Cimitero degli Inglesi – het Britse kerkhof in Florence

Een kerkhof bezoeken ligt misschien niet zo voor de hand tijdens je stedentrip, maar in Italië vind je schitterende begraafplaatsen die dankzij de prachtige graven en beelden wel iets weg hebben van een openluchtmuseum.

Zo bezochten we eerder onder meer het Cimitero Monumentale in Milaan, het Campo Santo Teutonico achter de muren van het Vaticaan, het Cimitero delle Porte Sante in Florence en het Campo Cestio in de Romeinse wijk Testaccio.

Cimitero degli Inglesi – het kerkhof van de Engelsen

Dit keer wandelde Saskia tijdens haar bezoek aan Florence naar het Cimitero degli Inglesi, het kerkhof van de Engelsen, op een soort eiland in het hart van het Piazzale Donatello, aan de rand van het historisch centrum.

Rondom dit plein werden in de negentiende eeuw veel studio’s gebouwd, met name voor kunstschilders, die hier dankzij de grote ramen op het noorden de mooiste meesterwerken konden creëren.

Nu waait er geen bijzonder creatieve wind meer over het plein, al hangt er in het midden van het piazzale wel een heel serene sfeer, dankzij de veelal kunstige graven van het Cimitero degli Inglesi, dat hier in 1827 verrees.

Een stukje Zwitserland in Florence

Officieel heet het kerkhof Cimitero Protestante di Porta a’ Pinti, naar de stadspoort die ooit net voor het kerkhof verrees, maar iedereen in Florence kent het als het Cimitero degli Inglesi.

Officieel is dit stukje Florence in handen van de Zwitsers, zoals een van de plaquettes bij de ingang vermeldt. Het was de Zwitserse Evangelische Kerk die begin negentiende eeuw startte met de bouw van de begraafplaats, voor de in Florence wonende buitenlanders die protestants waren en na hun dood dus niet op een van de andere kerkhoven mochten worden begraven.

Voor die tijd moesten de lichamen van buitenlandse overledenen ofwel worden gerepatrieerd ofwel naar het niet-katholieke kerkhof in Livorno worden gebracht, hetgeen in beide gevallen veel geregel en geld kostte.

Laatste rustplaats voor Britse Florentijnen

Op het kleine ‘dodeneiland’ op Piazzale Donatello vind je meer dan veertienhonderd graven, van minstens zestien verschillende nationaliteiten.

Schrijvers, dichters, kunstenaars, wetenschappers, kooplieden en ondernemers die van Florence hun nieuwe thuis hadden gemaakt, vonden er hun eeuwige rust, met als erfenis voor de huidige generatie prachtig versierde tombes die ons soms nog iets over hun leven vertellen.

Zoals de huidige naam doet vermoeden, zijn er vooral veel Britten begraven die korte of langere tijd in Florence verbleven. Een aantal beroemde Britse Florentijnen vonden hier hun laatste rustplaats: Walter Savage Landor, Frances Trollope, Arthur Hugh Clough, Hiram Powers, Theodore Parker en Elizabeth Barrett Browning.

Ook Beatrice Shakespeare en Edward Claude Shakespeare Clench, de laatste afstammelingen van William Shakespeare, liggen hier begraven, net als Nadezhda De Santis, een slavin die in 1829 door Jean-François Champollion mee naar Florence was genomen.

Het graf van Elizabeth Barrett Browning

De klassieke tombe van Elizabeth Barrett Browning, een van de beroemdste Britse dichters die in Florence verbleef, is een van de mooiste graven van het Cimitero degli Inglesi.

Als je meer wil lezen over Elizabeth Barrett Brownings tijd in Florence, dan is dit artikel van Ann Mah in The New York Times een aanrader.

De Amerikaanse Emily Dickinson was zeer gefascineerd door een foto van de tombe van Elizabeth Barrett Browning. Ze reisde nooit naar Florence, maar ze schreef, geïnspireerd door Brownings graf The soul selects her own society.

Here, among the English tombs

Je komt Elizabeth Barrett Browning ook elders op het Cimitero degli Inglesi tegen, bijvoorbeeld bij het graf van de kleine Lily Cottrell, die in november 1849 overleed en voor wie ze dichtte:

‘And here, among the English tombs,
⁠in Tuscan ground we lay her,
while the blue Tuscan sky endomes
⁠our English words of prayer.’

Bij de entree hangt dit fragment uit Aurora Leigh:

‘There’s a verse he set
in Santa Croce to her memory,
‘Weep for an infant too young to weep much
when death removed this mother’ – stops the mirth
to-day, on women’s faces when they walk
with rosy children hanging on their gowns,
under the cloister, to escape the sun
that scorches in the piazza.’

Geïnspireerd door het eiland van de doden

De Zwitserse schilder Arnold Böcklin liet zich eveneens inspireren door het kerkhof, waar ook zijn dochtertje Beatrice begraven lag. Tussen 1880 en 1886 schilderde hij vijf verschillende versies van het ‘dodeneiland’, die nu onder meer te zien zijn in The Metropolitan Museum of Art in New York, in de Öffentliche Kunstsammlung in Basel en in de Alte Nationalgalerie in Berlijn.

Niemand minder dan Salvador Dalí zou door de doeken van Böcklin zijn geïnspireerd. Ook componist Sergei Rachmaninoff liet zich door Böcklins werk inspireren, die in 1909 een prachtige symfonie over het eiland van de doden maakte:

Het Cimitero degli Inglesi is ook te zien in de film Un tè con Mussolini, van Franco Zeffirelli (1999), tijdens een eerbetoon aan Elizabeth Barrett Browning dat door Arabella wordt bijgewoond.

Praktische informatie Cimitero degli Inglesi

Wil je het Cimitero degli Inglesi bezoeken? Het kerkhof ligt midden op het Piazzale Donatello. Het is op maandag geopend van 9.00 tot 12.00 uur. Op dinsdag tot en met vrijdag kun je er tussen 15.00 en 18.00 uur een kijkje nemen.

Nog meer foto’s van het Cimitero degli Inglesi

Virtueel geniet je alvast van meer foto’s van het Cimitero degli Inglesi, afgewisseld met een aantal prachtige dichtregels van Elizabeth Barrett Browning:

‘The cypress stood up like a church
that night we felt our love would hold,
and saintly moonlight seemed to search
and wash the whole world clean as gold.’

‘Upon the angle of its shade
the cypress stood, self-balanced high;
half up, half down, as double-made,
along the ground, against the sky.’

‘How do I love thee? Let me count the ways.
I love thee to the depth and breadth and height
my soul can reach, when feeling out of sight
for the ends of being and ideal grace…’

‘Of writing many books there is no end;
and I who have written much in prose and verse
for others’ uses, will write now for mine,
will write my story for my better self,
as when you paint your portrait for a friend,
who keeps it in a drawer and looks at it
long after he has ceased to love you, just
to hold together what he was and is.’