Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

De fotogenieke Ponte Vecchio & andere bruggen over de Arno in Florence

Om van het historisch centrum van Florence naar de wijk Oltrarno, ‘aan de overkant van de Arno’ te wandelen, moet je de Arno oversteken. Dat kan via verschillende bruggen die beide delen van de stad met elkaar verbinden.

Ponte Vecchio – de ‘oude brug’

De beroemdste van deze bruggen is de Ponte Vecchio, de ‘Oude Brug’. Deze fotogenieke brug is gebouwd op de plek die de Romeinen reeds gebruikten om de Arno over te steken. Niet zo gek, als je weet dat de rivier hier op zijn smalst is. In 1333 werd de brug weggespoeld tijdens een grote overstroming.

Twaalf jaar later werd de ‘Oude Brug’ opnieuw gebouwd, dit keer van steen. Dit is de brug die nu nog steeds schittert boven – en met een beetje geluk ook weerspiegelt in – het water van de Arno, die op de meeste foto’s van bezoekers van Florence prijkt en die je tijdens je verblijf in de stad minstens één keer moet oversteken om voet te zetten op een bijzonder stukje Florentijnse historie.

De brug kan, zeker in de zomermaanden, druk bezocht zijn. Wandel er dan ‘s ochtends vroeg of ‘s avonds laat overheen, zodat je de details rustig in je op kunt nemen.

Wil je de brug goed op de foto zetten, zoek dan een plekje aan een van de boulevards langs het water of zoek het wat hogerop. Prachtig uitzicht op de Ponte Vecchio heb je ook vanaf het terras van Signorvino.

Leerlooiers, slagers, visboeren en juweliers

Wie de brug ontworpen heeft, is niet bekend. Wel weten we dat de Ponte Vecchio in zijn begintijd het domein was van leerlooiers, en iets later van slagers en visboeren, die hun afval direct in de Arno dumpten. Je kunt je wel voorstellen hoe het er rook.

Onder het bewind van Ferdinando I werd iets gedaan aan die stank. De slagers en visboeren werden gesommeerd te vertrekken en de werkplaatsen werden ingericht als winkeltjes voor goudsmeden en juweliers, die geen overlast bezorgden aan het reukorgaan van de Florentijnen. Nog steeds glinsteren tal van juwelen in de etalages aan weerszijden van de brug.

Veel van de juweliers op de brug verkopen prachtige sieraden, maar er is er eigenlijk maar één die op en top Florentijns is en dat is de juwelierszaak van de Fratelli Piccini. Sinds 1903 hebben ze een winkeltje op de brug (op nummer 21-23/r), mét een
atelier.

Je kunt je voorstellen dat de werkruimte zeer beperkt is, maar toch weet goudsmid en juwelier Gambineri, die voor de familie Piccini werkt, hier echte juweeltjes te creëren. Het grote werk gebeurt – met name vanwege veiligheidsrisico’s – niet meer op de brug, maar het kleine handwerk vindt nog altijd in het kleine atelier op de brug plaats.

foto’s: Fratelli Piccini

Neem ook een kijkje bij de Fratelli Peruzzi, een van de beste zilversmeden die je op en om de Ponte Vecchio zult vinden. In 1860 opende Giuseppe Peruzzi samen met zijn vrouw Giulia de deuren van het familiebedrijfje, dat nu in handen is van de vierde generatie Peruzzi.

Gianna Peruzzi runt het zilverimperium samen met haar schoonzus Laura en samen weten ze precies wat het beste bij je past. Uit het overweldigende aanbod kiezen ze schitterende zilveren lepels, een kleine zilveren Florentijnse lelie of een unieke kandelaar, inderdaad precies geschikt voor degene voor wie je een cadeau wil meenemen (of voor jezelf natuurlijk).

foto’s: Fratelli Peruzzi

Er is een kleine winkel op de brug (met aan de achterzijde een klein balkon vanwaar je prachtig uitkijkt over de Arno, dat je kunt huren voor een bijzondere fotoshoot) en een grotere – met op de tweede verdieping een atelier – aan het einde van de Ponte Vecchio, op de hoek met de Borgo San Jacopo.

