Rome

Rome is prachtig – dat hoeven we de meesten van jullie niet te vertellen. De stad telt schitterende monumenten, unieke kerken, indrukwekkende beelden en klaterende fonteinen. Naast al dit moois loont het echter ook de moeite om Rome eens van een andere kant te bekijken, zoals Franco Bevilacqua laat zien in zijn boek I tetti di Roma raccontano (‘De daken van Rome vertellen’). De kunstenaar klom regelmatig omhoog, om op een van de daken die Rome rijk is de stad te overzien en vast te leggen. Met als enige gezelschap potlood, papier en zijn eigen gedachten, keek de tekenaar uit …

De stapel met boeken over Italië groeit sneller dan ooit. Naast bureau, bank en bed verschijnen steeds hogere stapels romans, kookboeken, dichtbundels, reisgidsen en thrillers – sommige gloednieuw, andere al wat ouder en op de kop getikt tijdens een van onze vele strooptochten. Nu is het geen straf om je gedurende de steeds vroeger intredende avond en de onaangekondigde regenbuien te verdiepen in het land van la dolce vita, dus we zullen komende tijd nog wat vaker dan anders ‘lekker leesvoer’ tippen. Vandaag trappen we af met maar zeven boeken – met Rome steeds op een andere manier in de …

Het Campo de’ Fiori is zonder twijfel het bekendste marktplein van Rome. Je kunt er terecht voor verse groente en fruit, kruiden, olijfolie, allerlei toeristische souvenirs, een zestiende-eeuws bordeel voor hoge heren en een voormalige brandstapel. De bloemen van Campo de’ Fiori In 1478 verhuist de grote markt van Rome van het Piazza del Campidoglio naar Piazza Navona. Dat was in de hele buurt, waar ook het Campo de’ Fiori zich bevindt, direct te merken. Op dat moment was er op Campo de’ Fiori niet veel meer te vinden dan een veld vol papavers, madeliefjes en vergeet-me-nietjes en de woonpaleizen …

De volgende keer dat we naar Rome reizen, zullen we vergezeld worden door Rosita Steenbeek. Niet letterlijk, maar met haar Romeverhalen, die vanaf volgende week in handig dwarsligger®-formaat verkrijgbaar zijn, is ze er toch een beetje bij! ‘Voor mij is Rome het oude centrum, de smalle straatjes in de warme kleuren, alle schakeringen oranje, rood zelfs, geel van zand tot goud. Hier is Rome als een huis, de steegjes zijn gangen, en op drie minuten afstand liggen de twee mooiste pleinen van de stad, misschien wel van de wereld. Piazza della Rotonda met het best bewaarde monument, het Pantheon, Piazza Navona. …

Geniet deze ochtend samen met ons van een supersnel en tegelijkertijd poëtisch Rome, met op elke straathoek magie, geschiedenis en levenslust: De film is een kunststuk van Giulio Mentuccia en het digitale oog van zijn camera, in een zwoele augustusnacht eerder dit jaar.

Na hun hoofdrol in de prachtige televisieserie wordt de beruchte Borgiafamilie nu uitgebreid beschreven in de roman Schoonheid en schande van Sarah Dunant. We interviewden de schrijfster over haar nieuwe boek, waarbij Sarah Dunant zich keer op keer liet ontvallen dat ze de Borgia-vertrekken in het Vaticaans Apostolisch Paleis zo ontzettend mooi en bijzonder vond. ‘De Sixtijnse Kapel is er niets bij,’ zo vertrouwde ze Saskia toe. Voordat we later deze maand Sarah Dunant verder aan het woord laten, vroegen we Aniek Rooderkerken – die als kunsthistorica gespecialiseerd is in de Italiaanse renaissance – ons mee te nemen naar de …

