De eilanden van de Venetiaanse lagune

De kenmerkende vorm van Venetië, als ware de stad een grote vis, wordt omringd door een aantal grotere en kleinere eilanden. Op Ciao tutti maken we vandaag een korte rondgang langs de mooiste pareltjes in de lagune.

Giudecca
We beginnen met het eiland waar Michelangelo zou hebben gewoond toen hij korte tijd in Venetië verbleef, Giudecca. Oorspronkelijk heette dit langgerekte eiland Spinalunga, aangezien het qua vorm wat wegheeft van een visgraat. Eigenlijk bestaat het eiland uit acht verschillende eilandjes, die door bruggen en bruggetjes met elkaar verbonden zijn. Giudecca huisvest onder meer het Stucky Mulino-complex, waar vroeger de graansilo en pastafabriek van de in Venetië geboren Zwiterse ondernemer Giovanni Stucky gevestigd waren en waar nu het luxe Hilton Hotel huist.

Giudecca herbergt ook nog een ander luxe hotel, het Cipriani. Wie van de luxe sfeer wil genieten zonder een heel vermogen uit te geven, kan terecht bij pasticceria Harry’s Dolci, waar Arrigo Cipriani, eigenaar van de beroemde Harry’s Bar, je verwent met zoete lekkernijen.

Minder luxe gaat het er even verderop aan toe, aan de Rio delle Convertite. Hier staat de vrouwengevangenis van Venetië. Op donderdagochtend kun je hier van 9.00 uur tot zolang de voorraad strekt terecht voor de markt die door de gevangenen wordt gehouden, met vers fruit en seizoensgroente uit de gevangenismoestuin.

Een bezoek aan Giudecca is niet compleet zonder een bezoek aan Il Redentore (De Verlosser), de kerk die door Andrea Palladio werd ontworpen als dank voor het einde van de pestepidemie, die eind zestiende eeuw veel slachtoffers had geëist. De laatste hand aan de kerk werd gelegd door Antonio da Ponte, dezelfde architect die de Rialtobrug op zijn naam schreef.

Elk jaar wordt het einde van de pest nog groots gevierd, tijdens het Festa del Redentore (derde weekend van juli). Er wordt dan een pontonbrug naar de Redentore aangelegd, die feestelijk wordt ingewijd door de patriarch van Venetië. Daarna is er een spectaculaire vuurwerkshow, gevolgd door een nachtmis in de Redentore. Op zondag kijk je je ogen uit tijdens de indrukwekkende regata, roeiwedstrijden met schitterend versierde boten en gondels.

In het klooster van de Redentore kun je nu overigens voor een bijzonder aantrekkelijke prijs overnachten. Je kamer is niet zo heel groot, maar heeft alles wat je tijdens je verblijf nodig hebt. Bovendien word je ’s ochtends wakker met een blik op de kerk en de kloostertuin vol olijfbomen, hetgeen uniek is in Venetië.

San Giorgio
Veel kleiner is het Isola di San Giorgio, dat ooit bekend stond als L’Isola dei Cipressi (het eiland van de cipressen). Op het eiland vind je de San Giorgio Maggiore en het bijbehorende kloostercomplex dat eveneens werd ontworpen door Palladio, waarin de Fondazione Giorgio Cini is gevestigd (van de mooie bibliotheek die we zondag bezochten). De kerk is beroemd vanwege schilderingen van Tintoretto en het prachtige San Giorgio e il Drago (Sint-Joris en de draak) van Carpaccio. In de refter is een kopie te zien van De bruiloft van Kana van Veronese – Napoleon nam het origineel mee en hing het in het Louvre, waar het nog steeds te bewonderen is.

Beklim zeker ook even de toren van de San Giorgio voor een schitterend uitzicht over de lagune. ’s Zomers zijn er vaak concerten en andere festiviteiten in het Teatro Verde, een mooi openluchttheater.

Lido
Het Lido, het grootste strand van Venetië, is een eiland van 12 kilometer lang en ca. 1 kilometer breed. Het is het enige Venetiaanse eiland waar je auto’s zult tegenkomen. Het Lido is een heerlijke bestemming voor een ontspannend dagje strand tussen al het Venetiaanse cultuur snuiven door, maar je kunt er ook een fiets huren om een rondgang over het eiland te maken.

Murano
Dit misschien wel beroemdste eiland van de lagune is tevens het drukst bevolkt. Murano dankt zijn beroemdheid aan het bijzondere glas dat hier wordt geblazen. Hoewel de glasblazers ooit hun thuisbasis in Venetië hadden, verhuisden ze eind dertiende eeuw naar Murano – het gevaar op brand in de smalle straatjes van de steeds groter wordende stad werd gewoonweg te groot.

Op Murano zijn die gevaren minder groot en al snel na de grootscheepse verhuizing staat het eiland bekend om zijn glas. De glasblazers mogen dan ook niet zomaar verhuizen; daar staan zware straffen en soms zelfs de dood op. De geheimen van de glaskunst moeten eigendom van de Venetiaanse republiek blijven – zoals je ook vandaag de dag nog kunt zien, in een van de ateliers of in het Museo del Vetro.

Burano
Staat Murano bekend om zijn glaswerk, Burano is beroemd vanwege de vrolijk gekleurde huizen en het kantwerk. De huizen knallen je tegemoet, in zonnig geel, hemelsblauw, geraniumrood, fuchsiaroze, grasgroen en alle andere kleuren van de regenboog. Met mooi weer zitten de dametjes van het eiland vaak voor hun huizen te kantklossen, hetgeen het geheel extra fotogeniek maakt. Voor wie nog meer van dit handwerk wil zien, is een bezoek aan het Museo del Merletto aan te raden.

Torcello
Torcello is een van de langst bewoonde eilanden in de lagune. Niemand minder dan Atilla de Hun zou hier voet aan wal hebben gezet, iets waar zijn zogenaamde troon nog aan herinnert. Ooit woonden hier meer dan 10.000 mensen en was Torcello een belangrijke plek, met talloze kerken, kloosters en palazzi. Nu telt het eiland nog slechts een dertigtal bewoners.

Bezoek op Torcello zeker de Ponte del Diavolo (Duivelsbrug), die geen leuningen heeft, de Santa Maria Assunta, de oudste kerk van de lagune, en de byzantijnse kerk Santa Fosca. Ook Locanda Cipriani is een bezoekje waard, niet per se vanwege de aangeboden versnaperingen (al zijn het dezelfde eigenaren als van Harry’s Bar), maar vooral vanwege het feit dat Ernest Hemingway hier in 1948 heeft gelogeerd om te werken aan zijn boek Across the River and into the trees.

San Michele
Het laatste eiland dat we vandaag bezoeken, is San Michele, de begraafplaats van Venetië. In opdracht van Napoleon moesten de inwoners van Venetië voortaan buiten de stad begraven worden, op de begraafplaats op het eiland San Michele. Je vindt er graven van beroemdheden als Igor Stravinsky, Sergei Diaghilev, Ezra Pound, Joseph Brodsky en Tine, de vrouw van Multatuli.