Dante en de Ponte Vecchio

Het is echter niet allemaal goud wat er blinkt. In La Divina Commedia van de Florentijnse dichter Dante Alighieri lees je dat de brug onderwerp van twist was:

‘Ik woonde in de stad die in de Doper
haar nieuwe, tweede schutspatroon begroet.
Dat laat de eerste, Mars, haar duur bekopen.
bezat de Arnobrug niet nog zijn oud
standbeeld, dan lag zij voor verwoesting open.’
Paradiso, canto 16, 143-147

Het ‘oud standbeeld’ is het beeld van Mars dat ooit op de Ponte Vecchio stond. Tijdens een ernstige overstroming op 4 november 1333 spoelde het weg. Op de plek waar het beeld stond, is nu een plaquette met een regel uit Inferno te lezen, die verwijst naar een bloederige misdaad die op deze plek plaats heeft gevonden.

Aan de voet van het Marsbeeld zou Buondelmonte De’ Buondelmonti in het voorjaar van 1215 van zijn paard zijn getrokken en vermoord. De’ Buondelmonti was verloofd met een dochter van de familie Amidei, maar zijn hart werd veroverd door een ander, met wie hij ook daadwerkelijk trouwde. De Amidei namen wraak en maakten van de Ponte Vecchio een plaats delict.

De meridiaan van de Ponte Vecchio

Ongeveer halverwege de Ponte Vecchio prijkt de buste van Benvenuto Cellini, de beeldhouwer die onder meer de bronzen Perseus op het Piazza della Signoria maakte.

Rechts van Cellini zie je, op het dak van een van de winkeltjes op de brug, een bijzondere meridiaan, in de vorm van een halve maan, op een kleine zuil.

Op de basis van deze zonnewijzer staat: ‘Nel trentatre dopo ‘l mille trecento il ponte cadde per diluvio d’acque poi dodici anni, come al Comun piacque, rifatto fu con questo adornamento’.

Dit verwijst naar de ontstaansreden van de meridiaan: de rampzalige overstroming van 4 november 1333, die niet alleen voor veel schade in de stad zorgde, maar ook een groot deel van de Florentijnse bruggen verwoestte (en het Marsbeeld van de Ponte Vecchio met zich meesleurde).

In plaats van een beeld van de god Mars kreeg de brug bij de wederopbouw deze verdekt opgestelde zonnewijzer, die door de meeste toeristen die de brug oversteken niet eens wordt opgemerkt.

Wil je de zonnewijzer van dichtbij zien? Dan moet je het helaas doen met een – weliswaar exacte – kopie, die te vinden is in het Palazzo Ximenes-Panciatichi in Borgo Pinti. Nog een kopie staat in de tuin van Villa I Tatti, langs de provinciale weg naar Vincigliata.

Kapotte tafels & eeuwigdurende liefde

Het handeldrijven op de Ponte Vecchio verliep niet bepaald vlekkeloos. Werden eerst de slagers en leerlooiers van de brug verbannen door Ferdinando I, later leende de oude brug zijn naam aan een negatieve handelsterm: bankroet.

Dit woord is letterlijk afgeleid van het Italiaanse banca rotta, kapotte tafel. De ‘tafel’ waar de verkoper zijn waren tentoonspreidde werd namelijk letterlijk stuk geslagen als de handelaar zijn standgeld niet op tijd had betaald.

Ondanks deze verhalen blijft de Ponte Vecchio meer dan genoeg aantrekkingskracht uitoefenen op alle bezoekers van Florence.

Maar niet alleen de brug zelf is fotogeniek, ook het uitzicht vanaf de brug is spectaculair. Bij helder weer kun je een heel stuk van de omgeving van Florence zien. Ook de torens van het centrum en de groene heuvels met de schitterend witte gevel van de San Miniato zijn vaak op de gevoelige plaat vastgelegd.

Veel verliefde stelletjes vereeuwigen zichzelf niet alleen op een mooie foto, maar leggen hun liefde letterlijk vast door een hangslotje vast te maken op of in de buurt van de brug. Het sleuteltje verdwijnt in de Arno, als bewijs van eeuwige liefde die door niks en niemand kan worden verbroken.

De restauratie van de Ponte Vecchio in 2022

Voor de eerste keer in de geschiedenis moet de Ponte Vecchio in Florence een restauratie ondergaan. Hoewel de ‘oude brug’ een zeer solide bouwwerk is, begint de continue stroming van het water van de rivier de Arno nu zijn tol te eisen.

Eind oktober werden de eerste onderzoeken gedaan. Burgemeester Dario Nardella vertelde aan The Florentine meer over deze unieke restauratie, zoals je in dit artikel kunt lezen. Want hoewel de brug wel regelmatig werd schoongemaakt en gestut (met name na de overstroming van november 1966), werd de Ponte Vecchio nooit eerder echt gerestaureerd.

