Strada dei Vini Etrusco Romana – volg deze historische wijnroute in hartje Umbrië

Tijdens haar verblijf bij Polmone Turismo Verde in Umbrië volgt Elke de Strada dei Vini Etrusco Romana, een wijnroute die je niet alleen langs de mooiste wijnhuizen leidt, maar ook de sporen van de Etruskische en Romeinse beschaving in het zonnetje zet.

Van Montegiove via Orvieto naar Narni

Elke: ‘De Strada dei Vini Etrusco Romana loopt van Montegiove via Orvieto naar Narni (of andersom, je bent uiteraard vrij om de route in omgekeerde richting te volgen).

Je toert door de prachtige heuvels van Umbrië, langs pittoreske dorpjes, uitgestrekte wijn- en olijfboomgaarden en plaatsen met een eeuwenlange historie.

Je kunt onderweg regelmatig stoppen om wijn te proeven of voor een voortreffelijke lunch in de talrijke trattoria’s. Dompel jezelf onder in de rijke historie van de Etrusken en de Romeinen, die de weidsheid van deze streek al konden waarderen.

Castello di Montegiove

Het eerste wijnhuis op de route, Castello di Montegiove, ligt op ongeveer twintig minuten rijden van Polmone Turismo Verde. Het werd gebouwd in de dertiende eeuw, op de fundamenten van een oudere vesting uit de Etruskische en Romeinse tijd, en is daarmee een van de oudste kastelen in de omgeving.

De opdracht voor de bouw van het kasteel kwam van de familie Bulgarelli, de graven van Marsciano. In de loop van de eeuwen is het castello in bezit geweest van verschillende families, maar al sinds 1780 is het eigendom van de markiezen Misciattelli.

Het landgoed van de familie strekt zich uit over ongeveer twaalfhonderd hectare. Een groot gedeelte daarvan bestaat uit wijngaarden, maar er zijn ook uitgestrekte weilanden waar Chianina-runderen in alle rust kunnen grazen.

De huidige eigenaar, Lorenzo Misciattelli, groeide op in Denemarken, met zijn Italiaanse vader en Deense moeder. Hij heeft de liefde van zijn vaderland meegekregen in zijn opvoeding, waardoor hij de passie voor het land, de wijn en de cultuur in zijn bloed heeft.

In 2002 verhuisde hij met zijn Deense vrouw Rikke en hun kinderen naar Montegiove om het kasteel in oude luister te herstellen.

Voor even een kasteelheer of jonkvrouwe

Na een warm welkom laat Rikke me allereerst de appartementen zien die Lorenzo en zij hebben omgetoverd tot gastenverblijven. Het zijn drie prachtige appartementen geworden die met oog voor detail en liefde voor de lange historie van het kasteel zijn ingericht.

Daarna nemen we een kijkje op het uitgestrekte landgoed. Het uitzicht is adembenemend, maar ook het kasteel zelf is een echte blikvanger. Tijdens de restauratie hebben Lorenzo en Bikke ervoor gekozen veel van de middeleeuwse kenmerken, zoals de dikke muren en torens, te behouden.

De wijnkelder van Castello di Montegiove

Lorenzo neemt me mee naar de wijnkelder, waar hij uitleg geeft over de wijnen die hij maakt. De plek waar de wijnstokken moeten staan, wordt net als in het verleden nog zeer zorgvuldig bepaald. Maar ook in alle daaropvolgende fases worden moderne en traditionele technieken gecombineerd om tot het beste resultaat te komen.

De productie wordt laag gehouden, om de kwaliteit te kunnen waarborgen. Vanwege de aanwezigheid aan klei en kalksteen, is de grond erg geschikt voor de productie van volle rode wijnen. De wijngaarden worden dan ook vooral bevolkt door Sangiovese, Sagrantino, Merlot, Carbernet Sauvignon, Montepulciano en Canaiolo.

Breng een bezoek aan Castello di Montegiove

Wil je ook graag een rondleiding door het kasteel en de wijnkelder, eventueel gevolgd door een wijnproeverij? Dat kan als je op voorhand reserveert. Het kasteel is namelijk privébezit en dus niet altijd toegankelijk voor publiek.

Je kunt een rondleiding en/of proeverij aanvragen door Lorenzo en Rikke een e-mail te sturen, via info@castellomontegiove.com.

Tenuta Vitalonga Winery

Ik vervolg de wijnroute richting Orvieto. Na een half uurtje rijden bereik ik Tenuta Vitalonga Winery in Ficulle.

Ik had mijn komst niet aangekondigd en als ik de auto parkeer, lijkt er niemand aanwezig te zijn. Maar als ik rond het gebouw wandel en de schitterende vergezichten in me opneem, hoor ik iemand roepen: ‘Posso aiutarla?’

Daar zeg ik geen nee tegen en Riccardo neemt me enthousiast mee voor een rondleiding door de wijnkelders van Tenuta Vitalonga.

Hij vertelt dat het landgoed gedurende verschillende eeuwen tot de landerijen van de Monaldeschi behoorde, een adellijke familie die in Orvieto woonde. In 1952 kwam het in handen van de familie Maravalle. Neven Andrea, Giacomo en Pietro hebben nog altijd de leiding over het bedrijf.

Ze hebben de passie voor wijn geërfd van hun ouders en nonni en zetten als vierde generatie hun werk voort. Het landgoed beslaat in totaal ongeveer tachtig hectare met bossen, wijngaarden en olijfboomgaarden, waardoor ze naast wijn ook biologische olijfolie produceren.

