In onze agenda vind je een overzicht van een aantal interessante evenementen, festivals en tentoonstellingen, zowel in Italië als in Nederland en België. De evenementen en festivals staan op chronologische volgorde, daarna volgen de tentoonstellingen in Italië en daarna alle Italiaanse tips in eigen land.
Tip: met behulp van de toetsencombinatie CTRL+F kun je zoeken op regio of stad, zodat je snel kunt zien wat er op jouw vakantiebestemming te zien en te doen is!
ITALIË
EVENEMENTEN & FESTIVALS
Summer Jamboree
Senigallia (Le Marche)
Elk jaar verandert Senigallia in één groot swingend stadje. Begin augustus komen mensen uit heel Europa naar de Summer Jamboree om zich tien dagen lang onder te dompelen in het feestgedruis, met het ovale plein Foro Annonario als middelpunt.
De hele stad wordt dan omgetoverd tot één swingende meute. Je ziet oude Buicks, Cadillacs en Chevrolets, gevuld met trotse bezoekers die dezelfde passie delen. Overal mannen met vetkuiven die dames met petticoats swingend de lucht ingooien. Rockin’ Senigallia!
La Quintana
Ascoli Piceno (Le Marche)
In Ascoli Piceno eren ze hun patroonheilige, Sant’Emidio, elke eerste zondag van augustus met La Quintana, een schitterende parade en een middeleeuws steekspel. De feestelijkheden, die altijd plaatsvinden op de eerste zondag van augustus, geven een schitterende kijk op hoe de stad er eeuwen geleden heeft uitgezien. Het is een van de mooiste historische festivals die we hebben meegemaakt!
foto: La Quintana
Palio del Golfo
La Spezia (Ligurië)
Tijdens de Palio del Golfo, die elk jaar op de eerste zondag van augustus wordt gehouden, strijden dertien steden en dorpen aan de Ligurische Kust om de overwinning. Deze race is ontstaan tussen vissers, maar inmiddels doen ook andere mannen mee aan de strijd.
Voordat men te water gaat, worden de boten gezegend en door de stad gedragen. Eenmaal te water is de blik van iedere deelnemer alleen nog maar op de finish gericht. Wie is de snelste schipper? Speciaal voor hem kleurt ’s avonds de hemel in alle kleuren van de regenboog!
Sneeuw boven de Santa Maria Maggiore
Rome (Lazio)
Elk jaar op 5 augustus sneeuwt het even in het snikhete Rome. Hoe dat kan? Op deze dag wordt herdacht hoe Maria op 5 augustus 356 duidelijk maakte dat er boven op de Esquilijn een kerk voor haar moest worden gebouwd. Ze deed dit door het flink te laten sneeuwen, iets dat niet onopgemerkt bleef. De toenmalige paus, Liberius, gaf uiteraard gehoor aan Maria’s verzoek en legde de basis voor de huidige Santa Maria Maggiore.
Calici di Stelle – toosten onder de sterrenhemel
10 augustus (heel Italië)
In de nacht van San Lorenzo (10 augustus) wordt op veel plaatsen in Italië getoost op elke vallende ster die aan de hemel te zien is. Deze bijzondere nacht wordt daarom ook wel ‘Nacht van de Vallende Sterren’ genoemd. Je geniet van een glas wijn terwijl je vallende sterren spot om een mooie wens in vervulling te laten gaan. Lees meer over deze betoverende sterrennacht…
Alle deelnemende cantine vind je, mooi per regio gerangschikt, via MovimentoTurismoVino.it. Hoewel veel wijnhuizen al de hele week extra evenementen organiseren is het hoogtepunt nog altijd op 10 augustus, tijdens de enige echte Notte di San Lorenzo.
La Festa del Duca
Urbino (Le Marche)
La Festa del Duca, ‘het Feest van de Hertog’, wordt elk jaar in augustus gevierd ter ere van hertog Federico da Montefeltro. In en om het Palazzo Ducale in Urbino waan je je tijdens het feest even terug in de tijd, met onder andere boogschutters, vaandelzwaaiers en trommelaars in de mooiste historische kostuums.
foto: Festa del Duca Urbino
Volterra 1398
(Toscane)
Op de derde en vierde zondag van augustus waan je je in Volterra weer even helemaal terug in de tijd. Het Toscaanse stadje wordt een echt middeleeuws dorp, precies zoals het was in 1398, met inwoners in middeleeuwse kledij, vaandelzwaaiers, middeleeuws eten en drinken en riddertoernooien. Kijk voor meer informatie op Volterra1398.
Palio dei Normanni
Piazza Armerina (Sicilië)
Op de tweede zondag van augustus wordt in het Siciliaanse Piazza Armerina de Palio dei Normanni gevierd, ter ere van de patroonheilige van de stad, Madonna delle Vittorie. Naast een schitterende historische stoet worden er verschillende wedstrijden gehouden, waaronder ringsteken.
