Bologna staat bekend als la grassa – de vette (vanwege het vele verrukkelijke eten), la rossa – de rode (voornamelijk vanwege de kleur van de daken maar ook wel vanwege de politieke overtuiging van de Bolognesi) en als la dotta – de geleerde (Bologna is namelijk de oudste universiteitsstad ter wereld).
Deze vette, rode, geleerde stad heeft veel te bieden voor wie zich een weekend wil onderdompelen in een bruisende omgeving, met prachtige portici, interessante musea (met ook veel aandacht voor moderne kunst), restaurants waar je uren kunt tafelen én zeven geheimen die stuk voor stuk de moeite van het ontdekken waard zijn.
In dit artikel zetten we deze zeven geheimen voor je op een rijtje, zodat je tijdens je bezoek aan Bologna op zoek kunt naar deze sette segreti…
1 Het geheime raampje van de Via Piella
Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar ooit was Bologna ‘het Amsterdam van Italië’. Tussen de twaalfde en de zestiende eeuw werd er een complex systeem van grachten en kanalen in de stad aangelegd.
Slechts weinig mensen weten dat er onder de stad nog altijd een dicht netwerk van kanalen loopt (waarover je in deze blog meer leest). Er is nog één waterweg boven de grond te bewonderen, het Canale delle Moline, het Molenkanaal, dat officieel Canale di Reno heet.
Deze gracht stroomt overwegend tussen de oude huizen van Bologna, maar je kunt er aan de Via Piella een glimp van opvangen. Open la finestrella, het venstertje, in de warmrode muur maar eens!
2 De duivel van de Via Santo Stefano
Aan de Via Santo Stefano, de straat die naar het Piazza Santo Stefano leidt, ligt het Palazzo Bolognini Amorini Salina, waar ooit een van de rijkere families van Bologna woonde. Het roodgekleurde palazzo heeft niet alleen een prachtige portico, maar ook een bijzondere reeks decoraties.
Op de façade zijn namelijk allerlei hoofden te zien, met tussen alle ‘normale’ kopstukken ook een hoofd met hoorntjes, een sik en puntige oren: dat van de duivel.
We weten niet of het om een van de familieleden gaat, die zich wellicht niet zo netjes gedroeg, of dat de beeldhouwer de hele familie te kijk wilde zetten door een duivels hoofd op de voorgevel van het palazzo af te beelden.
3 De duim van Neptunus
Ook de fontein van Neptunus, een van de bekendste bezienswaardigheden van Bologna, herbergt een geheim. Giambologna, die het beeld ontwierp, moest na kritiek van de kardinaal die opdracht had gegeven voor het beeld, de grootte van de mannelijke geslachtsdelen van de zeegod aanpassen.
Voor Giambologna een moeilijke opdracht, want het beeld is daardoor niet bepaald in verhouding. Gelukkig liet Giambologna zich niet uit het veld slaan en ontwierp hij het beeld zo, dat je vanaf een bepaald perspectief een deel van Neptunus’ linkerhand als opgewonden jongeheer kunt interpreteren.
Om dit trucje te kunnen zien, benader je Neptunus van rechtsachter. Gelukkig kan paus Gregorius XIII dit vanaf de gevel van het naastgelegen Palazzo d’Accursio niet zien.
Geheel in stijl met de kleur van de stad zou deze paus alleen al door naar de fontein van Giambologna te kijken rode konen krijgen, vandaar dat hij zijn blik al eeuwenlang wijselijk op de gevel van de San Petronio richt…
4 De draadloze verbinding van het Palazzo del Podestà
Vlak bij het Piazza Maggiore, onder de voltone van het Palazzo del Podestà, zie je onder de standbeelden van San Petronio en San Domenico (de patroonheiligen van de stad) wellicht iemand met zijn gezicht tegen de muur staan.
Deze persoon kan ongestoord praten met iemand die aan het einde van de boog staat. Dankzij de boogconstructie hoor je namelijk als omstanders niets, maar kunnen de twee personen elkaar duidelijk verstaan. Het verhaal gaat dat priesters zo ook de biecht af konden nemen van mensen met besmettelijke ziekten.
5 De drie pijlen van de Strada Maggiore
Aan de Strada Maggiore kun je in het houten plafond van de portico van Palazzo Isolani (nummer 19) drie pijlen ontwaren (al zijn ze moeilijk te zien doordat ze de tand des tijds niet goed doorstaan hebben).
Het verhaal gaat dat drie boogschutters een adellijke dame moesten doden, omdat ze haar echtgenoot had bedrogen. Op het moment suprême verscheen de dame echter naakt voor hen, waardoor de drie schutters zodanig afgeleid waren dat ze alle drie hun doel misten en de pijlen in het plafond belandden, in plaats van in het hart van de overspelige dame.
6 Cannabis als bescherming
Al wandelend over de Via Indipendenza, in de richting van het Piazza Maggiore, vind je, op de plek waar de Via Indipendenza kruist met de Via Rizzoli, onder de portico aan de linkerzijde van de straat een bijzondere tekst op het plafond en in de vloer.
Er staat: ‘Panis vita, canabis protectio, vinum laetitia’ – oftewel: brood is leven, cannabis is bescherming, wijn is vreugde. Dit lijkt misschien een gekke combinatie, maar cannabis was ooit een grote (en legale) bron van inkomsten voor de boeren in de omgeving van Bologna.
7 Een inscriptie tussen de studenten
Het Palazzo Poggi (aan de Via Zamboni) maakt deel uit van de universiteit van Bologna (net als het Archiginnasio). In een van de katheders in de aula’s van de universiteit vind je nog een ‘geheime’ inscriptie: Panum resis, hetgeen wil zeggen dat kennis aan de basis van alle belangrijke beslissingen ligt.
Anderen noemen ook wel de meridiaan in de San Petronio-basiliek als zevende geheim. Het is met circa zeventig meter de langste meridiaan ter wereld, dus in dat opzicht niet zo geheimzinnig, maar zeker de moeite waard om een kijkje te nemen!
Meer moois (én lekkers) in Bologna ontdekken?
Ga dan op pad met onze City Walk, langs piazza’s, portici en pasta! Je kunt de wandeling downloaden via onderstaande button.
Download de City Walk BolognaOpent in een nieuw tabblad:
Deze Ciao tutti City Walk is een digitale uitgave. Na aankoop ontvang je zowel op de website als in je e-mail een link om de City Walk te downloaden in pdf-formaat. Je kunt ‘m vervolgens opslaan en op meerdere apparaten (pc, laptop, tablet en smartphone) raadplegen.