Bestel Saskia's roman Het perfecte recept

De Gouden Mijlpaal op het Forum Romanum – het startpunt van alle wegen vanuit Rome

Hoewel het gezegde ons doet denken dat alle wegen naar Rome leiden, is het eigenlijk andersom: alle wegen vertrekken vanuit Rome. Het beginpunt van de grote wegen die de Romeinen reeds aanlegden, lag steeds in de Eeuwige Stad zelf; het eindpunt was veranderlijk, afhankelijk van de gekozen richting.

Zo leidde de bekendste Romeinse weg, de Via Appia, naar Brindisi. Een andere grote weg ten tijde van de Romeinen, de Via Flaminia, liep van Rome naar Rimini. De Via Flaminia werd overigens vernoemd naar keizer Gaius Flavianus, die tijdens de tweede Punische Oorlog aan de oevers van het Lago Trasimeno zijn laatste adem uitblies.

In Rimini konden de Romeinen hun weg vervolgen over de Via Aemilia, die van Rimini naar Milaan liep. Onderweg werden uiteraard de belangrijkste plaatsen als Bologna, Modena, Parma en Piacenza aangedaan.

Ook deze weg was vernoemd naar een belangrijke Romein, en wel naar de overgrootvader van Marcus Aemilius Lepidus, die samen met Antonius en Octavianus (de latere keizer Augustus) een driemanschap vormde.

De Via Cassia vertrok vanuit Rome in noordelijke richting, naar Florentia, het tegenwoordige Florence. Deze weg is grotendeels bewaard gebleven en wordt nog veel gebruikt, met name door pelgrims uit het noorden die naar Rome trekken. Ook de Via Aurelia, die langs de kust naar Genua liep, wordt nog dagelijks gebruikt en draagt zelfs nog zijn oorspronkelijk naam.

Rome als vertrekpunt dus, en niet als eindpunt. Om dat goed te onderstrepen werd er op het Forum Romanum een mijlpaal geplaatst, de zogenaamde Milliarium Aureum (Gouden Mijlpaal), die de precieze plek aangaf waar alle Romeinse wegen begonnen.

Deze Gouden Mijlpaal werd in 20 voor Christus opgericht door keizer Augustus. Hoewel de mijlpaal in eerste instantie bedoeld was als praktisch instrument, was het daarnaast zeker ook een politiek machtssymbool: hier in Rome bevond zich het centrum van de wereld – en nergens anders!

De Millarium Aureum was volgens archeologen een achthoekige marmeren zuil, bekleed met bladgoud, op een sokkel die eveneens van marmer was en die was versierd met bloemmotieven. In deze mijlpaal hadden de Romeinen de namen van de belangrijkste steden gegraveerd, met vermelding van de afstand tussen de stadspoorten van deze steden tot de stadspoorten van Rome. De afstanden werden dus niet gemeten vanaf de plek waar de mijlpaal zelf stond.

De gouden mijlpaal stond opgesteld achter het linkeruiteinde van de rostra (een soort spreekgestoelte op het Forum, waar de grote redenaars hun toespraken hielden). Aan het rechteruiteinde van de rostra bevond zich het Umbilicus Urbis (Het naveltje van de stad), dat werd beschouwd als het centrum van de stad. De rostra werd zo dus niet alleen het middelpunt van de stad en van de politiek, maar ook van de wereld die via de Romeinse wegen te bereiken was.

De Gouden Mijlpaal is helaas grotendeels verloren gegaan. Een klein deel van de sokkel is opgegraven en is nog steeds op het Forum Romanum te zien.

Ontdek de leukste routes in Italiaanse steden!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *