In onze agenda vind je een overzicht van een aantal interessante evenementen, festivals en tentoonstellingen, zowel in Italië als in Nederland en België. De evenementen en festivals staan op chronologische volgorde, daarna volgen de tentoonstellingen in Italië en daarna alle Italiaanse tips in eigen land.
Tip: met behulp van de toetsencombinatie CTRL+F kun je zoeken op regio of stad, zodat je snel kunt zien wat er op jouw vakantiebestemming te zien en te doen is!
ITALIË
EVENEMENTEN & FESTIVALS
Summer Jamboree
Senigallia (Le Marche)
Elk jaar verandert Senigallia in één groot swingend stadje. Begin augustus komen mensen uit heel Europa naar de Summer Jamboree om zich tien dagen lang onder te dompelen in het feestgedruis, met het ovale plein Foro Annonario als middelpunt.
De hele stad wordt dan omgetoverd tot één swingende meute. Je ziet oude Buicks, Cadillacs en Chevrolets, gevuld met trotse bezoekers die dezelfde passie delen. Overal mannen met vetkuiven die dames met petticoats swingend de lucht ingooien. Rockin’ Senigallia!
La Quintana
Ascoli Piceno (Le Marche)
In Ascoli Piceno eren ze hun patroonheilige, Sant’Emidio, elke eerste zondag van augustus met La Quintana, een schitterende parade en een middeleeuws steekspel. De feestelijkheden, die altijd plaatsvinden op de eerste zondag van augustus, geven een schitterende kijk op hoe de stad er eeuwen geleden heeft uitgezien. Het is een van de mooiste historische festivals die we hebben meegemaakt!
foto: La Quintana
Palio del Golfo
La Spezia (Ligurië)
Tijdens de Palio del Golfo, die elk jaar op de eerste zondag van augustus wordt gehouden, strijden dertien steden en dorpen aan de Ligurische Kust om de overwinning. Deze race is ontstaan tussen vissers, maar inmiddels doen ook andere mannen mee aan de strijd.
Voordat men te water gaat, worden de boten gezegend en door de stad gedragen. Eenmaal te water is de blik van iedere deelnemer alleen nog maar op de finish gericht. Wie is de snelste schipper? Speciaal voor hem kleurt ’s avonds de hemel in alle kleuren van de regenboog!
Sneeuw boven de Santa Maria Maggiore
Rome (Lazio)
Elk jaar op 5 augustus sneeuwt het even in het snikhete Rome. Hoe dat kan? Op deze dag wordt herdacht hoe Maria op 5 augustus 356 duidelijk maakte dat er boven op de Esquilijn een kerk voor haar moest worden gebouwd. Ze deed dit door het flink te laten sneeuwen, iets dat niet onopgemerkt bleef. De toenmalige paus, Liberius, gaf uiteraard gehoor aan Maria’s verzoek en legde de basis voor de huidige Santa Maria Maggiore.
Calici di Stelle – toosten onder de sterrenhemel
10 augustus (heel Italië)
In de nacht van San Lorenzo (10 augustus) wordt op veel plaatsen in Italië getoost op elke vallende ster die aan de hemel te zien is. Deze bijzondere nacht wordt daarom ook wel ‘Nacht van de Vallende Sterren’ genoemd. Je geniet van een glas wijn terwijl je vallende sterren spot om een mooie wens in vervulling te laten gaan. Lees meer over deze betoverende sterrennacht…
Alle deelnemende cantine vind je, mooi per regio gerangschikt, via MovimentoTurismoVino.it. Hoewel veel wijnhuizen al de hele week extra evenementen organiseren is het hoogtepunt nog altijd op 10 augustus, tijdens de enige echte Notte di San Lorenzo.
La Festa del Duca
Urbino (Le Marche)
La Festa del Duca, ‘het Feest van de Hertog’, wordt elk jaar in augustus gevierd ter ere van hertog Federico da Montefeltro. In en om het Palazzo Ducale in Urbino waan je je tijdens het feest even terug in de tijd, met onder andere boogschutters, vaandelzwaaiers en trommelaars in de mooiste historische kostuums.
foto: Festa del Duca Urbino
Volterra 1398
(Toscane)
Op de derde en vierde zondag van augustus waan je je in Volterra weer even helemaal terug in de tijd. Het Toscaanse stadje wordt een echt middeleeuws dorp, precies zoals het was in 1398, met inwoners in middeleeuwse kledij, vaandelzwaaiers, middeleeuws eten en drinken en riddertoernooien. Kijk voor meer informatie op Volterra1398.
