In onze agenda van juni vind je een overzicht van een aantal interessante evenementen, festivals en tentoonstellingen, zowel in Italië als in Nederland en België. De evenementen en festivals staan op chronologische volgorde, daarna volgen de tentoonstellingen in Italië en daarna alle Italiaanse tips in eigen land.
Tip: met behulp van de toetsencombinatie CTRL+F kun je zoeken op regio of stad, zodat je snel kunt zien wat er op jouw vakantiebestemming te zien en te doen is!
ITALIË
EVENEMENTEN & FESTIVALS
Festa della Repubblica
2 juni, heel Italië
Op 2 juni wordt ieder jaar in heel Italië La Festa della Repubblica gevierd, dé nationale feestdag. Overal wappert de nationale driekleur en in Rome kleurt de hemel groen-wit-rood, dankzij de vliegshow van de Frecce Tricolori, ‘de driekleurige pijlen’, de bijnaam van de Pattuglia Acrobatica Nazionale, het grootste militaire ‘acrobatenteam’ ter wereld. Dankzij hun spectaculaire luchttour is het dubbel feest op 2 juni in Rome!
Ter ere van La Festa della Repubblica zinderen de Navigli in Milaan op 2 juni van muziek, kleur en ander feestelijks.
Ongeveer 150 kraampjes toveren het Naviglio Grande en het Naviglio Pavese om tot één groot kleurenfeest, met naast kramen vol antiek ook bloemen, kleding, delicatessen, huisgerei, speelgoed, kunst en souvenirs. Na het struinen bieden de vele barretjes langs de Naviglio een prima gelegenheid voor een toost op Italië, salute!
Infiorata
meerdere plekken in Italië
In juni worden de straten van het altijd al kleurrijke Spello (Umbrië) omgetoverd tot kunstwerken van bloemen. Ook in Bolsena (Lazio), Brugnato (Ligurië) en Pitigliano (Toscane) zijn er die dag kleurrijke bloementapijten te bewonderen. In Genzano di Roma (Lazio) kun je eveneens genieten van de Infiorata.
Artigianato & Palazzo
Florence (Toscane)
Tijdens dit jaarlijks terugkerende festijn wordt handwerk in het zonnetje gezet. Bezoek Artigianato & Palazzo en laat je betoveren door de passie in de ogen van de kunstenaars, vooral in die van de jonge artiesten. Zij proberen hun droom te verwezenlijken en door te geven, aan ons bezoekers, of ze nu beeldhouwen, schilderen, juwelen of stoffen maken…
Estate Fiesolana
Het Teatro Romano van Fiesole, een prachtig plaatsje net buiten Florence, is het decor van de Estate Fiesolana, een van de oudste openluchtfestivals van Italië.
Castelronda
Bolzano (Trentino-Alto Adige)
Tijdens Castelronda openen de mooiste kastelen van Bolzano en omgeving hun deuren voor bijzondere rondleidingen, middeleeuwse muziek en animatie. Welke kastelen in 2023 mee zullen doen, is nog niet bekend.
foto: Bolzano-Bozen.it
Mille Miglia
duizend mijlen door Italië
Precies duizend mijlen staan na de finish op de teller van de auto’s die deelnemen aan de beroemde Mille Miglia. Deze race start in Brescia, waar de inwoners volgens een veel aangehaald gezegde benzine in plaats van bloed door hun aderen hebben stromen. Via deze link bekijk je de mooiste foto’s van de Mille Miglia en in dit artikel duik je in de geschiedenis van de Mille Miglia.
Mercato delle Gaite
Bevagna (Umbrië)
In juni vindt in Bevagna de Mercato delle Gaite plaats. Tien dagen lang komen de middeleeuwen opnieuw tot leven. Je ziet onder andere hoe men in de middeleeuwen ijzer smeedde, glas blies of papier en zijde maakte.
Het hele dorp is in feeststemming, met talloze banketten en lange tafels in elke wijk, waaraan uitgebreid gegeten wordt. Echte tavernes serveren middeleeuwse spijzen en dranken. Er is een markt met authentieke koopwaar en er zijn talloze demonstraties. Het feest is vernoemd naar de strijd tussen de vier stadswijken, de gaite. Een jury beslist welke van de vier gaite zich het best heeft ingeleefd in de ver vervlogen tijden en wie de middeleeuwse sfeer van Bevagna het best heeft weten te vangen.
foto: Mercato delle Gaite
La Giostra della Quintana
Foligno (Umbrië)
In juni houdt men in Foligno La Giostra della Quintana, een ouderwets steekspel, waarbij de deelnemers het in originele historische kledij tegen elkaar opnemen. Meer dan zeshonderd partecipanti verschijnen schitterend uitgedost op het strijdtoneel. Ook op de dagen voorafgaand aan het eigenlijke steekspel valt er al veel te zien en te beleven in Foligno. De spanning stijgt elke dag een beetje meer, met een superspannende ontlading die je een keer gezien moet hebben…
foto: Giostra della Quintana – Foligno
Ferie delle Messi
San Gimignano (Toscane)
Dit middeleeuwse straatfestival is voor San Gimignano de aftrap van de zomer. In de straten, stegen en op de pleinen vind je kraampjes met middeleeuwse producten, de inwoners hullen zich allemaal in middeleeuwse kledij en er is veel straattheater. Het hoogtepunt is de Corteo delle Messi op zondagmiddag, een optocht waarbij meer dan vijfhonderd deelnemers in middeleeuwse kostuums door de straten van het stadje trekken. Lees meer op de website van DiscoverTuscany.
foto: DiscoverTuscany
Pisa Luminara
16 en 17 juni, Pisa (Toscane)
Op 16 juni, de vooravond van het feest van San Ranieri, de patroonheilige van Pisa, viert de hele stad feest. Tijdens de Luminara di San Ranieri wordt er een grote braderie gehouden en door de hele stad trekken processies met inwoners in middeleeuwse kledij.
’s Avonds ontsteken de Pisani meer dan zeventigduizend lumini, lichtjes, langs de gevels en achter de ramen van de palazzi langs de Arno. Tijdens dit feest is Pisa mooier dan ooit, zoals je in deze blog kunt zien!
De dag erna, op 17 juni, is er een regatta, een roeiwedstrijd in middeleeuwse kledij, waarin de verschillende teams van Pisa het tegen elkaar opnemen. Degene die als eerste over de finish vaart, moet een heel eind omhoog klimmen om de overwinningsvlag naar beneden te halen.
Festa della Ceramica
Montelupo Fiorentino (Toscane)
Tijdens het Festa della Ceramica struikel je in het Toscaanse Montelupo Fiorentino op spreekwoordelijke wijze over het kleurrijke keramiek, dat een paar dagen lang in het stadje te bewonderen is. Montelupo Fiorentino is het Toscaanse centrum van keramiek – majolica om precies te zijn. De traditie gaat ver terug, tot in de dertiende eeuw. Nog altijd zijn er veel bedrijven en ateliers te vinden waar de oude majolica-techniek nog wordt gebruikt – zo’n honderdvijftig om precies te zijn.
Heerlijk hamfeest in Friuli
San Daniele del Friuli (Friuli-Venezia Giulia)
In San Daniele del Friuli kom je vooral voor de lekkerste ham ter wereld. San Daniele del Friuli is de geboorteplaats van Prosciutto di San Daniele DOP, een van de meest verfijnde delicatessen van Italië die ook wel de ‘koning van de hammen’ wordt genoemd. Een koningin kennen ze ook in San Daniele del Friuli, in de vorm van de lokale gerookte forel.
In juni wijden de inwoners van het dorpje San Daniele del Friuli vier hele dagen aan eten en wijn drinken. Tijdens Aria di Festa, dat in de volksmond ook wel Festa del Prosciutto wordt genoemd, staat alles van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat in het teken van lokale specialiteiten, en natuurlijk vooral van de Prosciutto crudo di San Daniele.
De oorsprong van dit smaakvolle festijn gaat helemaal terug tot in de middeleeuwen: al in die tijd werd er hier een dorpsfeest gehouden ter ere van de ham. Inmiddels is het uitgegroeid tot een gastronomisch festival met internationale belangstelling, maar de smaken van de prodotti titpici blijven even authentiek. Alle proeverijen worden afgewisseld met voorstellingen en live muziek.
Opera in de Arena
Verona (Veneto)
De Arena van Verona lag, toen het werd gebouwd, in de eerste eeuw na Christus, net buiten de muren van de stad. In de loop der tijd werd de Arena bevolkt door gladiatoren, ridders en stierenvechters. Inmiddels vormt het amfitheater het toneel voor talrijke opera’s, met dit jaar onder meer Aïda, Turandot, Nabucco en Il Barbiere di Siviglia. Het programma vind je op de website van de Arena van Verona.
foto: Arena.it
Infiorata di San Luigi Gonzaga
23-24 juni, Città della Pieve (Umbrië)
In Casalino, een van de drie wijken van Città della Pieve, worden de straten in de nacht van 23 op 24 juni omgetoverd tot een bloementapijt. Dit jaar is het thema muziek, hetgeen betekent dat er heel wat portretten van bekende musici met bloemblaadjes zullen worden gelegd.
Op de avonden voorafgaand aan het bloemenfestijn kun je bij de Taverna del Barbacane in deze wijk vanaf 20.00 uur terecht voor een diner met bloemessences in de hoofdrol. Reserveren is voor deze diners verplicht (0039-3497739140).
Calcio storico
24 juni, Florence (Toscane)
Op 24 juni, de feestdag van San Giovanni (Johannes de Doper), de patroonheilige van Florence, is het in Florence één groot feest. Naast feestelijke optochten, vaandelzwaaien en muziek verandert het Piazza di Santa Croce in een soort rugbyveld, als de Florentijnse wijken volgens traditie een partijtje calcio storico, historisch voetbal, spelen. Of voetbal, eigenlijk heeft het meer weg van een partijtje rugby.
Het brute spel werd voor het eerst gespeeld in 1530, toen de Florentijnen de slag om hun eigen stad hadden verloren. Toen de vijand de stad in trok om het bestuur over te nemen, speelden de Florentijnse mannen een potje voetbal, alsof er niets aan de hand was. Een ultiem statement van minachting voor de overwinnaars!
Feest ter ere van San Giovanni
24 juni, heel Italië
Het oudst bekende historische evenement aan het Comomeer is de sagra ter ere van de Heilige Johannes. Men gedenkt de verwoesting van het eiland Comacina, op 24 juni 1169. De beruchte Barbarossa stak op die dag het enige eiland in het meer in brand, waardoor er niets van overbleef.
Volgens de overlevering bezocht Johannes de Doper het eiland in 1435, vermomd als een pelgrim. Hij gaf een van de eilandbewoners de opdracht een gat te graven onder een notenboom, waar de man de ruïnes van de oude basiliek aantrof. Sinds die tijd wordt dit elk jaar op de feestdag van Johannes de Doper gevierd. Dat doet men onder andere door honderden kleine lichtjes op het meer te laten drijven.
Ook is er een spectaculaire vuurwerkshow, en botenparade met kleurrijk versierde lucie, de typische boten van het Comomeer, volksdansen, vaandelzwaaien en natuurlijk volop lekker eten en drinken. De traditie wil dat er polenta met gestoofde slakken wordt gegeten. Niet geheel toevallig, want de lege schelpen van slakken worden omgetoverd tot de zogenaamde lumaghitt, drijvende lichtjes.
In Fabriano (Le Marche) wordt rondom de feestdag van Johannes de Doper vier dagen lang feest gevierd, met naast een schitterend bloementapijt veel wedstrijden, onder andere in boogschieten en vaandelzwaaien.
Il Gioco del Ponte
26 juni, Pisa (Toscane)
Op de Ponte di Mezzo in Pisa wordt elk jaar op de laatste zondag van juni Il Gioco del Ponte (‘het bruggenspel’) gehouden. De verschillende wijken (Tramontana in het noorden en Mezzogiorno in het zuiden) dagen elkaar dan uit om als eerste een acht ton wegende carrellone (kar) naar de andere kant van de brug te duwen.
