Het noorden van Italië is het thuis van vele Italiaanse ijsmakers. Veel Nederlandse en Belgische gelatai hebben Friulaanse roots. Ze lieten ons noorderlingen kennismaken met écht Italiaans ijs. Vandaag draaien we de rollen om en gaan we ijs proeven in Friuli-Venezia Giulia!
Volgens Gambero Rosso zijn er in heel Italië meer dan 37.000 gelateria’s te vinden, van authentieke ijssalons tot bars en pasticceria’s die ijs verkopen. Lang niet bij elke gelateria vind je vers, zelf gemaakt ijs, maar gelukkig kun je op veel plekken wél genieten van een perfecte gelato.
Gambero Rosso ging door heel de laars ijsjes proeven en heeft driehonderd Italiaanse ijssalons bekroond met zogenaamde coni (hoorntjes). Eén cono wil zeggen dat het ijs buono, goed is. Bij ijssalons met twee coni eet je een ottimo gelato, een zeer goed ijsje. De eccellente, uitmuntende, ijssalons worden beloond met drie coni.
In Friuli-Venezia Giulia vielen vijf ijssalons in de prijzen, waarvan er twee bekroond werden met drie ijshoorntjes.
Scian L’Insolito Gelato
IJsmaker Alessandro Scian werkte eerst als chef-kok, zowel in Italië als in het buitenland. Hij werd echter verliefd op de kunst van het ijs maken – en die liefde stopt hij nog steeds in elke smaak die in de vitrine te vinden is.
Probeer in elk geval de cioccolato fondente, de uva fragola en de amarena di Cantiano. Bijzonder is de smaak Cioccolacqua, waar hij chocolade mengt met het frisse bronwater uit de Dolomieten, net als het karamelijs met gianduia en gezouten pinda’s. Het vlierbloesemijs met bosaardbeitjes en munt is (in het seizoen) een reden voor een flinke omweg om op je route naar Italië ook deze ijssalon aan te doen…
Je vindt Scian L’Insolito Gelato (bekroond met drie coni) aan de Via Sclavons 75 in Cordenons (provincie Pordenone). Er is ook een vestiging aan de Via Udine 34 in Lignano Sabbiadoro, aan het Piazza Duomo 21 in Aviano en in Jesolo (in de regio Veneto).
Fiordilatte
Giancarlo Timballo groeide op in een familie van wijnmakers, maar zelf dook hij liever in oude ijsrecepten. Hij probeerde ze allemaal uit en verfijnde ze tot hij een heel eigen signatuur had.
Bij Fiordilatte proef je Timballo’s ervaring meteen, zowel in de basissmaak fior di latte (roomijs, gemaakt met melk van het Italiaanse Pezzata Rossa) als in de combinaties met onder meer rozenblaadjes, bloemen, bessen en kruiden.
Bijzonder lekker is ook de smaak zucca e amaretti (pompoen met verkruimelde bitterkoekjes) en mosto d’uva (druivenmost).
Je vindt Fiordilatte (bekroond met drie coni) aan de Via Cividale 53 in Udine.
Esquimau
Al meer dan dertig jaar maken Leonardo Ceschin en Loredana Vazzola hier klassieke en verrassende smaken ijs, met een wisselend aanbod. Aanraders in de speciale smakenreeks zijn het saffraanijs en het karamelijs. Neem hier ook echt een hoorntje; die maakt Loredana zelf – en als je wil, kun je zelfs een warm hoorntje bestellen. De perfecte combinatie met een ijskoude bol (of twee)!
Je vindt Esquimau (bekroond met twee coni) aan de Via Monterale 6b in Pordenone.
Oggi Gelato
We zijn weer even terug in Udine, voor Oggi Gelato. In deze moderne ijszaak zwaait ijsmaker Carmelo Chiaramida de spatel. Hij maakt werkelijk voortreffelijk mascarpone-ijs, maar onze favoriet is de Pioggia di Modica (regen uit Modica), met lokale melk en stukjes pure chocolade uit het Siciliaanse Modica.
Nóg rijker is de Pulcinella, met verse ricotta, stukjes Siciliaanse chocolade met pistache en sinaasappel. Net zo verleidelijk: e Notte a Soho, met witte chocolade en hazelnoten.
Je vindt Oggi Gelato (bekroond met één cono) aan de Via Paolo Sarpi 3/a in Udine. Je vindt Oggi Gelato daarnaast ook in Trieste, in Varese en in Bologna.
Zampolli
In hartje Trieste, de koffiehoofdstad van Italië, halen ijsliefhebbers hun hart op bij Zampolli. Proef hier een van de fruitsmaken (die wisselen met de seizoenen, van meloen en perzik in de zomer tot peer, banaan en groene appel in de winter), het dropijs (gemaakt met de Italiaanse Amarelli-drop) en het stracciatella-ijs.
Je vindt Zampolli (bekroond met één cono) aan de Via Ghega 10 in Trieste.