Palio dei Normanni
Piazza Armerina (Sicilië)
Op de tweede zondag van augustus wordt in het Siciliaanse Piazza Armerina de Palio dei Normanni gevierd, ter ere van de patroonheilige van de stad, Madonna delle Vittorie. Naast een schitterende historische stoet worden er verschillende wedstrijden gehouden, waaronder ringsteken.
Hierbij moeten de ruiters een grote pop zien te raken, die symbool staat voor de Saracenen. Het feest is namelijk ook bedoeld om te vieren dat de Normandiërs in 1100 het eiland verlosten van de Saracenen. Vandaar ook de naam van deze Palio.
Balestro del Girifalco
14 augustus, Massa Marittima (Toscane)
In het Toscaanse stadje Massa Marittima wordt op 14 augustus de pijl en boog ter hand genomen. Tijdens de Balestro del Girifalco nemen vierentwintig kruisboogschieters, acht uit elk van de drie wijken waarin het stadje al eeuwen is verdeeld, het tegen elkaar op. De wedstrijd wordt voorafgegaan door een schitterende historische stoet en spectaculaire demonstraties vaandelzwaaien.
Sagra della Bistecca
14-15 augustus, Cortona (Toscane)
Tijdens de Sagra della Bistecca lopen alle inwoners en bezoekers van Cortona watertandend over straat. Men bakt dan namelijk de beste biefstukken. Op een enorme grill bereiden ervaren chef-koks de beste bistecche van Chianina-rund. Je geniet ervan in combinatie met goede wijn – een onvergetelijke ervaring!
Ferragosto
15 augustus (heel Italië)
Heel Italië kijkt uit naar 15 augustus. Het is dan namelijk Ferragosto, een van oorsprong heidens oogstfeest maar ook de katholieke feestdag ter ere van Maria ten Hemelopneming. Het is een van de belangrijkste feestdagen in Italië – ook omdat dit vaak de aftrap is voor twee weken vakantie.
Het feest dankt zijn naam aan de Feriae Augustae, de feesten van keizer Augustus, waarbij men na weken van hard werken eindelijk weer even kon genieten van gezamenlijk eten en drinken. De oogst was binnen, het zware werk zat erop – en dat moest worden gevierd!
Ferragosto staat inmiddels volledig in het teken van een gezellig samenzijn met familie en vrienden en met – zoals het de Italianen betaamt – de lekkerste hapjes en drankjes, liefst al fresco – in de openlucht. Of je nu een schitterend plekje opzoekt aan het strand of in de bergen, het wordt vast een heel gezellig, zomers Italiaans Ferragosto-feest!
Nog meer Mariafeesten
In augustus zijn er meer Mariafeesten in Italië. Zo worden aan de vooravond van Maria ten Hemelopneming grootse kandelaars door de straten van het Sardijnse Sassari gedragen. Nu draagt men tijdens deze Discesa dei Candelieri, in het plaatselijke dialect ook wel Faradda di li Candareri genoemd, kaarsen van hout, maar vroeger waren de enorme kaarsen echt van was.
In Santa Maria di Leuca (Puglia) wordt op 15 augustus een bijzondere processie gehouden. Het Mariabeeld wordt uit de basiliek gehaald en naar zee gedragen, waar ze in een schitterend versierd vissersbootje plaatsneemt om naar de haven van San Gregorio te varen. Uiteindelijk wordt ze weer veilig naar haar eigen thuiskerk teruggebracht, waarna er uitbundig feestgevierd wordt.
Madonna – Leuca
Sinds 1399 wordt in Portovenere (Ligurië) op 17 augustus het feest van de Madonna Bianca, de Witte Madonna, gevierd. De Chiesa di San Pietro wordt verlicht door duizenden lichtjes; een schouwspel waar je kippenvel van krijgt!
Palio di Siena
16 augustus, Siena (Toscane)
Op 16 augustus stijgt de spanning met de minuut in Siena. ’s Avonds wordt namelijk de beroemde Palio gereden, al sinds de dertiende eeuw een jaarlijks terugkerende gebeurtenis. De paardenrace bestaat uit slechts drie ronden over het schelpvormige Piazza del Campo, waardoor de strijd vaak in enkele minuten wordt beslecht. Het record staat op één minuut en dertien seconden!
Wie niets wil missen van de Palio, is ook de week voorafgaand aan 16 augustus al in Siena. Saskia was er in 2016 bij en vertelt in deze en deze blog wat er allemaal bij komt kijken. De inwoners van Siena zijn terecht trots op deze traditie!
Vuurwerk in de Valle d’Itria
16 augustus, Locorotondo (Puglia)
Vijf dagen trekken de inwoners van Locorotondo (Puglia) uit om hun patroonheilige San Rocco te eren. Een van de festiviteiten is een enorme vuurwerkshow. De bekendste vuurwerkspecialisten van Italië komen voor de Sagra Pirotecnica speciaal naar het stadje toe om deel te nemen aan de speciale vuurwerkcompetitie. De wedstrijd begint midden in de nacht van 16 op 17 augustus en trekt altijd veel bekijks.
Palio delle Mura
Peschiera del Garda (Veneto)
In Peschiera del Garda vindt in augustus de Palio delle Mura plaats, een traditionele roeiwedstrijd die dateert uit de tijd dat de Venetianen het hier nog voor het zeggen hadden. Volgens de inwoners van Peschiera werd reeds in 1548 de eerste roeiwedstrijd op het Gardameer gehouden, al was dat bij Salò.
Nu roeien twintig boten rond de oude stadsmuren. Op zaterdagavond roeien de jongeren tegen elkaar, waarna er een bijzondere botenparade te zien is. Op zondag zijn de wedstrijden voor vrouwen en mannen, voorafgegaan door een schitterende stoet in historische kostuums. Na afloop is er een mooie vuurwerkshow, waarbij de lucht boven het Gardameer kleurrijk wordt verlicht.
foto: Palio delle Mura
La Fuga del Bove
Montefalco (Umbrië)
Tijdens La Fuga del Bove (de ontsnapping van de os) wordt een os door vijftig man door de straten van het dorp geleid. Vroeger gebeurde dit vlak voor Kerstmis en met een heel ander doel: aan het einde van de tocht moest de os zo zijn uitgeput, dat men hem makkelijk kon doden en heel het dorp iets bijzonders te eten had.
Nu gaat het er minder heftig aan toe en gaat de tocht van de os bovendien vergezeld van allerlei andere evenementen die de geschiedenis van Montefalco doen herleven.
Estate Fiesolana
Fiesole (Toscane)
Het Teatro Romano van Fiesole, een prachtig plaatsje net buiten Florence, is het decor van de Estate Fiesolana, een van de oudste openluchtfestivals van Italië.
Musica con Vista
tot 30 september 2024
Deze zomer worden er in verschillende bijzondere tuinen concerten in de openlucht gehouden. Er staan wel veertig uitvoeringen op de planning, van Trento tot Palermo, zoals je op de speciale website van Musica con Vista kunt zien.
foto: Musica con Vista
Opera Extravaganza
Vetralla (Lazio)
In Vetralla organiseert Opera Extravaganza ‘s zomers sfeervolle muzikale avonden.
Ferrara Buskers Festival
(Emilia-Romagna)
Het Ferrara Buskers Festival is een van de meest diverse festivals van Italië. Je ontmoet er straatartiesten van over de hele wereld. Sommige artiesten geven officiële voorstellingen, andere staan zomaar op een straathoek. Verrassing, verbazing en verwondering gegarandeerd!
La Notte della Taranta
Melpignano (Puglia)
Gooi die heupen los! In augustus klinken overal in Puglia de opzwepende tonen van de tarantella. Tijdens La Notte della Taranta in Melpignano (tussen Lecce en Otranto) barst het feest pas echt los. Er zijn tal van optredens, maar uiteraard kun je ook zelf een dansje wagen.
Sagra dell’Orecchiette
Caranna (Puglia)
Puglia staat bekend om de orecchiette – pasta in de vorm van kleine oortjes. Deze pasta wordt door de dames in elk dorp en elke stad in Puglia nog met de hand gemaakt. In Bari, de hoofdstad van de regio, vind je zelfs een hele straat waar de bakken met vers gemaakte oortjes gewoon voor de deur staan om de pasta te laten drogen!
Ben je in augustus in Puglia, dan val je met je neus in de oortjes. De Pugliesi vieren dan namelijk de Sagra dell’Orecchiette, een culinair festijn dat geheel aan deze bijzondere pasta is gewijd.
Bravio delle Botti
Montepulciano (Toscane)
Tijdens de Bravio delle Botti, de Race van de Wijnvaten, nemen de acht verschillende stadsdelen van Montepulciano het tegen elkaar op door enorm zware wijnvaten (er worden zeer uiteenlopende gewichten genoemd door de omstanders, van tachtig tot wel tweehonderdvijftig kilo) tegen de heuvel op te rollen.
De race wordt voorafgegaan door een stoet van mensen in middeleeuwse kledij, maar het heeft ook wel wat om al die mannen met ontbloot bovenlijf te zien ploeteren.