De strijd dateert uit de zestiende eeuw, toen men nog echt streed om de brug over de Arno. Inmiddels sluit men meteen na het trekken van de kar weer vrede…
foto: Passeios na Toscana
Dubbel heiligenfeest in Rome
29 juni, Rome (Lazio)
Op 29 juni is het dubbel feest in Rome: het is namelijk de feestdag van de heiligen Petrus en Paulus, die volgens de overlevering beiden op deze dag (en zelfs binnen het zelfde uur) zouden zijn gestorven. Goethe was in 1787 in Rome ten tijde van de feestelijkheden ter ere van Petrus en Paulus en tekende een uniek dagboekfragment op, dat je via deze link kunt lezen.
Uienfeest ter ere van Petrus en Paulus
28-29 juni, Isernia (Molise)
Eigenlijk heet het de Fiera dei S.S. Pietro e Paolo, de jaarlijkse festiviteiten die op 28 en 29 juni ter ere van de twee heiligen worden gehouden in Isernia. Omdat er echter een hoofdrol is weggelegd voor de ui (cipolla), spreken de meeste inwoners gemakshalve van de Fiera delle Cipolle. Het feest wordt gevierd in het hele historische centrum van de stad en overal vind je kraampjes met, onder andere, uien in alle soorten en maten.
Festival dei Due Mondi
Spoleto (Umbrië)
Elk jaar wordt in Spoleto het muzikale Festival dei Due Mondi, het Festival van de Twee Werelden, georganiseerd. Er zijn volop voorstellingen te zien, met voor ieder wat wils: toneel, dans, muziek, literatuur, beeldende kunst… Niet alleen van Italiaanse artiesten, want zoals de naam al doet vermoeden, is het festival een symbolische ontmoeting tussen twee werelden, die van de Italiaanse en die van de buitenlandse, voornamelijk Amerikaanse, cultuur.
Culinair genieten in juni
In aanloop naar de zomer worden er in juni heel wat culinaire feestjes gevierd. De data wisselen jaarlijks, maar vraag als je in deze periode in Italië bent aan de dorpsbewoners en barista waar je moet zijn om een sagra bij te wonen.
Een paar culinaire hoogtepunten. In Sori (Ligurië) kun je je tijdens de Sagra dell’Acciuga te goed doen aan ansjovis, terwijl je in Imperia (Ligurië) kunt genieten van basilicum en andere lokale lekkernijen tijdens het Festa Aromatica.
In Merana (Piemonte) wordt de huisgemaakte ravioli geëerd met de Sagra del Raviolo Casalingo; in Monteflavio (Lazio) staat juist de pastasoort fettuccine in de schijnwerpers. In Fucecchio (Toscane) geniet je van de beste bistecca en in Orvieto (Umbrië) staat gans op het menu. Wijnliefhebbers mogen de Sagra del Lambrusco niet missen, die wordt gehouden in Albinea (Emilia-Romagna).
ITALIË
TENTOONSTELLINGEN
Bergamo en Brescia – Culturele Hoofdsteden van Italië in 2023
In 2023 mogen de steden Bergamo en Brescia zich beide Culturele Hoofdstad van Italië noemen. Ter ere daarvan worden er veel speciale evenementen en exposities georganiseerd.
De Accademia Carrara in Bergamo toont van 28 januari tot 4 juni tijdens een unieke (want allereerste) tentoonstelling over Cecco del Caravaggio ongeveer veertig werken van / met Francesco Boneri, de meest mysterieuze leerling van Caravaggio, die tevens model stond voor minstens zes werken van Caravaggio, waaronder zijn David en Goliath en Amor Vincit Omnia.
Van 21 januari tot 11 juni bewonder je in het Palazzo Martinengo in Brescia de tentoonstelling Lotto, Romanino, Moretto, Ceruti – met meer dan tachtig meesterwerken van deze en andere lokale schilders.
Het volledige programma vind je via deze link op de website Bergamo Brescia 2023. Ook via Facebook en Instagram blijf je op de hoogte van alle nieuws en evenementen.
