10x doen & proeven in Tuscia

Tuscia is een nog vrij onbekende streek in het noorden van Lazio, tegen de grens van Umbrië en Toscane. In het westen wordt Tuscia begrensd door de zee, met onder meer de kustplaats Tarquinia, in het oosten door Bomarzo en Orte.

De noordelijkste plaats die nog deel uitmaakt van Tuscia is Acquapendente, aan de zuidelijke grens liggen Sutri (met een schitterend Romeins amfitheater) en Nepi (van het beroemde bronwater).

Het kloppend hart is de stad Viterbo, maar ook daaromheen is veel moois te zien. In deze blog delen we tien tips!

Cività di Bagnoregio

We beginnen met de bekendste plek van Tuscia: Cività di Bagnoregio, ‘de stervende stad’. In deze blog vertellen we je er alles over en laten we je aan de hand van schitterende foto’s al even meegenieten van de magie van dit plaatsje.

Palazzo Farnese in Caprarola

Het is het mooiste gebouw van Tuscia: het Palazzo Farnese in Caprarola. Je vergaapt je onder andere aan het schitterende trappenhuis met wandschilderingen waar je maar kijkt, waarvan steeds weer een ander detail in het oog springt doordat het binnenvallende licht ze al dan niet in de schijnwerpers plaatst. In deze blog nemen we je mee naar dit schitterende staaltje architectuur.

Een bos vol monsters in Bomarzo

Al dwalend door het Sacro Bosco, het ‘Heilig Woud’, bij Bomarzo vliegt elke gedachte uit je hoofd. Je stuit op de meest bijzondere beelden.

In deze blog delen we de mooiste foto’s van dit monsterlijke woud, met een draak, een olifant, een schildpad, Pegasus, Hercules en Cacus, Proserpina, Neptunus, Ceres, Orcus als poort naar de hel…

De tuin van Villa Lante in Bagnaia

Tuscia kent nóg een beroemde tuin: Villa Lante. De tuin werd ontworpen voor kardinaal Gambara, die in plaats van binnen te bidden en te werken liever buiten was. Hij hield van het blauw van de hemel, het groen van struiken en planten, van een briesje dat op een zonnige dag verkoeling bracht en van uitgebreid dineren in de open lucht.

Als je door de tuin wandelt, stuit je hier en daar op bekende elementen uit onder andere de tuinen van Villa d’Este in Tivoli en het Sacro Bosco in Bomarzo. Een klein staaltje plagiaat, al maakte Vignola er uiteindelijk wel een eigen geheel van, zoals je in deze blog kunt zien.

Tarquinia – in de voetsporen van de Etrusken

De Etrusken ontwikkelden in het eerste millennium voor het begin van onze jaartelling een beschaving die nog altijd tot de verbeelding spreekt. Ze woonden vanaf de negende eeuw voor Christus in het huidige Toscane, Umbrië en Lazio.

Rond de zesde eeuw voor Christus maakte hun cultuur een enorme bloeiperiode door. Met de opkomst en impact van de Romeinse civilisatie verdwenen de Etrusken uiteindelijk langzaam uit het middelste gedeelte van de laars, maar hun sporen zijn nog altijd te zien.

Zo is bijvoorbeeld een schat aan informatie over de begrafenisrituelen en het dagelijks leven van de Etrusken gevonden op een aantal goed bewaard gebleven begraafplaatsen, waar de Etrusken imposante grafmonumenten bouwden. Die ‘dodenhuizen’ lagen aan straten en zo ontstond vaak een hele dodenstad, een necropolis.

Tuscania

Etruskische sporen vind je in onder meer Tuscania en Corchiano, maar de belangrijkste Etruskische stad van Tuscia is Tarquinia. Sinds 2004 staat Tarquinia (samen met Cerveteri, zuidelijker in Lazio) op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Volgens Unesco zijn deze dodensteden ‘meesterwerken van het creatieve brein van de Etrusken’.

Tarquinia’s kleurrijke muurschilderingen zijn uitzonderlijk, zowel vanwege de kwaliteit als vanwege de afbeeldingen, die allerlei aspecten van het leven, de dood en het geloof van de oude Etrusken laten zien.

De necropolis van Tarquinia bestaat uit maar liefst zesduizend ondergrondse tombes, die de heuvels van Monterozzi bijna geheel beslaan. Deze site is vooral beroemd vanwege het grote aantal muurschilderingen dat is gevonden in de graven. Volgens Unesco zie je hier ‘het eerste hoofdstuk in de geschiedenis van de indrukwekkende Italiaanse schilderkunst’.

Tijdens opgravingen werden er tweehonderd indrukwekkende schilderingen van zeer hoge kwaliteit aangetroffen, waarvan de eerste dateert uit de zevende eeuw voor Christus. Pas vanaf de zesde eeuw werden de tombes compleet bedekt met fresco’s in plaats van een fresco hier en daar.

De schilderingen laten verschillende aspecten zien van het leven van de Etrusken, van jachttaferelen tot afbeeldingen van vissers, muzikanten, dansers, jongleurs en atleten. Kleurrijke fresco’s illustreren stuk voor stuk de rijkdom en de macht van de bewoners voor wie de graven werden gebouwd en stonden zo symbool voor hun hoge sociale status.

