Vroegboekkorting bij hu openair villages & campings

Il Miglio d’Arte – 99 street art-werken in de Romeinse wijk Torraccia

Terwijl de straten van het centrum van Rome dagelijks worden overspoeld door toeristen, worden de buitenwijken van de stad massaal overgeslagen. Zonde, want juist hier gebeuren veel nieuwe dingen, zowel op cultureel gebied als op culinair vlak.

Zo namen we jullie al mee naar de wijken Tor Marancia, Quadraro en Torpignattara, voor het bewonderen van street art. Nog iets verder van het centrum, in het noordoosten van Rome, tegen de Grande Raccordo Annulare (GRA, de Romeinse ringweg) ligt Torraccia / San Basilio (hier vind je de exacte locatie).

Hier onthulde men op 25 mei 2019 een nieuw kunstproject: Il Miglio d’Arte, een mijl vol kunst, met maar liefst 99 verschillende street art-werken. Dit project laat zien waar een Romeinse buitenwijk in kan uitblinken. Ciao tutti’s Jesper legde de mooiste stukken van Il Miglio d’Arte voor ons vast.

Jesper: ‘Wanneer je aankomt in Torraccia, een wijk die aan het einde van de jaren tachtig werd gebouwd, zie je de kleurrijke street art meteen. In een wijk die bestaat uit vrij grauwe blokken, valt deze mijl aan kleur meteen op.

Aan het begin van Il Miglio d’Arte word ik welkom geheten door een groot bord, met daarop: Benvenuto al Miglio d’Arte – 99 murales, 120 artisti, per un Museo a Cielo Aperto. Met bijna honderd kunstwerken, gemaakt door honderdtwintig verschillende kunstenaars, kun je dit inderdaad wel een openluchtmuseum noemen.

Ik laat mijn blik over de eerste murales dwalen, stuk voor stuk indrukwekkend. Elk paneel is vier meter hoog en bijna drie meter breed. Samen beslaan ze 1260 meter, hetgeen een ongelooflijk mooi stukje street art oplevert.

Terwijl ik de eerste foto’s schiet, hoor ik een scooter. Dat zal Francesco Galvano zijn, de voorzitter van de culturele stichting Arte e Città a Colori, die het initiatief nam voor dit kleurrijke project. Als hij zijn helm afzet, zie ik een brede glimlach. ‘Bello eh?’ vraagt hij.

Francesco is zichtbaar trots op zijn project. ‘Alleen de Berlijnse Muur is langer,’ zo glundert hij. ‘Op veertig meter na is dit het langste kunstwerk van Europa.’

Samen wandelen we langs de kunstwerken. Francesco vertelt dat het idee voor dit project drie jaar geleden is ontstaan. Hij dacht na over een manier om de geluidswal van de GRA op te vrolijken, zodat het niet zo’n grijze, sombere afscheiding zou zijn. Street art leek de beste uitkomst, maar hoe krijg je een street artist zo ver dat hij zo’n enorme oppervlakte omtovert tot een kunstwerk? Dat leek een mission impossible

Ook omdat het de bewoners van de wijk Torraccia / San Basilio niet veel leek uit te maken. De wijk werd uit de grond gestampt in de jaren dertig, toen veel gezinnen gedwongen werden het centrum van Rome te verlaten om plaats te maken voor nieuwe grote wegen.

De nieuwe buitenwijken die zo ontstonden, lagen niet alleen ver van het centrum maar kregen ook een heel ander aanzien dan het Rome dat we als toerist kennen. Geen warmgele gevels, grootse pleinen en fonteinen, maar reusachtige betonblokken die troosteloos zij aan zij staan. Schrijver en filmmaker Pier Paolo Pasolini, die graag inspiratie opdeed in de buitenwijken van Rome, noemde San Basilio niet voor niets ‘een concentratiekamp voor de armen’.

Het was van begin af aan een verloren strijd, zowel voor de buitenwijk zelf als voor de mensen die er terecht kwamen. Tot Francesco drie jaar geleden het plan opvatte om iets van de wijk te maken, naar voorbeeld van andere buitenwijken waar langzaam een positieve vibe ontstond.

Samen met een groep wijkbewoners begon hij de wijk wat toonbaarder te maken. Ze maaiden gras en haalden onkruid weg, ruimden rotzooi op en zorgden er zo stukje bij beetje voor dat de openbare ruimte weer toonbaar werd.

Na een jaar was het tijd voor een volgende stap: de street art. Francesco: ‘Inmiddels had ik bedacht dat we veel verschillende street artists moeten vragen om een stukje van de geluidswal om te toveren tot een kunstwerk.

Uiteindelijk beloofden 120 kunstenaars een deel voor hun rekening te nemen, waarbij er een mooie mix was ontstaan van bekende street artists (uit onder meer Venezuela, de Filipijnen en de Verenigde Staten) en lokale kunstenaars die graag een steentje wilden bijdragen. Er waren zelfs een paar scholieren die gezamenlijk drie panelen voor hun rekening namen, zonder enige street art-ervaring maar bruisend van de creativiteit.