Hierbij moeten de ruiters een grote pop zien te raken, die symbool staat voor de Saracenen. Het feest is namelijk ook bedoeld om te vieren dat de Normandiërs in 1100 het eiland verlosten van de Saracenen. Vandaar ook de naam van deze Palio.
Balestro del Girifalco
14 augustus, Massa Marittima (Toscane)
In het Toscaanse stadje Massa Marittima wordt op 14 augustus de pijl en boog ter hand genomen. Tijdens de Balestro del Girifalco nemen vierentwintig kruisboogschieters, acht uit elk van de drie wijken waarin het stadje al eeuwen is verdeeld, het tegen elkaar op. De wedstrijd wordt voorafgegaan door een schitterende historische stoet en spectaculaire demonstraties vaandelzwaaien.
Sagra della Bistecca
14-15 augustus, Cortona (Toscane)
Tijdens de Sagra della Bistecca lopen alle inwoners en bezoekers van Cortona watertandend over straat. Men bakt dan namelijk de beste biefstukken. Op een enorme grill bereiden ervaren chef-koks de beste bistecche van Chianina-rund. Je geniet ervan in combinatie met goede wijn – een onvergetelijke ervaring!
Ferragosto
15 augustus (heel Italië)
Heel Italië kijkt uit naar 15 augustus. Het is dan namelijk Ferragosto, een van oorsprong heidens oogstfeest maar ook de katholieke feestdag ter ere van Maria ten Hemelopneming. Het is een van de belangrijkste feestdagen in Italië – ook omdat dit vaak de aftrap is voor twee weken vakantie.
Het feest dankt zijn naam aan de Feriae Augustae, de feesten van keizer Augustus, waarbij men na weken van hard werken eindelijk weer even kon genieten van gezamenlijk eten en drinken. De oogst was binnen, het zware werk zat erop – en dat moest worden gevierd!
Ferragosto staat inmiddels volledig in het teken van een gezellig samenzijn met familie en vrienden en met – zoals het de Italianen betaamt – de lekkerste hapjes en drankjes, liefst al fresco – in de openlucht. Of je nu een schitterend plekje opzoekt aan het strand of in de bergen, het wordt vast een heel gezellig, zomers Italiaans Ferragosto-feest!
Nog meer Mariafeesten
In augustus zijn er meer Mariafeesten in Italië. Zo worden aan de vooravond van Maria ten Hemelopneming grootse kandelaars door de straten van het Sardijnse Sassari gedragen. Nu draagt men tijdens deze Discesa dei Candelieri, in het plaatselijke dialect ook wel Faradda di li Candareri genoemd, kaarsen van hout, maar vroeger waren de enorme kaarsen echt van was.
In Santa Maria di Leuca (Puglia) wordt op 15 augustus een bijzondere processie gehouden. Het Mariabeeld wordt uit de basiliek gehaald en naar zee gedragen, waar ze in een schitterend versierd vissersbootje plaatsneemt om naar de haven van San Gregorio te varen. Uiteindelijk wordt ze weer veilig naar haar eigen thuiskerk teruggebracht, waarna er uitbundig feestgevierd wordt.
Madonna – Leuca
Sinds 1399 wordt in Portovenere (Ligurië) op 17 augustus het feest van de Madonna Bianca, de Witte Madonna, gevierd. De Chiesa di San Pietro wordt verlicht door duizenden lichtjes; een schouwspel waar je kippenvel van krijgt!
Palio di Siena
16 augustus, Siena (Toscane)
Op 16 augustus stijgt de spanning met de minuut in Siena. ’s Avonds wordt namelijk de beroemde Palio gereden, al sinds de dertiende eeuw een jaarlijks terugkerende gebeurtenis. De paardenrace bestaat uit slechts drie ronden over het schelpvormige Piazza del Campo, waardoor de strijd vaak in enkele minuten wordt beslecht. Het record staat op één minuut en dertien seconden!
Wie niets wil missen van de Palio, is ook de week voorafgaand aan 16 augustus al in Siena. Saskia was er in 2016 bij en vertelt in deze en deze blog wat er allemaal bij komt kijken. De inwoners van Siena zijn terecht trots op deze traditie!
Vuurwerk in de Valle d’Itria
16 augustus, Locorotondo (Puglia)
Vijf dagen trekken de inwoners van Locorotondo (Puglia) uit om hun patroonheilige San Rocco te eren. Een van de festiviteiten is een enorme vuurwerkshow. De bekendste vuurwerkspecialisten van Italië komen voor de Sagra Pirotecnica speciaal naar het stadje toe om deel te nemen aan de speciale vuurwerkcompetitie. De wedstrijd begint midden in de nacht van 16 op 17 augustus en trekt altijd veel bekijks.
Palio delle Mura
Peschiera del Garda (Veneto)
In Peschiera del Garda vindt in augustus de Palio delle Mura plaats, een traditionele roeiwedstrijd die dateert uit de tijd dat de Venetianen het hier nog voor het zeggen hadden. Volgens de inwoners van Peschiera werd reeds in 1548 de eerste roeiwedstrijd op het Gardameer gehouden, al was dat bij Salò.
