Een kijkje in het atelier van Cecilia Falciai in Florence

Een paar jaar geleden kwam Esther van Mijn Florence op Instagram een prachtige kleine afbeelding tegen van een van haar favoriete plekken in Florence; de Basilica di Santo Spirito.

Nieuwsgierig klikte ze door en zo kwam ze terecht op het profiel van Cecilia Falciai, een Florentijnse kunstenares die in de voetsporen van haar vader is getreden. Ze blaast oude en vaak vergeten technieken nieuw leven in. In dit artikel neemt Esther je mee naar Cecilia’s atelier zodat je even over haar schouders mee kunt kijken.

De monumenten van Florence in miniatuur

Esther: ‘Sinds mijn eerste kennismaking met Cecilia stap ik geregeld haar atelier binnen. Dit keer gewapend met mijn fotocamera, want ik mag over Cecilia’s schouder mee kijken om jullie te laten zien hoe Cecilia te werk gaat.

Als ik rond elf uur ’s ochtends op een bloedhete Florentijnse zomerdag de deur open, begroet Cecilia me vrolijk. Ze is al druk aan het werk; aan een opdracht voor een bruiloft. Voor alle gasten maakt ze naar Italiaans gebruik een bomboniera, een klein cadeautje om de gasten na afloop te bedanken.

Dit bruidspaar koos niet voor de traditionele confetti (bruidssuikers), maar voor een miniatuur-afbeelding van Florence. Een kunstwerkje dat de gasten thuis ergens neer kunnen zetten of aan de muur kunnen hangen. Cecilia’s werktafel ligt vol met afbeeldingen van de koepel van de Duomo, de Ponte Vecchio en andere herkenbare monumenten. Sommige zijn al bijna helemaal klaar, andere moet Cecilia nog afmaken.

Scagliola – stenen plaat met natuurlijke pigmenten

Cecilia werkt volgens verschillende technieken, maar het meeste van haar werk maakt ze in scagliola. Ze legt me uit dat je begint met een plaat van steen: leisteen, marmer of een gipsmengsel. Daarin maakt ze vervolgens de gravures die je wilt maken; de afbeelding dus.

Vervolgens kiest ze op basis van een gipsmengsel en verschillende pigmenten de kleuren waarmee ze de incisie op gaat vullen. ‘Zo lang het mengsel niet droog is, kun je nog veranderingen aanbrengen. Afhankelijk van het weer (denk aan vochtigheid en warmte) en de gebruikte pigmenten drogen de kleuren sneller of minder snel op.’

Is het eenmaal droog, dan wordt de afbeelding gladgeschaafd en opgepoetst en zie je het eindresultaat. Cecilia werkt vrijwel uitsluitend met natuurlijke pigmenten, omdat die een mooier resultaat geven.

Als een kind in een snoepwinkel

Ze leerde het vak van haar vader, die voornamelijk in mozaïek werkte. Hij had, net als Cecilia, een bottega – een kleine winkel annex werkplaats – in Florence. Met haar werk wil ze technieken die in de vergetelheid dreigen te raken nieuw leven inblazen en een toekomst geven.

Haar atelier hangt vol met de prachtigste afbeeldingen: verschillende dieren, de skyline van Florence, façades van Florentijnse kerken… Maar ze maakt ook werk in opdracht, zoals de eerder genoemde bomboniera’s, portretten van huisdieren en zelfs tafelbladen.

Ik kijk mijn ogen uit! Ik was al fan van Cecilia en heb thuis meerdere van haar werken aan de muur hangen, maar met zoveel moois bij elkaar voel ik me echt als een kind in een snoepwinkel.

Specchio d’asino – spiegel van de ezel

Cecilia wenkt me om nog een andere techniek te laten zien, die ze op verschillende manieren aan het uitproberen is. Op het eerste gezicht lijkt het een normale afbeelding, maar het is een techniek die eeuwen geleden door monniken werd gebruikt en die specchio d’asino heet, spiegel van de ezel in het Nederlands.

Het concept is eigenlijk heel simpel. Op een glas- of rubberplaat tekent ze een afbeelding die vervolgens ingekleurd wordt met verschillende kleuren gipsmengsel. Laagje voor laagje bouwt ze zo de compositie op. De moeilijkheid zit hem precies in die laagjes.

Hoe verder je bouwt en werkt, hoe minder je ziet van de uiteindelijke compositie. Die zie je pas weer als je de plaat uiteindelijk omdraait en losmaakt van de ondergrond. De techniek is vernoemd naar de laagjes waarin gewerkt wordt, die wel wat weg hebben van de laagjes die je in leisteen terugvindt. Deze steen wordt ook wel specchio d’asino genoemd, vandaar ook de wellicht ietwat vreemde naam van deze techniek.

Ik kijk toe hoe Cecilia geconcentreerd aan het werk is. Als je de totstandkoming van haar kunstwerkjes ziet, worden haar creaties bijna nog mooier. Je voelt de liefde die ze in elke afbeelding stopt, de Florentijnse energie die er als vanzelf insluipt en de tijd die zo mooi gevangen wordt in een unieke herinnering aan je bezoek aan Florence.’

Een uniek souvenir uit Florence

Wil je ook zo’n uniek souvenir uit Florence? Je vindt Cecilia’s atelier annex winkel aan de Via de’Macci 1054/R. Op de website van Cecilia Falciai vind je haar portfolio. Cecilia geeft ook workshops, zodat je net als zij de ziel van Florence kunt vangen in een prachtig kunstwerkje.

Ontdek nog meer moois in Florence

Wil je nog meer moois in Florence ontdekken? Esther neemt je graag mee op pad, bijvoorbeeld naar andere kunstenaars, maar ook naar bijzondere plekjes in Florence. Een stadswandeling reserveren kan hier.