Vanaf Tenuta Vitalonga Winery kijk je uit over het platteland van Orvieto, over het hoger gelegen Lazio en in westelijke richting over de Toscaanse Val d’Orcia.

De wijngaarden liggen vooral op een heuvelrug met kleiachtige en zanderige bodem. Opvallend is de aanzienlijke aanwezigheid van fossiele schelpen, die getuigen van het feit dat het gebied heel lang geleden nog zee was.

Volledig biologisch wijn maken

In 2014 zijn er bij Vitalonga grote veranderingen doorgevoerd. In dat jaar schakelden de neven over naar biologische landbouw. Deze overgang betekent niet allen dat je chemische producten vervangt door alternatieven die door de EU worden voorgeschreven, maar ook dat je extra aandacht besteedt aan bodembeheer, om het ecologische evenwicht te herstellen.

Riccardo legt uit dat biologische teelt verder gaat dan alleen de wijnstokken. De wijngaard is een klein ecosysteem, dus álles rondom de wijnrank moet op biologische wijze verzorgd worden.

Vanaf de oogst van 2018 mogen de wijnen biologisch genoemd worden. Het duurt immers enkele jaren voor alle pesticiden en kunstmest volledig uit de bodem verdwenen zijn.

Als Riccardo vraagt of ik wil proeven, sla ik dat natuurlijk niet af. Hij zet vier verschillende wijnen op tafel, vergezeld van een heerlijke tagliere met vleeswaren, kazen en vers gebakken brood. Een fantastische lunch in een ongelooflijk mooie omgeving!

Wil je Tenuta Vitalonga Winery bezoeken en genieten van een rondleiding en/of proeverij? Via deze link vind je alle opties en kun je ook meteen reserveren.

Overnachten op het landgoed van Vitalonga

Op het wijndomein staat ook Casale Vigneria, een landhuis waar je kunt overnachten met een grote groep gasten, tot maximaal twaalf personen. Het huis heeft vijf slaapkamers en vier badkamers en natuurlijk een waanzinnig mooi uitzicht!

Argillae – wijnhuis in de klei

Na de lunch stap ik in de auto en vervolg ik mijn weg door de heuvels, op weg naar een ander wijnbedrijf op de Etruskisch-Romeinse wijnroute: Argillae, dat tussen Allerona en Ficulle ligt, ten noordwesten van Orvieto.

Argillae is de Latijnse benaming voor klei (argilla in het Italiaans) en dat geeft onmiddellijk aan waaruit de grond rondom Argillae bestaat. Net als bij Tenuta Vitalonga Winery hebben ze talloze fossielen gevonden uit de tijd dat de zee dit hele gebied besloeg, tot ongeveer Città della Pieve.

Het wijnhuis is nog altijd in handen van de familie Bonollo. Giuseppe Bonollo, een telg uit een familie die een goede reputatie had opgebouwd in het distilleren van alcohol, ging na het bouwen van zijn eigen distilleerderij op zoek naar het ideale gebied voor de productie van uitstekende wijnen.

Dat vond hij in 1980 op de plek waar je nu Argillae vindt. In de beginjaren richtte hij zijn aandacht bijna uitsluitend op de buitenlandse markt, maar toen zijn kleindochter Giulia het bedrijf in 2015 overnam, begon ze zich steeds meer te richten op Italië.

Giulia neemt me mee naar de wijnkelder en laat zien waar de rijping en opslag van de wijnen plaatsvindt. Hier bevinden zich ook het laboratorium en een proeflokaal.

Primo d’Anfora

In de ruimte waar de wijn rust in eikenhouten vaten, zien we witte en zwarte strepen tegen de muren. Het zijn dezelfde strepen die je ook op de Duomo van Orvieto ziet.

In de kelder staan ook vier enorme terracotta amforen. In 2016 is Giulia namelijk begonnen met een experiment door witte wijn te laten rijpen in een amfoor. De eerste wijn die hieruit is ontstaan, heeft de toepasselijke naam Primo d’Anfora gekregen.

Proef de wijn van Argillae

Meer informatie over de rondleidingen en proeverijen die worden gegeven vind je via deze link. Zo kun je een rondleiding door de wijngaarden combineren met een proeverij van verschillende wijnen, kazen en delicatessen uit de regio en zelf een kijkje nemen in de wijnkelder.

Nog meer moois op de Strada dei Vini Etrusco Romana

Je kunt de Strada dei Vini Etrusco Romana volgen tot in Narni, om ook andere wijnhuizen als Castello della Sala Antinori, Castello di Corbara, Tenuta Le Velette en Cantine Zanchi te bezoeken.

Las ook zeker een stop in om rond te kuieren in schilderachtige dorpjes als Parrano, Fabro en Civitella del Lago.’

Strada del Sagrantino

De Strada dei Vini Etrusco Romano is een van de vier officiële wijnroutes van Umbrië. Een andere mooie wijnroute met verleidelijke vergezichten, is de Strada del Sagrantino, die je laat proeven van ‘heilige’ wijn.

Heb je zelf geen auto, is je eigen auto niet geschikt om helemaal mee naar Italië te reizen of heb je meer bagageruimte nodig? Dan kun je een deelauto huren, bijvoorbeeld via SnappCar.

Op dit platform heb je keuze uit veel verschillende deelauto’s, waardoor er altijd wel eentje bijzit bij jou in de buurt die bij jouw wensen past. Zo kun je naast personenauto’s ook eventueel een busje huren, wat handig is als je met veel mensen reist (of veel wijn en andere souvenirs mee wil nemen…).