Nu roeien twintig boten rond de oude stadsmuren. Op zaterdagavond roeien de jongeren tegen elkaar, waarna er een bijzondere botenparade te zien is. Op zondag zijn de wedstrijden voor vrouwen en mannen, voorafgegaan door een schitterende stoet in historische kostuums. Na afloop is er een mooie vuurwerkshow, waarbij de lucht boven het Gardameer kleurrijk wordt verlicht.
foto: Palio delle Mura
La Fuga del Bove
Montefalco (Umbrië)
Tijdens La Fuga del Bove (de ontsnapping van de os) wordt een os door vijftig man door de straten van het dorp geleid. Vroeger gebeurde dit vlak voor Kerstmis en met een heel ander doel: aan het einde van de tocht moest de os zo zijn uitgeput, dat men hem makkelijk kon doden en heel het dorp iets bijzonders te eten had.
Nu gaat het er minder heftig aan toe en gaat de tocht van de os bovendien vergezeld van allerlei andere evenementen die de geschiedenis van Montefalco doen herleven.
Estate Fiesolana
Fiesole (Toscane)
Het Teatro Romano van Fiesole, een prachtig plaatsje net buiten Florence, is het decor van de Estate Fiesolana, een van de oudste openluchtfestivals van Italië.
Musica con Vista
tot 30 september 2024
Deze zomer worden er in verschillende bijzondere tuinen concerten in de openlucht gehouden. Er staan wel veertig uitvoeringen op de planning, van Trento tot Palermo, zoals je op de speciale website van Musica con Vista kunt zien.
foto: Musica con Vista
Opera Extravaganza
Vetralla (Lazio)
In Vetralla organiseert Opera Extravaganza ’s zomers sfeervolle muzikale avonden.
Ferrara Buskers Festival
(Emilia-Romagna)
Het Ferrara Buskers Festival is een van de meest diverse festivals van Italië. Je ontmoet er straatartiesten van over de hele wereld. Sommige artiesten geven officiële voorstellingen, andere staan zomaar op een straathoek. Verrassing, verbazing en verwondering gegarandeerd!
La Notte della Taranta
Melpignano (Puglia)
Gooi die heupen los! In augustus klinken overal in Puglia de opzwepende tonen van de tarantella. Tijdens La Notte della Taranta in Melpignano (tussen Lecce en Otranto) barst het feest pas echt los. Er zijn tal van optredens, maar uiteraard kun je ook zelf een dansje wagen.
Sagra dell’Orecchiette
Caranna (Puglia)
Puglia staat bekend om de orecchiette – pasta in de vorm van kleine oortjes. Deze pasta wordt door de dames in elk dorp en elke stad in Puglia nog met de hand gemaakt. In Bari, de hoofdstad van de regio, vind je zelfs een hele straat waar de bakken met vers gemaakte oortjes gewoon voor de deur staan om de pasta te laten drogen!
Ben je in augustus in Puglia, dan val je met je neus in de oortjes. De Pugliesi vieren dan namelijk de Sagra dell’Orecchiette, een culinair festijn dat geheel aan deze bijzondere pasta is gewijd.
Bravio delle Botti
Montepulciano (Toscane)
Tijdens de Bravio delle Botti, de Race van de Wijnvaten, nemen de acht verschillende stadsdelen van Montepulciano het tegen elkaar op door enorm zware wijnvaten (er worden zeer uiteenlopende gewichten genoemd door de omstanders, van tachtig tot wel tweehonderdvijftig kilo) tegen de heuvel op te rollen.
De race wordt voorafgegaan door een stoet van mensen in middeleeuwse kledij, maar het heeft ook wel wat om al die mannen met ontbloot bovenlijf te zien ploeteren.
Bij de Palio in Siena gaat de race vaak zo snel dat je geen idee hebt wat er gebeurt, maar tijdens deze wijnvatenrace kun je in alle rust kijken, aanmoedigen en foto’s maken. De race wordt afgesloten met een feestelijke maaltijd op het Piazza Grande, waarbij de wijn uit de vaten natuurlijk als eerste soldaat wordt gemaakt…
Ook in de week voorafgaand aan de Bravio delle Botti is er al genoeg te beleven in Montepulciano. Zo is er de Corteo dei Ceri, een schitterende processie met kaarsen.
Filmfestival van Venetië
(Veneto)
Eind augustus, begin september geniet je van de Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica di Venezia, zoals het Filmfestival van Venetië voluit heet. Het is het oudste filmfestival ter wereld; de eerste editie werd reeds in 1932 gehouden. Venetië staat dan even helemaal in het teken van rode lopers, sterren en bovenal bijzondere films.
