Ciao tutti Italië Agenda – maart

Carnaval in Venetië
22 februari – 5 maart 2025
Tijdens het misschien wel beroemdste carnavalsfeest ter wereld, het Carnaval van Venetië, dost iedereen zich onherkenbaar maar schitterend uit, met bijzondere kostuums en bijpassende maskers.

Een van de mooiste tradities is de optocht van de Maria’s, die elk jaar aan het begin van de eerste zaterdagmiddag van het carnaval vanaf San Pietro in Castello vertrekt.

Ook een aanrader is de Volo dell’Angelo, de Vlucht van de Engel, op het Piazza San Marco – een sprookjesachtige, doch halsbrekende toer die de harten van de toeschouwers sneller doet kloppen! Kijk voor alle details op de website van het Carnevale di Venezia.

Carnaval in Viareggio
8 februari – 4 maart 2025
De Toscaanse kuststad Viareggio is de ‘hoofdstad van het carnaval’. Voormalig Italiaans premier Andreotti zei zelfs ooit: ‘Als je beeltenis niet op een carnavalswagen door Viareggio heeft gereden, ben je niet belangrijk.’ Iets wat de inwoners van deze carnavalsstad uiteraard alleen maar beamen…

Via deze link lees je meer over het carnaval in Viareggio. Alle details van het carnaval en het jaarlijkse programma vind je op de speciale website voor het Carnevale di Viareggio.

Sinaasappelgevecht
2-4 maart 2025, Ivrea (Piemonte)
Het origineelste carnaval vindt plaats in het noorden van Italië, in Ivrea (in de buurt van Turijn). Sento l’odore di arance, l’adrenalina che saleeeee, l’è torna Carnevale!, zo klinkt het in aanloop naar carnaval in de straten van Ivrea. Carnaval gaat hier namelijk gepaard met een waar sinaasappelgevecht.

Elk jaar op carnavalszondag werpen de sinaasappelgooiers zich in negen verschillende teams in de strijd. Ze gooien hun sinaasappels in de richting van de ‘adel’ die op houten wagens door de stad trekt, door de steeds glibberiger wordende straten. In deze blog lees je er meer over.

Tijdens de Battaglia dele Arance ben je overigens als toeschouwer niet gegarandeerd veilig; zorg zelf dus ook voor een voorraadje sinaasappelmunitie!

Carnaval in Puglia
Het oudste carnaval ter wereld wordt gevierd in de hak van Italië. Volgens de inwoners van Putignano (Puglia) is hun carnavalsfeest het alleroudste. Reeds in 1394 zou hier een carnavalsoptocht door de straten hebben getrokken. De vrolijke carnavalsstoet van Putignano is nog altijd een van de langste optochten ter wereld, met veel gemaskerde en verklede mannen en vrouwen en bijzondere praalwagens.

Bijzonder is ook het Carnaval van Manfredonia, eveneens in Puglia, een magisch feest met kleurrijke kostuums, grote carnavalswagens gemaakt van papier-maché en vooral heel veel vrolijke, trotse Manfredoniani die van dit gebeuren een bijzonder spektakel maken. Vooral de Sfilata delle Meraviglie, de kleurrijke optocht die als grande finale van het carnavalsfeest door het hele stadje trekt, is adembenemend mooi.

Italiaanse vrouwen krijgen die dag een bosje mimosa. Deze gele bloemen zijn hiermee tot symbool van de onderlinge solidariteit van vrouwen verworden. De bloemen van de mimosa staan ook symbool voor de vrouw zelf: ze zijn zeer kwetsbaar, maar toch bloeien ze na een koude winter als eerste weer op.

Overigens krijgen vrouwen de takjes mimosa niet alleen van hun partners of vriendjes. Ze geven deze vrolijke gele bloemetjes ook aan al hun vriendinnen, buurvrouwen en zelfs collega’s.

Iden van maart – de moord op Julius Caesar
15 maart, Rome
15 maart van het jaar 44 voor Christus was voor Gaius Julius Caesar bepaald geen feestdag. Hij werd op die dag, op de idus van maart, vermoord. Zijn vermeende laatste woorden, gericht aan zijn moordenaar, zijn wereldberoemd geworden. ‘Et tu, Brute?’ zou hij hebben gezegd. ‘Ook jij, Brutus?’