Willemijn dacht op persreis te gaan voor Ciao tutti, maar niets was minder waar. Ze was door Saskia onder valse voorwendselen naar Rome gelokt voor een wel heel bijzondere verrassing. Vandaag deelt ze haar verhaal met ons! Vrijdag 24 mei Van Piemonte naar Rome Ik wil net een hap zetten in een versgebakken hazelnoottaart met onvervalste Piemontese noccioli, als er een berichtje binnenkomt op mijn telefoon. Het is Saskia, ze vraagt of ik het weekend van 13 en 14 juli vrij ben voor een persreis naar Rome – de provincie Rome heeft Ciao tutti uitgenodigd, maar ze is zelf verhinderd. …

In Rome is het niet moeilijk om een geschikte plek te vinden om International Day of Laziness in stijl door te brengen. Eigenlijk is het altijd aan te raden om tenminste één ochtend of middag in Rome he-le-maal niets te doen. Het is de beste manier om alle indrukken te verwerken en je hoofd vrij te maken voor nog meer moois. Ciao tutti deelt vandaag tien heerlijke plekken in de Eeuwige Stad om even helemaal bij te komen. En omdat Rome nu eenmaal is zoals ze is, zijn de meeste stiekem bezienswaardigheden op zichzelf… Op een onbewoond eiland Het bestaat: …

Vanmiddag nemen we jullie mee naar een bijzonder gebouw in Rome: Palazzo Valentini. Op het eerste gezicht is er weinig bijzonders te ontdekken aan dit palazzo, de thuisbasis van de Provincia di Roma. Dat komt omdat je voor de echte schatten van deze plek moet afdalen naar de kelders… In Palazzo Valentini vond men, onder de grond, een onwaarschijnlijke schat: de archeologische resten van een paar fraaie woonhuizen uit het oude Rome. Vanaf de dag van de vondst zette een team van kunsthistorici, archeologen en architecten alles op alles om die huizen in kaart te brengen, te restaureren en klaar …

In het jaar 98 gebeurde er iets bijzonders in het Romeinse rijk: voor het eerst kwam een niet-Italiaanse keizer aan de macht. Marcus Ulpius Nerva Traianus Augustus is zijn officiële naam, maar wij kennen hem het best als Trajanus. In deze blog een klein eerbetoon aan een grote keizer, die op 9 augustus van het jaar 117 zijn laatste adem uitblies. Vreemde keizer Trajanus kwam uit Italica, een plaatsje in Spanje. Zijn weg naar de troon liep, zoals dat inmiddels gebruikelijk was in Rome, via een adoptie. De zittende, wat onzekere keizer Nerva nam hem als adoptiefzoon op in de …

In de stijlvolle wijk achter de Via Veneto in Rome, een onbekend stukje van de Eeuwige Stad waar toeristen vrijwel nooit voet zetten, vind je een plein met de naam Piazza Sallustio. Die naam verwijst naar iets dat met het blote oog niet snel te ontdekken valt als je op het plein staat: dat we ons hier bevinden in de beroemde horti sallustiani, de tuinen van Sallustius. Wie was Sallustius? Caius Sallustius Crispus leefde in de eerste eeuw voor Christus en groeide op in een redelijk welgestelde familie in de regio Abruzzo. Sallustius had zich flink opgewerkt en wist geweldig …

De hitte straalt bijna zichtbaar van de eeuwenoude straatstenen af, de groepen toeristen zoeken wanhopig naar schaduwrijke hoekjes om bij te komen en zich op te maken voor het vervolg van de wandeling… Wie Rome in de zomermaanden bezoekt kan rekenen op hitte en zonneschijn. Natuurlijk stop je daarom zonnebrand en een petje in je koffer, maar er is nog iets dat een zomerbezoek aan Rome een stuk aangenamer maakt. Wat iedereen bovendien wel weet, maar pas echt ondervindt als ze dagenlang de straten van Rome verkennen: de stad is gebouwd op heuvels. Gewoon slenteren kan op het bekende toeristendrafje …

Jolie Jacobs verloor haar hart aan Rome – en vooral aan de liefdesverhalen die met de stad verbonden zijn. Voor Ciao tutti schrijft ze over een van de grootste mannenverslindsters bij uitstek: Paolina Bonaparte: ‘Rome is druk, luidruchtig en chaotisch. Niet in de laatste plaats door wild voorbij racende scooters of Fiatjes 500. En probeer maar eens de busladingen toeristen te ontwijken als je zelf de stad wil ontdekken. Er is bijna geen ontsnappen aan het ‘levendige karakter’ van de stad. Maar wil je het toch proberen, neem dan een van de kleine busjes richting Villa Borghese. Dit park is …