Opera in de Arena
augustus, Verona (Veneto)
De Arena van Verona lag, toen het werd gebouwd, in de eerste eeuw na Christus, net buiten de muren van de stad. In de loop der tijd werd de Arena bevolkt door gladiatoren, ridders en stierenvechters. Inmiddels vormt het amfitheater het toneel voor talrijke opera’s, met dit jaar onder meer Aïda, Turandot, Nabucco en Il Barbiere di Siviglia. Het programma vind je op de website van de Arena van Verona.
foto: Arena.it
Nog meer opera in de openlucht
In Macerata (Le Marche) klinken tot en met 12 augustus operaklanken door de avondlucht. Hier worden de opera’s opgevoerd in het sfeervolle Sferisterio. Tijdens het Sferisterio Opera Festival geniet je van Il Flauto Magico, La Traviata en L’Elisir d’Amore.
Pescara, de geboortestad van Gioacchino Rossini, zet de componist van onder andere Il Barbiere di Siviglia elke zomer in het zonnetje tijdens het Rossini Opera Festival.
Puccini Festival
Torre del Lago (Toscane)
Onder de naam Puccini e la sua Lucca kun je het hele jaar door concerten bijwonen in de kerk van San Giovanni, waar Puccini gedoopt is. Maar in de zomer is er meer!
‘Dit is het paradijs!’ schijnt Puccini uitgeroepen te hebben toen hij voor het eerst het meer van Massaciuccoli zag. Aan de oevers van het meer wordt elke zomer het Puccini Festival gehouden. Van half juli tot half augustus wordt er een groot theater gebouwd, dat deels over het wateroppervlak valt. Een schitterend decor voor de opera’s van Puccini; in de zwoele buitenlucht bezorgen de klanken van Puccini’s Madame Butterfly je nog meer kippenvel!
Het Puccini Festival is overigens in 1930 op initiatief van Giacomo Puccini zelf in het leven geroepen. Het oorspronkelijke theater was een provisorisch geheel, dat door Puccini’s vrienden in elkaar was getimmerd. Sindsdien is het festival enorm gegroeid. Tegenwoordig trekt het ruim veertigduizend bezoekers en moet je van tevoren kaartjes reserveren.
Wagners klanken over het water
Ravello (Amalfikust, Campanië)
De beroemde Duitse componist Richard Wagner woonde en werkte enige tijd in Villa Rufolo in Ravello, hoog boven de Amalfikust. Wagner schreef hier een groot deel van zijn Parsifal. Ook Roberto Rossellini, een bekende Italiaanse regisseur, vond inspiratie in de straten van Ravello.
Geen wonder dus dat het schitterende plaatsje elk jaar het toneel is van het Ravello Festival. In een unieke setting, met schitterend uitzicht op zee, geniet je van sprookjesachtige klanken, die wegdrijven over het water.
I Suoni delle Dolomiti
28 augustus tot 29 september 2024 (Trentino)
In het Noord-Italiaanse Trentino geniet je tijdens de zomermaanden van prachtige concerten en optredens tussen de bergtoppen. Via deze link vind je het volledige programma. Alle programmaonderdelen van dit unieke festival zijn alleen te voet toegankelijk voor zowel publiek als muzikanten en dus extra magisch!
Smullen tijdens zomerse sagra’s
De zomer is bij uitstek de tijd voor sagra’s, culinaire eet- en drinkfestijnen waarbij meestal een plaatselijke specialiteit centraal staat. Elke lekkernij heeft zo zijn eigen sagra.
We tippen er hier slechts een paar, maar ben je met vakantie in Italië, houd dan oren en ogen open. Zie je een aanplakbiljet met het woord sagra, of hoor je een Italiaan erover praten, zorg dan dat je niks van dit heerlijke feest mist!
In augustus zorgt de Sagra del Gelato in Massa Martana (Umbrië) bijvoorbeeld voor verkoeling op warme zomerdagen. Een ijsje (of twee) gaat er dan immers altijd in. In Francavilla Fontana (Puglia) geniet je van romige mozzarella, maar ook van bruschetta (in Montevergine) en van alles wat er in de zee zwemt (in Capo di Leuca). Echte culinaire durfals bezoeken Nuoro (Sardinië), voor de Sagra della Lumaca, het slakkenfeest…
ITALIË
TENTOONSTELLINGEN
Agrigento – Italiaanse culturele hoofdstad in 2025
Pesaro (Le Marche) draagt de titel van Italiaanse culturele hoofdstad begin 2025 over aan het Siciliaanse Agrigento.
Agrigento was een van de belangrijkste steden in Magna Graecia, het grote Griekse rijk dat ook grote delen van Sicilië besloeg. In de huidige stad ligt de geschiedenis dan ook op veel plaatsen letterlijk verborgen onder de straat waarop je loopt of onder de kerken en palazzi die je ziet.
Een bezoek aan Agrigento is niet compleet zonder de Valle dei Templi te bewonderen, de Vallei van de Tempels, waar ooit de oude Griekse stad Akragas schitterde. Volgens de schrijver Pindarus was dit ‘de mooiste vergankelijke stad, waarvan de inwoners bouwen voor de eeuwigheid maar leven alsof er geen morgen bestaat’.