Hoe afschuwelijk deze dag lang geleden ook was, vandaag de dag is 15 maart in Rome aanleiding voor een keur aan evenementen die Julius Caesar in herinnering brengen. Er zijn bijvoorbeeld toneelvoorstellingen en speciale rondleidingen op het Forum Romanum en er wordt een bijzonder eerbetoon gebracht aan het beeld van Caesar aan de Via dei Fori Imperiali.

Het volkslied verjaart
17 maart, heel Italië
Op 17 maart 1861 werd het koninkrijk Italië uitgeroepen met Vittorio Emanuele II als eerste koning van Italië. Turijn werd de hoofdstad van het verenigde Italië. Alhoewel, verenigd… Italië is eigenlijk nog steeds meer een samenvoeging van twintig verschillende regio’s dan een echte eenheid…

Wie op 17 maart de eenheid wil vieren, zingt Il Canto degli Italiani, oftewel ‘het lied van de Italianen’. Dit is de officiële naam van het Italiaanse volkslied. De Italianen zelf noemen hun volkslied ook wel Inno di Mameli, omdat het werd geschreven door Goffredo Mameli. Via deze link vind je het volsklied, mét vertaling en uitleg.

Antiche Camelie della Lucchesia
Sant’Andrea di Compito (Lucca)
Elk voorjaar geniet je tijdens de Mostra delle Antiche Camelie in Sant’Andrea di Compito (Lucca) van kleurrijke camelia’s. Lees ook onze blog over dit Toscaanse cameliafestijn.

Zeppole voor San Giuseppe (Vaderdag)
19 maart, heel Italië
Op 19 maart wordt in Italië het feest van San Giuseppe (de heilige Jozef) gevierd. Als beschermheilige van families, armen en verwaarloosden is San Giuseppe een van de meest geliefde heiligen in Italië. In de meeste Italiaanse families vind je dan ook minstens één jongen of man die de naam Giuseppe draagt of een variant die daarvan is afgeleid, zoals Peppino, Pino of Beppe.

De naamdag van San Giuseppe wordt overal in Italië uitgebreid gevierd. In Bologna staan de bakkers al voor dag en dauw op om ravioli di San Giuseppe te maken: zoete, gefrituurde gebakjes die zijn gevuld met jam of met amandelspijs.

Op Sicilië worden sfingi di San Giuseppe bereid: schelpen van bladerdeeg met een vulling van ricotta en sinaasappel- of citroenschilletjes. In andere delen van Italië worden vandaag de traditionele zeppole di San Giuseppe (soesjes van Sint-Jozef) verorberd.

Op de feestdag van San Giuseppe, die immers de vader van Jezus was, wordt in Italië ook Vaderdag gevierd. Tot enkele jaren geleden was dit een nationale feestdag, maar de Italiaanse babbo moet de festiviteiten nu uitstellen tot na zijn werkdag. Alleen meubelmakers en timmerlieden houden de officiële feestdag van hun patroonheilige nog in ere. Zij kunnen zich al vroeg te goed doen aan de heerlijke zeppole en de onverdeelde aandacht van vrouw en kinderen.

Palio dei Somari
ezelrace in Torrita di Siena (Toscane)
Net buiten Siena, in het dorpje Torrita di Siena, wordt op de eerste zondag na 19 maart een bijzondere palio gereden: de Palio dei Somari. Jozef, die als timmerman niet de beschikking had over een paard, vervoerde zijn planken, kastjes en stoelen vaak op een ezel – en ook nu nog zijn het ezels die het tijdens deze bijzondere race tegen elkaar opnemen.

Nou ja, race: een ezel doet nu eenmaal wat hij zelf wil, dus sta niet gek te kijken als er ineens eentje stokstijf stil blijft staan of weer terug naar de start rent…

foto: Stefano Mazzola

Nieuwjaar in Florence (Toscane)
25 maart
In Florence luidt men twee keer het nieuwe jaar in. Naast de officiële Nieuwjaarsdag, op 1 januari, vieren de Florentijnen ook op 25 maart het nieuwe jaar – precies negen maanden voor de geboorte van Jezus. Vanaf de middeleeuwen tot het jaar 1750 werd 25 maart door de katholieke kerk nog groots gevierd en in Florence zelfs gezien als begin van het kalenderjaar. In 1582 werd echter de Gregoriaanse kalender ingesteld, waarmee het begin van het jaar naar 1 januari verschoof.

