In De zoon van Machiavelli laat Catharina Botermans je kennismaken met Bernardo, de zoon van de beroemde Niccolò Machiavelli.
Bernardo moet zijn vader opvolgen in het stadsbestuur van het Florence van de zestiende eeuw. Maar hij voelt zich hier op geen enkele manier toe aangetrokken. Ook zijn zus Primavera bewandelt liever haar eigen pad. Durft Bernardo het oordeel van de buitenwereld naast zich neer te leggen en zijn vaders ijzeren wil te negeren?
Op basis van ware gebeurtenissen en gedegen onderzoek schetst ze een overtuigend portret van deze nakomeling van Machiavelli, de grondlegger van de moderne politieke wetenschappen.
Sandro Botticelli’s Madonna del Magnificat
De kleurrijke cover is een (gespiegelde) uitsnede van het schilderij Madonna del Magnificat van de beroemde Sandro Botticelli (1485), die ook La Primavera en De geboorte van Venus schilderde, die net als de Madonna del Magnificat te zien in de Galleria degli Uffizi in Florence.
Lees een fragment uit De zoon van Machiavelli
‘Het was al laat geweest, tegen het tweede uur in de nacht. Ik tuurde ingespannen naar de door mijzelf geschreven zinnen. Na het avondmaal in de taverne had ik opnieuw gepoogd om zo kort en bondig mogelijk de argumentatie uiteen te zetten die Niccolò me gevraagd had uit te werken in voorbereiding op de vergadering van de Raad van Tien in de ochtend.
Florence moest stelling nemen tussen de pauselijke macht aan de ene kant en de koning van Frankrijk aan de andere, die ondanks hun beider verbondenheid met onze stad slaags waren geraakt en daarmee de traditionele Florentijnse strategie van uitstel van besluitvorming steeds verder onder druk zette.
Ik had het hem beloofd, maar de taak was tegengevallen. Niccolò’s argumentatie had logischer geklonken toen hij deze zelf uiteenzette en ik had de grootste moeite om me zijn redeneringen voor de geest te halen. Ik hield mezelf voor dat ik, als ik eenmaal klaar was, een of twee glazen wijn zou drinken en daarna mocht slapen totdat het middaguur was verstreken.
Het gebeurde vlak nadat ik de laatste letters op papier had gezet en de kurk op het inktvaatje duwde. Ik hoorde hem niet aankomen. Geen voetstappen, geen krakende deur. De arm die me plotseling naar achteren trok en mijn keel dichtdrukte, verraste me volkomen.
Ik sprong op en greep naar zijn onderarm. Ik probeerde deze met al mijn kracht naar beneden te trekken, maar de greep van de man was zo stevig dat ik geen lucht binnenkreeg. Ik dreigde te stikken terwijl ik tegelijkertijd geen enkel geluid kon produceren en geen alarm kon slaan.
Alles wat ik hoorde waren de bewegingen van mijn tong en kaak en het stampen van mijn voeten op de vloertegels. De stoel waarop ik had gezeten viel hard met de rugleuning op de grond. Ik zette mijn rechtervoet tegen het zware, houten tafelblad en probeerde met zoveel kracht naar achteren te duwen dat hij uit zijn evenwicht zou raken, maar de man begreep onmiddellijk wat ik van plan was en trok me in een draaiende beweging weg van de tafel.
Zijn arm voelde als een ijzeren staaf en de spieren rond mijn ogen en mond spanden zich in een uiterste poging zijn kracht te weerstaan. Het volgende moment schoot er een pijnscheut vanuit mijn knieën naar mijn liezen. Ik viel voorover en voordat ik goed en wel besefte wat er gebeurde, zogen mijn longen zich vol met lucht en kon ik eindelijk ademhalen.
Hij had me losgelaten. Ik werkte mezelf kokhalzend overeind en kroop op mijn knieën zo snel mogelijk naar de verre kant van de kamer, in een poging zoveel mogelijk afstand te creëren tussen hem en mij. Onmiddellijk besefte ik dat ik de verkeerde hoek gekozen had en mezelf daarmee het vluchten onmogelijk had gemaakt.
