Ciao tutti – ontdekkingsblog door Italië de beste tips voor Italië
Tina van Enotria Travel is geboren en getogen in Calabrië. We kunnen ons dan ook geen betere gids wensen om deze nog ongerepte regio in het zuiden van Italië te ontdekken.
Altomonte – il borgo dei matrimoni
Paul: ‘Nadat we geland zijn op de luchthaven van Lamezia Terme, zetten we koers naar het noorden van Calabrië, naar het dorpje Altomonte. Altomonte ligt op vijfhonderd meter hoogte, ingeklemd tussen de Tyrreense en de Ionische zee, grenzend aan Parco Nazionale del Pollino.
Het staat bekend als il borgo dei matrimoni, het dorpje van de huwelijken, vanwege de vele bruiloften die hier gehouden worden. Het is zeer geliefd bij koppeltjes uit heel Italië. Die komen vooral voor het unieke uitzicht over de Esaro-vallei.
Altomonte behoort tevens tot de borghi più belli d’Italia, mooiste dorpjes van Italië. Nóg een troef van het dorp is het typische brood dat hier gebakken wordt en dat een symbool is geworden voor de Calabrese keuken, vandaar ook de bijnaam Città del Pane.
Het is goed struinen in dit middeleeuws dorpje met zijn tegen elkaar leunende huisjes en de vele ongelijke trappetjes, knusse steegjes en leuke pleintjes.
We wandelen naar het hoogste punt van het dorp, Piazza Tommaso Campanella, met de veertiende-eeuwse kerk Santa Maria della Consolazione en het voormalige Dominicaner klooster, dat een eeuw later werd gebouwd. De kerk is ietwat sober maar wel voorzien van een prachtige houten deur en een schitterend roosvenster.
Het klooster, met een prachtige kloostergang, huisvest tegenwoordig het Museo Civico, met belangrijke kunst uit de zeventiende en achttiende eeuw, en een bibliotheek vol historische boeken.
Het uitzicht vanaf het Piazza Tommaso Campanella is inderdaad adembenemend – een perfecte achtergrond voor je trouwfoto’s inderdaad!
Parco Nazionale del Pollino
Altomonte is overigens ook de perfecte uitvalsbasis voor een bezoek aan het Parco Nazionale del Pollino, een groot en vrij onherbergzaam natuurgebied (met in de herfst en winter besneeuwde bergtoppen), waar je bijvoorbeeld over de Orrido di Malevento kunt wandelen, de ‘Pas van de slechte winden’, op een hoogte van 1550 meter.
Griekse en Albanese sporen
Sta niet verbaasd te kijken als je in dit deel van Italië een onherkenbaar dialect hoort. Vroeger maakte Calabrië deel uit van Magna Graecia, ‘Groot Griekenland’. Je vindt er daarom nog altijd sporen van oude Griekse tradities en gewoontes.
De Griekse geschiedenis komt onder andere tot uitdrukking in de vele dialecten, de gastronomie, de religie en de cultuur. Zo spreekt men in elk dorp nog een dialect dat gebaseerd is op het Grieks.
Ook wonen er veel Albanezen in Calabrië, van wie de voorvaderen in de vijftiende eeuw naar het zuiden van de laars zijn geëmigreerd. Ze hebben grotendeels hun eigen taal en cultuur weten te behouden en worden door de locals ook wel aangeduid als Arbëreshë.
Agriturismo Le Farnie
Het omliggende landschap is van een ongerepte schoonheid. In dit groene paradijs ligt Agriturismo Le Farnie. Half verscholen onder een paar prachtige druivenranken verwelkomt gastvrouw Carla ons op haar domein.
Vol trots toont ze ons de uitgestrekte olijfboomgaarden in de vallei aan de voet van de negentiende-eeuwse boerderij. Zover als je kunt kijken, zie je rijen olijfbomen, met daartussen fruitbomen en stukken moestuin die voor afwisseling in het patroon zorgen.
Deze streek is dé perfecte plek voor olijfbomen: heuvelachtig én vlak bij zee. Carla en haar partner Carlo hebben een eigen antieke frantoio, olijfpers, waarmee ze heerlijke olijfolie maken, krachtig en fruitig van smaak.
Terwijl Carla ons in de frantoio de geheimen van een goede olijfolie toevertrouwt, wordt er in de keuken door het personeel een heerlijke lunch voorbereid.
Als we na de rondleiding in het restaurant aanschuiven, genieten we van vijgen die we zojuist buiten hebben zien liggen drogen. Als ze geplukt worden, hebben ze nog een heldergroene kleur, maar na een drietal dagen in de zon worden ze bruin – waarbij de smaak intenser wordt. Nu zijn ze verwerkt in een heerlijke fruitsalade met mosto cotto, gekookt druivensap, onweerstaanbaar lekker!
Wil je blijven slapen bij Agriturismo Le Farnie? Dat kan; er zijn vijf eenvoudige maar netjes ingerichte kamers, allemaal voorzien van een eigen badkamer en airconditioning. Je kunt bij Carla bovendien een kookcursus volgen om zo de geheimen van de Calabrese keuken te ontdekken.
Ook zijn er mogelijkheden om mee te helpen met het verwerken van de groenten en het fruit van het land of bij de olijvenpluk. Het is echt een heerlijke plek waar je lekker actief bezig kunt zijn maar ook volledig tot rust kunt komen in een serene omgeving.
Laino Castello Vecchio
In dit piepkleine gehucht staan Antonio en Margherita, vrienden van Tina en eigenaren van Outdoor Adventure Rivertribe, ons op te wachten. Later deze reis zullen we met hen gaan raften, nu zullen ze ons eerst Laino Castello Vecchio laten zien.
Tina (Enotria Travel) en Margherita
Het verlaten dorp ligt eenzaam en alleen op een hoogte van 270 meter, uitkijkend over de groene Mercure-vallei waar de rivier Lao doorheen stroomt. Antonio: ‘Op sommige dagen wordt Laino Castello Vecchio omgeven door mist en biedt het een mysterieuze, spookachtige aanblik.’
Laino Castello Vecchio ligt heel wat hoger dan de dorpskern Laino Borgo, waarvan het in 1811 officieel werd gescheiden. Een van de mooiste bezienswaardigheden van Laino Castello Vecchio is de gracieuze Byzantijnse San Teodoro.
We proeven van de bijzondere sfeer in het dorpje, met net als in Altomonte smalle steegjes en mooie doorkijkjes. Alhoewel de meeste panden verlaten zijn en in vervallen staat verkeren, ontwaren we links en rechts toch nog wat leven.
Hoewel er reeds in 1960 een gerechtelijk bevel lag om het door aardbevingen geteisterde dorpje te verlaten, vertrokken de laatste inwoners uiteindelijk pas in 1982, zó verknocht waren ze aan hun dorp. De dorpelingen startten noodgedwongen een nieuwe gemeenschap, het op een steenworp afstand gelegen Laino Castello, aan de andere kant van de vallei.
Dit dorpje wordt elk jaar op Tweede Kerstdag omgetoverd tot een levende kerststal, waar jong en oud aan mee doen. Een sfeervolle happening die je mee terug in de tijd voert…
Sinds enige jaren wordt ook geprobeerd om Laino Castello Vecchio weer wat nieuw leven in te blazen. Naast de kerk vind je bijvoorbeeld bar Ristoro San Teodoro, waar je niet alleen geniet van lokale specialiteiten maar ook van een indrukwekkend uitzicht.
De laatste ruïnes van het oude dorp liggen op een uitloper, precies op het hoogste punt van de heuvel waar ooit de gemeentelijke begraafplaats was.
Albergo diffuso Il Borgo Ospitale in Rotonda
Net over de grens met Basilicata schittert Rotonda, een levendig en kleurrijk bergdorpje in het hart van het Parco Nazionale del Pollino. Aan het centrale Piazza Sant’Anna ligt albergo diffuso Il Borgo Ospitale.
Logeren in een albergo diffuso houdt in dat je tussen de lokale bevolking verblijft in verschillende appartementen, kamers of woningen, verspreid over het hele dorp. Zelf vind ik het veruit de leukste manier om tijdelijk in zo’n kleine gemeenschap te kunnen integreren.
Als we de sleutels krijgen, blijkt het verblijf op het hoogste punt van Rotonda te liggen. Dat is even slikken, aangezien er slechts een steile straat omhoog kronkelt, maar de zeer behulpzame Adriano is onze reddende engel. Hij rijdt ons én onze bagage in een Ape via allerlei smalle, steile steegjes naar boven.
Eenmaal boven wacht een luxe appartement, Mamma Peppina genaamd, pal naast de kerk Madonna del Rosario. Het uitzicht over Rotonda en de vallei is adembenemend.
Nadat we onze bagage op onze kamer achtergelaten hebben, dalen we langzaam te voet af naar het levendige centrum rondom Piazza Sant’Anna. Op diverse plekken verzamelen de oude mannetjes van het dorp zich, om voor het avondeten de laatste nieuwtjes te bespreken – of wellicht wat er straks op tafel komt.
Wij sluiten de dag af met een heerlijk etentje bij A Rimissa. De gastheer laat ons smullen van de overheerlijke peperone crusco con maccheroni caprine fuso, een gedroogde holle puntpaprika die net als chips kraakt zodra je er een hap van neemt, maar veel smaakvoller én gezonder is.
In andere gerechten zijn ook de befaamde melanzane rosse verwerkt, de typische rode aubergines van Rotonda. We genieten eveneens van de smaakvolle lokale Aglianico del Vulture-wijn, waar we dankzij de taxiservice van Antonio een extra glas van kunnen drinken. Op een heerlijk gastvrij stukje Zuid-Italië!’
