Bewonder de binnenzijde van de koepel van de Duomo in Florence

We hebben al vaker stilgestaan bij de kolossale koepel die de Duomo van Florence siert. Een sterk staaltje bouwkunst van Filippo Brunelleschi, die tot op de dag van vandaag de skyline van Florence bepaalt.

De schitterende binnenzijde hebben we echter nog nooit met jullie gedeeld, hoewel ook die er mag zijn! De totale oppervlakte, in totaal ruim vijfendertighonderd vierkante meter (!), is namelijk beschilderd in levendige kleuren, met engelen en duivels, skeletten en kardinalen.

Het werk is gemaakt in opdracht van Cosimo de’ Medici. Die wilde, ruim honderddertig jaar na de voltooiing van de koepel, ook wel eens iets moois aan de binnenkant van de koepel zien. Hij gaf de opdracht aan Giorgio Vasari, die ook de Galleria degli Uffizi en de geheime gang over de Ponte Vecchio bouwde.

Vasari was namelijk niet alleen een begenadigd architect en een gedetailleerd schrijver (hij tekende talloze biografieën van kunstenaars op), maar kon ook goed met het penseel overweg. In de koepel van Brunelleschi schilderde hij Het Laatste Oordeel, waarbij hij zich deels inspireerde op de schilderingen van Michelangelo in de Sixtijnse Kapel.

Helaas voor hem bleek het werk in de koepel zo makkelijk nog niet. Een van zijn assistenten, Lorenzo Sabatini, gebruikte namelijk een nieuwe schildertechniek die bij Vasari niet in goede aarde viel. Hij schoot dan ook niet echt op – en toen hij in 1574 overleed, was de koepel bij lange na niet voltooid.

Twee maanden na Vasari’s dood stierf ook Cosimo. Zijn zoon besloot de leegte op de koepelwand op te laten vullen door Federico Zuccari, hetgeen bij de Florentijnen niet in goede aarde viel. Deze kunstenaar was namelijk afkomstig uit Urbino. Waarom had Francesco geen Florentijn gekozen?

Francesco zette echter door en Zuccari vulde de gehele ruimte met schilderingen. Zo voltooide hij een van de grootste fresco’s ter wereld. De laatste penseelstreek zette hij in 1579, vijf jaar na Vasari’s dood. We zien hem, samen met de laatste twee Medici-heersers, zijn vader en zijn broer bij de uitverkorenen.

Hier staat ook een van de financiers van het fresco, de bankier Corsi, net als Vincenzo Borghini, de priester die had meegedacht over de precieze opzet van het fresco. Je herkent hem aan zijn opgeheven vinger.

Praktische informatie

Je kunt een combiticket kopen voor de kathedraal, de koepel, de campanile (klokkentoren), de doopkapel en het Museo dell’Opera del Duomo, dat je het beste voorafgaand aan je bezoek kunt reserveren via deze link.

Je kunt ook kiezen voor een combiticket met de Galleria degli Uffizi en de Galleria dell’Accademia, zodat je de grootste bezienswaardigheden van Florence kunt bezoeken.

Gaten in het fresco

Als je naar de schilderingen in de koepel tuurt, zie je meteen ook de vrij grote gaten in de koepelwand. In totaal zijn het er achtenveertig.

Deze gaten zijn door Brunelleschi uitgespaard, omdat hij er bij zijn ontwerp van uit was gegaan dat de koepel beschilderd zou worden. Op deze manier konden er steunbalken worden bevestigd waaraan steigers konden worden gehangen, zodat men makkelijk bij de koepelwand kon komen.

De gaten zijn ook bij restauratie van de fresco’s handig en ze zorgen er bovendien voor dat de koepel kan ‘ademen’.

Na een restauratie in 1979 heeft men de gaten even gedicht, maar al snel bleek dat de scheuren in de koepel daardoor flink groter werden. De gaten werden dan ook al gauw weer in ere hersteld, zodat de fresco’s van Vasari en Zuccari kunnen worden behouden voor toekomstige bezoekers.