen, maar de afgelopen jaren heeft Sanità zich grotendeels aan het imago van armoede en criminaliteit ontworsteld.

Het is een levendige wijk, waar veel jonge mensen wonen die er alles aan doen om ‘hun’ wijk een nieuw aanzien te geven. Dat heeft onder meer geresulteerd in Pizzeria Concettina ai Tre Santi, met pizza’s op sterrenniveau, heel veel schitterende street art en de gratis openstelling van het bijzondere Cimitero delle Fontanelle.

Napul’è

Aan het begin van de film zie je Felice die de Porta San Gennaro achter zich laat en zo de wijk Sanità binnenwandelt. Als je er wel eens geweest bent, herken je de markt en de lichtjes die zinnen vormen uit het lied Napul’è van Pino Daniele die boven de straat hangen:

Napule è mille culure
Napule è mille paure
Napule è ‘a voce d’e criature
che saglie chianu chiano
e tu saje ca nun si sulo
Napule è nu sole amaro
Napule è addore ‘e mare
Napule è ‘na carta sporca
e nisciuno se ne ‘mporta
e ognuno aspetta ‘a ciorta…
Napule è ‘na cammenata
dint’e viche mmiezo all’ate
Napule è tutto nu suonno
e ‘a sape tutt’ ‘o munno
ma nun sanno ‘a verità…

Pino Daniele

Napels is duizend kleuren
Napels is duizend angsten
Napels is de stem van kinderen
die langzaam in volume toeneemt
en je weet dat je niet alleen bent
Napels is een bittere zon
Napels is de geur van de zee
Napels is een vies stuk papier
waar niemand zich druk om maakt
waar iedereen wacht op het geluk
Napels is een wandeling
in een steegje tussen vele andere
Napels is een droom
en de hele wereld kent haar
maar zij kennen de waarheid niet…

Ook zeer herkenbaar is de Vico Lammatari, met uitzicht op de koepel van de Santa Maria della Sanità, die in de film ook vaak voorbijkomt. Het is de kerk van Don Luigi, waar Felice zich ook steeds meer thuis voelt.

Street art in Rione Sanità

Aan de zijkant van deze kerk, die door de wijkbewoners simpelweg de San Vincenzo wordt genoemd, naar de beschermheilige van Sanità, prijkt Resis-ti-amo, een street art-werk van Bosoletti. Het een portret van twee vrienden die een ernstige ziekte van een van hen hebben weten te doorstaan, met dank aan hun diepe vriendschap.

Ook de Ponte Maddalena Cerasuolo komt in beeld, de boogbrug boven de Via Sanità. Even verderop, op een van de muren van het Centro La Tenda aan Via Sanità, zie je nog een werk van Bosoletti: Speranza nascosta, verborgen hoop. Het is het gezicht van een vrouw, in negatief, waarvoor je even wat moeite moet doen om het te zien. In de film komt het slechts in een flits voorbij, maar wie het gezien heeft, herkent het, net als de tijger op een van de andere muren van de daklozenopvang.

Felice schuift de eerste avond aan bij Pizzeria Oliva – da Carla e Salvatore, aan de Via Sanità, naast een van onze favoriete street art-werken in Napels: Luce van Tono Cruz, een lichtcirkel met daarin een aantal kinderen uit de wijk.

Cimitero delle Fontanelle

‘Als je aardig bent voor de doden, dan helpen ze je,’ aldus de moeder van Felice. Dat is inderdaad een diepe overtuiging in Napels.

Door te zorgen voor een van de talloze schedels, zou je beschermd worden door de doden. Daarom wreven de Napolitanen de schedels mooi op, plaatsten ze op een kussentje of in een houten kapelletje en versierden ze met bloemen, rozenkransen en fotootjes van overleden familieleden. Ze kwamen geregeld even langs, om een kaarsje op te steken en te bidden, met oneindig veel dankbetuigingen als een gebed werd verhoord.

In Nostalgia zie je Felice ook een bezoek brengen aan dit schedelkerkhof, waarover je in deze blog meer leest.

Dankzij Nostalgia , een verhaal van vriendschappen en vetes, kregen wij enorme heimwee naar Napels, dus wees gewaarschuwd als je deze prachtige film gaat zien!