Ik hief mijn hand om de volgende aanval af te weren, maar de man bleef staan, wijdbeens, in het midden van de ruimte. Ik probeerde te zien wie hij was, maar zijn gezicht was bedekt met een masker en zijn lichaam was gehuld in bruin lederen kleding zonder enige aanwijzing omtrent wie hij was of wat hij kwam doen.
‘Wie bent u, wat wilt u?’ vroeg ik hem met een raspende stem die, zelfs voor mij, nauwelijks verstaanbaar was. Was dit de man die me de brieven had gestuurd? Die gedreigd had me wat aan te doen als ik mijn vader niet op andere gedachten zou brengen?
Een grommend geluid kwam van zijn lippen en in twee passen was hij bij me, pakte me bij de rand van mijn giornea en trok me overeind. ‘Vertel je vader dat hij zich terugtrekt uit het weledele achterwerk van jullie zogenaamde gonfaloniere, anders zullen we met andere middelen zijn werk onmogelijk maken.’ Hij tilde me een klein stukje hoger. ‘En jij vriend, bent een van die middelen.’
Met die woorden liet hij mijn giornea plotseling los waardoor ik achteruit viel, tegen de sponning van het raam. Tegen de tijd dat ik opgekrabbeld was, zag ik nog net zijn schaduw verdwijnen in de donkere gang van het palazzo.’
Lees verder in
De zoon van Machiavelli | Catharina Botermans | ISBN 9789023961741 | € 22,99 | uitgeverij Mozaïek | bestel De zoon van Machiavelli bij je lokale boekhandel of via deze link bij bol.com (ook beschikbaar als e-book)
Lees ook Machiavelli’s Il principe
Niccolò Machiavelli (1469-1527) werd geboren in Florence. Hij was onder meer filosoof, dichter en historicus, maar is vooral bekend geworden vanwege zijn politieke werk Il principe, waarin hij zijn politieke filosofie optekende.
In 1498 werd hij benoemd tot kanselier en secretaris van de tweede kanselarij, maar in november 1512 werd hij het bestuur uitgezet. Hij moet een flinke boete van duizend florijnen betalen en de toegang tot het Palazzo Vecchio wordt hem ontzegd.
Machiavelli’s villa in Toscane
Machiavelli trekt zich terug in een villa op het bijna dertig hectare grote landgoed van zijn familie, in Sant’Andrea in Percussina, vlak bij San Casciano Val di Pesa.
Je kunt deze villa nog altijd bezoeken. Villa Machiavelli – in Toscane ook wel L’Albergaccio genoemd – is namelijk deels een museum, deels een restaurant en deels een luxe vakantievilla.
In het museum ontdek je meer over het leven en werk van Machiavelli, aan de hand van brieven, manuscripten, schilderijen en andere objecten uit de tijd van Machiavelli.
Ook kun je de wijnkelder bezoeken. Als je de wijn van het landgoed wil proeven, kun je terecht bij het restaurant van Villa Machiavelli.
Volgens eigen zeggen is dit het oudste restaurant van Toscane. Je kunt er aanschuiven voor een lunch of diner, maar ook voor een aperitivo rondom de hooischuur of voor een picknick in de wijngaarden.
foto’s: Villa Machiavelli
Wil je blijven slapen? Dat kan ook, mits je behoorlijk wat geld neertelt. De voormalige villa van Machiavelli, die in de vijftiende eeuw werd gebouwd in opdracht van kardinaal Francesco Machiavelli, een oom van Niccolò, is namelijk te huur. Bekijk de foto’s maar eens via AirBnB!
Niemand minder dan Michelangelo zou betrokken zijn geweest bij het ontwerp. Binnen bewonder je barokke schilderingen en fresco’s van onder anderen Pier Dandini en Niccolò Lapi, buiten kun je nog nét een glimp opvangen van de koepel en de klokkentoren van de Duomo van Florence.
Machiavelli is begraven in de Basilica di Santa Croce in Florence, waar ook het graf van Michelangelo te vinden is.