In onze Italië Agenda van januari vind je een overzicht van een aantal interessante evenementen, festivals en tentoonstellingen, zowel in Italië als in Nederland en België. De evenementen en festivals staan op chronologische volgorde, daarna volgen de tentoonstellingen in Italië en daarna alle Italiaanse tips in eigen land.
Tip: met behulp van de toetsencombinatie CTRL+F kun je zoeken op regio of stad, zodat je snel kunt zien wat er op jouw vakantiebestemming te zien en te doen is!
ITALIË
EVENEMENTEN & FESTIVALS
Viva la Befana!
6 januari, heel Italië
Als het goed is, worden de Italiaanse kinderen in de nacht van 5 op 6 januari verwend door la Befana, een oude heks die op haar bezemsteel cadeautjes en snoep uitdeelt aan alle kleintjes die braaf zijn geweest. Wie te vaak stout was, krijgt slechts wat as en kolen. Via deze link lees je meer over La Befana.
La Regata delle Befane
6 januari, Venetië
Op 6 januari worden de Venetiaanse wateren onveilig gemaakt door de zogenaamde Befana’s, heksen. De gondeliers steken zich in een heksenkostuum en nemen het tegen elkaar op in een spannende race. Een uniek schouwspel!
Drie draaiende koningen
6 januari, Piazza San Marco, Venetië
Op 6 januari draaien de drie wijzen uit het oosten op de Torre dell’Orologio (op het Piazza San Marco) in processie rond de Maagd Maria.
De houten beelden van een engel met trompet en de drie koningen worden op mechanische wijze langs Maria met Kind gevoerd, alsof ze inderdaad op bezoek komen bij de pasgeboren Jezus om hun geschenken aan te bieden. Op de andere dagen zijn de koningen wel binnen te bewonderen, maar alleen op 6 januari wagen ze zich even buiten…
Cavalcata dei Magi
6 januari, Florence
In Florence wordt het feest van Driekoningen gevierd met een schitterende stoet. De drie wijzen uit het oosten trekken, gevolgd door een groot aantal figuranten, van het Palazzo Pitti via de Ponte Vecchio naar het Piazza della Signoria. Hier sluiten de vaandeldragers zich bij de stoet aan, waarna de tocht wordt voortgezet naar de Duomo, waar de drie wijzen hun geschenken aanbieden aan het kindje Jezus in de levende kerststal.
De stoet van de wijzen en hun gevolg is gebaseerd op het schilderij van Benozzo Gozzoli dat te zien is in het Palazzo Medici-Riccardi in Florence.
Luci d’Artista
tot ongeveer half januari, Turijn (Piemonte)
Rondom de feestdagen worden de straten en pleinen van Turijn gekleurd door tal van kunstige lichtinstallaties. Tijdens Luci d’Artista, zoals dit feestelijke evenement heet, schittert een aantal mooie klassiekers maar er zijn ook weer een paar nieuwe lichtkunstwerken te zien.
Luci d’Artista
tot ongeveer half januari, Salerno (Campanië)
Ook in het Zuid-Italiaanse Salerno schitteren duizenden lichtjes die de stad gezamenlijk een betoverende aanblik geven. Tot eind januari bieden de straten van Salerno dankzij Luci d’Artista een uniek schouwspel, met onder andere een spectaculair zonnestelsel, schitterende engelen, vallende sterren, artistieke acrobaten, een enorme kerstboom, pinguïns en rendieren, Babbo Natale in zijn slee…
foto: Massimo Pica
Hoera voor de Italiaanse vlag!
7 januari, heel Italië
De Italiaanse vlag, de tricolore, wappert al sinds 7 januari 1797 vrolijk tegen de blauwe lucht. De geboortegrond van de vlag is Reggio Emilia, maar de kleuren zijn afkomstig uit Milaan. Het wapenschild van Milaan bestaat uit een rood kruis op een witte achtergrond. Samen met de groene kleur van de Milanese burgerwacht levert dit de vrolijke driekleur op.