De uitdrukking fare bella figura klinkt de meeste Italiëliefhebbers niet vreemd in de oren. Het is immers een kunst waar de Italianen meer dan bedreven in zijn. Voor hen betekent het dan ook veel meer dan een goed figuur slaan. Het is eigenlijk een mooie uitdrukking voor ‘goed voor de dag komen’, in alle opzichten. Daarmee gaat het verder dan alleen je kleding; je hele uitstraling werkt mee aan la bella figura. Via dei Condotti: van Valentino tot Vuitton Uiteraard kun je overal in Rome aan fare bella figura doen, van koffiebar tot supermarkt, van museum tot aperitivo-bar. Ben je …

Na een restauratie van Pinturicchio’s Resurrezione (Verrijzenis), te zien in de Sala dei Misteri, die deel uitmaakt van de Borgia-appartementen in de Vaticaanse Musea, is een grootse ontdekking gedaan. Waarschijnlijk staan op dit werk van Pinturicchio de allereerste oorspronkelijke bewoners van Amerika afgebeeld, zoals Columbus ze heeft gezien en beschreven. De appartementen zijn vernoemd naar paus Alexander VI, Rodrigo Borgia. Hij was paus van 1492, het jaar waarin Colombus Amerika ontdekte, tot 1503. De appartementen zijn aan het begin van zijn pontificaat gedecoreerd, waarschijnlijk tussen 1492 en 1495. Zeker is in elk geval dat de appartementen op 1 januari 1495 …

Deze ochtend zetten we Rome in prachtig poëtisch licht, met de woorden die F. L. Bastet ooit optekende, geïnspireerd door de Romeinse monumenten: Het Forum in de zon, de zuilen en de rozen en van de Palatijn de milde lentewind – hier worden wij weer stom en tot geluk verkozen het éne ogenblik, dat alles herbegint. Zie, langs de stramme muur waar wij bevrijd verpozen verglijdt de schaduw van dit lachend wonderkind: de eeuwig nieuwe tijd die in het tijdeloze verwaaien van de dag zijn diepste wezen vindt. Want trager stroomt het bloed maar sneller gaan de zinnen waar tussen …

Hoewel we al tientallen keren in Rome waren, zijn er altijd dingen die we nog nooit hebben gedaan maar die we graag een keer zouden willen doen. We zullen jullie niet vermoeien met onze wensenlijst, maar wel met een wens die afgelopen week in vervulling ging: iets drinken op het dakterras van Grand Hotel de la Minerve, net achter het Pantheon in Rome. Het had nog heel wat voeten in de aarde. We liepen een drankje hoog boven de Romeinse daken al eens mis vanwege slecht weer, de verkeerde tijd (de bar was toen net dicht) of niet geheel geschikte …

Zoals altijd begon ons bezoek aan Rome ook dit keer bij het Pantheon. We keken wederom vol verwondering omhoog door de oculus, groetten Rafaël en dronken een kopje koffie aan de bar van Sant’Eustachio. Daarna dwaalden we door de straatjes rondom het Pantheon, waar we op een enorme marmeren voet stuitten: Deze Piè di Marmo (letterlijk: voet van marmer) lijkt van een enorme Romeinse reus te zijn geweest, als je de afmetingen in ogenschouw neemt. Volgens de buurtbewoners is het echter de voet van een Egyptische godin, Isis, van wie er ooit een gigantisch beeld op deze plek zou hebben …