Bij de Palio in Siena gaat de race vaak zo snel dat je geen idee hebt wat er gebeurt, maar tijdens deze wijnvatenrace kun je in alle rust kijken, aanmoedigen en foto’s maken. De race wordt afgesloten met een feestelijke maaltijd op het Piazza Grande, waarbij de wijn uit de vaten natuurlijk als eerste soldaat wordt gemaakt…
Ook in de week voorafgaand aan de Bravio delle Botti is er al genoeg te beleven in Montepulciano. Zo is er de Corteo dei Ceri, een schitterende processie met kaarsen.
Filmfestival van Venetië
(Veneto)
Eind augustus, begin september geniet je van de Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica di Venezia, zoals het Filmfestival van Venetië voluit heet. Het is het oudste filmfestival ter wereld; de eerste editie werd reeds in 1932 gehouden. Venetië staat dan even helemaal in het teken van rode lopers, sterren en bovenal bijzondere films.
Opera in de Arena
augustus, Verona (Veneto)
De Arena van Verona lag, toen het werd gebouwd, in de eerste eeuw na Christus, net buiten de muren van de stad. In de loop der tijd werd de Arena bevolkt door gladiatoren, ridders en stierenvechters. Inmiddels vormt het amfitheater het toneel voor talrijke opera’s, met dit jaar onder meer Aïda, Turandot, Nabucco en Il Barbiere di Siviglia. Het programma vind je op de website van de Arena van Verona.
foto: Arena.it
Nog meer opera in de openlucht
In Macerata (Le Marche) klinken tot en met 12 augustus operaklanken door de avondlucht. Hier worden de opera’s opgevoerd in het sfeervolle Sferisterio. Tijdens het Sferisterio Opera Festival geniet je van Il Flauto Magico, La Traviata en L’Elisir d’Amore.
Pescara, de geboortestad van Gioacchino Rossini, zet de componist van onder andere Il Barbiere di Siviglia elke zomer in het zonnetje tijdens het Rossini Opera Festival.
Puccini Festival
Torre del Lago (Toscane)
Onder de naam Puccini e la sua Lucca kun je het hele jaar door concerten bijwonen in de kerk van San Giovanni, waar Puccini gedoopt is. Maar in de zomer is er meer!
‘Dit is het paradijs!’ schijnt Puccini uitgeroepen te hebben toen hij voor het eerst het meer van Massaciuccoli zag. Aan de oevers van het meer wordt elke zomer het Puccini Festival gehouden. Van half juli tot half augustus wordt er een groot theater gebouwd, dat deels over het wateroppervlak valt. Een schitterend decor voor de opera’s van Puccini; in de zwoele buitenlucht bezorgen de klanken van Puccini’s Madame Butterfly je nog meer kippenvel!
Het Puccini Festival is overigens in 1930 op initiatief van Giacomo Puccini zelf in het leven geroepen. Het oorspronkelijke theater was een provisorisch geheel, dat door Puccini’s vrienden in elkaar was getimmerd. Sindsdien is het festival enorm gegroeid. Tegenwoordig trekt het ruim veertigduizend bezoekers en moet je van tevoren kaartjes reserveren.
Wagners klanken over het water
Ravello (Amalfikust, Campanië)
De beroemde Duitse componist Richard Wagner woonde en werkte enige tijd in Villa Rufolo in Ravello, hoog boven de Amalfikust. Wagner schreef hier een groot deel van zijn Parsifal. Ook Roberto Rossellini, een bekende Italiaanse regisseur, vond inspiratie in de straten van Ravello.
Geen wonder dus dat het schitterende plaatsje elk jaar het toneel is van het Ravello Festival. In een unieke setting, met schitterend uitzicht op zee, geniet je van sprookjesachtige klanken, die wegdrijven over het water.
I Suoni delle Dolomiti
28 augustus tot 29 september 2024 (Trentino)
In het Noord-Italiaanse Trentino geniet je tijdens de zomermaanden van prachtige concerten en optredens tussen de bergtoppen. Via deze link vind je het volledige programma. Alle programmaonderdelen van dit unieke festival zijn alleen te voet toegankelijk voor zowel publiek als muzikanten en dus extra magisch!
Smullen tijdens zomerse sagra’s
De zomer is bij uitstek de tijd voor sagra’s, culinaire eet- en drinkfestijnen waarbij meestal een plaatselijke specialiteit centraal staat. Elke lekkernij heeft zo zijn eigen sagra.
