Het is de vooravond van de Palio. Alles wordt uit de kast gehaald om ervoor te zorgen dat de wijk Civetta gevestigd is, de overwinning op zijn naam mag schrijven. Iemand van buiten Siena kan zich vaak nauwelijks iets voorstellen bij al deze commotie, maar voor de Sienezen is de Palio het belangrijkste hoogtepunt van het jaar. John Appel heeft dat gevoel een aantal jaren geleden perfect tot uiting weten te brengen in zijn documentaire The Last Victory, waarin twee inwoners van Civetta tijdens de dagen voorafgaand aan de Palio worden gevolgd en geïnterviewd. Hoofdpersoon van de film is Egidio, …

De Engelse schrijver Tim Parks emigreerde naar Italië en kreeg daarmee niet alleen te maken met zijn Italiaanse buren, maar ook met de Italiaanse manier van leven. Hij heeft aan den lijve ondervonden hoe moeilijk het is niet te verdwalen in de doolhof van regels, gewoontes, normen en waarden die het alledaagse leven in Italië bepalen. Tegelijkertijd heeft hij geleerd te genieten zoals alleen een Italiaan dat kan. Inmiddels wil Parks nooit meer weg uit Italië en is hij gehecht geraakt aan de chaos en het gebrek aan structuur, maar vooral aan de onverwachte belevenissen die dit vaak oplevert. In …

Toen ik vorig jaar in Siena aan mijn cursus Italiaans voor gevorderden begon, kregen we allereerst een stencil uitgereikt met de titel Vocabolario di sopravvivenza per il Palio: Woordenlijst om de Palio te overleven. Mijn medestudenten en ik keken elkaar een beetje lacherig aan: ook zonder deze specifieke kennis zouden we deze eeuwenoude paardenrace weten te doorgronden, dachten we. Binnen vijf minuten wisten we al dat we de lijst hard nodig zouden hebben. De inwoners van Siena praten in juli en augustus nauwelijks ergens anders over dan over de Palio, die het hele dorp in zijn greep heeft. De wereldpolitiek, …

Siena is niet alleen de stad van de Palio, maar ook van de lekkerste koekjes! Als je door de middeleeuwse straatjes loopt ruik je de zoete geur van versgebakken koekjes of de kruidige tonen van panforte die net uit de oven wordt gehaald. Ideaal voor bij een kopje koffie, en als je lang genoeg in Siena blijft kun je elke ochtend andere koekjes uitproberen. Cantuccini – knapperige amandelkoekjes Het bekendst zijn waarschijnlijk de cantuccini, langwerpige amandelkoekjes die net als beschuit twee keer gebakken worden. De koekjes bevatten naast amandelen ook meel, suiker, amaretto en enkele specerijen als kardemom, kaneel, kruidnagel en …

Toen ik in april in Rome was, heb ik natuurlijk een muntje in de Trevifontein gegooid, waarvan hierbij het levende bewijs: Zoals jullie wellicht weten, was ik hierdoor verzekerd van mijn terugkeer naar Rome. Al decennialang gooien toeristen en bezoekers een muntje in de fontein, met de heilige overtuiging dat ze dan nog eens zullen terugkeren. De oudste vermelding van het werpen van een muntje dateert van ongeveer 1870, maar pas in 1954 werd deze gewoonte door de film Three Coins in the Fountain wereldberoemd. Volgens de echte kenners moet je met je rug naar de fontein gaan staan. Je …

Italië is het lievelingsland van Rindert Kromhout. Hij kan er de mooiste, gekste, spannendste en vrolijkste verhalen over vertellen. Waar kun je leren gladiator te worden? Hoe bestel je het grootste ijsje in het Italiaans? Hoe lang houdt Venetië het hoofd nog boven water? Wat is de engste begraafplaats van Rome? Waar staat het gouden huis van Nero? Hoe werkt de maffia? Welke Italiaanse heilige kan vliegen? Zonder zijn boek kun je als kind niet naar Italië gaan! Het meest gekuste everzwijn Ook over Florence weet Rindert Kromhout bijzondere verhalen te vertellen, zoals over het meest gekuste everzwijn. ‘Op de Mercato …

‘De grootste kunstenaar kan niets verzinnen dat niet vooraf al in de steen bestaat, maar als zijn hand niet met zijn geest meegaat zal hij het nooit van ’t ruwe marmer winnen.’ Aldus Michelangelo, die inderdaad met zijn beitel de meest natuurlijke vormen uit een blok marmer tevoorschijn kon toveren. Hij liet zich zelfs niet uit het veld slaan door de bijnaam van het blok marmer waaruit hij zijn David moest zien te scheppen. Hoewel het blok door veel van zijn collega-beeldhouwers en andere betrokkenen spottend il rotto (het beschadigde) werd aangeduid – aangezien het blok marmer een aantal barsten …

