Een monument voor het gewone volk – Giuseppe Belli

In de eerste helft van de negentiende eeuw richtte de dichter Giuseppe Gioachino Belli een monument op voor het gewone volk van Rome. Hij deed dat in een epos van meer dan tweeduizend gedichten in de hechte structuur van het klassieke Italiaanse sonnet, maar geschreven in het dialect van Rome, het romanesco.

Giuseppe Belli’s monument in Rome
(aan het Piazza Giuseppe Gioachino Belli in Trastevere)

Alle aspecten van het volksleven komen aan de orde, dikwijls in de vorm van een korte monoloog of een kort gesprek, wat de gedichten heel levendig maakt. Hoofdthema’s zijn armoede en honger, de afhankelijkheid en rechteloosheid van het volk, het machtsmisbruik van de geestelijkheid en de willekeur van de rechtspleging. En verder alles wat met het geloof samenhangt, zowel de leer als de verschijningsvormen ervan in het dagelijks leven.

Een monument voor het gewone volk bevat een ruime selectie van 250 sonnetten, steeds in een aanstekelijke en eigentijdse vertaling. Rome komt eruit naar voren als de stad van paus, priesters, prinsen, hoeren, luizen en armoedzaaiers.

We delen zijn sonnet over Piazza Navona, dat Belli op 1 februari 1833 optekende:

‘Sint-Pietersplein, Piazza di Spagna vallen
naast mijn Piazza Navona in het niet.
Dit is geen plein maar ’n landelijk gebied,
een markt, theater, een genot voor allen.

Doorkruis het plein in alle richtingen
van noord naar oost, naar zuid, dan weer naar west.*
Inkopen doet men op dit plein het best
en eten kan men bij alle belichtingen.

Je vindt hier drie reusachtige fonteinen,
een obelisk gelijk een hartekreet,
en zomers zie je hier een meer verschijnen.**

Ook is er een schavot met een soort stoel***
waar je gemept kan worden op je reet,
zo’n dertig keer, plus vijf voor het goede doel.’

*in het origineel worden hier enkele namen van straten en pleintjes naast het Piazza Navona genoemd

**in augustus liet men het zuidelijke deel van het plein onder water lopen, ter vermaak van de Romeinse bevolking

***Belli doelt hier op het cavalletto (‘paardje’), een schavot met een soort stoel waarop je voorovergebogen vastgebonden werd voor een aantal zweepslagen

Lees meer van Belli’s schitterende sonnetten in

Een monument voor het gewone volk | Giuseppe Belli | vertaald door Arthur Hartkamp | ISBN 9789025310776 | € 20,- | uitgeverij Athenaeum | bestel Een monument voor het gewone volk via deze link bij bol.com