Venafro – de mooiste plekken van de toegangspoort tot Molise

La porta del Molise, de toegangspoort tot de regio Molise – zo wordt Venafro van oudsher ook wel genoemd. Het dorp ligt namelijk op een strategisch punt tussen Rome, Napels en de zee, in het zuidelijke puntje van de provincie Isernia.

Vanaf de zesde eeuw werd Venafro daardoor een belangrijk doorvoercentrum en trok dus menig koopman naar de stad. In het oude centrum kun je veel Napolitaanse barokarchitectuur ontdekken, maar ook Romeinse resten: zo had het dorp ooit een amfitheater.

Daar is helaas niets meer van over, maar in de middeleeuwen werden er stallen op de resten gebouwd, velasce genoemd, waarin je nog steeds de vormen van het oude theater kunt herkennen.

Castello Pandone

De familie Pandone speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van Venafro. Vanaf de vijftiende eeuw zwaaiden de Pandones de scepter over het dorp, wat zorgde voor een economische heropleving.

Het Castello Pandone dankt zijn naam aan deze familie, hoewel de basis van het bouwwerk al in tiende eeuw werd gelegd. Als het in de vijftiende eeuw in handen van de Pandones komt, transformeert Enrico Pandone het kasteel tot een luxe residentie.

Hoe hij dat precies deed, kun je met eigen ogen bewonderen: het kasteel is namelijk te bezoeken. Na een korte klim naar het hoogste punt van Venafro wandel je het kasteel binnen, dat tevens het Museo Nazionale del Molise huisvest.

Museo Nazionale del Molise

Op de bovenste verdieping van het kasteel is een pinacoteca ingericht met een indrukwekkende serie schilderijen uit de zevende tot de twintigste eeuw. De meeste werken zijn afkomstig van kerken en collecties uit de regio.

foto’s: Museo Nazionale del Molise

Wat ons betreft is de eerste verdieping het indrukwekkendst. Hier bewonder je bijzondere fresco’s met een speciale reliëftechniek, gemaakt in opdracht van Enrico Pandone. Hij liet over de hele piano nobile muurschilderingen aanbrengen van zijn favoriete paarden.

De werken zijn niet alleen uniek omdat het onderwerp verrassend is – het is een soort fotoalbum van zijn lievelingsdieren – maar ook omdat het een van de enige voorbeelden is van deze techniek. Door het gebruik van een speciaal soort pleisterwerk waar overheen geschilderd is, krijgen de werken diepte.

Archeologisch museum van Venafro

Ook het Museo Archeologico van Venafro is een aanrader. Het is gevestigd in het voormalige zeventiende-eeuwse klooster van Santa Chiara, waarvan het kerkje nog steeds intact is (op verzoek kun je hier ook even binnenkijken om de barokkunst te bewonderen).

In het museum vind je onder andere voorwerpen uit de tijd van het Romeinse Venafro, maar ook objecten die zijn opgegraven bij de Benedictijner abdij San Vincenzo al Volturno. Het pronkstuk is het oudste schaakspel van Europa, uit 980 voor Christus, compleet met schaakstukken!

Museum Winterline

In het Museum Winterline leer je meer over de rol die Venafro speelde in de Tweede Wereldoorlog. Het museum vertelt de geschiedenis van de versterkte verdedigingslinie in de Monti delle Mainarde die de Duitsers in 1943 hadden opgezet en waar door het Franse, Canadese en Amerikaanse leger werd gevochten tegen de Italiaanse en Duitse legers.

Eigenaar Luciano, die al sinds zijn tienerjaren een mateloze interesse heeft voor deze belangrijke periode uit de geschiedenis van Molise, vertelt vol passie over de historische voorwerpen die hij veelal zelf verzamelde.

foto’s: Museum Winterline

Drieëndertig kerken en een wateroase

Venafro staat bekend om de vele kerken. Het zouden er drieëndertig zijn!

Daarnaast dankt het zijn faam aan het water. Je vindt er het WNF-natuurgebied Le Mortine, een oase van honderdvijfentwintig hectare aan ongerepte natuur.

Hier kun je heerlijk wandelen langs de oevers van de Volturno-rivier, die door dit bos stroomt. Ook ligt hier een klein, kunstmatig meertje waar veel verschillende soorten eenden leven.

Aan de dorpsvijver staat het Palazzina Liberty, dat dankzij zijn bijzondere architectuur het symbool van Venafro is geworden. Door de jaren heen was het een elektriciteitscentrale, een bioscoop en – sinds de renovatie in 2018 – een multifunctioneel buurtcentrum.

Maar ook in de achterafstraatjes is het heerlijk struinen!

met dank aan Giambattista Lazazzera voor een aantal foto’s

Beschermde olijfbomen

Venafro wordt omringd door olijfboomgaarden met eeuwenoude bomen. Het is dan ook officieel een Città dell’Olio. Al in de tijd van de Romeinen werd de olijfolie die hier vandaan kwam geroemd door schrijvers. De Romeinen beschouwden deze olie zelfs als de beste ter wereld.

De olijfbomen die net buiten het dorpscentrum staan, maken deel uit van het Parco Regionale dell’Olivo di Venafro, het eerste en enige beschermde natuurgebied dat in het teken staat van olijfbomen.

Je kunt er mooi wandelen en genieten van de vergezichten over het dorp en de omliggende bergen. Kom je met een groep, dan is het ook mogelijk een rondleiding door het park met proeverij te boeken.

La Dimora del Prete – slapen bij de markiezin

Als je in Venafro wil blijven slapen, dan moet je zeker La Dimora del Prete overwegen. Dit negentiende-eeuwse palazzo was jarenlang het huis van de familie Del Prete en doet nu dienst als kleinschalig hotel.

De prachtige stijlkamers zijn nog steeds te bewonderen in hun originele, eeuwenoude glorie, waardoor het voelt alsof je in een museum slaapt. Zo is de Sala Rossa in Napolitaanse stijl gedecoreerd, compleet met dieprood zijden behang, antieke meubels en een enorme, glazen kroonluchter.

De Giardino d’Inverno – een gang waar zowel de muren als het plafond zijn versierd met een gedetailleerd fresco van tropische planten, vogels en bloemen – is een waar kunstwerk.

Ook geeft de originele personeelskeuken – contrasterend sober in vergelijking met de rest van het huis – je een kijkje in het leven van zowel de adel die het geluk had dit palazzo te bezitten als hun bedienden die de boel draaiende hielden.

Markiezin Dorothy del Prete ontvangt je graag voor een rondleiding door haar huis en vertelt je honderduit over de geschiedenis.