Zoals Marlena de Blasi in haar boek Duizend dagen in Toscane schrijft, wordt bruschetta door buitenlanders bijna altijd verkeerd uitgesproken, soms tot ergernis van de Italianen. ‘Meestal moeten de obers en de Italianen die in de buurt zitten te eten alleen maar lachen. Maar welke naam er ook aan wordt gegeven, goed landbrood, niet te dik gesneden en licht geroosterd boven de as van een houtvuur, bedruppeld met extra vergine olijfolie en bestrooid met fijn zeezout is al van oudsher een door en door Toscaanse gastronomische lekkernij. De toevoeging van fijngehakte, verse tomaten is heerlijk, vooral hartje zomer, evenals de …

De lekkerste adresjes voor een heerlijke tijd in Napels! 1 Gran Caffè Gambrinus Via Chiaia 1 (op de hoek van Piazza Trieste e Trento), Napels Dit klassieke café stamt uit 1860 en vormt al tientallen jaren een gewilde ontmoetingsplaats voor schrijvers en andere artistiekelingen. Tussen de goudomlijste spiegels, roodfluwelen stoelen en camerieri in wit kostuum waan je je even in het literair Napels van een eeuw geleden. 2 Caffè del Professore Piazza Trieste e Trento 46, Napels Een eenvoudiger, maar minstens zo lekker kopje koffie drink je aan de overkant van het Piazza Trieste e Trento, bij Caffè del Professore. …

Lasagne is een echte klassieker uit de keuken van Bologna. Hoewel, lasagne zelf schijnt al bij de oude Grieken een populair gerecht te zijn geweest. De naam lasagne zou dan ook zijn afgeleid van het Griekse laganon: plat deeg in smalle repen. Tegenwoordig wordt het deeg in stukken van tien bij twintig centimeter gesneden. De stukken deeg worden dan afgewisseld met steeds een laag saus in een ovenschaal gestapeld. Over de bovenkant gaat een flinke laag bechamelsaus en verder doet de oven al het werk. In de klassieke lasagne alla bolognese horen gehakt, bechamelsaus en Parmezaanse kaas. Het geheim zit …

Het eerste misverstand wil ik graag rechtzetten voordat we aan het echte recept beginnen: als je de échte spaghetti bolognese wilt klaarmaken, moet je om te beginnen de spaghetti achterwege laten. Volgens het recept dat in 1982 officieel door de Accademia Italiana della Cucina bij de Italiaanse Kamer van Koophandel werd vastgelegd, hoort bolognesesaus namelijk geserveerd te worden met tagliatelle. En dan niet met zomaar tagliatelle, nee, de pastalintjes moeten exact 8 millimeter breed zijn, zodat de saus goed kan worden opgenomen. Het tweede misverstand vegen we dan ook maar gelijk van tafel: de echte ragù alla bolognese bevat geen …

Gisterochtend slenterde ik over een klein, charmant marktje dat gehouden werd op het plein bij de San Saba, een kerkje op de Aventijn, dicht bij de Piramide van Cestius. Net als thuis op de Albert Cuyp lagen de artisjokken hier hoog opgestapeld en lachten de tomaten en aubergines (die in Italië vele malen groter en dikker zijn dan in Nederland) me toe. De geur van verse basilicum deed me, ondanks het vroege tijdstip, al verlangen naar de lunch. Ik was eigenlijk alleen op zoek naar verse aardbeien voor een lekker verjaardagsontbijtje vandaag, maar mijn oog viel op het vrolijke geel van …

Welkom op Ciao tutti, de grootste en meest complete Nederlandse website over Italië. Met een dagelijks artikel over la bella Italia is Ciao tutti hét startpunt voor inspiratie uit en over Italië. Dankzij Ciao tutti reis je elke dag even mee naar Italië, om te genieten van de Italiaanse cultuur, de Italiaanse keuken en de Italiaanse taal. Uiteraard delen we ook regelmatig tips voor boeken, series, films en muziek, zodat je thuis geniet van het Italiëgevoel. Ciao tutti is het initiatief van Saskia Balmaekers, die op 1 februari 2010 begon met dit dagelijks weblog over Italië en Italiaanse zaken. Saskia: …