We tippen er hier slechts een paar, maar ben je met vakantie in Italië, houd dan oren en ogen open. Zie je een aanplakbiljet met het woord sagra, of hoor je een Italiaan erover praten, zorg dan dat je niks van dit heerlijke feest mist!
In augustus zorgt de Sagra del Gelato in Massa Martana (Umbrië) bijvoorbeeld voor verkoeling op warme zomerdagen. Een ijsje (of twee) gaat er dan immers altijd in. In Francavilla Fontana (Puglia) geniet je van romige mozzarella, maar ook van bruschetta (in Montevergine) en van alles wat er in de zee zwemt (in Capo di Leuca). Echte culinaire durfals bezoeken Nuoro (Sardinië), voor de Sagra della Lumaca, het slakkenfeest…
ITALIË
TENTOONSTELLINGEN
Agrigento – Italiaanse culturele hoofdstad in 2025
Pesaro (Le Marche) draagt de titel van Italiaanse culturele hoofdstad begin 2025 over aan het Siciliaanse Agrigento.
Agrigento was een van de belangrijkste steden in Magna Graecia, het grote Griekse rijk dat ook grote delen van Sicilië besloeg. In de huidige stad ligt de geschiedenis dan ook op veel plaatsen letterlijk verborgen onder de straat waarop je loopt of onder de kerken en palazzi die je ziet.
Een bezoek aan Agrigento is niet compleet zonder de Valle dei Templi te bewonderen, de Vallei van de Tempels, waar ooit de oude Griekse stad Akragas schitterde. Volgens de schrijver Pindarus was dit ‘de mooiste vergankelijke stad, waarvan de inwoners bouwen voor de eeuwigheid maar leven alsof er geen morgen bestaat’.
Domenica al Museo
elke eerste zondag van de maand
Elke eerste zondag van de maand kun je gratis naar musea die door de Italiaanse staat worden beheerd. In Rome betekent dit dat je op die dag bijvoorbeeld geen entree hoeft te betalen voor het Colosseum en het Forum Romanum, voor de Galleria Borghese, voor Palazzo Barberini, voor het GNAM (Galleria Nazionale d’Arte Moderna), voor Villa Giulia, voor de Terme di Diocleziano, voor het Palazzo Massimo, voor Crypta Balbi, voor de Thermen van Caracalla en voor de Engelenburcht.
In Florence kun je gratis naar de Galleria degli Uffizi, met onder meer Botticelli’s Venus, de Galleria dell’Accademia, met Michelangelo’s originele David, en de Cappelle Medicee, met schitterende beelden van Michelangelo, terwijl je in Venetië kosteloos naar de Gallerie dell’Accademia en het Arsenaal kunt.
Ook de opgravingen van Herculaneum en Pompei, Villa Oplontis en het Archeologisch Museum vallen onder de staatsmusea.
Helaas kunnen we hier niet alle staatsmusea noemen, maar alle musea die je op de eerste zondag van de maand gratis kunt bezoeken, vind je via deze link (je kunt dan per regio alle deelnemende musea vinden).
ROME
Estate Romana
De Romeinse zomer wordt gevierd met tal van evenementen onder de noemer Estate Romana (‘Romeinse Zomer’), is er een zomers festival langs de Tiber en een filmfestival op het Tibereiland. Ook zijn er speciale zomeravondopenstellingen voor musea en beroemde bezienswaardigheden zoals het Colosseum.
Gratis naar de Vaticaanse Musea
Elke laatste zondag van de maand kun je gratis naar de Vaticaanse Musea & Sixtijnse Kapel, om te genieten van alle schatten die in het museum verzameld zijn, van de Laocoöngroep tot de schitterende schilderingen van Michelangelo. Ga wel op tijd, want het is op deze dag nog drukker dan anders.
Vaticaanse Musea by night
Op vrijdag kun je de Vaticaanse Musea ook ‘s avonds bezoeken, van 19.00 tot 23.00 uur (de entree sluit om 21.30 uur). Voor zo’n avondbezoek moet je echt van tevoren online reserveren via deze link. Je kunt tijdens deze bijzondere avond het Museo Gregoriano Egizio, het Museo Pio Clementino, de Gallerie Superiori, de Stanze di Raffaello, het Appartamento Borgia, de Collezione Arte Religiosa Moderna en de Sixtijnse Kapel bewonderen.
Franco Fontana – retrospective
tot 31 augustus 2025, Museo dell’Ara Pacis
De eerste grote overzichtstentoonstelling van het werk van Franco Fontana, met werken uit het enorme archief van een van de grootste Italiaanse fotografen van de twintigste eeuw. Via deze link vind je alle details.