Domenica al Museo
elke eerste zondag van de maand
Elke eerste zondag van de maand kun je gratis naar musea die door de Italiaanse staat worden beheerd. In Rome betekent dit dat je op die dag bijvoorbeeld geen entree hoeft te betalen voor het Colosseum en het Forum Romanum, voor de Galleria Borghese, voor Palazzo Barberini, voor het GNAM (Galleria Nazionale d’Arte Moderna), voor Villa Giulia, voor de Terme di Diocleziano, voor het Palazzo Massimo, voor Crypta Balbi, voor de Thermen van Caracalla en voor de Engelenburcht.
In Florence kun je gratis naar de Galleria degli Uffizi, met onder meer Botticelli’s Venus, de Galleria dell’Accademia, met Michelangelo’s originele David, en de Cappelle Medicee, met schitterende beelden van Michelangelo, terwijl je in Venetië kosteloos naar de Gallerie dell’Accademia en het Arsenaal kunt.
Ook de opgravingen van Herculaneum en Pompei, Villa Oplontis en het Archeologisch Museum vallen onder de staatsmusea.
Helaas kunnen we hier niet alle staatsmusea noemen, maar alle musea die je op de eerste zondag van de maand gratis kunt bezoeken, vind je via deze link (je kunt dan per regio alle deelnemende musea vinden).
AOSTA
Aosta e Pompei – riflessi della Concordia augustea alle origini dell’Impero
tot en met 28 september 2025, MegaMuseo
In 2025 is het tweeduizendvijftig jaar geleden dat Augusta Praetoria Salassorum, of Aosta, werd gesticht onder keizer Augustus. Deze belangrijke mijlpaal is de aanleiding voor deze tentoonstelling, over de verrijking van het begrip van de rol van Aosta binnen het Romeinse Rijk en de vergelijking met de andere hoofdrolspeler in dit verhaal, Pompeï.
Je ontdekt hoe de politieke en culturele visie van Augustus het bindweefsel van het rijk was. Door de verschillende lokale identiteiten te harmoniseren slaagde hij erin inhoud te geven aan de keizerlijke realiteit. Lees hier meer over deze expositie.
VENETIË
L’oro dipinto – El Greco e la pittura tra Creta e Venezia
tot 29 september 2025, Palazzo Ducale
Tijdens de schitterende tentoonstelling L’oro dipinto maak je een reis door de evolutie van de Griekse schilderkunst in Venetië. Je start in de vijftiende eeuw, met de eerste meesters die naar het gotische westen kijken, en bereikt dan de zestiende eeuw, waarin er een mooie symbiose ontstaat tussen Byzantijnse traditie en westerse inspiratie.
De centrale figuur van de expositie is Dominikos Theotokopoulos, beter bekend als El Greco, een groot voorbeeld van het creatieve elan van Kreta. Je leert ook meer over de Griekse gemeenschap in Venetië, die volledig is geïntegreerd in het culturele weefsel van de stad. Een erfenis die getuigt van de diepe historische band tussen La Serenissima en de Griekse kunst.
Tatiana Trouvé – la strana vita delle cose
tot 4 januari 2026, Palazzo Grassi
Tijdens deze tentoonstelling wordt het Venetiaanse Palazzo Grassi omgetoverd tot een fantasierijke wereld, met veel nieuwe werken van kunstenaar Tatiana Trouvé, evenals tekeningen en werken op papier die nooit eerder zijn tentoongesteld.
De installaties vertellen over recente trauma’s, maar ook over verre culturen en alternatieve kennisinstrumenten zoals nautische en astronomische kaarten.
BRESCIA
In memoriam: Erwin Olaf 1959-2023
t/m 30 september 2025, Paci Contemporary, Brescia
Deze tentoonstelling bestrijkt vier decennia van de carrière van Erwin Olaf (1959-2023), de visionaire fotograaf wiens kunst sociale conventies doorbrak.
Olaf liet een nalatenschap achter die de grenzen van de fotografie overschrijdt en het hele landschap van de beeldende kunst omvat. De tentoonstelling is een eerbetoon aan Olafs veelzijdige bijdrage aan de kunstwereld.
De tentoonstelling In memoriam: Erwin Olaf 1959-2023 kwam tot stand in samenwerking met Studio Olaf, onder leiding van Shirley den Hartog, de rechterhand van de kunstenaar, en de Erwin Olaf Foundation.
foto: Paci Contemporary
BERGAMO
Seasons – Maurizio Cattelan
tot en met 26 oktober 2025, Bergamo
De tentoonstelling Seasons ontvouwt zich als een visuele reis door de stad Bergamo en stimuleert een reflectie op de cyclische aard van het leven en de geschiedenis, op generaties, op de opkomst en ondergang van waarden en op de transformaties van zowel het individu als de samenleving.
De titel van de tentoonstelling is een duidelijke verwijzing naar universele tekenen van overgang en vernieuwing. Cattelan nodigt je uit om na te denken over het verstrijken van de tijd, maar ook om de werkelijkheid in al haar complexiteit en dramatiek te ervaren door middel van kunst, die de wereld niet alleen weergeeft, maar ook interpreteert en transformeert.