Wil je meer weten over het Etruskische leven in Tarquinia? Breng dan een bezoek aan het Museo Nazionale Etrusco (Piazza Cavour, Tarquinia), waar je naast potten en vazen ook een paar bijzondere topstukken vindt. Bewonder hier de rijke collectie van Etruskische sarcofagen en het zogenaamde ‘hoog-reliëf’ (een reliëf met veel diepte) met de gevleugelde paarden die ooit het graf van de koning sierden en die het symbool van de stad Tarquinia zijn geworden.

In het museum vind je ook bijzondere fresco’s die in de jaren vijftig van de vorige eeuw uit de tombes zijn gehaald, zodat ze de tand des tijds beter kunnen doorstaan.

Viterbo – stad van pausen & thermen

Hoewel Viterbo ook ooit een Etruskische stad was, wordt het nu met name gezien als ‘de stad van de pausen’, die hier van 1257 tot 1281 zetelden. Het was ook het toneel van de langstdurende pausverkiezing in de geschiedenis van de kerk, na de dood van Clemens IV. De verkiezing startte in november 1268, maar pas op 1 september 1271 was er een nieuwe paus.

De kardinalen zaten al die tijd opgesloten in het Palazzo dei Papi, dat je nog altijd kunt bezoeken. Ook de moeite waard is de wijk San Pellegrino, met charmante straatjes en doorkijkjes. In deze blog lees je er meer over.

Maar er is meer pauselijk moois, zoals de Terme dei Papi, de oudste thermen van de stad. In navolging van paus Nicolaas V, die deze thermen liet aanleggen, laaf je je aan het warme water dat heilzame krachten zou hebben.

Ook op het platteland rondom Viterbo  vind je een aantal weldadige thermen, zoals Bullicame (die Dante ook noemt in zijn Inferno), Piscine Carletti en Il Bagnaccio. Vanwege de temperatuur (tot 58°C) vormen deze thermale bronnen ook in de winter een ideale bestemming. Op deze website vind je meer informatie over de thermen van Tuscia.

Bullicame

Vulkanische meren: Lago di Bolsena & Lago di Vico

Tuscia’s grote trots zijn de twee vulkanische meren: het Lago di Bolsena en het Lago di Vico. Ideaal voor een duik, maar ook voor een dagje op het water. Een bootje huren is zeker een aanrader. Blijf je liever met beide voeten op het droge? Rondom de meren vind je volop ongerepte natuur voor mooie wandel- en fietstochten.

Het Lago di Vico is een klein meer dat deel uitmaakt van een natuurreservaat. Een ideale plek voor iedereen die van rust houdt. Verken het meer bijvoorbeeld per kajak en neem elk detail van de schoonheid van dit ongerepte natuurgebied in je op!

Het Lago di Bolsena staat niet alleen garant voor waterpret, maar ook voor mooie plaatsjes. Rondom het meer vind je een aantal charmante stadjes, zoals het kleurrijke Marta, het pittoreske Capodimonte en het middeleeuwse Bolsena. En ken je La Bisentina, het onbewoonde eiland in het meer?

Lees ook: La Tana dell’Orso – lunchen hoog boven het Lago di Bolsena

De bijzondere wijn van Montefiascone

Bezoek zeker ook Montefiascone, dat bekend staat om zijn Est! Est!! Est!!!-wijn. Het verhaal gaat dat een Duitse bisschop die op weg was naar Rome de wijn in Montefiascone zo lekker vond, dat hij er nooit meer wegging en zich er letterlijk dood dronk.

In deze blog vertellen we het verhaal van de bisschop én delen we een paar fijne adresjes voor als je deze heerlijke wijn in wil slaan.

Proef de smaak van Tuscia

Al het lekkers van Tuscia kun je proeven in een van de restaurants in deze streek, die koken met lokale delicatessen (denk aan hazelnoten, honing, olijfolie en saffraan). Vijf aanraders zijn:

Osteria del Vecchio Orologio in Viterbo
Trattoria del Cimino in Caprarola
Trattoria La Botte Piccola in Tuscania
Ristorante Da Benedetta in Vetralla
Villa San Michele in Vitorchiano

Check voor nog meer tips ons artikel over onze Slow Food tour door Tuscia.

Wil je lekkere souvenirs meenemen voor thuis? Culinair je koffer vullen kan onder meer bij La Bottega di Bacco in Bagnoregio, La Bottega degli Orsini in Bomarzo en La Bottega del Gourmet in Tuscania.

In Viterbo kun je terecht bij Èjelo (Via Annio 4-6), MagnaMagna (Vicolo dei Pellegrini 2), Ricercatezze (Via Pinturicchio 54) en Tredici Gradi (Piazza del Gesù 18).

foto’s: Osteria del Vecchio Orologio, Viterbo

Tuscia Experience

Wil je Tuscia nog beter leren kennen, dan boek je een Tuscia Experience. Dit is een vrij nieuw project van verschillende artigiani (ambachtslieden) en producenten (van bijvoorbeeld kaas of wijn) in Tuscia, die hun deuren openstellen om jou een idee te geven van hun werk.

Je kunt verschillende workshops volgen, van Etruskisch schilderen bij Mastro Cencio tot keramiektradities of boekbinden bij Antica Lagatoria Viali (dat al in 1891 werd opgericht!) en kleine boerderijen en landbouwbedrijven bezoeken om te proeven van de culinaire specialiteiten van Tuscia: van pasta en bier tot kruiden, linzen en kaas. Via deze link vind je de brochure met alle deelnemers.