Het Romeinse Limespad #6: van Leidsche Rijn en Castellum Hoge Woerd naar het Domplein in Utrecht

Marloes en Thijs nemen je mee over het Romeinse Limespad, met dit keer de zesde etappe, van Leidsche Rijn en Castellum Hoge Woerd naar het Domplein in Utrecht.

Vinex-wijk met een verrassend rijke historie

Marloes: ‘De zesde etappe is contrastrijk. Enerzijds lopen we door Leidsche Rijn, met dertigduizend woningen veruit de grootste Vinex-wijk van Nederland. Hoewel de naamgever van deze Utrechtse woonwijk inderdaad de aftakking van de Rijn is die we vanaf de Noordzee getrouw volgen (zie onze eerdere Limespadblogs), is er verder weinig van historische waarde te vinden.

De architectuur en de opbouw zijn weliswaar verrassend divers en innovatief, toch blijft het een woonwijk uit vele.

Waarom we daar dan liepen? Het antwoord is eenvoudig: de Romeinen waren hier een kleine tweeduizend jaar geleden goed vertegenwoordigd. Het is dan ook niet vreemd dat de intensieve bouwactiviteiten ook fantastische vondsten hebben opgeleverd.

Er is geen gebied in Nederland waarvan de Romeinse bebouwing en infrastructuur zo goed in kaart is gebracht als hier in Utrecht. Sterker nog, het is een van de best gedocumenteerde wegen uit het hele Romeinse Rijk. En dat is precies de reden waarom deze struintocht langs gemoedelijke doorzonwoningen toch spectaculair en zowaar memorabel mag heten. Zie daar het contrast!’

Het pronkstuk van Castellum Hoge Woerd

Thijs: ‘Het historische materiaal is uitgegraven en tentoongesteld in Castellum Hoge Woerd. Het fundament van dit gratis te bezoeken museum volgt de contouren van het historische castellum dat ooit op deze plek stond. Aan de voorkant van het museum zijn ook nog de contouren van een badhuis te zien.

Veruit de belangrijkste attractie van dit multifunctionele gebouw is de Meern I, een vijfentwintig meter lang schip dat vermoedelijk in 180 na Christus verongelukte en zo snel zonk, dat het schip met inventaris behouden bleef in de zuurstofarme klei. Pech voor de schipper, geluk voor de archeologen.

Toen het schip nog in de grond lag, trok het al kijkers. Tijdens de opgraving in 2003 kwamen er maar liefst dertigduizend nieuwsgierigen op het schip af.

Ondertussen is het goed geconserveerd en opgesteld als pronkstuk van het museum, inclusief de inventaris, die vooral bestaat uit timmergereedschap. Door de glazen onderbouw lijkt het enorme schip bijna in de ruimte te zweven. Indrukwekkend!’

timmermanskist
schrijfbordje gemaakt van een oud wijnvat

Een ijsje aan de voet van de Domtoren

Marloes: ‘Na dit hoogtepunt lopen we verder door Leidsche Rijn. Ook al kennen we uit eigen ervaring de verborgen charmes van een nieuwbouwwijk, het blijft toch moeilijk om echt te boeien.

Na de Daphne Schippersbrug te zijn overgestoken, lopen we langzaam de charmante binnenstad in. Vooral het grachtenkruispunt voor het Muntgebouw is een levendig stukje waar een ranke witte ophaalbrug de show steelt.

We lopen verder en voor we het weten passeren we het gerenoveerde Centraal Station, staan we aan de Oude Gracht met een heerlijk Italiaans ijsje van IJssalon Pistacchio en kijken we omhoog naar de Domtoren, die volledig in de steigers staat.’

De Romeinse historie van Utrecht

Thijs: ‘Ook hier is veel Romeinse geschiedenis te vinden. De Dom is namelijk gebouwd op het terrein van het voormalige Romeinse castellum Traiectum, waar onder meer een stenen gebouw stond.

Na het vertrek van de Romeinen hebben Franken en Friezen tot de achtste eeuw regelmatig gevochten over de burcht die Trecht werd genoemd. Uiteindelijk kwam het in handen van de Franken die er de eerste kerk van Nederland, een klooster en een school voor geestelijken stichtten.

Onder de Dom liggen nog steeds restanten van het castellum (zie ook deze blog). Daarnaast hebben de Romeinen op een andere manier hun sporen achtergelaten, zoals je ook tijdens deze Romeins-Italiaanse wandelroute in Utrecht ontdekt.

Zo zijn de Romeinen toch ook tijdens deze etappe van het Limespad volop bij ons geweest, al was er soms wat verbeeldingskracht voor nodig…’