Elke kunstenaar heeft hier iets persoonlijks neergezet, vrijwillig – want budget om hen te betalen was er niet. De materialen zijn bekostigd door de inwoners van de wijk, tijdens verschillende collectes heeft iedereen kunnen bijdragen wat hij of zij kon missen voor de toekomst van de wijk.’

Al pratend zie ik de mooiste kunstwerken voorbijkomen, allemaal in een heel eigen stijl. Elke tien passen houd ik wel even in om beter te kunnen kijken en wat foto’s te maken. Het geheel is zeer divers, van een grote muurschildering met de in 1997 overleden don Luigi di Liegro, de oprichter van de Caritas, en de woorden ‘Amare e condividere’ (liefhebben en delen).

Er is een Roodkapje met de wolf in haar armen, ik zie twee jongens op een strand vol schelpen, maar ook de Siciliaanse maffiarechters Borsellino en Falcone en Pepino Impastato, die alle drie door de maffia om het leven werden gebracht.

Het is een gigantische explosie van kleur, van creativiteit, van symboliek, van positiviteit, van talent. Op veel plekken staan er prachtige spreuken bij, zoals ‘Non paragonare i bambini tra loro, non puoi paragonare il sole e la luna, brillano quando è il momento giusto’ (Je moet kinderen onderling niet vergelijken, je kun ook de zon en de maan niet vergelijken, ze stralen elk op het juiste moment).

Francesco heeft overigens ook de lokale writers (graffitikunstenaars) gevraagd om deel te nemen. Zo zou hij Il Miglio d’Arte beschermen tegen ongevraagde boodschappen die over de muurschilderingen heen worden gekalkt, was het idee. Ze werkten allemaal mee, trots dat ze hun kunstvorm nu eens legaal mochten inzetten.

Over elk kunstwerk kan hij wel iets bijzonders vertellen, maar eentje springt er voor Francesco echt uit: een muurschildering van een jonge man en de zee. Francesco: ‘Deze jongeman is Federico, een jongen die is geboren en getogen in deze wijk. Aan het begin van dit jaar overleed hij aan hersenvliesontsteking, pas vijftien jaar oud.

Zijn moeder vroeg mij om een van de muurschilderingen op te dragen aan haar zoon. Natuurlijk heb ik hier gehoor aan gegeven, met dank aan Foko 127, een politieagent die in zijn vrije tijd graag schildert. Kijk, hij heeft ook een klein stukje uit Dall’altra parte dell’infinito opgenomen, een liedje van Eros Ramazzotti dat Federico graag luisterde.

Federico’s moeder vertrouwde me onlangs toe dat ze, sinds deze muurschildering hier schittert, ze bijna nooit meer naar het kerkhof gaat. Ze komt liever hier, omdat ze hier voor haar gevoel veel dichter bij haar zoon is.’

Francesco is zichtbaar geëmotioneerd en ook ik krijg een brok in mijn keel van dit verhaal. Ik bewonder de details van Federico’s muurschildering, die verdeeld is over drie panelen. Ik zie Federico in zwembroek, klaar voor een duik in zee, met naast hem Ramazzoti’s woorden: ‘Niente è passato, niente è finito, sei soltanto scivolato dall’altra parte, dell’infinito e nell’infinito, ci rivedremo ancora, là dove l’orizzonte incontra il mare aperto’. Met kippenvel op mijn armen maak ik wat foto’s van dit bijzondere stukje street art.

Francesco vertelt dat het project nog niet helemaal af is. In de toekomst moet er bij elk werk nog een bordje komen, met de naam van de street artist en wellicht een verhaal over het kunstwerk. Ook omdat het verhaal achter de afbeelding of de betekenis ervan het kijken naar een kunstwerk tot een nog intensere ervaring maakt.

Ook wil Francesco graag rondleidingen organiseren, met jongeren uit de wijk die het verhaal achter het project en achter een aantal muurschilderingen vertellen. De wensenlijst is lang, met culturele evenementen die deze uithoek van de stad net als Il Miglio d’Arte nieuw leven inblazen.

Francesco’s sprankelende ogen zullen komende tijd heel wat mensen enthousiasmeren. Mocht je hem tegenkomen tijdens je wandeling langs Il Miglio d’Arte, steek hem dan een hart onder de riem, want zonder hem was dit unieke street art-project nooit van de grond gekomen.

Als we afscheid nemen, beloof ik Francesco het verhaal achter Il Miglio d’Arte met zoveel mogelijk mensen te delen. We stappen allebei op de Vespa’s, met een laatste blik op de kleurrijke muur achter ons, die de toekomst van dit stukje Rome symboliseert. Kleurrijk, divers, inspirerend en verbindend…’

Download de gratis Ciao tutti app voor nog meer tips

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *