Op de fiets in Ferrara

Na het kleurrijke bezoek aan Fellini’s Rimini ontdekken we vandaag Ferrara – en wel op de fiets! Ferrara wordt niet voor niets aangeduid als fietsstad. In geen enkele Italiaanse stad zie je zoveel mensen fietsen als hier. Na Amsterdam telt Ferrara zelfs de meeste fietsen per hoofd van de bevolking! Klim dus op de trappers om de stad verder te verkennen. Het historische centrum is bijna helemaal autovrij en – niet onbelangrijk – heel vlak.

Loop voor je op de pedalen stapt voor een rondje door de stad naar het Piazza Travaglio (dat op maandag- en vrijdagochtend vol marktkraampjes staat) naar het middeleeuwse steegje Via delle Volte, de straat van de gewelven, met gietijzeren lampen en een rijtje huizen dat over de straat is gebouwd. De Via Romano leidt je naar het Piazza Cattedrale. Strijk neer op het terras van Pasticceria Leon d’Oro en geniet van een cappuccino én van het uitzicht op de prachtige façade van de kathedraal.

Verstrengeld stel
Wil je iets bijzonders bij de koffie? Ferrara staat bekend om de coppia: een wit broodje met een knoop in het midden en vier uitstekende hoorntjes. Het lijkt wel wat op een krab, maar volgens de barista moeten die hoorntjes de benen van een man en een vrouw voorstellen die in de knoop zijn geraakt, vandaar ook de naam coppia. Als je bij je cappuccino liever geen gesprek voert over verstrengelde stelletjes, kun je beter een plakje pampepato nemen: chocoladecake met amandelen en gekonfijte vruchtjes.

Op de fiets langs de erfenis van de familie D’Este
Bekijk zeker de erfenis van de familie D’Este, die Ferrara tot een welvarende stad maakte. Niet alleen breidde de invloedsfeer van de stad zich uit tot in Rovigo, Modena en Reggio, ook de kunst bereikte een ongekend hoogtepunt. Vele beroemde kunstenaars trokken naar Ferrara en lieten er hun voetsporen na. Het Castello Estense staat nog steeds als een onneembare vesting midden in de stad. In de noordoostelijke toren, de Torre dei Leoni, zijn nog steeds de oude kerkers te vinden.

Tegen de verveling
De Corso Ercole verbindt het oude centrum van Ferrara met de Addizione Eruclea, het gedeelte dat in opdracht van Ercole I aan de oude stad is toegevoegd. De kruising met de Corso Rossetti wordt gedomineerd door het Palazzo dei Diamanti, met zijn façade van meer dan 12.000 in de vorm van diamanten geslepen stenen. In het palazzo bevindt zich de Pinacoteca Nazionale, met werken van onder anderen Bellini en Garofalo.

In het westen van de stad bouwde de familie D’Este het Palazzo Schifanoia, hetgeen letterlijk ‘vermijding van verveling’ betekent. Het pronkstuk is de Sala dei Mesi, met werkelijk schitterende fresco’s.

De tuin van de Finzi-Contini’s
Aan de rand van Ferrara ligt een vervallen villa, omringd door een grote, parkachtige tuin. Voor de oorlog woonden daar de Finzi-Contini’s, een teruggetrokken joodse familie met twee opgroeiende kinderen. Ze houden er een kleine synagoge op na, een bibliotheek en een tennisbaan. Als de plaatselijke tennisclub in 1938 onder druk van de fascisten joden begint te weren, besluiten de Finzi-Contini’s hun privébaan ook voor anderen open te stellen. Zo komt de verteller van de roman, een joodse gymnasiast, in een van de laatste mooie zomers voor de oorlog plotseling in aanraking met de verlichte, weelderige droomwereld van professor Finzi-Contini, en zijn verleidelijke dochter Micòl…

In het boek De tuin van de Finzi-Contini’s beschrijft Giorgio Bassani de ontluikende liefde tussen twee mensen uit verschillende klassen. Hoewel het verhaal grotendeels berust op fantasie, zijn sommige plekken in Ferrara, zoals de mura degli angeli en de Corso Ercole I d’Este, direct te herkennen. Hoewel Bassani in Rome is overleden, werd hij begraven op de joodse begraafplaats in Ferrara.

Trek gekregen? In het oude getto zijn genoeg kleine trattorie te vinden voor een stevige lunch. In de keuken van Il Cucco bereiden Michele en Maurizio traditionele pastagerechten uit Ferrara, zoals cappellacci alla zucca of tagliatelle al ragù. In de zomer kun je plaatsnemen onder een romantisch prieel.

In Ferrara houdt men ook graag vast aan de favoriete gerechten van de familie D’Este, zoals de salamina da sugo, een worst van varkensvlees met wijn en specerijen die een jaar moet rijpen en wel acht uur moet worden gekookt. Lucrezia Borgia schijnt er verzot op te zijn geweest. De worst wordt vaak koud geserveerd, met wat meloen, maar ook warm is het een verrukkelijke delicatesse. De lekkerste salamina da sugo eet je volgens de inwoners van Ferrara bij Hostaria Savonarola, op het gelijknamige piazza.

Op de pedalen langs de Po
Wil je iets anders dan hobbelige steegjes onder je wiel voorbij zien komen, fiets dan over de negen kilometer lange stadsmuur met bastions, die dateert uit de vijftiende eeuw. Mocht dat na een tijdje te saai worden, dan kun je het langste fietspad van Italië bedwingen: de Destra Po. Over een lengte van 125 kilometer rijd je langs de rechteroever van de Po, van Stellata di Bondeno tot Gorino Ferrarese, langs rivieren en andere wateren, over dijken en dwars door het platteland. Het landschap is hier zo vlak en waterrijk dat je je bijna in Nederland waant…

Feest in Ferrara
In mei maken de oldtimers die deelnemen aan de Mille Miglia, de historische autorace tussen Brescia en Rome, een tussenstop in Ferrara. Gedurende de hele maand mei staat de stad ook in het teken van échte paardenkracht, tijdens de Palio di San Giorgio – de oudste paardenrace ter wereld.

In augustus vormt Ferrara het decor voor het Buskers Festival, waarbij straatartiesten en muzikanten van over de wereld de stad omtoveren tot één groot theater. Tijdens het Balloons Festival in september is de lucht boven Ferrara een en al kleur: honderden klassieke en bijzondere luchtballonnen zeilen twee keer per dag in een vrije vlucht over het Parco Urbano. Fantastisch om te zien!