Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
De naam Plautilla Nelli doet waarschijnlijk niet direct een belletje rinkelen. Toch is deze dame voor zover we weten de eerste vrouwelijke schilder van de renaissance. Vasari, die de levens van veel renaissance-kunstenaars optekende, noemt Plautilla als een van de weinige vrouwelijke kunstenaars in zijn Le Vite (‘De Levens’).
Volgens hem heeft Plautilla, die in 1523 in Florence geboren werd, geen kunstopleiding genoten, maar heeft ze zichzelf leren schilderen, door andere werken en schetsen te kopiëren en haar medezusters model te laten zitten. Plautilla trad namelijk op ongeveer vijftienjarige leeftijd net als haar oudere zus Petronilla toe tot het klooster van Santa Caterina da Siena, aan het Piazza San Marco in Florence (dat inmiddels niet meer bestaat).
Santa Caterina, geschilderd door Plautilla Nelli | foto: Dominigue Erabatti
Dit klooster stond bekend om zijn artistieke aspiraties; veel van de nonnen waren tegelijkertijd ook kunstenaars. Geen van de nonnen had echter het talent – en het oog – van Plautilla.
Plautilla schilderde prachtige religieuze taferelen en langzaam maar zeker bouwde ze een klantenkring op. Schilderingen van een non waren zo zeldzaam in die tijd, dat er een speciale status aan werd toegeschreven, waardoor de vraag naar Plautilla’s werk – én de waarde van haar kunstwerken – snel toenam.
Een van haar beroemdste werken is Compianto con Santi, dat je tegenwoordig kunt zien in het Museo di San Marco, na een restauratie in 2006, die betaald werd door de The Advancing Women Artists Foundation.
Plautilla’s Laatste Avondmaal
Een van Plautilla’s andere werken is nu door Jane Fortune, oprichtster van The Advancing Women Artists Foundation, uitgekozen voor een groot restauratieproject. Het gaat om haar Laatste Avondmaal, een van de eerste in dit genre (en misschien wel de enige) die door een vrouw is geschilderd.
Het is een groots werk, van maar liefst zeven meter lang en twee meter hoog. Plautilla schilderde het voor de eetzaal van haar klooster. Op tafel schilderde ze niet alleen brood en wijn, maar ook veel vers voedsel, met onder meer tuinbonen en salade.
Het enorme doek verdween in 1808 van het toneel, toen Napoleon alle kloosters in Europa dwong te sluiten. Het werd opgerold en verdween in een donkere, vochtige opbergruimte. Dit bracht enorme schade toe aan het doek, iets dat goed te zien is sinds het werk in het klooster van Santa Maria Novella hangt.
foto’s: Valentina Dainelli | Too Much Tuscany
#TheFirstLast crowdfunding campagne
De restauratie van Plautilla’s Laatste Avondmaal zal ongeveer 1750 uur werk in beslag nemen. De Florentijnse conservator Rossella Lari zal zich erover buigen, met naar verwachting over twee jaar een schitterend resultaat.
Voor deze restauratie is veel geld nodig: wel 65.000 dollar. The Advancing Women Artists Foundation is daarom een crowdfunding campagne gestart. Al vanaf vijf dollar kun je je steentje bijdragen en vanaf een bijdrage vanaf vijftien dollar krijg je als beloning onder andere de vermelding van je naam in de archieven van de Santa Maria Novella, waarin ook de namen van belangrijke Florentijnse kunstenaars als Filippo Brunelleschi en Donatello prijken.
Ook wij hebben een bijdrage geleverd en hopen Plautilla’s Laatste Avondmaal over twee jaar in volle glorie te zien schitteren…
Heel veel dank voor het onder de aandacht brengen van deze uitzonderlijk begaafde vrouwelijke kunstenares Plautilla Nelli. Ik volg kunstcolleges bij Karin Haanappel en zij heeft ons vorige week ook al attent gemaakt op de expo in het Uffizi en tevens een aantal werken getoond van Plautilla. En wat een slim idee, die crowdfunding. Ik ga gelijk mijn steentje bijdragen en hoop dat de benodigde 65.000 dollar snel bijeen gespaard gaat worden 🙂