Niemand overleeft alleen – Margaret Mazzantini,

Vorige week verscheen het nieuwste boek van Margaret Mazzantini, Niemand overleeft alleen. Ik las het boek vorig jaar al in het Italiaans, omdat ik na het lezen van Mazzantini’s eerdere boeken niet kon wachten tot de Nederlandse vertaling zou verschijnen.

Toen ik de Nederlandse versie vorige week in handen had, besloot ik het verhaal van Delia en Gaetano nogmaals te lezen, maar nu in mijn eigen taal, om nogmaals te genieten van Mazzantini’s schitterend opgetekende verhaal. Weer las ik het in één ruk uit, geraakt als ik was door beide hoofdpersonen en hun gesprekken en gedachten.

Een compliment voor de vertalers, Miriam Bunnik en Mara Schepers, want het verhaal boet aan niets in op het origineel. Ik pakte de Italiaanse versie er af en toe bij, om een stukje Italiaans te lezen, maar Mazzantini’s woordenschat en vertelstijl blijft prachtig overeind. Geen geringe prestatie, zeker niet met z’n tweeën.

Miriam Bunnik blijkt dan ook een Mazzantini-fan. Op haar blog schrijft ze: ‘Mijn eerste kennismaking met de schrijfster Margaret Mazzantini vond plaats in een bioscoop in Rome, toen ik naar de verfilming van haar boek Non ti muovere (Ga niet weg, uitgegeven bij Wereldbibliotheek) ging. Het boek had ik niet gelezen, maar bij de film heb ik van het begin tot het eind zitten huilen.

Het verhaal gaat over Timoteo en zijn vijftienjarige dochter, Angela, die in coma ligt. Terwijl zij vecht voor haar leven zit hij aan haar bed en biecht tot in detail zijn diepste en intiemste geheim op: zijn noodlottige liefde voor een andere vrouw dan haar moeder, een vrouw die zijn hart in alle opzichten heeft gestolen. Timoteo smeekt Angela bij hem te blijven: ‘Ga niet weg. Ik wil je iets vertellen’.

Het boek en de film waren zowel in Italië als in Nederland een groot succes. Toen de uitgever ons belde voor de vertaling van Mazzantini’s nieuwste boek, was ik dan ook erg gevleid dat ik een boek van haar mocht vertalen. Ter wereld gekomen speelt zich deels af in het vroegere Joegoslavië, waar de grote liefde tussen Gemma en Diego tijdens de belegering van Sarajevo in de jaren negentig abrupt tot een einde komt.

Als Gemma jaren later met haar zoon Pietro teruggaat naar die verscheurde stad, komen allerlei onbeantwoorde vragen weer boven en doet ze een verschrikkelijke ontdekking. Een ontdekking die je tijdens het lezen langzaam begint te beseffen, maar waar je eigenlijk niet aan wilt. Een verhaal over liefde, tegen de heftige achtergrond van oorlog en onvruchtbaarheid.

Onlangs verscheen bij Wereldbibliotheek een derde boek van haar: Niemand overleeft alleen, een vertaling die ik tevens samen met Mara Schepers op me heb genomen. Ook deze keer weer een grote, maar tragische liefde. Ook deze keer weer een moeilijke situatie: Delia en Gaetano zijn niet meer bij elkaar en we volgen de twee op een avond in een restaurant, waar ze moeten leren omgaan met hun gevoelens en hun scheiding.

Mazzantini laat op briljante wijze zien hoe de passie aan het begin en de woede aan het einde van een relatie gevaarlijk dicht bij elkaar liggen. Een roman die zich laat lezen als de gevoelsbiografie van een generatie, van deze generatie.

Van Mazzantini moet je houden. Ze schrijft schitterende verhalen, maar ze schrijft ze wel altijd met een omweg. Haar eigenzinnige stijl, gekenmerkt door breedvoerige zinnen en ingewikkelde metaforen, zorgt ervoor dat haar verhalen diepgang krijgen en dat ook de lezer met de gevoelens van haar hoofdpersonen worstelt.

Ook als vertaler moet je van Mazzantini houden, want de gevoeligheid van de Italianen laat zich niet makkelijk vertalen naar het nuchtere Nederlands. Ook ik voel dus een moeizame liefde voor het werk van Mazzantini: het is schoonheid en passie, maar ook heftig en zwaar.’

Gauw bestellen en lezen dus, dit boek!

Niemand overleeft alleen | Margaret Mazzantini | vertaald door Miriam Bunnik & Mara Schepers | ISBN 9789028424777 | € 15,- | Uitgeverij Wereldbibliotheek