100 jaar Garbatella – ontdek deze dorpse wijk in Rome

‘Il quartiere che mi piace più di tutti è la Garbatella,’ zegt Nanni Moretti in de film Caro Diario, waarin hij op zijn scooter door de stad toert:

Zijn favoriete wijk werd ook een van Saskia’s favoriete plekken. Ook vanwege het feit dat dit ‘dorp in de stad’ garant staat voor een dosis groen en rust in de hectiek die Rome kan zijn.

Garbatella ligt ten zuiden van het historisch centrum. Je komt er makkelijk met metrolijn B, die stopt bij het gelijknamige metrostation, tussen de haltes Piramide (bij station Ostiense) en Basilica San Paolo. Als je het metrostation uitwandelt, zie je aan je linkerhand de Ponte Settimia Spizzichino, een moderne brug die is vernoemd naar de enige joodse vrouw die na de Tweede Wereldoorlog terugkeerde naar het Romeinse getto, nadat ze daar op 16 oktober 1943 met ontelbaar veel andere joden was opgepakt tijdens een razzia.

De hoeksteen van Garbatella

In Garbatella vind je weinig moderne architectuur. Dankzij de vele laagbouw, de groene tuinen en (moes)tuintjes en de gemoedelijke sfeer voelt het bijna niet meer als Rome, maar als een dorpje op het platteland. Toch werd de wijk gebouwd als onderdeel van ‘het grote Rome’ zoals Mussolini dat voor ogen had. Een korte terugblik op de bewogen geschiedenis van dit stukje stad, die in de jaren twintig van de vorige eeuw van start ging.

Rechts onder in de toegangspoort aan het Piazza Benedetto Brin vind je de hoeksteen van Garbatella, de eerste steen van de wijk, die hier op 18 februari 1920 werd gelegd, in aanwezigheid van koning Vittorio Emanuele III. Meteen achter de poort verrijzen de eerste lotti.

Garbatella werd deels gebouwd voor de mensen die hun huizen moesten verlaten voor Mussolini’s bouwplannen in hartje centrum en deels voor mensen die van buiten naar de stad kwamen om er te werken in een van de grote magazijnen rondom station Ostiense.

jagen is verboden in Garbatella…

Lotti – genummerde wooneilandjes

De wijk werd opgedeeld in lotti: lage, genummerde gebouwen rondom een gemeenschappelijke tuin. De meeste lotti zijn nog altijd precies zoals toen.

nonna houdt ons goed in de gaten

Je wandelt van een moestuin vol reuzenpompoenen naar een park, van gevels vol bloeiende bougainville naar een oude verkiezingsleus, van authentieke cafeetjes naar een binnenplaats vol wapperende theedoeken, van een nasone met daarachter een levensechte tekening van Bernini’s olifantje naar een Maria-altaar met een wapperende AS Roma-vlag.

Bernini’s olifantje, een ekster en een kat

Het is heerlijk om zonder plattegrond door de lotti te wandelen, een praatje met de bewoners aan te knopen, een espresso te drinken aan een van de barretjes en op zoek te gaan naar street art, zonder vooropgezet plan en met alle tijd.

deze kapper is een AS Roma-fan in hart en nieren

Vier kleurrijke alberghi

In hartje Garbatella vind je de vier Alberghi Suburbani: Albergo Rosso, Albergo Bianco, Terzo Albergo en Albergo Giallo. In deze gebouwen werden de meeste bewoners van de wijk die ooit op de plek van de huidige Via dei Fori Imperiali lag opgevangen. Er waren naast kamers ook gemeenschappelijke ruimtes, keukens en zelfs een school.

Een bijzonder detail: de klok in het torentje van Albergo Rosso staat al sinds 1944 stil op 11.25 uur, de tijd waarop de bombardementen op Rome begonnen.

de lekkerste straatnamen van Rome 😉 

De naam Garbatella

Aan het Piazza Geremia Bonomelli prijkt de buste van la ragazza garbata, ‘het vrolijke meisje’. Volgens sommigen dankt de wijk haar naam aan de bijnaam van dit meisje.

Op hetzelfde gebouw, maar dan aan de zijde van de Via Brollo, vind je een verkiezingsslogan uit 1948: VOTA GARIBALDI LISTA NO. 1 staat er geschreven: ‘Kies Garibaldi, lijst nummer 1’.

Aan de voet van de zogenaamde Scala degli Innamorati (‘Trap van de Verliefden’) aan het Piazza Ricoldo da Montecroce spettert de Fontana Carlotta. Deze Carlotta zou een andere naamgever van de wijk kunnen zijn, als garbata ostella, ‘vrolijke gastvrouw’.

Culinair genieten in Garbatella

We tippen tien culinaire adresjes in deze wijk:

Pasticceria Andreotti alla Garbatella, Via Ostiense 54
Latteria Garbatella, Piazza Geremia Bonomelli 9
La casetta rossa, Via Giovanni Battista Magnaghi 14

Li Scalini de Marisa, Via Roberto de Nobili 17
Le Bistrot, Via delle Sette Chiese 160
Tanto pe’ magna’, Via Giustino de Jacobis 9-15
Il Secchio e l’Olivaro, Via delle Sette Chiese 188
Trattoria Dar Moschino, Piazza Benedetto Brin 5
La Maisonette Bistrot, Via Giacinto Pullino 103
Prelibato – Cucina in Piazza, Piazza Sant’Eurosia 4
Enoteca 13 Gradi La Mescita, Via Fincati 44

Op pad in de buurt van Garbatella

Met onderstaande tips in de buurt van Garbatella ontdek je nog meer onbekende(re) stukjes Rome:

Centrale Montemartini – misschien wel het mooiste museum van Rome

Ostiense, met de Sint-Paul buiten de muren, Eataly, de Gasometro en kleurrijke street art

de wijk Testaccio met onder meer een kleurrijke markt, de Piramide en het Campo Cestio

de street art van Tor Marancia