Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

Ontdek Bologna met de muziek van Lucio Dalla

Bologna is niet alleen de stad van de twee scheve torens, van de portici, van tagliatelle en tortellini en van de oudste universiteit van Europa, maar ook de stad van de muziek.

Unesco heeft Bologna in 2006 benoemd tot Città della Musica, omdat de stad al eeuwenlang nauw verbonden is met verschillende soorten muziek.

foto: Bologna Welcome

Bologna – muzikale bakermat

Al sinds de twaalfde eeuw is Bologna een muzikale bakermat voor allerlei muziekstromingen. Aan de Accademia della Filarmonica (die nog altijd bestaat) volgde niemand minder dan Wolfgang Amadeus Mozart lessen. In de tweede helft van de twintigste eeuw was Bologna het podium voor vele grote jazz- en bluesartiesten zoals Miles Davis, Ella Fitzgerald en B.B. King.

foto: Bologna Welcome

In de jaren zeventig en tachtig werd het allemaal wat ruiger; Bologna had een uitgebreide underground scene van jonge bandjes die vooral punk- en rockmuziek speelden.

In die jaren klonk ook voor het eerst de stem van Lucio Dalla, een enorm populaire singer-songwriter die, ook na zijn dood, op handen wordt gedragen door de Bolognesi, net als Vasco Rossi en Cesare Cremonini. Genoeg redenen dus om Bologna Città della Musica te noemen!

Col rosso dei muri alle spalle

Zeker in 2022 – tien jaar na Lucio Dalla’s overlijden – kun je tijdens een bezoek aan Bologna niet om dit icoon heen. Tijdens een wandeling door de stad kom je hem vanzelf tegen, vereeuwigd op een stuk muur of schallend door de speakers van een bar.

Aan de hand van een aantal van onze favoriete liedjes uit Lucio Dalla’s oeuvre neemt Saskia je in dit artikel mee op een muzikale tour door de straten van zijn Bologna, col rosso dei muri alle spalle.

Bologna, sai mi sei mancata un casino

Saskia: ‘Het was alweer even geleden dat ik in Bologna was. Net zoals Dalla zingt in Dark Bologna heb ik de stad gemist: de vele kleuren, de studentikoze sfeer, de winkels vol hammen, kazen en andere lekkernijen, de volle borden tagliatelle in traditionele trattoria’s…

Ik geniet van wandelingen zonder doel, die me uiteindelijk op de mooiste plekken brengen, van de warme omhelzing van de pleinen, het geroezemoes in de smalle straatjes die tijdens de aperitivo zinderen van levensvreugde, van onverwachte ontmoetingen en van verrassende street art in achterafsteegjes.

E come sono contento, di essere qui in questo momento

Ik dwaal en droom, met in mijn hoofd de liedjes die Dalla hier schreef en componeerde en die de perfecte leidraad vormen om bijzondere plekken in Bologna in je hart te sluiten. Zoals hij zingt in L’anno che verrà: ‘E come sono contento, di essere qui in questo momento’ – en wat ben ik blij om hier nu te zijn.

Caro amico, ti scrivo

In de winter van 2018 dansten boven de Via d’Azeglio zinnen uit Dalla’s prachtige L’anno che verrà:

Op dit moment zie je zodra de duisternis invalt, zinnen uit liedjes van Raffaella Carrà, maar ik hoop dat – gezien het jubileum van zijn tachtigste geboortedag in maart 2023 – Dalla’s songteksten komende winter weer terugkeren.

Ho un materasso di parole

Op zijn vijftigste kocht Lucio Dalla het huis tegenover de kerk waar hij was gedoopt, op de hoek van de Via d’Azeglio en het Piazza dei Celestini.

Je herkent Casa Dalla aan de afbeelding van Lucio Dalla met saxofoon, omringd door meeuwen. Dalla woonde en werkte er tot zijn dood in 2012. Inmiddels is Casa Dalla het thuis van de Fondazione Lucio Dalla, die regelmatig rondleidingen geeft zodat je een inkijkje in Dalla’s wereld krijgt.

Dalla was een verwoed kunstverzamelaar, met veel provocerende werken maar ook een aantal achttiende-eeuwse Napolitaanse kerststallen, maar je bewondert in zijn voormalige thuis ook een aantal van zijn awards en muziekinstrumenten.