Toch blijft men in Florence ook op 25 maart Nieuwjaar vieren, ondanks het feit dat in 1749 werd vastgesteld dat 1 januari de enige echte Nieuwjaarsdag mocht zijn. Er zijn veel festiviteiten ter gelegenheid van het nieuwe jaar, waaronder een prachtige historische stoet die naar de SS Annunziata trekt, waar witte lelies worden neergezet bij het schilderij van de Annunciatie. Lees meer over Nieuwjaar in Florence…

Giornate FAI di Primavera
rond 21 maart, heel Italië
Ontdek in het voorjaar de meest bijzondere palazzi, kerken, kastelen, parken en schatten van Italië. Veel monumenten en gebouwen die normaal gesproken gesloten zijn voor het publiek openen tijdens de Giornate FAI di Primavera hun deuren.

Via deze link vind je meer informatie plus alle ruim zevenhonderdvijftig locaties in heel Italië waar je dit jaar een kijkje kunt nemen.

Domenica al Museo
elke eerste zondag van de maand
Elke eerste zondag van de maand kun je gratis naar musea die door de Italiaanse staat worden beheerd. In Rome betekent dit dat je op die dag bijvoorbeeld geen entree hoeft te betalen voor het Colosseum en het Forum Romanum, voor de Galleria Borghese, voor Palazzo Barberini, voor het GNAM (Galleria Nazionale d’Arte Moderna), voor Villa Giulia, voor de Terme di Diocleziano, voor het Palazzo Massimo, voor Crypta Balbi, voor de Thermen van Caracalla en voor de Engelenburcht.

In Florence kun je gratis naar de Galleria degli Uffizi, met onder meer Botticelli’s Venus, de Galleria dell’Accademia, met Michelangelo’s originele David, en de Cappelle Medicee, met schitterende beelden van Michelangelo, terwijl je in Venetië kosteloos naar de Gallerie dell’Accademia en het Arsenaal kunt.

Ook de opgravingen van Herculaneum en Pompei, Villa Oplontis en het Archeologisch Museum vallen onder de staatsmusea.

Helaas kunnen we hier niet alle staatsmusea noemen, maar alle musea die je op de eerste zondag van de maand gratis kunt bezoeken, vind je via deze link (je kunt dan per regio alle deelnemende musea vinden).

TURIJN

Orazio Gentileschi – un pittore in viaggio
t/m 3 mei 2026, Sala Chiablese, Musea Reali
Deze tentoonstelling is gewijd aan Orazio Gentileschi, een van de belangrijkste Italiaanse kunstenaars uit de zeventiende eeuw, wiens buitengewone schilderkunst tijdens zijn leven evenveel succes oogstte als die van Caravaggio, Rubens en Van Dyck.

Door een gevestigde reputatie bij opdrachtgevers, internationale verzamelaars en vorsten, onder anderen Carlo Emanuele I di Savoia, Maria de’ Medici, koningin van Frankrijk, Filips IV van Spanje en Karel I van Engeland, bezocht Orazio Gentileschi belangrijke artistieke centra en Italiaanse en buitenlandse hoven.

Het thema van deze reizen is de rode draad van de tentoonstelling, aangezien ze de schilder in dialoog brengen met kunstenaars die hij ontmoette en met zijn opdrachtgevers.

Het middelpunt van de tentoonstelling is het grote altaarstuk met de Annunciatie, dat Orazio Gentileschi in 1623 voor de hertog van Savoia maakte en dat wordt beschouwd als een van de absolute hoogtepunten van het oeuvre van de Toscaanse meester.

Doeken die normaal gesproken al in Turijn te zien zijn, worden aangevuld met talrijke prestigieuze bruiklenen uit particuliere collecties, nationale en internationale musea, zoals het Louvre, het Prado en de Pinacoteca Vaticana. Alle details vind je hier.

EMILIA-ROMAGNA

Orizzonti lontani – Steve McCurry
tot 12 april 2026, Palazzo Pigorini, Parma
Steve McCurry is niet alleen een van de grootste meesters van de hedendaagse fotografie, wiens werk meerdere malen werd bekroond met de prestigieuze World Press Photo Award, maar hij blijft ook een referentiepunt voor een zeer groot publiek, vooral onder jongeren. In zijn foto’s herkennen velen een unieke manier om naar de wereld te kijken en, in zekere zin, naar zichzelf.

Van 22 november 2025 tot 12 april 2026 staat Steve McCurry in Parma in de schijnwerpers met een grote tentoonstelling in het Palazzo Pigorini, in de sfeervolle ruimtes op de eerste en tweede verdieping.

De foto’s volgen geen chronologisch of geografisch criterium, maar worden gegroepeerd op basis van overeenkomsten in onderwerpen, emoties en sferen, op zoek naar die onzichtbare draden die mensen en plaatsen met elkaar verbinden, ook als ze ver van elkaar verwijderd zijn.

De opstelling roept dat diepe gevoel van menselijkheid op dat in elke foto van McCurry voelbaar is. Zijn beroemdste foto’s, zoals het onvergetelijke portret van het Afghaanse meisje, ontbreken uiteraard niet. Via deze link vind je alle details.

TOSCANE

Oceani – David Doubilet
tot 12 april 2026, Villa Bardini
‘Je fotografeert veel, je krijgt af en toe iets moois,’ aldus de Amerikaanse David Doubilet over zijn foto’s die hij maakt met een uitdagende techniek die hij in zijn vijftig jaar voor National Geographic heeft ontwikkeld.

Verwondering en verrassing zijn overal aanwezig in deze expositie van zijn werk bij Villa Bardini. Je vraagt je vaak hardop af hoe hij dat in vredesnaam heeft gedaan en hoe lang hij heeft gewacht op die perfecte foto.

Beïnvloed door een foto van Jacques Cousteau, die hij als kind zag, verkende Doubilet de onderwaterwereld als geen ander en legde hij die vast op een manier zoals niemand kan evenaren. Via deze link vind je meer details.

Belle époque
t/m 7 april 2026, Palazzo Blu, Pisa
Vanaf het najaar van 2025 toont Palazzo Blu meesterwerken van de belle époque, uit prestigieuze nationale en internationale musea zoals het Musée d’Orsay en het Louvre, het Philadelphia Museum of Art en de Galleria degli Uffizi, maar ook uit privécollecties die normaal gesproken niet toegankelijk zijn voor het publiek.

De tentoonstelling wil de elegantie van het Parijs van het fin-de-siècle vieren, deels ook door de ogen van Italiaanse kunstenaars zoals Boldini en De Nittis die er inspiratie vonden.

Aan de hand van wereldse portretten van Boldini, Sargent en Helleu, stadsgezichten van De Nittis, impressionistische echo’s van Zandomeneghi en de kosmopolitische elegantie van het Maison Goupil, brengt de tentoonstelling een tijdperk van kunst, literatuur, wetenschap en gewoonten tot leven, dat van Parijs het culturele hart van de wereld maakte.

ROME

Alphonse Mucha
tot 8 maart 2026, Palazzo Bonaparte
Meer dan honderdvijftig werken van Mucha, de meester van de art nouveau, schitteren in de zalen van Palazzo Bonaparte, met veel bruiklenen uit het Mucha Museum in Praag. Dompel je onder in de suggestieve kracht van de kunst van Mucha en vooral in de schoonheid van zijn creaties.

Cartier e il mito
tot 15 maart 2026, Palazzo Nuovo, Musei Capitolini
Dit is de eerste keer dat Palazzo Nuovo een tijdelijke tentoonstelling organiseert. De creaties van Maison Cartier, die voornamelijk afkomstig zijn uit de Cartier Collection, gaan een dialoog aan met de marmeren sculpturen uit de collectie van kardinaal Alessandro Albani, de oorspronkelijke kern van de museumcollectie van het Palazzo Nuovo, en met een selectie van kostbare antieke vondsten afkomstig van de Sovrintendenza Capitolina, prestigieuze Italiaanse en internationale instellingen en particuliere collecties. Via deze link vind je alle details.

In het Palazzo dei Conservatori is tot 12 april 2026 de expositie Antiche civiltà del Turkmenistan te zien.

Tesori dei Faraoni
tot 3 mei 2026, Scuderie del Quirinale
De tentoonstelling Tesori dei Faraoni (schatten van de farao’s) voert je mee op een buitengewone reis naar het hart van de oude Egyptische beschaving. De tentoonstelling is een niet te missen kans om honderddertig meesterwerken uit de belangrijkste musea van Egypte te bekijken.

