Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Na de geheime liefde van gisteren onthullen we vandaag de toegang tot een geheime gang in het centrum van Florence? Een geheime gang? Ja, van het Palazzo Vecchio voert een geheime gang over de Ponte Vecchio naar het Palazzo Pitti.
Over de brug
De geheime gang is gebouwd in opdracht van Cosimo I, die zich niet langer onder ‘het gepeupel’ wilde begeven als hij de Arno over moest steken om van het Palazzo Pitti, waar de Medici-familie in die tijd woonde, naar het Palazzo Vecchio te gaan, waar hij werkte. Dat kwam niet alleen voort uit het feit dat hij niet aangeklampt wilde worden door mensen die iets van hem wilden weten, maar vooral door de stank die op en rond de Ponte Vecchio hing. De brug was in die tijd namelijk het domein van leerlooiers – en iets later van slagers en visboeren – dus je kunt je wel voorstellen hoe het er rook. Pas onder het bewind van Ferdinando I werd de brug schoongeveegd en werden de winkeltjes ingenomen door goudsmeden en juweliers, die geen overlast bezorgden aan het reukorgaan van de Florentijnen.
Cosimo wilde dus niet langer gewoon over straat gaan en bedacht een plan voor een bijzondere gang. Het idee hiervoor zou hij uit Homerus’ verhalen over Odysseus hebben gehaald, waar de paleizen tussen Priamos en Hektor eveneens met elkaar zijn verbonden door een overdekte gang. Het idee was geboren, en de uitwerking liet Cosimo over aan zijn hofarchitect, Vasari. Het zal hem heel wat hoofdbrekens gekost hebben om het gehele traject dat Cosimo wenste te overbruggen, zeker omdat het ook nog eens zo snel als mogelijk moest.
Uiteindelijk wist Vasari de klus in iets meer dan vijf maanden te klaren. Het enige echte probleem dat hij op het traject tegenkwam was de Mannelli-toren, op de plek waar de Ponte Vecchio de overkant van de Arno bereikt. De eigenaar van deze toren gaf namelijk geen duimbreed toe. De toren was van hem en hij wilde niet dat iemand er een stukje vanaf snoepte. Zelfs voor de leider van Florence maakte hij geen uitzondering. Vasari moest dus om de toren heen, wat ervoor zorgt dat de corridoio hier op zijn smalst is; maar anderhalve meter breed!
Manelli-toren
Moe, versleten en oud
Het schijnt dat Cosimo dankbaar gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid ongestoord heen en weer te wandelen tussen zijn woon- en werkpaleis. Ook kon hij ongezien de mis in de Santa Felicità bijwonen, aangezien de gang hier langs het koor liep. Vasari’s enorme klus was dus niet voor niets geweest, al was de architect na al die maanden van koortsachtige inspanning en grote druk ‘moe, versleten en oud’ aldus een tijdgenoot.
Kunst in de gang
Nu de gang niet meer gebruikt wordt om van de ene naar de andere kant van de Arno te wandelen, is het een uniek museum. Er hangen bijna achthonderd kunstwerken, van onder anderen Rembrandt, Titiaan, Bernini, Canova, Chagall en Rubens. De bedoeling was om de gang samen met de Galleria degli Uffizi en het Palazzo Pitti om te vormen tot één groot museum, maar hoewel de corridoio in 1973 officieel werd ingewijd, is de collectie tot op de dag van vandaag maar zeer zelden te bewonderen.
De Corridoio Vasariano biedt ook een schitterend uitzicht op de Arno. Volgens de gids zijn deze ramen pas in de gang gezet toen Hitler een bezoek bracht aan Mussolini. Hitler zou zo zeer onder de indruk zijn geweest van de oude brug, dat hij ervoor zorgde dat de Ponte Vecchio tijdens latere luchtaanvallen als enige brug over de Arno gespaard bleef.
[update februari 2019] De Corridoio Vasariano is op dit moment gesloten vanwege een grote restauratie. In 2021 zal de geheime gang weer zijn deuren openen voor het publiek. Zónder zelfportretten, want die zullen dan elders te zien zijn. Je kunt er dan van dinsdag tot en met zondag terecht, tijdens de openingstijden van de Galleria degli Uffizi. De prijs zal variëren van € 20,- in het laagseizoen tot € 45,- in het hoogseizoen.