Bewonder ook de met fresco’s versierde plafonds en laat je tot slot betoveren door Dalla’s Stanza dello Scemo (‘kamer van de gek’) met een enorm projectiescherm, bioscoopstoelen en speelgoedtrein.

foto’s: Fondazione Lucio Dalla

De Fondazione Lucio Dalla verzorgt op maandag (11.00 en 12.00 uur), vrijdag (om 15.00, 16.00, 17.00 en 18.00 uur) en zaterdag (om 11.00, 12.00, 14.00, 15.00, 16.00 en 17.00 uur) een rondleiding van ongeveer een uur. Een kaartje kost € 15,- en is te reserveren bij de Fondazione Lucio Dalla.

Na het museumbezoek zin in een caffè? Voor een pucc-capucc (een door hem verzonnen term voor een cappuccino met weinig melk) ging Dalla graag naar Gran Bar, aan de Via d’Azeglio 8a.

Sulle panchine di Piazza Grande

Over zijn favoriete plein zingt Lucio Dalla: ‘Una famiglia vera e propria non ce l’ho, la mia casa è Piazza Grande’ – een echte familie heb ik niet, mijn thuis is Piazza Grande.

Hoewel veel mensen menen dat Dalla met zijn Piazza Grande het beroemde Piazza Maggiore bedoelt, is niets minder waar. Dalla’s ‘grote plein’ is het Piazza Cavour, met uitnodigende panchine, bankjes, rondom een vijver, waar het goed mijmeren, schrijven en muziek luisteren is.

Op een van deze bankjes schuif je aan naast een in brons vereeuwigde Lucio Dalla, met zijn klarinet (die hij helemaal zelf leerde bespelen) en een blad vol poëtische zinnen. Zijn blik is gericht op het huis waar hij op 4 maart 1943 werd geboren, op nummer 2.

Het bronzen beeld lijkt te genieten van dit plekje op het plein, kijkend naar ‘gli innamorati in Piazza Grande, dei loro guai, dei loro amori tutto so, sbagliati e no’.

Se io fosse un angelo

Als je de geur van hammen, kazen en tortellini in brodo volgt, wandel je via de ‘culinaire vierhoek’ bijna vanzelf naar de Via degli Orefici, die ook wel La Strada del Jazz wordt genoemd.

In het plaveisel zijn de namen van grote muzikanten vereeuwigd in sterren, net als op de Hollywood Boulevard van Los Angeles.

Als je de Via degli Orefici volgt (die overgaat in de Via Caprarie), wandel je onder meer langs de sterren van Chet Baker en Miles Davis, maar natuurlijk ontbreekt ook Lucio Dalla niet. Zijn ster is als enige midden op straat te vinden, als het kloppend hart van de Strada del Jazz.

La Strada del Jazz is ook de naam van een swingend muziekfestival, dat dit jaar half september wordt gehouden. Op de website van La Strada del Jazz vind je meer informatie.

Balla balla ballerino

Lucio Dalla’s muziek is niet alleen heerlijk om naar te luisteren maar ook om op te dansen. Zeker dit nummer, dat oproept tot een avondje ballare:

Het schoot me direct te binnen bij het zien van dit tangodansende tortellinipaar van street artist Claudiano.jpeg, op de hoek van de Via Rizzoli en het Piazza della Mercanzia.

Vorrei girare il cielo come le rondini

Het voorjaar is mijn favoriete tijd in Italië. Niet alleen vanwege de uitbundig bloeiende bloemen, de steeds warmer wordende zon en de dagen die lengen, maar ook en vooral vanwege de zwaluwen die door de lucht scheren en elke ochtend en avond opvrolijken met hun schrille klanken.

Le rondini is misschien wel mijn favoriete lied van Dalla:

Net als zijn zwaluwen strijk ik graag hier en daar neer en zou ik wel over de daken van de stad willen vliegen, om al dat moois in een ander perspectief te zien.

Helaas kan dat niet, maar een beklimming van de Torre degli Asinelli zorgt ervoor dat je Bologna in elk geval vanuit zwaluwperspectief kunt bewonderen. Net als Dalla zul je deze aanblik van de stad in je hart sluiten. Sogni, tu sogni nel cielo dei sogni…

A bere del whisky al Roxy Bar

Deze zinsnede komt niet uit een van Lucio Dalla’s liedjes, maar uit Vita spericolata van Vasco Rossi:

Bij deze befaamde bar aan de Via Rizzoli moet je echt even stoppen voor een caffè of een drankje met uitzicht op de twee torens van Bologna.