VENETIË
Vittore Carpaccio – dipinti e disegni
tot 18 juni 2023, Palazzo Ducale, Venetië
Het appartement van de Doge in het Palazzo Ducale biedt dit voorjaar onderdak aan de schitterende expositie Vittore Carpaccio – dipinti e disegni, waarin de schilderijen en tekeningen van de Venetiaanse kunstenaar Vittore Carpaccio centraal staan.
Het is de eerste solotentoonstelling die sinds 1963 aan Carpaccio wordt gewijd, met meer dan vijfenveertig van zijn werken, uit musea van over de hele wereld. Via deze link vind je meer informatie.
FLORENCE
Reaching for the stars – da Maurizio Cattelan a Lynette Yiadom-Boakye
tot 18 juni 2023, Palazzo Strozzi, Florence
In het Palazzo Strozzi bewonder je dit voorjaar een selectie moderne kunst van internationale kunstenaars. Er is werk te zien van onder anderen Maurizio Cattelan, Damien Hirst, Cindy Sherman, William Kentridge, Berlinde De Bruyckere en Lynette Yiadom-Boakye, ter ere van het dertigjarig bestaan van de Collezione Sandretto Re Rebaudengo, een van de bekendste en meest prestigieuze collecties moderne kunst in Italië.
De moderne kunstwerken zullen door het hele palazzo te zien zijn, met zowel fotografie, schilderkunst, beeldhouwkunst, videokunst en installaties – met ook een spectaculaire nieuwe installatie voor de binnenplaats.
foto: La rivoluzione siamo noi (detail) van Maurizio Cattelan (2000)
Fondazione Sandretto Re Rebaudengo
PERUGIA
Il meglio maestro d’Italia – Perugino nel suo tempo
tot 11 juni 2023, Galleria Nazionale dell’Umbria
2023 is het jaar van Perugino. De bekende kunstschilder overleed exact vijfhonderd jaar geleden, in 1523. Ter ere van dit bijzondere jubileum organiseert de Galleria Nazionale dell’Umbria in Perugia de tentoonstelling Il meglio maestro d’Italia – Perugino nel suo tempo.
Je bewondert de mooiste werken van de ‘beste meester van Italië’, waaronder zijn Lo Sposalizio della Vergine (op de foto hieronder), dat speciaal voor deze expositie terug naar Italië komt. Via deze link vind je meer informatie.
Lo Sposalizio della Vergine | Perugino
Musée des Beaux-Arts, Caen
ROME
Canova – l’ultimo principe
tot 28 juni 2023, Accademia Nazionale di San Luca
De Accademia di San Luca – het Sint-Lucasgilde – in Rome brengt een eerbetoon aan Antonio Canova, een van de bekendste Italiaanse beeldhouwers.
De expositie belicht met name de periode van 1800 (toen Canova lid werd van de Accademia di San Luca) tot zijn dood in 1820. Via deze link vind je alle details voor de expositie (inclusief informatie om je bezoek te reserveren).
Michelangelo Pistoletto – Infinity
tot 15 oktober 2023, Chiostro del Bramante
Het Chiostro del Bramante is een van onze favoriete expositieruimtes in Rome. Dit jaar bezoek je er de tentoonstelling Michelangelo Pistoletto – Infinity, met vijftig werken en vier grote installaties van deze meester van de arte povera. Via deze link lees je meer details.
Gratis naar de Vaticaanse Musea
Elke laatste zondag van de maand kun je gratis naar de Vaticaanse Musea & Sixtijnse Kapel, om te genieten van alle schatten die in het museum verzameld zijn, van de Laocoöngroep tot de schitterende schilderingen van Michelangelo. Ga wel op tijd, want het is op deze dag nog drukker dan anders.
Viaggio nei Fori
Op het Forum van Augustus vindt een spectaculaire lichtshow plaats waarbij het verleden bijna letterlijk tot leven wordt gebracht. Alle praktische informatie (met o.a. aanvangstijden, prijzen en de mogelijkheid tot het reserveren van kaartjes) vind je via de website Viaggio nei Fori.