De tentoongestelde werken bieden je de kans om hun ongelooflijke geschiedenis te ontdekken: van de oorsprong van de faraonische beschaving tot de pracht en praal van de grote heersers van het Nieuwe Rijk en de Derde Tussenperiode, tot aan de belangrijkste archeologische ontdekkingen van de afgelopen jaren.

Aan de hand van zes thematische secties verkent de tentoonstelling de complexiteit van de Egyptische samenleving, het goddelijke gezag van de farao’s, het dagelijks leven, de religieuze overtuigingen, de begrafenisrituelen en de meest recente archeologische ontdekkingen.

Van spectaculaire beelden tot verfijnde koninklijke juwelen, van gebruiksvoorwerpen tot met heilige symbolen versierde sarcofagen, deze expositie onthult de uitzonderlijke artistieke verfijning en diepe spiritualiteit die het oude Egypte tot een van de fascinerendste beschavingen uit de geschiedenis hebben gemaakt.

NEDERLAND

Metamorfosen
t/m 25 mei 2026, Rijksmuseum Amsterdam
Passie, verlangen, lust, jaloezie, list en bedrog. In de tentoonstelling Metamorfosen laat het Rijksmuseum zien hoe kunstenaars zich al eeuwenlang laten meeslepen door de beroemde verhalen van de Romeinse dichter Ovidius.

Circa tweeduizend jaar geleden beschreef hij in een groots gedicht onder de titel Metamorfosen een wereld vol gedaantewisselingen van goden en mensen in dieren, planten of stenen.

Meer dan tachtig topstukken van onder anderen Titiaan, Correggio, Cellini, Caravaggio, Rubens, Rodin, Brancusi en Bourgeois worden voor deze tentoonstelling samengebracht, afkomstig uit musea en collecties wereldwijd.

Stuk voor stuk wedijverden deze kunstenaars in hun artistieke verbeeldingskracht met een van de grootste dichters uit de klassieke Oudheid. De tentoonstelling wordt gemaakt in samenwerking met Galleria Borghese in Rome, waar aansluitend de tentoonstelling in een andere samenstelling te zien is, van 22 juni tot en met 20 september 2026.

Leda | Michele Tosini, ca. 1560–70. Galleria Borghese, Rome

Stories to Tell
House of Dialogue, Bussum
Wat gebeurt er als kunstenaars de tijd krijgen om rond te dwalen in verlaten huizen, plekken waar ooit het leven gonsde, maar waar nu slechts stilte achterblijft? In april 2025 werkten negentien kunstenaars in Viarigi, een dorpje in Piemonte, waar de tijd lijkt stil te staan en herinneringen aan de muren hangen.

Ze vonden pumps in de gang, stukken zeep op de wastafel, vergeelde brieven in een lade, een tafelkleed op een lege tafel. Resten van levens die ooit bruisend waren, geliefd en voorbij.

Gaandeweg verschoof het thema van verval naar het zoeken naar verhalen. Verhalen van de grande dame met haar Hollywood-spiegel. De ambitieuze generaal. De broers die hun huis in tweeën deelden. En Domenica Lana, de vrouw die voor altijd een mysterie bleef.

De tentoonstelling Stories to Tell is een ode aan de mannen en vrouwen die hier ooit leefden, werkten en liefhadden – en soms vergeten raakten. Aan degenen die vertrokken en aan degenen die bleven. Aan wat voorbij is, en wat misschien opnieuw geboren kan worden.

De expositie is te bezoeken op 7 en 29 maart 2026, van van 14.00 tot 17.00 uur.

BELGIË

De laatste dagen van Pompeï
t/m 15 juni 2026, Brussels Expo, Brussel
Een bezoek aan Pompeï was nog nooit zo dichtbij… In ongeveer anderhalf uur ontdek je de grandeur en de ondergang van Pompeï. Dankzij virtual reality maak je een fascinerende tijdreis naar het hart van deze Romeinse stad.

Adembenemende videoprojecties, betoverende soundscapes en interactieve installaties maken van deze expo een ervaring om nooit te vergeten. Wandel door eeuwenoude straten, wees getuige van spectaculaire gladiatorengevechten en herbeleef de verwoestende uitbarsting van de Vesuvius. Via deze link vind je alle details.