Mede dankzij Vasco Rossi’s lied is Roxy Bar namelijk uitgegroeid tot een van de bekendste bars in heel Italië, waar Rossi zelf ook nog wel eens aanschuift voor een glas whisky.

Ecco là le luci di San Luca

In het lied Dark Bologna noemt Lucio Dalla het Santuari della Madonna di San Luca, dat net buiten de stad op een heuvel prijkt:

Een lange portico die maar liefst zeshonderdzesenzestig bogen telt brengt je er vanuit het centrum naartoe, zoals je in deze blog kunt zien. Een heerlijke wandeling, zeker als je onderweg geniet van Dark Bologna en Dalla’s andere liedjes.

Sentì il dolore nella musica

In 1976 opende Fonoprint, de eerste professionele opnamestudio van Bologna, waar ook Lucio Dalla en Vasco Rossi hun nummers opnamen. Dalla zong hier onder andere Caruso in:

Een deel van de studio’s aan de Via Bocca di Lupo is inmiddels omgetoverd tot het Museo del Suono e della Canzone – een luisterrijke bestemming voor muziekliefhebbers!

Voor nog meer muzikale historie breng je een bezoek aan het Museo Internazionale della Musica (aan de Strada Maggiore 34), dat is gevestigd in het chique Palazzo Sanguinetti.

In de met fresco’s versierde zalen van het palazzo bewonder je een unieke collectie muziekinstrumenten en schilderijen, terwijl de bibliotheek een enorme verzameling manuscripten, schetsen en documenten omvat.

Het museum herbergt ook een nauwkeurige reconstructie van het atelier van de beroemde Bolognese vioolbouwer Otello Bignami.

foto: Bologna Welcome

Bijzonder is ook de Collezione Tagliavini, in de San Colombano. In deze kerk, met muren vol prachtige fresco’s, staan ruim negentig antieke klavecimbels, piano’s en spinetten, uit de unieke collectie van Luigi Ferdinando Tagliavini, maestro-muzikant, componist en gepassioneerd verzamelaar.

Nel centro di Bologna non si perde neanche un bambino

Dwaal zeker ook een dag zonder vooropgezet plan door Bologna, om te genieten van alle schoonheid van de stad die Lucio Dalla zo na aan het hart lag. Verdwalen kun je er volgens hem niet. In Disperato erotico stomp zingt hij: Nel centro di Bologna non si perde neanche un bambino – in het centrum van Bologna kan zelfs een kind niet verdwalen.

Dalla wandelde zelf ook graag door de stad. ’s Ochtends kuierde hij vaak door de Via del Mercato, waar je ‘l’animo del bolognese godereccio’ vindt – de geest van de genotzuchtige Bolognees.

Ci sarà da mangiare e luce tutto l’anno

Zin in een lekker bord pasta na deze muzikale wandeling door de stad? Ga dan naar Trattoria Da Vito (Via Mario Musolesi 9), waar Lucio Dalla graag aanschoof. Ook andere artiesten kwamen en komen hier graag, zoals de bijnaam Osteria degli Artisti verklapt.

Ook bij Ristorante da Cesari (Via de’ Carbonesi 8) kwam Lucio Dalla vaak. Hij nam het liefst plaats aan een tafeltje bij het raam, om te kijken naar voorbijgangers en hen in zijn hoofd verhalen toe te dichten.

Een derde favoriet van Dalla was Da Nello al Montegrappa (Via Montegrappa 2B), waar hij vaak een bord gramigna con salsiccia e funghi bestelde.

Adesso spengo la luce e così sia

Het graf van Lucio Dalla bevindt zich op het kerkhof bij het Certosa di Bologna, het voormalige Kartuizer klooster dat sinds begin negentiende eeuw de monumentale begraafplaats van Bologna herbergt, waar ook Giosuè Carducci, Giorgio Morandi en Ottorino Respighi begraven zijn.

Dalla’s grafmonument is gemaakt door Antonello Paladino, die ook het bronzen beeld van Lucio Dalla op het bankje op Piazza Cavour ontwierp.

Op zijn graf prijkt een regel uit het liedje Cara: ‘Buonanotte anima mia, adesso spengo la luce e così sia’ plus de inscriptie: musicista, poeta e maestro di vita, muzikant, dichter en meester des levens.

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *