Molise is een van de minst bekende regio’s van Italië, wat betekent dat je hier nog ongestoord kunt genieten van al het natuurschoon en de rijke cultuur.
Een hoogtepunt dat je zeker niet mag missen? De abdij en crypte van San Vincenzo al Volturno, met de oudste schildering van Maria in de hemel.
Het charmante Castel San Vincenzo
De Monti delle Mainarde is een bergketen die deel uitmaakt van het Parco Nazionale d’Abruzzo, Lazio e Molise, een prachtig natuurgebied in de provincie Isernia. Je kunt er avontuurlijke wandelingen maken en zelfs beren, wolven, herten en gieren tegenkomen.
Midden in dit natuurgebied ligt Castel San Vincenzo, een klein plaatsje met een charmant centrum dat zeker een bezoekje waard is – al was het alleen maar voor het prachtige uitzicht over het lagergelegen gelijknamige meer met zijn turquoise kleur. Een perfecte plek voor een picknick!
Toch ligt het échte pronkstuk net buiten het dorp, midden in de natuur: de Abbazia di San Vincenzo al Volturno.
Abdij van San Vincenzo al Volturno
Op zo’n vijf kilometer van het dorpscentrum, nabij het prachtige meer en aan de rivier de Volturno, ligt de Abbazia di San Vincenzo al Volturno. Deze Benedictijner abdij bestaat uit twee delen: de ‘nieuwe’ abdij uit de tiende eeuw aan de ene kant van de rivier, waar nog steeds een handjevol kloosterlingen woont, en het oudere gedeelte uit de achtste eeuw, waar nu alleen nog restanten van over zijn.
De oorspronkelijke abdij zou in 703 opgericht zijn door drie jonge monniken uit Benevento, die opdracht kregen van de abt van Farfa, ten noorden van Rome, om aan de oever van de Volturno een klooster te stichten.
Dat bleek een strategische keuze, want het lag precies op de grens van grondgebieden van verschillende heersers. De abdij werd een van de onafhankelijkste en machtigste van Europa, dankzij fiscale en juridische privileges die de gemeenschap van Karel de Grote kreeg. Aan het begin van de negende eeuw woonden er meer dan driehonderd monniken!
Conflicten en tegenslagen waren er echter ook. De abdij voerde constant strijd met de boeren van de omliggende vallei over belastingen en arbeid.
In 848 werd het complex flink beschadigd door een aardbeving. De genadeklap kwam in 881, toen de Saracenen het klooster plunderden en verbrandden. De overlevende monniken vluchtten om pas aan het einde van de tiende eeuw terug te komen, om een nieuw klooster te stichten aan de andere kant van de rivier, waar ze zich beter zouden kunnen verdedigen.
In 1115 wijdde de paus de nieuwe abdijkerk in. De ruïnes aan de andere kant van het water raakten steeds verder overwoekerd en zouden dat eeuwenlang blijven. Pas zo’n vijftig jaar geleden werd het complex in delen uitgegraven, maar de opgravingen zijn nog steeds aan de gang.
De oudste beeltenis van Maria in de hemel
Pelgrims en archeologen van over heel de wereld komen naar de Abbazia di San Vincenzo al Volturno om de opgravingen te bekijken. Daar is een goede reden voor: in de bijbehorende Cripta di Epifanio vind je een fresco met volgens experts de oudste beeltenis van Maria in de hemel ter wereld.
Ze staan ook bekend als een van de belangrijkste bewaard gebleven schilderingen uit de vroege middeleeuwen in Europa. De crypte zou gebouwd zijn voor de abt Epifanius (824-842). Zijn portret is in de crypte afgebeeld in aanbidding van het kruis.
Verder kun je verschillende episodes uit het leven van Jezus bewonderen, waaronder de zwangerschap van Maria, Christus’ geboorte en de kruisiging. In de apsis zie je vier aartsengelen die de terugkomst van Jezus aankondigen.
Praktische informatie Abbazia di San Vincenzo al Volturno
De Abbazia di San Vincenzo al Volturno is een Benedictijner klooster en vanwege de clausuur niet geopend voor bezoekers. Je kunt wel de mis in de kapel bijwonen (maandag tot en met vrijdag om 8.00 uur).
De kerk is dagelijks geopend van 8.00 tot 20.00 uur (in de zomermaanden) en van 8.00 tot 17.00 uur (in de wintermaanden). Elke zondag om 10.00 uur wordt er een mis opgedragen in de abdijkerk.
Het archeologisch park met de opgravingen van het oude klooster is voor € 5,- p.p. te bezoeken van dinsdag tot en met zondag van 10.15 tot 16.00 uur.
Wil je ook afdalen in de crypte om de prachtige fresco’s te bewonderen? Om de eeuwenoude schilderingen te beschermen, is er een maximum aantal personen dat per dag naar binnen mag. Je kunt een plekje reserveren (à € 10,- p.p.) door een WhatsApp-bericht te sturen naar 0039-3501755970 of een e-mail naar info@criptadiepifanio.it.
met dank aan de Abbazia di San Vincenzo al Volturno voor een aantal foto’s
Cascate del Volturno
Als je in de zomer even wil afkoelen, moet je ook zeker de Cascate del Volturno bezoeken. Na een korte wandeling naar beneden, over een onverhard pad, kom je bij de helderblauwe watervallen. Zorg wel dat je stevige schoenen aantrekt!
Samensmelting van twee dorpjes
Het dorp Castel San Vincenzo is eigenlijk een samensmelting van twee kleinere dorpskernen: Castellone al Volturno en San Vincenzo al Volturno. Al sinds 1928 zijn de twee gemeentes samengevoegd, maar er heerst nog altijd een zekere rivaliteit tussen de trotse bewoners van beide dorpskernen.
Dat kun je ook nog duidelijk zien als je door het middeleeuwse centrum wandelt. Zo zijn er twee grote pleinen, twee belangrijke kerken en twee oorlogsmonumenten.
met dank aan Giambattista Lazazzera voor een aantal foto’s
De klok van de Santo Stefano
Wandel zeker even naar de Santo Stefano. Deze kerk heeft namelijk een bijzondere klok, waarop alleen de cijfers één tot en met zes voorkomen.
Het is een herinnering aan een middeleeuwse gewoonte, die begon in de Pauselijke Staat maar zich later ook naar andere delen van Midden-Italië verspreidde.
Dit systeem ging uit van vier cycli van elk zes uur, gebaseerd op de gebedstijden. De dag begon bij het avondgebed, een Ave Maria, aan het einde van de schemering, zo’n half uur na zonsondergang.
Van de vijftiende tot de zeventiende eeuw was het heel gebruikelijk om zo’n klok tegen te komen, maar daarna werden ze langzaam vervangen door moderne klokken met twaalf uren.
Museo della Fauna del Parco
Aan het begin van dit artikel tipten we het Parco Nazionale d’Abruzzo, Lazio e Molise. Midden in de kronkelstraatjes van het dorpscentrum vind je ook het Museo della Fauna del Parco, het natuurhistorisch museum, waar je meer kunt leren over de dieren die in het nationaal park wonen.
Je ziet er onder meer opgezette wolven, lynxen, herten en verschillende soorten roofvogels. Vooral als je van plan bent een wandeling in het park te maken, is het handig je hier eerst te laten informeren. De toegang is gratis, maar het is wel aan te raden voorafgaand aan je komst even te bellen.