Als je in Umbrië bent, kun je niet om de Heilige Franciscus heen. Franciscus werd geboren in Assisi, waar hij een groot deel van zijn leven doorbracht, maar in heel Umbrië vind je zijn sporen terug.
De Via di Francesco, een bijzondere pelgrimsroute die in het teken van Franciscus staat, voert langs verschillende plekken waar de heilige zijn sporen achterliet, met als stralend middelpunt Assisi.
In navolging van het levensverhaal van Franciscus zul je geïnspireerd raken door kleine, eenvoudige dingen die je onderweg ziet, de mensen die op je pad komen en de bijzondere landschappen die aan je voorbijtrekken. Met welk doel je de Via San Francesco ook bewandelt, een avontuur wacht hoe dan ook. Andiamo?
Meerdere wegen naar Assisi
Je kunt de route te voet, op de fiets of zelfs te paard afleggen. Als je vanuit het noorden komt, start je bij het klooster in La Verna, in Toscane, en trek je naar Assisi. Deze noordelijke route is ongeveer tweehonderd kilometer lang.
Je kunt de route ook vanuit het zuiden volgen, dan ga je van Rome naar Assisi. De zuidelijke route beslaat ongeveer driehonderd kilometer. Tot slot is er ook nog de Romeinse route, die van La Verna via Assisi naar Rome loopt, met een totale afstand van circa vijfhonderd kilometer.
Op de website van de Via di Francesco vind je alle details van de verschillende routes mét alle etappes, zodat je goed voorbereid op pad kunt gaan.
Je kunt op de website aangeven of je de route te voet of per fiets wil afleggen. Vervolgens zie je voor het gekozen vervoersmiddel uit welke etappes de route bestaat, hoeveel kilometer elke etappe is, hoe lang je er gemiddeld over doet en ook of het niveau makkelijk, medium of uitdagend is.
Je vindt per etappe ook informatie over welke bezienswaardigheden je onderweg tegenkomt, tips voor onderweg en uiteraard een plattegrond.
Van La Verna naar Assisi
Het vertrekpunt voor de route die vanuit het noorden naar Assisi loopt, is La Verna in Toscane, een van de plaatsen waar Sint Franciscus van Assisi het meest van hield.
Begin dertiende eeuw werd dit heiligdom gebouwd in de Toscaanse Apennijnen, op de Monte Verna. Op deze plek ontving San Francesco, toen hij zich in 1224 terugtrok voor stilte en gebed, de stigmata en verscheen de gekruisigde Christus aan hem.
In het Santuario della Verna staat een inscriptie in Latijn: ‘non est in toto sanctior orbe mons’, er is in de hele wereld geen berg heiliger dan deze. Daarmee is het Santuario della Verna een bijzonder startpunt van je reis.
Op weg naar Assisi passeer je verschillende plekken die een belangrijke rol hebben gespeeld in het leven van Franciscus. Zo is er een mooi verhaal bij de etappe die van Pieve Santo Stefano naar Sansepolcro leidt.
Bij het klooster van Montecasale klopten ooit drie gevaarlijke criminelen aan. Ze vroegen om brood en wijn, maar de monnik die open deed stuurde hen gauw weg en vertelde vervolgens aan de Heilige Franciscus dat hij de mannen had weggestuurd.
Franciscus gebood de monnik echter om achter de mannen aan te gaan, hen het brood en de wijn te geven, voor hen te knielen, zijn excuses aan te bieden en een gebed op te zeggen waarin hij zou bidden dat de mannen op het rechte pad zouden blijven.
Onderweg passeer je verschillende kerken die aan de Heilige Franciscus zijn gewijd, zoals de Chiesa di San Francesco in Citerna en die in Città di Castello. In dit laatste stadje liepen inwoners van heinde en ver, jong en oud uit om Franciscus in het echt te zien en zijn handen te kunnen kussen. Omdat de Heilige Franciscus niet wilde dat iemand zijn stigmata zag, had hij ze met verband omwonden en verstopte hij zijn handen in zijn mouwen, zodat de mensen alleen zijn vingers konden kussen.
De tocht brengt je dichter bij de natuur, bij de dieren die bij Franciscus en zijn volgelingen zo geliefd waren. Een aantal etappes duren tien tot twaalf uur en kun je als je de route te voet wil afleggen, beter verdelen over twee dagen, zoals de etappe van Gubbio naar Valfabbrica (bijna veertig kilometer).
Na zo’n tweehonderd kilometer in de benen bereik je Assisi, met de indrukwekkende Basilica di San Francesco, met schitterende fresco’s van Cimabue, Giotto, Lorenzetti en Martini.
Breng ook zeker een bezoek aan de Basilica di Santa Maria degli Angeli, waar de jonge Franciscus zich bewust werd van zijn roeping en de rest van zijn leven in armoede en eenvoud zou leiden.
Van Rome naar Assisi
Ook als je vanuit de Eeuwige Stad op weg gaat naar Assisi, wandel je door prachtige natuur, over mooie paden en langs bijzondere heiligdommen. Zo kom je door de heilige vallei van Rieti, met onder meer het heiligdom van Greccio, het Santuario di Fonte Colombo en het Santuario della Foresta tot de tempel van Terminillo.
Ook wandel langs je een bijzondere beukenboom met knoestige takken, die zijn huidige vorm zou hebben aangenomen toen hij de Heilige Franciscus beschermde tijdens een storm. In tegenstelling tot andere beukenbomen lijkt de boom van Franciscus bijna een soort sprookjesboom.
In feite is deze boom ‘pas’ tweehonderdvijftig jaar oud en dus is de boom in theorie veel te jong om de Heilige Franciscus bescherming te hebben kunnen bieden, maar pelgrims leggen graag een klein offer aan de voet van de boom.
Een van de mooiste etappes van de zuidelijke route is die van Ceselli naar Spoleto, waarbij je van de groene vallei van de rivier de Nera naar de stad Spoleto loopt. In de kathedraal van Spoleto wordt nog altijd een originele brief van de Heilige Franciscus aan zijn broer bewaard.
De vallei waarin Spoleto ligt, was de Heilige Franciscus erg dierbaar: ‘Nihil iucundius vidi valle mea spoletana’, ik heb nooit iets vreugdevollers gezien dan de vallei van Spoleto.
Na Spoleto wandel je naar de eindbestemming, Assisi, dat je al van verre aan de horizon ziet gloren. Tijd om de imposante witte Basilica di San Francesco te aanschouwen!
Meer informatie over de Via di Francesco
Meer informatie over deze heilige wandelroute vind je op de website van de Via di Francesco. Bekijk ook deze twee routes waarmee je in de voetsporen van de heilige Franciscus treedt.