Italianen die niet uit Milaan afkomstig zijn, geven echter een heel andere uitleg aan de drie kleuren. Zo zouden de drie kleuren staan voor geloof, hoop en liefde. Of voor hoop (groen), overtuiging (wit) en liefdadigheid (rood). Weer anderen maken het nog poëtischer: groen zou symbool staan voor de vruchtbare Italiaanse heuvels, wit voor de besneeuwde bergtoppen en rood voor het bloed dat vergoten is bij het ontstaan van de Italiaanse Republiek.
Sant’Antonio Abate – feest voor slagers en varkens
17 januari, heel Italië
Op 17 januari wordt in Italië de feestdag van Sant’Antonio Abate gevierd, de allereerste abt en daarmee de grondlegger van het christelijke monnikendom. Deze Antonius, die je niet moet verwarren met de heilige Antonius van Padua, werd rond 250 geboren in Egypte en is uitgegroeid tot beschermheilige van onder meer slagers, varkens, zwijnenhoeders, mandenmakers, begrafenisondernemers, suikerbakkers en wevers. Op afbeeldingen zien we hem dan ook vaak met een varken aan zijn voeten. In zijn hand draagt hij meestal een bel.
Vroeger kwamen op 17 januari de boeren bijeen om hun vee te laten zegenen ter ere van Antonius’ sterfdag. Tijdens de middeleeuwen mochten op 17 januari de varkens zelfs overal vrij naar voedsel zoeken. Deze traditie wordt nog steeds in ere gehouden. Ga maar eens kijken op een van de vele pleinen in Italië, van Rome tot het kleinste gehucht op Sicilië. Verbaas je niet als het er zwart ziet van de knorrende varkentjes, die de zegen van de heilige Antonius komen halen.
Paardenrace voor Sant’Antonio
17 januari, Buti (Toscane)
In Buti, een stadje in de buurt van Pisa, wordt de heilige Antonius op de eerste zondag na 17 januari geëerd met een palio, een paardenrace. De Palio van Buti is de eerste race van het jaar!
Hoe dichter de zondag nadert, hoe meer de spanning stijgt. Net als in Siena worden ook hier in Buti de paarden naar de kerk van de contrada begeleid, waar ze worden gezegend en waar met de hele wijk wordt gebeden voor de overwinning. Kaarsjes worden opgestoken, kruisjes geslagen, Weesgegroetjes en schietgebedjes gepreveld. Zelfs als niet-inwoner voel je de spanning met de minuut stijgen.
Gemaskerde kudde in Tricarico
17 januari, Tricarico (Basilicata)
In Tricarico, een klein plaatsje in de regio Basilicata, viert men al vroeg in het jaar carnaval. Op 17 januari, de feestdag van Sant’Antonio Abate, wordt gevierd dat de koeien, ossen en andere viervoeters weer de wei in mogen. De inwoners zetten allemaal een masker van een koe of een stier op (in het plaatselijke dialect l’ màsh-k-r genoemd) en beelden samen een kudde uit die eindelijk weer de buitenlucht op mag snuiven en van het groene gras mag proeven.
Internationale Dag van de Italiaanse Keuken
17 januari, heel Italië
Op 17 januari is het ook feest in de Italiaanse keuken! Het is namelijk International Day of Italian Cuisine (IDIC), de Internationale Dag van de Italiaanse Keuken. Op deze bijzondere dag, die wordt georganiseerd door Italiaanse koks uit de hele wereld, wordt de Italiaanse keuken extra in het zonnetje gezet.
Eerder maakte men op deze dag wereldwijd spaghetti met tomatensaus, tiramisù, ossobuco alla milanese, pesto genovese, tagliatelle al ragù bolognese, risotto alla milanese en spaghetti alla carbonara.
ITALIË
TENTOONSTELLINGEN
Pesaro – Culturele Hoofdstad van Italië in 2024
In 2024 mag Pesaro (Le Marche) zich Culturele Hoofdstad van Italië noemen. Via deze link nemen we je alvast mee naar Pesaro, meer tips volgen in 2024!
VENETO
Ca’ Rezzonico (Venetië) stelt tot 9 januari 2024 ivoren miniaturen van Rosalba Carriera tentoon.
Chagall – Il colore dei sogni
tot 13 februari 2024, Centro Culturale Candiani, Mestre
In het Centro Culturale Candiani in Mestre (Venetië) sta je oog in oog met de kleurrijke dromen van Marc Chagall tijdens de expositie Chagall. Il colore dei sogni.
EMILIA-ROMAGNA
Keith Haring – Radiant Visio
tot 4 februari 2024, Palazzo Tarasconi, Parma
Het Palazzo Tarasconi in hartje Parma wijdt een tentoonstelling aan een van de grootste kunstenaars van de tweede helft van de twintigste eeuw: Keith Haring. Er zijn meer dan honderddertig werken te zien, grotendeels afkomstig uit privécollecties. Meer informatie vind je via deze link.
TOSCANE
Le avanguardie – met veel meesterwerken uit het Philadelphia Museum of Art
tot 7 april 2024, Palazzo Blu (Pisa)
UMBRIË
Un mare tutto fresco di colore – Sandro Penna e le arti figurative
tot 14 januari 2024
Na de tentoonstelling over Perugino maak je in de Galleria Nazionale dell’Umbria in Perugia kennis met een andere belangrijke inwoner van de stad, dichter Sandro Penna, en met name met zijn kunstverzameling, met werken van onder anderen Pablo Picasso, Jean Cocteau en Franco Angeli. Via deze link vind je meer informatie.
LE MARCHE
Da Ulisse a Corto Maltese
tot 7 januari 2024, Museo Villa Colloredo Mels, Recanati
Ter gelegenheid van de opening van het Recanati Comics Festival start de expositie Da Ulisse a Corto Maltese, een reis door de imaginaire wereld van Hugo Pratt. Via deze link lees je meer.
ROME
Escher
tot 1 april 2024, Palazzo Bonaparte
Honderd jaar na zijn eerste bezoek aan Rome, in 1923, keert Maurits Cornelis Escher terug in de Eeuwige Stad, tijdens een expositie in het Palazzo Bonaparte.
Helmut Newton – Legacy
tot 3 maart 2024, Museo dell’Ara Pacis
Het museum bij de Ara Pacis biedt vanaf dit najaar een paar maanden ruimte aan een breed retrospectief gewijd aan de beroemde fotograaf Helmut Newton (1920-2004). Meer details vind je via deze link.
Gratis naar de Vaticaanse Musea
Elke laatste zondag van de maand kun je gratis naar de Vaticaanse Musea & Sixtijnse Kapel, om te genieten van alle schatten die in het museum verzameld zijn, van de Laocoöngroep tot de schitterende schilderingen van Michelangelo. Ga wel op tijd, want het is op deze dag nog drukker dan anders.
Honderd kerststallen in het Vaticaan
Sala San Pio X
In Rome kun je elk jaar de tentoonstelling 100 presepi in Vaticano bezoeken, met (meer dan) honderd kerststallen uit verschillende landen. De expositie wordt gehouden in de Sala San Pio X (aan de Via dell’Ospedale 1, op de hoek met de Via della Conciliazione).
Tot en met 6 januari geniet je hier dagelijks van 10.00 tot 20.00 uur (op 24 en 31 december tot 17.00 uur) van tientallen Maria’s, Jozefs, herders, wijzen en kindjes Jezus. De toegang is gratis, dus ga zeker een kijkje nemen als je in de kerstvakantie in Rome bent!
FLORENCE
Untrue Unreal – Anish Kapoor
tot 4 februari 2024, Palazzo Strozzi
Palazzo Strozzi wijdt een prachtige expositie aan de werken van Anish Kapoor, met monumentale installaties, kleine kunstwerkjes, originele vormen en hier en daar een beetje gezichtsbedrog. Via deze link vind je meer details.
Alfons Mucha – La seduzione dell’Art Nouveau
tot 7 april 2024, Museo degli Innocenti
In het Museo degli Innocenti in Florence bewonder je een expositie over Alfons Mucha, met de titel La seduzione dell’Art Nouveau (de verleiding van de art nouveau). Het is de eerste keer dat Florence een expositie aan deze kleurrijke kunstenaar wijdt en er wordt meteen groots uitgepakt, met meer dan tweehonderd kunstwerken.
NEDERLAND
International Film Festival Rotterdam
Twee weken lang staat Rotterdam in het teken van het International Film Festival Rotterdam. Je geniet van verrassende speelfilms, korte films, installaties, performances en masterclasses.
Julius Caesar – Ik kwam, ik zag en ging ten onder
t/m 20 mei 2024, H’ART Museum Amsterdam
In H’ART Museum Amsterdam (de voormalige Hermitage) maak je kennis met Gaius Julius Caesar (100 tot 44 voor Christus).
Julius Caesar – Ik kwam, ik zag en ging ten onder is de allereerste solotentoonstelling over Caesar die in Nederland wordt georganiseerd, met dank aan een nauwe samenwerking met het Museo Archeologico Nazionale in Florence, het Museo Nazionale Romano in Rome en verschillende musea in Nederland en Duitsland.
In deze blog lees je meer over de veelzijdige tentoonstelling gewijd aan deze legendarische Romeinse veldheer.
Vondsten uit Fort Vechten
t/m 31 oktober 2024, Rijksmuseum van Oudheden, Leiden
Het Romeinse fort bij Vechten, in de provincie Utrecht, is een van de grootste en tegelijk een van de minst bekende forten langs de Romeinse limes in Nederland.
Het Rijksmuseum van Oudheden is al bijna tweehonderd jaar betrokken bij archeologisch onderzoek in Vechten. De afgelopen jaren zijn veel vondsten afkomstig uit deze plaats aan de collectie toegevoegd.
De honderd bijzonderste objecten zijn voor deze tentoonstelling geselecteerd, waaronder een aantal bijzondere helmen, een gezichtsmasker, luxe aardewerk en schoenzolen in alle soorten en maten. Via deze link lees je meer over de expositie.
Romeinen achter de duinen
tot 31 maart 2024, Museon, Den Haag
In het Museon is een tentoonstelling te zien over de Romeinen in het Nederlandse kustgebied en over de Cananefaten, de oorspronkelijke bewoners.
Met enkele unieke vondsten uit de omgeving van Den Haag als uitgangspunt wordt een indruk gegeven van het leven van de Romeinen. Thema’s als het leger, mode en make-up, de Romeinse kookkunst en bebouwing komen aan bod.
Le Canzoni Italiane – Alexander Broussard & Friends
verschillende theaters in Nederland
Met het programma Le Canzoni Italiane keert Alexander Broussard terug naar zijn roots. De van oorsprong Italiaanse pianist/zanger speelt en zingt een keur van klassiekers waarmee hij grootgebracht is en wisselt dat af met moderne internationale successen.
Verwacht een sfeervol repertoire dat je in luttele seconden meevoert naar het hart van de Italiaanse cultuur met vanzelfsprekend de passie die daarbij hoort.
Van Eros Ramazzotti tot Luciano Pavarotti, van Zucchero tot Andrea Bocelli, van traditionele muziek tot pop: het komt allemaal voorbij in deze voorstelling waar vuur en melancholie elkaar omarmen. Benieuwd? Het speelschema vind je via deze link.
BELGIË
De oudheid in kleur
tot 2 juni 2024, Gallo-Romeins Museum, Tongeren
We hebben er in vele musea in Italië oog in oog mee gestaan: de witte, marmeren beelden uit de tijd van Grieken en Romeinen. Maar wist je dat deze beelden in de oudheid van top tot teen in felle kleuren beschilderd waren?
Hoe dat eruit heeft gezien, kun je nu zelf ervaren tijdens de expositie De oudheid in kleur, die te zien is in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren.