De verhuizing van Galileo’s graf

Voor de laatste rustplaats van Galileo Galileo reizen we naar Florence. Hier ligt de grote wetenschapper begraven in de Santa Croce, net als Michelangelo en Machiavelli. De plek waar nu zijn grafmonument herrijst, is echter niet de plek waar Galileo oorspronkelijk te ruste werd gelegd.

Galileo Galilei stierf op 8 januari 1642, na een langdurig ziekbed. Zijn wens was begraven te worden in de Santa Croce-kerk, en dan uiteraard in het familiegraf van de Galilei’s dat zich aan de linkerzijde van het enorme schip bevond. De groothertog van Toscane, Ferdinand II, wilde graag tegemoet komen aan deze laatste wens en Galileo een mooie uitvaart bezorgen. Hij werd echter teruggefloten door paus Urbanus VIII. Die liet vanuit Rome weten dat een luisterrijke begrafenis en een grafmonument in het schip van de Santa Croce veel te veel eer waren voor iemand die tijdens zijn leven zo sterk tegen de leer van de kerk was ingegaan. Dat zou een belediging zijn voor het pauselijk gezag.

Galileo werd uiteindelijk wel in de Santa Croce begraven, maar dan in een klein kamertje naast de achteraf gelegen Cappella dei Novizi. Bijna honderd jaar later, in 1737, werd hij echt in ere hersteld en kreeg hij alsnog een praalgraf in de basiliek. Er werd een indrukwekkende plechtigheid georganiseerd waarbij zijn stoffelijke resten opnieuw werden begraven.

Galileo rust nu in een schitterend praalgraf, tussen het eerste en het tweede altaar aan de linkermuur. Het ontwerp van het gehele grafmonument is van Giulio Foggini, maar deze kunstenaar ontwierp niet de beelden die op het graf te zien zijn. De buste van Galileo is van Giovanni Battista Foggini. Het beeld links, dat de astronomie voorstelt, is van de hand van Vincenzo Foggini, terwijl het beeld rechts, symbool voor de meetkunde, van Girolamo Ticciati is.

In hetzelfde graf liggen nog twee andere personen begraven; Vincenzo Viviani, een leerling van de natuurkundige, en een jonge vrouw, waarschijnlijk Galileo’s lievelingsdochter Virginia (die als zuster Maria Celeste in het klooster leefde – zie ook het stukje van 15 januari 2012).

Nog een luguber detail: tijdens de opgraving van Galileo’s lichaam in de Santa Croce werden om onverklaarbare redenen de duim en de middelvinger van zijn rechterhand afgehakt. Jarenlang waren deze vingers zoek, totdat ze tijdens een veiling boven water kwamen. De duim en de middelvinger bleken inderdaad van het genie Galileo te zijn. Na deze proeve van bekwaamheid kregen ze een plekje in het Museo Galileo, vlak bij de Galleria degli Uffizi, waar Galileo’s standbeeld nog altijd over de hoofden van de Florentijnen en toeristen uitkijkt.

Print dit artikel of sla het op als pdf