Na ruim twee volle dagen door Rome wandelen hadden onze voeten gisteren een beetje rust nodig. Er wacht dit weekend immers nog een vol programma, voor de laatste verhalen, de laatste foto’s en de laatste culinaire traktaties. We bleven daarom in de buurt van Quodlibet, de bed&breakfast waar we de afgelopen twee nachten hebben geslapen, vlak bij het Vaticaan. Hoewel Quodlibet letterlijk ‘mengelmoes, allegaartje’ betekent, is de bed&breakfast van schoonbroers Gianluca en Agostino een meer dan heerlijk geheel. Op de vierde verdieping van een prachtig palazzo (wees gerust, er is een lift) vind je een aantal kleurrijke kamers, allemaal anders …

Hoewel Romeinen dol zijn op authentieke streekgerechten en lang tafelen, houden ze op zijn tijd ook van street food. Voorwaarde is dan wel dat de snacks zijn gemaakt volgens traditioneel recept en met verse ingrediënten, zoals een portie supplì of een stuk pizza bianca. De eigenaar van Pizza&Mortazza speelt daar goed op in. In een kleine Ape die beschilderd is als een mortadella (een traditionele worst uit Bologna en omgeving) maakt hij de lekkerste pizza e mortazza, pizza bianca belegd met mortadella. Mortazza is, zoals je vast al had geraden, de Romeinse naam voor mortadella. Een virtueel voorproefje: Net als …

Van de Venetiaanse eilanden reizen we vanmiddag naar de isole, de Romeinse eilanden. Romeinse eilanden? Kent Rome dan meer eilanden dan het Tibereiland? Nou, niet in letterlijke zin, maar wel in figuurlijke zin, zo ontdekte Marjolijn Smits, docente Klassieken en smoorverliefd op Rome. In 2008 kocht Marjolijn het boekje Isole – Guida Vagabonda di Roma van Marco Lodoli. Het is inmiddels haar favoriete Romegidsje. Lodoli wijst verstilde ‘eilandjes’ in de drukke stad aan, een boom, een standbeeld, een schilderij, een graf. Op haar recent gestarte weblog geeft Marjolijn geregeld een vertaling uit het Italiaans van een van de passages, die …

Heb je je ooit afgevraagd waar Romes treinstation, Stazione Termini, eigenlijk naar is vernoemd? Bij de aanleg ervan (eind negentiende eeuw) stuitte men op talloze vondsten, waaronder delen van monumentale thermen (terme in het Italiaans), die de huidige naam aan het station gaven. De Thermen van Diocletianus, gebouwd ten tijde van keizer Diocletianus (284-305), hadden de reputatie de grootste van allemaal te zijn: er kon een slordige drieduizend man tegelijk badderen. Naar verluidt waren de Thermen van Diocletianus nog groter dan die van Caracalla. Ook hier was de gewoonlijke variëteit aan baden te vinden, en ook hier werden deze geflankeerd …

De schitterende fresco’s van Michelangelo in de Sixtijnse Kapel waren bijna verdwenen onder een dikke laag kalk. Als de enige Nederlandse paus, Adrianus VI, zijn zin had gekregen, had niemand na 1523 nog kunnen genieten van Michelangelo’s meesterwerk. De strenge paus, die bovendien niet veel op had met kunst, vond de schilderingen maar heidens en wilde er niet langer mee geconfronteerd worden. Gelukkig voor ons kon hij zijn wens tijdens de korte periode dat hij paus was (1522-1523) niet laten uitvoeren. Toch was hij niet de enige die een deel van de Sixtijnse Kapel graag zag verdwijnen onder een dikke …

De beroemde schilderingen van Michelangelo in de Sixtijnse Kapel hebben veel te lijden onder de grote hoeveelheid mensen die dag in, dag uit de kapel komen bezoeken. Zweet, stof, adem… alles laat zijn sporen na op de eeuwenoude fresco’s. Volgens Antonio Paolucci, directeur van de Vaticaanse Musea, moeten Michelangelo’s schilderingen hiertegen worden beschermd, willen we nog lange tijd kunnen genieten van de schitterende aanblik van de kapel. Afgestoft en afgekoeld De eerste stap in deze bescherming werd eind vorig jaar aangekondigd. Paolucci stelde dat bezoekers ‘voortaan worden afgestoft en afgekoeld voor ze kapel mogen betreden’. Afgestoft, denken jullie nu? Hoe …