Giardini del Palazzo Orléans – een groene oase in Palermo
De naam Stanze al Genio zou wat ons betreft mogen verwijzen naar het geniale brein achter deze collectie, verzamelaar Pio Mellina, maar helaas is de werkelijkheid een stuk minder romantisch.
De naam verwijst naar de Fontana del Genio op het nabijgelegen Piazza Rivoluzione. Toch is de collectie van het Museo delle Maioliche geniaal te noemen. Kijk maar mee!
Stanze al Genio – Museo delle Maioliche is gehuisvest in het Palazzo Torre Pirajno, in de historische wijk Kalsa. Het palazzo werd eind zestiende eeuw gebouwd aan de vroegere Via Porta Termini, die tegenwoordig de Via Giuseppe Garibaldi heet.
Oorspronkelijk was het eigendom van de familie Fernandez di Valdes, maar later woonde de familie Pirajno er, die er uiteindelijk ook haar naam aan verleende.
Pio Mellina maakte er een museum van, met acht kamers op de piano nobile, waar tijdens een restauratie talloze originele decoraties tevoorschijn kwamen, die eerder schuil gingen achter pleisterlagen en moderne vloertegels. De perfecte setting voor zijn omvangrijke collectie majolica tegels die je hier in alle rust kunt bewonderen.
Bijna vijfduizend majolica tegels onder één dak
Pio’s collectie bestaat grotendeels uit Siciliaanse keramieken tegels die werden gebruikt als vloer- en wandbekleding. Ze werden tussen de vijftiende en twintigste eeuw gemaakt, grotendeels als decoratie, zoals eerder ook fresco’s en muurschilderingen.
Met bijna vijfduizend tentoongestelde tegels is het een van de grootste collecties in heel Europa, die Pio elk jaar uitbreidt met nieuwe aanwinsten. Daarnaast kun je ook een aantal kleinere collecties in het museum bekijken, zoals antiek speelgoed, blikken en briefpapier.
Majolica uit Napels en Vietri sul Mare
In de hal zie je op de muren vooral majolica uit Napels en Vietri sul Mare, uit de negentiende en (begin) twintigste eeuw. Ze zijn vrij zeldzaam, omdat majolicategels al snel werden vervangen door industrieel bestempelde betontegels, die immers veel goedkoper waren.
De Sala Neoclassica, de neoklassieke kamer, heeft prachtige plafonddecoraties en een Napolitaanse majolicavloer. De muren zijn volledig bedekt met majolica tegels; er is bijna geen wit stukje muur meer te vinden.
Je ziet hier onder meer kopieën van mozaïeken uit Pompeï, waaronder een majolica tegel met de tekst cave canem (pas op voor de hond), en een paneel met grottesche uit de loggia’s van het Vaticaan van de hand van de Delange-Delledonne-fabriek uit 1878.
Van kleurrijke bloemen tot mozaïek
Zoals de naam al doet vermoeden, vind je in de Sala dei Fiori veel bloemdecoraties, met name op het plafond. Op de muren prijken majolica tegels en delen van vloertegels uit Napels, met onder meer een windroos en blauwe rozen in Chinese stijl. Ook hangen er tegels uit de Giustiniani-fabriek die mozaïeken, Griekse vazen en doorgestikte stoffen imiteren.
Bijzonder zijn de tegel die van hout lijkt en de tegel met stervormige geometrische patronen in Arabische stijl.
Schitterend Siciliaans keramiek
De Sala di Burgio is genoemd naar Burgio, een Siciliaans stadje in de provincie Agrigento waar veel keramiek werd gemaakt. Deze ruimte bestaat eigenlijk uit twee kamers met tegels in warme kleuren. Bijzonder is ook de collectie bloementegels, waarvan de oudste in de zestiende eeuw ontworpen zijn!
Het plafond van de Sala dei Vasi is versierd met prachtige vazen. Op de muren bewonder je majolica tegels die in de tweede helft van de negentiende eeuw zijn vervaardigd in het Siciliaanse Santo Stefano di Camastra.
Bijzonder om te zien zijn de geometrische keukentegels en de twee grote panelen met gevechtsscènes, maar ook de prachtige terracotta kachel met allegorieën uit de achttiende eeuw (gemaakt in Napels) en een antieke vitrine met servies van Florio, Giustiniani en Rosenthal vallen op.
Klein maar fijn is de Passetto dello Studio, met tegels uit Mistretta, niet ver van Santo Stefano di Camastra.
Rozen, paradijsvogels en schrijfwaren
Een van onze favoriete kamers is de Sala delle Rose, met naast natuurlijk rozen prachtige majolica tegels uit Palermo zelf.
Bekijk zeker het tafereel met het kasteel van San Nicola l’Arena in een krans van bladeren en paradijsvogels, dat wordt toegeschreven aan keramiekkunstenaar Gurrello. In deze kamer staat ook een verzameling blikken dozen en speelgoed van aan het begin van de twintigste eeuw.
De Sala Liberty is vernoemd naar de art nouveau-decoratie op het plafond. In deze kamer bewonder je onder meer zeldzame tegeltjes van zeer klein formaat die in de vijftiende, zestiende en zeventiende eeuw werden gemaakt in Caltagirone, Sciacca en Collesano.
Ook leuk om te bekijken – zeker voor ons als schrijvers – is de vitrine met schrijfwaren, van inktflessen tot potloden van Cartoleria Perna aan de Via Roma, een historische winkel die nog steeds bestaat.
Praktische informatie Stanze al Genio
Wil je het Museo delle Maioliche bezoeken? Je vindt het museum Stanze al Genio op de eerste verdieping van het palazzo aan de Via Giuseppe Garibaldi 11 in Palermo. Meer informatie over de mogelijkheid om het museum te bezoeken vind je op de website van Stanze al Genio.
Logeren tussen de kleurrijke tegels
Stanze al Genio is ook een bed & breakfast, met vier kamers waar je omringd door de mooiste tegels in slaap valt. Pio Mellina heet je hier van harte welkom, voor een uniek verblijf tijdens je stedentrip Palermo. Via deze link vind je alle details.