NAPELS
Lucio Dalla – il sogno di essere napoletana
tot 25 juni 2023, Museo Archeologico Nazionale di Napoli
De Italiaanse singer-songwriter Lucio Dalla wordt tijdens deze expositie in het zonnetje gezet. Je maakt kennis met alle facetten van het leven van Dalla, van zijn excentrieke persoonlijkheid tot zijn veelomvattende carrière, met persoonlijke documenten, foto’s, video’s en andere herinneringen aan deze ster.
NEDERLAND
De Bentvueghels – een berucht kunstgenootschap in Rome
t/m 4 juni 2023, Centraal Museum Utrecht
Rond 1620 vestigde een groep kunstenaars uit de Nederlanden zich in Rome. Ze noemden zich de Bentvueghels, aangezien ze zichzelf zagen als kleurrijke vogels. Er werd veel gefeest, maar de stad leverde ook veel inspiratie voor unieke schilderwerken. Een kleine collectie is dit voorjaar te zien in het Centraal Museum in Utrecht.
Wil je in Rome in de voetsporen van de Bentvueghels treden? Volg dan onze City Walk langs de plekken waar deze Nederlandse kunstenaars graag en vaak kwamen.
Sofonisba Anguissola
t/m 11 juni 2023, Rijksmuseum Twenthe, Enschede
In samenwerking met de Deense Nivaagaards Malerisamling organiseert Rijksmuseum Twenthe de eerste solotentoonstelling rond het leven en werk van de Italiaanse renaissanceschilder Sofonisba Anguissola (ca. 1532–1625) in Nederland.
Sofonisba Anguissola is een van de meest getalenteerde portretkunstenaars van de Italiaanse zestiende eeuw. Door slimme carrièrestappen speelt ze in op de wens van de adel zich te vereeuwigen en geraakt ze aan het einde van de zestiende eeuw tot in de binnenste cirkels van het Spaanse koningshuis. Via deze link vind je meer informatie over de expositie over Sofonisba Anguissola.
Italië Evenement
2, 3 en 4 juni 2023, Kasteel de Haar
Op de website van het Italië Evenement vind je meer informatie, zowel over de invulling van de drie Italiaanse dagen als over tickets, prijzen etc. van deze jubileumeditie.
Het futurisme & Europa – de esthetiek van een nieuwe wereld
t/m 3 september 2023, Kröller-Müller Museum, Otterlo
Het Kröller-Müller Museum bereidt een grote tentoonstelling voor over het futurisme, een van de avant-gardebewegingen uit het begin van de twintigste eeuw. Zo’n tweehonderd werken, afkomstig uit collecties van particulieren en musea uit Italië, Frankrijk, Duitsland, Engeland, Griekenland, Verenigde Staten, Nederland en Rusland zullen te zien zijn in Otterlo.
De tentoonstelling Het futurisme & Europa – de esthetiek van een nieuwe wereld is het resultaat van recent onderzoek naar de relaties tussen het futurisme en de overige Europese avant-gardes, zoals De Stijl in Nederland, Bauhaus in Duitsland, Esprit Nouveau in Frankrijk en het Russische constructivisme. De tentoonstelling en de bijbehorende publicatie brengen voor het eerst de vele dwarsverbanden tussen de avant-gardes in beeld.
Naast Italiaanse futuristen als Giacomo Balla, Umberto Boccioni, Fortunato Depero, Antonio Sant’Elia en Enrico Prampolini zullen ook onder anderen Sonia Delaunay, Le Corbusier, Fernand Léger, Walter Gropius, Marcel Breuer, Oskar Schlemmer, El-Lissitsky, Vladimir Tatlin, Alexander Rodchenko, Theo van Doesburg en Gerrit Rietveld in de tentoonstelling vertegenwoordigd zijn.
Via deze link vind je meer informatie over deze expositie in het Kröller-Müller Museum.
Romeinen achter de duinen
tot 31 maart 2024, Museon. Den Haag
In het Museon is een tentoonstelling te zien over de Romeinen in het Nederlandse kustgebied en over de Cananefaten, de oorspronkelijke bewoners.
Met enkele unieke vondsten uit de omgeving van Den Haag als uitgangspunt wordt een indruk gegeven van het leven van de Romeinen. Thema’s als het leger, mode en make-up, de Romeinse kookkunst en bebouwing komen aan bod.