Ostiense – karakteristieke Romeinse volkswijk vol street art en culinaire hot spots

Als doorgewinterde Romebezoeker, ken je de wijken in het centrum inmiddels wel zo’n beetje. Het echte Romeinse leven speelt zich echter voornamelijk af buiten het hart van het historisch centrum, in wijken als Testaccio, San Lorenzo en Pigneto.

Nog zo’n authentieke wijk is Ostiense, waar je de op één na grootste kerk van Rome, muren vol street art en een zeer divers horeca-aanbod vindt. Liza ging op onderzoek uit en neemt je mee langs de beste plekjes van Ostiense.

Ostiense is een relatief grote wijk ten oosten van de Tiber, die begint ten zuiden van Testaccio, bij metrostation Piramide, en doorloopt tot aan het Parco del Ninfeo, waar de wijk EUR begint.

Ostiense beslaat ook de wijk Garbatella, die aanvoelt als een klein dorpje midden in Rome. Net als Testaccio is Ostiense een authentiek bolwerk van A.S. Roma-fans (met Garbatella, waar de vlag van de voetbalclub trots uit verschillende ramen hangt, als epicentrum).

Het is een voormalig industrieel gebied, waar tussen het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw vooral fabrieksarbeiders woonden. De eeuwenoude Via Ostiense, gebouwd door de Romeinen om de Eeuwige Stad te verbinden met de haven in Ostia, loopt dwars door de wijk heen.

De urbanistische ontwikkeling van Ostiense begon om precies te zijn in 1907. Burgemeester Ernesto Nathan besloot toen dat er een industriële wijk moest komen aan het begin van de Via Ostiense. Zo’n twee jaar later schreef ook het Piano Regolatore, een plan om de stad Rome te ontwikkelen buiten de Aureliaanse Muur, voor dat er flink gebouwd moest worden in het gebied, met als resultaat Porto Fluviale, de Gazometro, de Centrale Montemartini en de Mercatini Generali.

Hierdoor vestigden vele arbeiders zich in de wijk, die werkten voor onder andere de Italgasfabriek (nog steeds te herkennen aan het geraamte van de gashouder) of de Acea-elektriciteitscentrale (nu het Museo Centrale Montemartini).

De erfenis van de fabrieksarbeiders is nog steeds te voelen. Ostiense is nog altijd een authentieke, ietwat ruige wijk vol sociale centra, street art en bezette kraakpanden. Er is ook een levendige homogemeenschap. Onder meer Arcigay, Circolo di Cultura Omosessuale Mario Mieli en Gay Center hebben hier hun thuisbasis. Verder vind je er het homovriendelijke Caffè Letterario en discotheek Alpheus.

Ostiense is bij uitstek een wijk die tot leven komt vanaf aperitivo-tijd, waar je heerlijk kunt eten, een cocktail kunt drinken en kunt uitgaan, maar als je eerder op de dag komt kun je je ook prima vermaken met een museumbezoek, een wandeling langs street art of een kennismaking met de karakteristieke wijk Garbatella.

Basilica San Paolo Fuori le Mura
Ongetwijfeld het meest indrukwekkende gebouw van Ostiense is de Basilica San Paolo Fuori Le Mura, de Sint Paulus Buiten de Muren, een van de vier pauselijke basilieken van de stad en na de Sint Pieter de grootste kerk van Rome.

Bijzonder is dat toeristen de basiliek in veel mindere mate weten te vinden dan die in het Vaticaan en je dus meestal in alle rust kunt genieten van de grootsheid en het immense oog voor detail waarmee de kerk is gebouwd.

Schitterend is het externe atrium van de kerk, een soort binnenplaats die je betovert voordat je de basiliek betreedt, met dank aan de indrukwekkende marmeren kolommen en het gouden mozaïek op de façade, dat glinstert in het zonlicht.

De basiliek werd gebouwd op het graf van de apostel Paulus en ingewijd in 324, tegelijkertijd met de eerste Sint-Pieter. Na verschillende aanvullingen en restauraties was de San Paolo in de vijfde eeuw groter dan de Sint-Pieter en daarmee de grootste kerk ter wereld.

In de dertiende eeuw werd een prachtige abdij aan de kerk toegevoegd, waar je nog steeds de binnentuin en kleurrijke mozaïekkolommen kunt bewonderen.

De San Paolo Fuori le Mura beschikt over vijf gangpaden met rijen enorme pilaren, waarboven ronde, gedetailleerde portretten van alle pausen sinds Petrus zijn weergegeven. Omdat er maar ruimte is gelaten voor één rij portretten, en er dus een eindig aantal plekken beschikbaar is, kunnen er nog maar zes portretten bij – een teken van de naderende Apocalyps, volgens sommigen, omdat het laatste portret dat toegevoegd zal worden van de laatste paus ooit zal zijn.

Museo Centrale Montemartini
Nog een reden om Ostiense te bezoeken, is Museo Centrale Montemartini, een van de favoriete musea van het hele Ciao tutti-team. De voormalige elektriciteitscentrale uit 1911 raakte na sluiting buiten gebruik, maar gelukkig zagen de Capitolijnse Musea er een geschikte plek in om een deel van hun collectie, dat nu in de archieven lag te verstoffen, tentoon te stellen.

De Romeinse beeldencollectie vormt een opvallend contrast met de industriële achtergrond van de oude fabriek. Een fijne bijkomstigheid voor wie de kriebels krijgt van de enorme toeristenhordes die dagelijks de wat bekendere musea bezoeken, is dat het bij Montemartini meestal opvallend rustig is.

Lees meer in deze blog over het Museo Centrale Montemartini

Ostiense als openluchtmuseum
Wie fan is van kunst in het straatbeeld, moet Ostiense ook zeker bezoeken. Je vindt hier volop kleine en grote muurschilderingen, posters, politieke leuzen en andere vormen van moderne kunst.

Eind vorig jaar werd een wel heel bijzonder kunstwerk aan de ‘collectie’ toegevoegd: aan de Via del Porto Fluviale vind je een felgekleurde, twaalf meter hoge schildering van een reiger die bijna een heel flatgebouw beslaat, waarbij zelfs de luiken van de appartementen zijn meegenomen in de schildering.

Dat is op zich al bijzonder, maar deze murales van de hand van de Milanese kunstenares Iena Cruz ‘eet’ ook nog eens uitlaatgassen: de gebruikte verf beschikt over een techniek die Airlite heet en de lucht kan zuiveren.

Aan dezelfde weg vind je nog meer voorbeelden van street art, net als aan de Via dei Magazzini Generali en onder de spoorwegovergang tussen Via della Stazione Ostiense en Via Pellegrino Matteuci. In deze blog vertellen we je er meer over.

De lekkerste tips voor Ostiense
Houd je van de Romeinse keuken, maar ben je ook wel eens in voor iets anders? Dan is Ostiense een goede plek om te gaan eten. Door het enorme aanbod aan lekkers uit allerlei keukens en ruime keus voor mensen met een vegetarisch, veganistisch, glutenvrij of andersoortig dieet, vind je hier voor elk wat wils.

Restaurant Porto Fluviale (Via del Porto Fluviale 22) was aan het begin van de twintigste eeuw nog een industrieel pakhuis, maar werd omgetoverd tot een culinair paradijs van negenhonderd vierkante meter. Je vindt er een pizzeria, een trattoria, een fijne binnenplaats waar je buiten kunt zitten en een ruimte voor workshops en evenementen. Je kunt er à la carte bestellen, maar in het weekend vind je er een zeer uitgebreid lunchbuffet dat echt de moeite waard is.

In Ostiense vind je ook Romes vestiging van Eataly (Piazzale XII Ottobre 1492). Deze delicatessenwinkel, supermarkt en horecagelegenheid in één biedt uitsluitend lokale, Italiaanse producten van de hoogste kwaliteit. Je vindt er een bierbrouwerij, wijnlokaal, pizzeria en meer.

Voor dierenliefhebbers is er aan de Via Francesco Negri 15 het eerste kattencafé van Rome. Bij Romeow kun je niet alleen met pluizige vriendjes knuffelen, maar ook genieten van een heerlijke, veganistische keuken. Naast een kaart vol met veganistische versies van Italiaanse klassiekers, hebben ze hier de lekkerste taarten, koekjes, muffins en andere zoetigheden.

Doppio Zeroo (Via Ostiense 68) staat onder de locals bekend als de beste aperitivo-plek van Ostiense: het buffet is hier veruit het beste. De geur van versgebakken pizza’s komt je aan het einde van de middag al van ver tegemoet. Er is ook een wijnkelder met een ruime keuze aan wijnen uit binnen- en buitenland. Het wordt er vanaf een uur of zes erg druk, dus reserveer een tafel als je zeker wilt zijn van een plekje.

Naast de Italiaanse keuken is ook Japan goed vertegenwoordigd in Ostiense. Zo vind je er een Japanse ramenbar (Ramen Bar Akira, Via Ostiense 73F) en een gezellige toko waar je authentieke Japanse gyoza (kleine, gevulde deegpakketjes) kunt eten – naar eigen zeggen de eerste traditionele Japanse gyozabar van Italië (Leo’s Gyoza Factory, Via Pellegrino Matteucci 17).

Mocht je daarna nog zin hebben in een drankje of een avondje dansen, vergeet dan Il Circolo Degli Illuminati (Via Giuseppe Libetta) niet: deze club is een van de grootste namen in het Romeinse nachtleven en heeft, naast verschillende ruimtes waar allerlei soorten muziek worden gedraaid, een sfeervolle binnentuin waar je met een drankje kunt relaxen. Zo sluit je je dagje in Ostiense in stijl af!