Je bewondert vijf werken op vier locaties: het Palazzo della Ragione aan het Piazza Vecchia biedt onderdak aan November (2023), Empire (2025) en No (2021) worden tentoongesteld in het GAMeC. Bones (2025) staat opgesteld in het Ex Oratorio di San Lupo en One (2025) op de historische Rotonda dei Mille, in het hart van de Città Bassa.
foto’s: GAMEc
Dentro Lorenzo Lotto – la pala di San Bernardino, la fotografia di Axel Hütte
tot en met 31 augustus 2025, Accademia Carrara
Dentro Lorenzo Lotto verenigt kunst, geschiedenis en fotografie, met het San Bernardino-altaarstuk als middelpunt van een tentoonstelling die zich een weg baant door het museum én de stad.
Het altaarstuk is namelijk opgenomen in een route die je de belangrijke nalatenschap van Lotto in de kerken van Bergamo laat zien. De tentoonstelling wordt zo het ideale startpunt voor een reis langs Lotto’s meesterwerken, die Axel Hütte voor de expositie fotografeerde.
foto: Accademia Carrara
TURIJN
Visitate l’Italia! – promozione e pubblicità turistica 1900-1950
tot 25 augustus 2025, Palazzo Madama
Duik in de fascinerende geschiedenis van de toeristische promotie van Italië, van begin twintigste eeuw tot de eerste jaren van de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog, aan de hand van tweehonderd posters, honderden reisgidsen en geïllustreerde brochures.
Je bewondert de eerste reclames, geïllustreerd door belangrijke namen als Leopoldo Metlicovitz en de jonge Marcello Dudovich, geflankeerd door kunstenaars als Ettore Tito, Ettore Ximenes en Galileo Chini.
In 1919 ontstaat het ENIT, waarmee opdrachten andere regels begonnen te volgen. Vanaf dat moment werden promotiecampagnes toevertrouwd aan dezelfde illustratoren, onder wie Mario Borgoni, Giovanni Guerrini, Marcello Nizzoli en Virgilio Retrosi.
De tentoonstelling is verdeeld in vijf grote secties die een reis door Italië mogelijk maken. De tentoonstelling begint bij de Alpen en volgt de Apennijnen, toont de eilanden en vervolgens het Italië van de thermen, de zee en de stranden, entertainment, sport en de belle époque. Via deze link vind je alle details.
Van Eyck e le miniature rivelate
tot en met 8 september 2025, Palazzo Madama
De tentoonstelling komt voort uit de wens om de collectie manuscripten en miniaturen van het Museo Civico d’Arte Antica te laten zien, waarbij allereerst de miniaturen van Van Eyck in de schijnwerpers worden gezet. Alle details vind je hier.
TOSCANE
Porcelain pillar with refugee motif – Ai Weiwei
t/m 31 december 2025, Complesso dell’Oro, Montalcino
Het kunstwerk Porcelain pillar with refugee motif (‘porseleinen pilaar met vluchtelingenmotief’) van de Chinese kunstenaar Ai Weiwei geeft in het Museo di arte sacra in het Complesso dell’Oro in Montalcino een visuele reflectie op het thema migratie, in een dialoog met sacrale kunst.
De tentoonstelling maakt deel uit van Siena e le terre dell’anima – mete contemporanee, een project ter ere van het Jubeljaar.
Het werk bestaat uit zes porseleinen vazen in een totem die oprijst als een getuigenis van het menselijke drama van migratie. Elke vaas is voorzien van scènes van vluchtende mannen, vrouwen en kinderen: lichamen gebogen onder het gewicht van hoop, gezichten getekend door het uitzichtloze wachten, gebaren bevroren in doelloze beweging.
De afbeeldingen zijn geïnspireerd op de taal van het Qinghua-porselein – een Chinese traditie die duizenden jaren oud is – en worden weergegeven in blauw en wit, dezelfde kleuren als de beroemde geglazuurde terracotta’s van Andrea della Robbia die ook in het museum te zien zijn.
Porcelain pillar with refugee motif (2017) | Ai Weiwei
Complesso dell’Oro di Montalcino
foto’s: Ela Bialkowska | OKNO Studio
Firenze e l’Europa – arti del Settecento
tot en met 28 november 2025, Galleria degli Uffizi
De achttiende eeuw staat centraal in deze expositie in de Galleria degli Uffizi, een beslissende eeuw herontdekt voor smaak, cultuur en de geboorte van het moderne museum. Ongeveer honderdvijftig werken, waaronder schilderijen, beeldhouwwerken, porselein, prenten, meubels en wandtapijten, nemen je mee naar deze unieke periode. Via deze link vind je alle details.
Gabriele Picco – carrying a cloud
tot 24 oktober 2025, Gallery Hotel Art
De Lungarno Collection organiseert een nieuwe tentoonstelling van de in Brescia geboren kunstenaar Gabriele Picco, in de openbare ruimtes van Gallery Hotel Art.
Gabriele Picco verkent de tegenstrijdige relaties tussen universele thema’s als leven en dood of dromen en realiteit. Een van de vaak terugkerende onderwerpen in zijn werk zijn wolken, een iconografisch thema dat diep geworteld is in de kunstgeschiedenis, van Giotto’s veertiende-eeuwse voorstellingen tot de surreële visioenen van René Magritte.
Picco vindt wolken opnieuw uit door de nadruk te leggen op hun inherente tegenstrijdigheid en dubbelzinnigheid – entiteiten die zweven tussen het tastbare en het vergankelijke, het reële en het imaginaire. Hij geeft wolken een poëtische en surrealistische dimensie; ze verschijnen als mystieke, ongrijpbare en vluchtige vormen, met ongewone en ongrijpbare vormen, die een oneindig universum van mogelijkheden oproepen.
Hugo Pratt – geografie immaginarie
tot 19 oktober 2025, Palazzo delle Papesse, Siena
Ter gelegenheid van de dertigste sterfdag van Hugo Pratt is in het prachtige Palazzo delle Papesse in Siena de tentoonstelling Hugo Pratt – geografie immaginarie te zien. De tentoonstelling geeft een kijkje in het creatieve brein van de bedenker van Corto Maltese.
Je verkent zijn artistieke universum door middel van een selectie strips, aquarellen en minder bekende grafische werken, voor een grondige kennismaking met het werk van een van de invloedrijkste striptekenaars ter wereld.
Giubileo di Luce – Helidon Xhixha
tot en met 30 september 2025, Abbazia di San Galgano
In de Abdij van San Galgano bij Chiusdino (provincie Siena) bewonder je de monumentale installatie van de Italiaans-Albanese beeldhouwer Helidon Xhixha: een roestvrijstalen kruis van zeven meter hoog dat in wisselwerking staat met natuurlijk licht en zo een symbool van geloof, hoop en reflectie vormt.
Het kunstwerk wordt vergezeld door andere roestvrijstalen werken die een dialoog aangaan met de gotische architectuur van de abdij, in een unieke combinatie van kunst, geschiedenis en spiritualiteit.
foto: Helidon Xhixha
UMBRIË
Peace on earth – Banksy
tot 2 november 2025, Rocca Maggiore, Assisi
Banksy’s provocerende en revolutionaire kunst is voor het eerst te zien in Assisi, om een boodschap van vrede en hoop de wereld in te sturen. Meer dan honderd werken van de iconische street artist zullen te zien zijn in de stad van Sint Franciscus. Een uniek project binnen de sfeervolle setting van de Rocca Maggiore, een middeleeuws monument dat Assisi domineert.
De titel van de expositie, Peace on earth, is ontleend aan Banksy’s muurschildering in Bethlehem, als basis voor een zoektocht naar de waarde van vrede in Banksy’s kunst, met als symbool een duif met een kogelvrij vest aan en een olijftak in zijn snavel, die juist vecht om vrede te brengen.
Een thema dat zowel de geest van de stad van de heilige Franciscus als die van de anonieme Britse kunstenaar en activist bezielt.
ROME
Flowers – dal rinascimento all’intelligenza artificiale
tot 14 september 2025, Chiostro del Bramante
Het Chiostro del Bramante, vlak bij Piazza Navona, is dit jaar nog mooier dan anders, tijdens de grootste tentoonstelling op Italiaanse bodem gewijd aan de schoonheid en kracht van bloemen.
Je geniet van de onuitputtelijke kracht van bloemen, die in staat zijn om kunst, wetenschap en technologie te verenigen in een universeel verhaal dat vele eeuwen omspant: van de meesterwerken van Jan Brueghel en Ai Weiwei tot recente experimenten van hedendaagse kunst met digitale technologie.
Bloemen zijn breekbaar en krachtig tegelijk, ze vertellen emoties, vieren schoonheid, protesteren in stilte en bewaken eeuwenoude verhalen. De meer dan negentig werken die te zien zijn, komen onder meer uit Parijs, Londen, Jeruzalem en Rome. Lees meer via deze link.
Dolce & Gabbana – dal cuore alle mani
tot 13 augustus 2025, Palazzo Esposizioni
Maak een kleurrijke reis langs de creaties van twee van de beroemdste ontwerpers in de modewereld, een reis die vertelt over het creatieve proces van de werken en ideeën van Domenico Dolce en Stefano Gabbana, vanuit het hart tot aan het handwerk. Alle details vind je via deze link.
Estate Romana
De Romeinse zomer wordt gevierd met tal van evenementen onder de noemer Estate Romana (‘Romeinse Zomer’), is er een zomers festival langs de Tiber en een filmfestival op het Tibereiland. Ook zijn er speciale zomeravondopenstellingen voor musea en beroemde bezienswaardigheden zoals het Colosseum.
Gratis naar de Vaticaanse Musea
Elke laatste zondag van de maand kun je gratis naar de Vaticaanse Musea & Sixtijnse Kapel, om te genieten van alle schatten die in het museum verzameld zijn, van de Laocoöngroep tot de schitterende schilderingen van Michelangelo. Ga wel op tijd, want het is op deze dag nog drukker dan anders.
Vaticaanse Musea by night
Op vrijdag kun je de Vaticaanse Musea ook ’s avonds bezoeken, van 19.00 tot 23.00 uur (de entree sluit om 21.30 uur). Voor zo’n avondbezoek moet je echt van tevoren online reserveren via deze link. Je kunt tijdens deze bijzondere avond het Museo Gregoriano Egizio, het Museo Pio Clementino, de Gallerie Superiori, de Stanze di Raffaello, het Appartamento Borgia, de Collezione Arte Religiosa Moderna en de Sixtijnse Kapel bewonderen.
Franco Fontana – retrospective
tot 31 augustus 2025, Museo dell’Ara Pacis
De eerste grote overzichtstentoonstelling van het werk van Franco Fontana, met werken uit het enorme archief van een van de grootste Italiaanse fotografen van de twintigste eeuw. Via deze link vind je alle details.
NAPELS
Chi sei, Napoli?
tot en met 5 oktober 2025, Gallerie d’Italia
Op de gevel van de Duomo van Napels is deze zomer een prachtig project van de Franse kunstenaar JR te zien: Le Cronache di Napoli.
Naast de spectaculaire façade van de Duomo mag je ook de tentoonstelling Chi sei, Napoli? niet missen, in de Gallerie d’Italia (Via Toledo 177). Hier bewonder je de foto’s van de ruim zeshonderd Napolitanen, als kleurrijke hoofdpersonen in dit collectieve portret dat de essentie van Napels weergeeft, vol veerkracht en verbondenheid.
PUGLIA
Cibo – Steve McCurry
tot en met 28 september 2025, Museo Civico Archeologico, Vieste
Voedsel als symbool, als identiteit, als herinnering, als verbinding. Tijdens deze fototentoonstelling bewonder je een selectie van zeventig beelden die samen een visuele reflectie vormen op de diepgaande betekenis van voedsel in het menselijk leven: niet als luxe of esthetische affectie, maar als symbool van leven, cultuur en veerkracht.
McCurry’s humanistische fotografie, die altijd aandacht heeft voor de verhalen van kwetsbare mensen snijdt het thema voedsel op een delicate maar krachtige manier aan, onder meer door brood als essentieel element af te beelden, markten als plaatsen van energie en schoonheid, maaltijden die op de grond of rond het haardvuur worden gegeten als momenten van troost, verbondenheid en waardigheid.
Door middel van zijn foto’s neemt McCurry je mee naar plaatsen die verwoest zijn door conflicten en rampen, waar voedsel een bijna heilige waarde krijgt. Maar hij toont ook de eenvoudige vreugde van een gedeelde maaltijd, de glimlach van een kind dat een stuk fruit vasthoudt… Het is een tentoonstelling over voedsel, maar in werkelijkheid toont McCurry de essentie van het leven.
NEDERLAND
Artus Quellinus – beeldhouwer van Amsterdam
t/m 27 oktober 2025, Koninklijk Paleis, Amsterdam
Artus Quellinus was geïnspireerd door Italiaanse meesters. Zijn eigenzinnige stijl is een samensmelting van het warme realisme van de Rubensbarok uit zijn geboortestad Antwerpen en de rust en harmonie van de antieken en van de eigentijdse Italiaanse kunst die hij in Rome had leren kennen.
Op zijn beurt inspireerde Quellinus befaamde tijdgenoten, te zien in werken van onder meer François du Quesnoy en Lucas Faydherbe, en succesvolle voormalige medewerkers, zoals Rombout Verhulst, Artus II Quellinus en Josse de Corte (alias Giusto Le Court).
Laatstgenoemde bracht Quellinus’ stijl op eigen wijze over naar Venetië. Al deze werken zullen te zien zijn te midden van Quellinus’ alomtegenwoordig beeldhouwwerk in het Koninklijk Paleis, dat in de tentoonstelling Artus Quellinus – beeldhouwer van Amsterdam zowel decor als hoofdrolspeler is.
foto: Koninklijk Paleis
Romeinse villa’s in Limburg
t/m 4 januari 2026, Het Romeins Museum, Heerlen
Na het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden en het Limburgs Museum in Venlo landt de expositie Romeinse villa’s in Limburg vanaf 21 juni 2025 in Heerlen en is hier tot en met 4 januari 2026 voor de allerlaatste keer te bezoeken.
Veel van de tentoongestelde vondsten, die een intiem kijkje geven in het rijke Romeinse boerenleven, zijn in de buurt gedaan. De expositie bezoek je namelijk midden in het Romeins villalandschap van Zuid-Limburg, in het vroegere Coriovallum. Kijk voor meer informatie en tickets op de website van Het Romeins Museum.
