Het zijn echte eyecatchers: de kistjes vol citroenen in de straten van Amalfi en Sorrento, net als de enorme citroenboomgaarden aan de Amalfikust.
De citroenen die in dit stukje Italië groeien, zijn lichtzoet. Hoewel een groot deel van de citroenoogst wordt gebruikt voor het maken van de wereldberoemde limoncello, zijn ze ook lekker om zo te eten of uit te persen.
Wij bestellen regelmatig een voorraadje citroenen bij Vico Food Box, dé online supermarkt met al je favoriete producten uit de supermercato én een aantal lokale en regionale lekkernijen uit heel Italië die zowel in Nederland als in België bezorgd worden.
Vico Food Box zorgt voor gekoeld transport zodat de citroenen onderweg perfect bewaard blijven en in je keuken arriveren alsof ze een uur ervoor zijn geplukt.
Kruising tussen citroen en cederappel
Om meer te weten over deze citroenen, doken we in het boek The land where lemons grow, waarin Helena Attlee je meeneemt naar Sorrento en omstreken, op zoek naar de geheimen van deze bijzondere citroenen.
Van Helena Attlee leren we dat de beroemde Amalfi- en Sorrento-citroenen eigenlijk geen gewone citroenen zijn, maar een speciaal soort limoni, ontstaan na een kruising tussen de citroen en de cedro, de cederappel of sukadecitroen.
De citroenen zijn wat langer dan de ‘gewone’ citroen, hebben een dikkere schil, die vol aromatische oliën zit, en weinig pitjes.
Zowel het vruchtvlees van de citroen als het citroensap zijn iets zoet en dus perfect om zo te eten of te drinken, als verfrissend tussendoortje, in een salade of voor een citroenpasta.
Een schijfje citroen met gemalen koffie en een beetje suiker is in Amalfi zelfs een geliefde digestivo, al gaat er natuurlijk niets boven een glaasje limoncello na het eten…
De enige echte limoncello
Want ook daarvoor wordt de Amalfi- en Sorrento-citroen – die officieel sfusato amalfitano wordt genoemd – gebruikt. Al meer dan honderd jaar, want de naam limoncello werd eind negentiende eeuw voor het eerst gebruikt.
Maria Antonia Faraca maakte met de citroenen uit haar tuin naar eigen inzicht en smaak een citroenlikeur waarvan ze het recept zorgvuldig aanpaste tot het helemaal perfect was.
Dat recept voor liquore al limone, zoals zij haar drankje noemde, droeg ze over aan haar kleinzoon, die een eigen restaurant had en het daar al gauw op de kaart zette. De achterkleinzoon van Maria Antonia zag een gouden toekomst weggelegd voor het gele drankje en registreerde het in 1988.
Of dit het enige officiële verhaal achter de limoncello is of niet, zeker is dat van de citroenen die de zon hebben gevangen langs de Amalfikust elk jaar nog altijd duizenden liters limoncello worden gemaakt.
Elke familie en elke trattoria heeft een eigen recept. Ze verschillen – soms slechts subtiel – in smaak, kleur, geur, helderheid en stroperigheid, onder meer door hoe lang de citroenschillen mogen weken in de alcohol en door de hoeveelheid suiker die wordt toegevoegd.
Terrassen vol citroenbomen
Als je langs de Amalfikust rijdt, zie je overal terrassen vol citroenbomen, soms wel tot een paar honderd meter boven zee. Hier noemen ze deze citroenterrassen overigens macerine, een lokale term die specifiek verwijst naar de terrasconstructie van de citrusboomgaarden en die we op geen enkele andere plek in Italië hebben gehoord.
De bomen worden gestut door dunne kastanjehouten palen, die de eigenaren van de boomgaarden uit de Monte Lattari halen, de bergen die de ‘achterwand’ van de Amalfikust vormen.
Bij extreme kou of flinke regen- en hagelbuien worden de citroenbomen ook aan de bovenzijde afgedekt, meestal met netten die de vruchten tegen het ergste natuurgeweld moeten beschermen. De oogst begint namelijk al vroeg in het jaar, in februari, dus de bijna-rijpe vruchten mogen niet verloren gaan.
Een keurmerk voor kwaliteit
De families die de citroenboomgaarden beheren, moeten ook wel voorzichtig te werk gaan. Sinds 2002 draagt de sfusato amalfitano het IGP-keurmerk (Indicazione Geografica Protetta). Met deze beschermde oorsprongsbenaming moeten ze aan zeer hoge kwaliteitseisen voldoen, die streng gecontroleerd worden.
Als je hier meer over wil weten, is niet alleen het boek van Helena Attlee een aanrader. Je moet dan eigenlijk een keer naar Amalfi, voor de zogenaamde Lemon Tour door de citroenboomgaarden van de familie Aceto. In deze blog vertellen we je daar meer over.
Ook een aanrader is het Sentiero dei Limoni, een wandeling tussen de citroenboomgaarden aan de Amalfikust, waar je onderweg geniet van prachtige vergezichten en bij start of finish de buonissima delizia al limone van Sal de Riso kunt proeven.
De lekkerste recepten met citroen
Wil je thuis ook genieten van de smaak van deze Italiaanse citroenen? Wij bestellen onze citroenen zoals we al eerder schreven bij Vico Food Box, zodat we altijd genoeg voorraad hebben voor een van onderstaande succesrecepten:
*insalata di limone (citroensalade) uit Grandi Gusti
*pizza met citroen en venkel van Janneke Philippi
*linguine met citroen, munt en kappertjes
*spaghetti met citroenpesto van de Pasta Grannies
*citroentulband met amandel, ricotta en olijfolie
*panna cotta met verbena en citroen naar recept van Big Mamma