Corridoio Vasariano – geheime gang over de Ponte Vecchio

Over de Ponte Vecchio loopt een geheime gang, die ooit is gebouwd in opdracht van Cosimo I. Deze Medici-heerser wilde zich niet langer onder ‘het gepeupel’ begeven als hij de Arno over moest steken om van het Palazzo Pitti, waar de familie De’ Medici in die tijd woonde, naar het Palazzo Vecchio te gaan, waar hij werkte.

In deze blog lees je er meer over en in 2022 kun je de geheime gang waarschijnlijk weer bezoeken.

Nog meer bruggen over de Arno

Naast de Ponte Vecchio worden het historisch centrum van Florence en Oltrarno met elkaar verbonden door de Ponte alle Grazie, de Ponte Amerigo Vespucci, de Ponte alla Carraia en de Ponte Santa Trinità.

De Ponte alle Grazie overspant met maar liefst negen stenen bogen het breedste gedeelte van de Arno. Op de brug bevonden zich ooit winkeltjes en kapellen, waarvan er één gewijd was aan Santa Maria alle Grazie, aan wie de brug zijn naam dankt.

De brug werd verwoest in 1944. Het duurde tot 1957 voor er een geheel nieuwe brug was gerealiseerd, zonder winkels en kapellen maar met dezelfde naam.

Op de plek van de huidige Ponte Amerigo Vespucci werd pas een eerste brug gebouwd na de Tweede Wereldoorlog, in 1949, met het nog bruikbare materiaal van de andere door de Duitsers verwoeste bruggen. Uiteindelijk was dit niet voldoende voor een geheel nieuwe brug, waardoor er tussen 1955 en 1957 een wedstrijd werd uitgeschreven voor een bouwplan voor een
geheel nieuwe brug.

Drie architecten en een ingenieur tekenden voor het ontwerp, met als resultaat een brug die de naam van een van de beroemdste Florentijnen draagt. Amerigo Vespucci, de ontdekkingsreiziger naar wie het nieuwe continent Amerika werd vernoemd, is namelijk geboren in Florence. Op 9 maart 1454 kwam hij daar ter wereld; hij groeide op in de stad die bestuurd werd door de De’ Medici.

Op de plek van de Ponte alla Carraia werd in 1218 een houten brug gebouwd, die de naam Ponte Nuovo kreeg, Nieuwe Brug. Na de overstroming van 1269 werd de brug opnieuw gebouwd, maar dan deels van steen. Toch was de brug zo nog niet opgewassen tegen een nieuwe overstroming.

In 1333 stortte de brug wederom in, waarna hij nogmaals werd opgebouwd, ditmaal geheel uit steen. Deze brug was daarmee de tweede brug van Florence die helemaal uit steen was opgetrokken.

De brug dankt zijn naam aan het feit dat men per koets (carro) de brug kon oversteken. Leuk om te weten is dat deze brug ook wel il ponte gobbo wordt genoemd, de gebochelde brug, vanwege de opvallend hoge ronding.

De Ponte Santa Trinità is na de Ponte Vecchio de mooiste brug van de stad. De bouw van de brug werd gefinancierd door de edelman Lamberto Frescobaldi, maar van deze eerste brug is niets meer over. Later gaf Cosimo I aan Bartolomeo  Ammannati de opdracht de brug opnieuw te bouwen.

Waarschijnlijk kreeg Ammannati hulp van Michelangelo om de klus te klaren. In 1571 was de brug, vernoemd naar de nabijgelegen kerk, klaar, maar pas ruim dertig jaar later werden op de vier hoeken vier standbeelden toegevoegd, die de vier seizoenen symboliseren.

De beelden werden geplaatst ter ere van het huwelijk van Cosimo II met Maria Magdalena van Oostenrijk. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte de brug zwaar beschadigd, net als de standbeelden. Men werkte jarenlang aan de restauratie, die pas echt voltooid kon worden nadat in 1961 het hoofd van La Primavera, de lente, was teruggevonden op de bodem van de rivier. De brug was weer compleet.

Van brug naar brug

Of het nu zomer of winter is, licht of donker, de Lungarni (de kades aan weerszijden van de Arno) vormen altijd een heerlijke plek om te wandelen. Met elke brug die je passeert, verandert het vergezicht en het ene stuk is nog schilderachtiger dan het ander.

Florence heeft een groot deel van haar schoonheid te danken aan de Arno en haar schoonheid wordt zelfs nog eens verdubbeld in de reflectie van het wateroppervlak. Je zou bijna denken dat het om een trucje van een ijdele Italiaanse dame gaat…

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *